Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Ümumi məlumat
Avropa Birliyi sülhü qorumaq, iqtisadi və sosial irəliləməni təmin etmək məqsədilə toplanmış 25 Üzv Dövlətdən ibarətdir. Birliyin içində ortaq qurumları olan üç İttifaq yer alır. Birincisi 1951-ci il tarixli Paris Anlaşması ilə qurulan Avropa Kömür və Polad Birliyidir. Daha sonra 1957-ci il tarixində Roma Anlaşması ilə Avropa İqtisadi Birliyi və Avropa Atom Enerjisi Birliyi (EURATOM) qurulmuşdur. İttifaqlar bu müddətin sonunda üzv dövlətlər arasındakı bütün daxili sərhədləri ləğv edərək vahid bir bazar qurublar. 1992-ci ildə Maastrichdə imzalanan Avropa Birliyi Anlaşması ilə iqtisadi və pul birliyi formasında irəliləyən və məlum sahələrdə hökumətlərarası əməkdaşlığı əhatə edən bir Avropa Birliyi qurulmuşdur. Avropa Birliyini isə bənzəri olan iqtisadi birliklər və ya əməkdaşlıq elədiyi qurumlardan fərqləndirən ən böyük xüsusiyyət təşkilati bünövrəsidir. Birliyi idarə edən qurumlar bunlardır: Demokratik yollarla seçilən Parlament, Üzv Dövlətləri təmsil edən və nazirlərdən ibarət Şura, Avropa Dövlət və Hökumət Başçıları Zirvəsi, Anlaşmaların qoruyucusu olan Komissiya, Birliyin hüququna uyğunlaşmanı təmin edən Ədalət Divanı və Birliyin Maliyyə idarəsinə nəzarət edən Ali maliyyə məhkəməsi. Bundan başqa iqtisadi, sosial və regional mənfəət qruplarını təmsil edən müxtəlif məsləhət heyətləri vardır. Birliyin taraz inkişafına yardım edən layihələrin maliyyələşdirilməsini asanlaşdırmaq məqsədilə qurulan bir Avropa İnvestisiya Bankı mövcuddur. Bunlardan başqa Avropa Pul İnstitutu, Mərkəzi Avropa Bankı və təftişetmə qurumu və şikayət qəbul edən Ombudsman mövcuddur.
Avropa Parlamenti
Avropa Parlamenti- Üzv dövlətlərin milli parlamentləriylə oxşar haqlara sahib olan Avropa Parlamenti AB xalqlarının demokratik siyasi iradəsini təmsil edir. 1979-cu ildən bu yana vahid dərəcəli ümumi seçimlə 5 illik iş başına gələn Avropa Parlamentinin cavabdehlikləri bunlardır: Komissiya tərəfindən edilən qanun təkliflərini Şuraya da bildirərək (məsləhət üsulu, əməkdaşlıq üsulu, ortaq- qərar üsulu, Parlamentin fikir uyğunluğu) qanuniləşdirir. Bundan başqa hər il Dekabr ayında Avropa Birliyi büdcəsini (1995-ci ildə təxminən 80 milyard ECU) təsdiqləyir.
Avropa Zirvəsi
Avropa Zirvəsi — Avropa Zirvəsi AB-yə üzv ölkələrin dövlət və hökumət başçılarıyla Avropa Komissiyası Başçısını qurulmuş olduğu 1974-cü ildən bəri ildə ən azı iki dəfə bir araya gətirir
Avropa Şurası
Avropa Şurası — Avropa Şurası üzv ölkələrin Xarici İşlər Nazirlərindən ibarət olmaqla birlikdə gündəmdəki mövzuya görə ələ alınacaq mövzularla əlaqəli nazirlər səviyyəsində təmsilçilərdən də təşkil oluna bilər. Cəmi 9 fərqli Şura tərkibi vardır: Ümumi İşlər və Xarici əlaqələr, İqtisadi və Maliyyə İşləri (Ecofin), Ədalət və Daxili işlər, Xidmətə alma, Sosial Siyasət, Sağlamlıq və İstehlakçı Haqları, Rəqabətlilik (Daxili Bazar, Sənaye və Araşdırma), Nəqliyyat, Telekommunikasiya və Enerji, Kənd təsərrüfatı və Balıqçılıq, Təhsil, Gənclər və Mədəniyyət.
