Avropa gərməşovu (lat. Euonymus europaeus) — bitkilər aləminin celastrales dəstəsinin celastraceae fəsiləsinin gərməşov cinsinə aid bitki növü.
Avropa gərməşovu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Avropa gərməşovu | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 2-4 (5) m, hamar küt dördtilli budaqları olan, kol və ya balaca ağacdır. Cavan budaqları yaşildır, daha sonra isə tilləri mantar törəmə ilə örtülür. Yarpaqları azacıq qalındərilidir, töküləndir, ellipsvari-neştərşəkilli, enli oval və yaxud uzunsovdur, uzunluğu 2-7 (10) sm, eni 1,5-4 (6) sm-dir. Kənarlardan bərabər kiçik dişli, üst tərəfdən çılpaq, alt tərəfdən damarlar boyunca qısa yumşaq tüklüdür. Saplağı qısadır, uzunluğu 2–14 mm-dir.
Yarımçətirləri seyrək çiçəklidir, yarımçətirdəki orta çiçək adətən tam inkişaf etməmişdir. Ləçəkləri 4 ədəd olub, kütdür, sarımtıl-yaşılımtıldır, uzunluğu 5 mm-dir.
Qutucuq uzunluğu 8–12 mm-dir, əyiləndir, şarşəkilli-armudvaridir, küt dörd bölümlüdür, qanadsızdır, hamar və çılpaqdır, yetişənə yaxın parlaq çəhrayı rəngdə olur, qutucuğun hər yuvasında bir toxum olur, nadir hallarda toxumların sayı 2 ədəd olur. Toxumları əksinəyumurtaşəkillidir, tamamilə narıncı örtüklə örtülmüşdür.
May (bəzən aprel) və iyun aylarında çiçəkləyir. Sentyabr və oktyabr aylarında bar verir.
Azərbaycanda yayılması
BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, Alazan-Əyriçay, KQ şimal, KQ mərkəzi, KQ cənub, Lənkəran dağ. Ovalıqdan orta dağ qurşağına qədər.
Yaşayış mühiti
Yarpaqlı meşələrdə, cayların sahilində, meşə kənarlarında, cayətrafı kolabənzər cəngəlliklər arasında, bağlarda, hasarların dibində, yarğan vəqobular boyunca dağınıq nümunə və qruplarla rast gəlinir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Tərkibində kaucuk olan bitkidir. Oduncağı qədimdən müxtəlif xırda məmulatların (diş çöpü, çəkməmıxı, çubuq, mil, ox) hazırlamasında istifadə olunur. Meyvələrindən alınan toz xalq təbabətində qoturlu və parazitlərə qarşı işlənir. Dekorativ əhəmiyyətli bitkidir.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 197.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Avropa germesovu lat Euonymus europaeus bitkiler aleminin celastrales destesinin celastraceae fesilesinin germesov cinsine aid bitki novu Avropa germesovuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste CelastralesFesile CelastraceaeYarimfesile Cins GermesovNov Avropa germesovuBeynelxalq elmi adiEuonymus europaeus L 1753Sekil axtarisiITIS 27949NCBI 123417EOL 487588Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 2 4 5 m hamar kut dordtilli budaqlari olan kol ve ya balaca agacdir Cavan budaqlari yasildir daha sonra ise tilleri mantar toreme ile ortulur Yarpaqlari azaciq qalinderilidir tokulendir ellipsvari nestersekilli enli oval ve yaxud uzunsovdur uzunlugu 2 7 10 sm eni 1 5 4 6 sm dir Kenarlardan beraber kicik disli ust terefden cilpaq alt terefden damarlar boyunca qisa yumsaq tukludur Saplagi qisadir uzunlugu 2 14 mm dir Yarimcetirleri seyrek ciceklidir yarimcetirdeki orta cicek adeten tam inkisaf etmemisdir Lecekleri 4 eded olub kutdur sarimtil yasilimtildir uzunlugu 5 mm dir Qutucuq uzunlugu 8 12 mm dir eyilendir sarsekilli armudvaridir kut dord bolumludur qanadsizdir hamar ve cilpaqdir yetisene yaxin parlaq cehrayi rengde olur qutucugun her yuvasinda bir toxum olur nadir hallarda toxumlarin sayi 2 eded olur Toxumlari eksineyumurtasekillidir tamamile narinci ortukle ortulmusdur May bezen aprel ve iyun aylarinda cicekleyir Sentyabr ve oktyabr aylarinda bar verir Azerbaycanda yayilmasiBQ Quba BQ serq BQ qerb Alazan Eyricay KQ simal KQ merkezi KQ cenub Lenkeran dag Ovaliqdan orta dag qursagina qeder Yasayis muhitiYarpaqli meselerde caylarin sahilinde mese kenarlarinda cayetrafi kolabenzer cengellikler arasinda baglarda hasarlarin dibinde yargan veqobular boyunca daginiq numune ve qruplarla rast gelinir Teserrufat ehemiyyetiTerkibinde kaucuk olan bitkidir Oduncagi qedimden muxtelif xirda memulatlarin dis copu cekmemixi cubuq mil ox hazirlamasinda istifade olunur Meyvelerinden alinan toz xalq tebabetinde qoturlu ve parazitlere qarsi islenir Dekorativ ehemiyyetli bitkidir IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 197 Hemcinin bax