Avropa Komissiyası
Avropa Komissiyası — Avropa Komissiyası AB siyasətilərinin planlaşdırıcısı və koordinatorudur. Qanun təklifləri hazırlayır, Parlament və Şuraya təqdim edir. Ədalət Divanı və Bidayət Məhkəməsi — Ədalət Divanı 15 hakim və onlara kömək edən doqquz qanun keçikçisindən ibarət olur. Bununla yanaşı 1989-cu ildə 15 hakimdən ibarət olan bir Bidayət Məhkəməsi də qurulmuşdur.
Ali Maliyyə Məhkəməsi
Ali Maliyyə Məhkəməsi — Mərkəzi Lüksemburqda yerləşən Ali Maliyyə Məhkəməsi 1975-ci ildə qurulmuşdur, Avropa Birliyi büdcəsinin qayda və məqsədlərə görə istifadə edilməsini təmin edir
İqtisadi və Sosial Komitə və AKPB məsləhət Komitəsi
İqtisadi və Sosial Komitə və AKPB məsləhət Komitəsi — İqtisadi və Sosial Komitə fərqli təzyiq qruplarının Avropa Birliyində təmsilinə şərait yaradan məsləhət qurumudur. Komitə Avropa Şurasına, Komissiyaya və Parlamentə məsləhətçilik edir və işləri ilə bu qurumların daha demokratik qurum olmasını təmin edir.
Bölgələr Komitəsi
Bölgələr Komitəsi — Bölgələr Komitəsi Avropa Birliyi anlaşmasıyla qurulmuşdur. Yerli və regional məqamları təmsil edən 317 əsas və 317 ehtiyat üzvü vardır. Avropa İnvestisiya Bankı — Avropa Birliyinin maliyyə qurumu olan Avropa İnvestisiya Bankı 1958-ci ildə Roma Anlaşması ilə Birliyin hədəflərini həyata keçirməsinə kömək edərək investisiyanı maliyyələşdirmək məqsədilə qurulmuşdur
Avropa Mərkəzi Bankı və Avropa Pul İnstitutu
Avropa Mərkəzi Bankı və Avropa Pul İnstitutu — Avropa Mərkəzi Bankı (ECB) Avropa Pul Birliyinin yaranmasından etibarən 1 oktyabr 1998-ci ildə fəaliyyətə başlamış, yeni pul vahidi Euro da 1 yanvar 1999-cu ildə bank işlərində istifadə edilməyə başlamış və 1 yanvar 2002-ci ildə tədavülə çıxarılmışdır.
Ombudsman
Ombudsman — Ombudsman Avropa Birliyi ölkələrində yaşayan şəxslərin, qurumların və şirkətlərin haqlarını hər hansı bir pis idarəetmə tətbiq olunması qarşısında qorumaqla vəzifələndirilmiş yoxlama qurumu və şikayət müraciəti olunan yer, yəni məqamdır
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Umumi melumatAvropa Birliyi sulhu qorumaq iqtisadi ve sosial irelilemeni temin etmek meqsedile toplanmis 25 Uzv Dovletden ibaretdir Birliyin icinde ortaq qurumlari olan uc Ittifaq yer alir Birincisi 1951 ci il tarixli Paris Anlasmasi ile qurulan Avropa Komur ve Polad Birliyidir Daha sonra 1957 ci il tarixinde Roma Anlasmasi ile Avropa Iqtisadi Birliyi ve Avropa Atom Enerjisi Birliyi EURATOM qurulmusdur Ittifaqlar bu muddetin sonunda uzv dovletler arasindaki butun daxili serhedleri legv ederek vahid bir bazar qurublar 1992 ci ilde Maastrichde imzalanan Avropa Birliyi Anlasmasi ile iqtisadi ve pul birliyi formasinda irelileyen ve melum sahelerde hokumetlerarasi emekdasligi ehate eden bir Avropa Birliyi qurulmusdur Avropa Birliyini ise benzeri olan iqtisadi birlikler ve ya emekdasliq elediyi qurumlardan ferqlendiren en boyuk xususiyyet teskilati bunovresidir Birliyi idare eden qurumlar bunlardir Demokratik yollarla secilen Parlament Uzv Dovletleri temsil eden ve nazirlerden ibaret Sura Avropa Dovlet ve Hokumet Bascilari Zirvesi Anlasmalarin qoruyucusu olan Komissiya Birliyin huququna uygunlasmani temin eden Edalet Divani ve Birliyin Maliyye idaresine nezaret eden Ali maliyye mehkemesi Bundan basqa iqtisadi sosial ve regional menfeet qruplarini temsil eden muxtelif meslehet heyetleri vardir Birliyin taraz inkisafina yardim eden layihelerin maliyyelesdirilmesini asanlasdirmaq meqsedile qurulan bir Avropa Investisiya Banki movcuddur Bunlardan basqa Avropa Pul Institutu Merkezi Avropa Banki ve teftisetme qurumu ve sikayet qebul eden Ombudsman movcuddur Avropa ParlamentiAvropa Parlamenti Uzv dovletlerin milli parlamentleriyle oxsar haqlara sahib olan Avropa Parlamenti AB xalqlarinin demokratik siyasi iradesini temsil edir 1979 cu ilden bu yana vahid dereceli umumi secimle 5 illik is basina gelen Avropa Parlamentinin cavabdehlikleri bunlardir Komissiya terefinden edilen qanun tekliflerini Suraya da bildirerek meslehet usulu emekdasliq usulu ortaq qerar usulu Parlamentin fikir uygunlugu qanunilesdirir Bundan basqa her il Dekabr ayinda Avropa Birliyi budcesini 1995 ci ilde texminen 80 milyard ECU tesdiqleyir Avropa ZirvesiAvropa Zirvesi Avropa Zirvesi AB ye uzv olkelerin dovlet ve hokumet bascilariyla Avropa Komissiyasi Bascisini qurulmus oldugu 1974 cu ilden beri ilde en azi iki defe bir araya getirirAvropa SurasiAvropa Surasi Avropa Surasi uzv olkelerin Xarici Isler Nazirlerinden ibaret olmaqla birlikde gundemdeki movzuya gore ele alinacaq movzularla elaqeli nazirler seviyyesinde temsilcilerden de teskil oluna biler Cemi 9 ferqli Sura terkibi vardir Umumi Isler ve Xarici elaqeler Iqtisadi ve Maliyye Isleri Ecofin Edalet ve Daxili isler Xidmete alma Sosial Siyaset Saglamliq ve Istehlakci Haqlari Reqabetlilik Daxili Bazar Senaye ve Arasdirma Neqliyyat Telekommunikasiya ve Enerji Kend teserrufati ve Baliqciliq Tehsil Gencler ve Medeniyyet Avropa KomissiyasiAvropa Komissiyasi Avropa Komissiyasi AB siyasetilerinin planlasdiricisi ve koordinatorudur Qanun teklifleri hazirlayir Parlament ve Suraya teqdim edir Edalet Divani ve Bidayet Mehkemesi Edalet Divani 15 hakim ve onlara komek eden doqquz qanun kecikcisinden ibaret olur Bununla yanasi 1989 cu ilde 15 hakimden ibaret olan bir Bidayet Mehkemesi de qurulmusdur Ali Maliyye MehkemesiAli Maliyye Mehkemesi Merkezi Luksemburqda yerlesen Ali Maliyye Mehkemesi 1975 ci ilde qurulmusdur Avropa Birliyi budcesinin qayda ve meqsedlere gore istifade edilmesini temin edirIqtisadi ve Sosial Komite ve AKPB meslehet KomitesiIqtisadi ve Sosial Komite ve AKPB meslehet Komitesi Iqtisadi ve Sosial Komite ferqli tezyiq qruplarinin Avropa Birliyinde temsiline serait yaradan meslehet qurumudur Komite Avropa Surasina Komissiyaya ve Parlamente meslehetcilik edir ve isleri ile bu qurumlarin daha demokratik qurum olmasini temin edir Bolgeler KomitesiBolgeler Komitesi Bolgeler Komitesi Avropa Birliyi anlasmasiyla qurulmusdur Yerli ve regional meqamlari temsil eden 317 esas ve 317 ehtiyat uzvu vardir Avropa Investisiya Banki Avropa Birliyinin maliyye qurumu olan Avropa Investisiya Banki 1958 ci ilde Roma Anlasmasi ile Birliyin hedeflerini heyata kecirmesine komek ederek investisiyani maliyyelesdirmek meqsedile qurulmusdurAvropa Merkezi Banki ve Avropa Pul InstitutuAvropa Merkezi Banki ve Avropa Pul Institutu Avropa Merkezi Banki ECB Avropa Pul Birliyinin yaranmasindan etibaren 1 oktyabr 1998 ci ilde fealiyyete baslamis yeni pul vahidi Euro da 1 yanvar 1999 cu ilde bank islerinde istifade edilmeye baslamis ve 1 yanvar 2002 ci ilde tedavule cixarilmisdir OmbudsmanOmbudsman Ombudsman Avropa Birliyi olkelerinde yasayan sexslerin qurumlarin ve sirketlerin haqlarini her hansi bir pis idareetme tetbiq olunmasi qarsisinda qorumaqla vezifelendirilmis yoxlama qurumu ve sikayet muracieti olunan yer yeni meqamdir