Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aukştaytiya Milli Parkı (lit. Aukštaitijos nacionalinis parkas) — Litvanın şimal-şərqində, Vilnüsün 100 km şimalında yerləşən milli park. 1974-cü ildə təşkil olunmuşdur və Litvanın 5 milli parkından ən qədimidir. Milli parkın ölkədə ilk olduğunu vurğulmaq məqsədi ilə milli parkın ilk adı Litva SSR Milli Parkı olmuşdur. 1991-ci ildə 4 yeni milli park yaradılmış və bütün milli parkların adı etnoqrafik adlarla dəyişdirilmişdir. Həmin il milli parkın adı Aukştaytiya Milli Parkı olmuşdur.
| Aukştaytiya Milli Parkı | |
|---|---|
| lit. Aukštaitijos nacionalinis parkas | |
 Lusiay gölü | |
BTMB kateqoriyası — II (Milli park) | |
| Sahəsi | 405.7 km2 ha |
| Yaradılma tarixi | 29 mart 1974 |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Litva |
| Yaxın şəhər | İqnalina |
| www.anp.lt | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Milli park 405.70 km2 ərazini əhatə edir. Parkın yarısı İqnalina rayonundadır. Qalan 50 %-i isə Şbençönski və Utena rayonlarında yerləşir. Ciddi qorunan sahə isə milli parkın 2,1 %-ini təşkil edir. Bu əraziyə ancaq park işçisinin nəzarəti ilə daxil olmaq olar. Milli parkın 70 %-i ağaclarla örtülüdür. Ağacların 80 %-i isə bəziləri 200 il yaşında olmaqla şam ağaclarıdır.
Milli parkda müəyyən olunan 64 bitki növü, 8 göbələk növü və 48 quş növü Litvanın Qırmızı kitabındadır. Milli park biomüxtəlifliyinə görə fərqlənir: Litva ərazisinin cəmi 1 %-ini əhatə etməsinə baxmayaraq Litvada tapılan növlərin 59 %-i buradadır.
Su hövzələri
Milli parkda 126 göl yerləşir. Çoxu dərələrdə və çaylardadır və ekstremal idman növləri üçün istifadə olunur. Bölgədə su turizmi xeyli inkişaf etmişdir. Burada kayak icarə götürmək üçün xeyli yer vardır. Göllərin ümumi sahəsi 59,30 km²-dir. (ərazinin 15,5 %) Ən böyük gölü sahəsi 8,29 km² olan Kretuonas gölüdür. Buradakı Tauraqnas gölü isə Litvanın ən dərin gölüdür. (60,5 m) 6 göl 0,5–1 ha sahədə, 35 göl isə 5–50 ha sahədə yerləşmişdir.
Baluoşas adasında 7 ada yerləşir və adaların birində də göl mövcuddur. Bu göldən Baluoşas gölünə kiçik çay axır. Milli parkda ən uzun çay Jeymena çayıdır. (ümumi uzunluğu 114 km, parkdan keçən hissəsi 22 km) Bu çay çox təmizdir və Neris çayına qarışır. Bütün dərələr və göllər Jeymena hövzəsinə bağlıdır.
Ən maraqlı yerlərdən biri də Ladakalnis təpəsidir və bu təpədən 6 gölü birdən görmək mümkündür. Təpə geomorfoloji abidədir.
Kəndlər
Park ərazisində 116 kənd mövcuddur və 2300 sakini vardır. İlk kənd haqqında məlumatı XIV əsrə aid mənbələr vermişdir. Ən məşhur kənd parkın idarəedici orqanının yerləşdiyi Paluşe kəndidir. Milli parkda 1750-ci ildə tikilən bir kilsə isə Litvanın ən qədim taxta kilsəsidir və 1 Litva litasında təsvir olunmuşdur. Litva Qədim Arıçılıq muzeyi ilə tanınan Stripeykyay isə ən qədim kənddir. Qinuçyay kəndi də ən məşhur kəndlərdən biridir və burada XIX əsrdən qalma qədim su dəyirmanı yerləşir. Ən böyük kənd 300 sakini olan Kaltanenay kəndidir.
1972-ci ildə Litva xalq qəhrəmanı Tadas Blinda haqqında film Şuminay kəndində çəkilmişdir. Bu və digər 5 kənd Litvanın milli abidəsi elan edilmişdir.
Arxeologiya
Milli park ərazisində aşkar olunan tapıntılar buranın e.ə. 8000–9000-ci ildə məskunlaşıldığını göstərir. Tapıntıların çoxu e.ə. 3000-cü ilə aiddir. Hesab olunur ki, Litvada ən qədim yaşayış məskənləri burada salınmışdır. Burada IV–XII əsrlərə aid olunan 45 qəbiristanlıq və 400 kurqan tapılmışdır. Kurqanlar daşlarla və ya dayaz xəndəklərlə əhatə olunmuşdur. Burada dəfn olunan insanların yanında zinət əşyaları, alətlər, silahlar və hətta atları da tapılmışdır.
Parkda 11 qəsr yerləşir.
Qalereya
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Litva markasında (10 aprel 1999) -
![image]()
1 Litva litasında Paluşe kilsəsinin təsviri
Xarici keçidlər
![image]()
VikiSəyahətdə Aukştaytiya Milli Parkı haqqında səyahət məlumatları var.- Tourism.lt
- Rəsmi sayt 2012-12-27 at the Wayback Machine
- Litvaya səyahət
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aukstaytiya Milli Parki lit Aukstaitijos nacionalinis parkas Litvanin simal serqinde Vilnusun 100 km simalinda yerlesen milli park 1974 cu ilde teskil olunmusdur ve Litvanin 5 milli parkindan en qedimidir Milli parkin olkede ilk oldugunu vurgulmaq meqsedi ile milli parkin ilk adi Litva SSR Milli Parki olmusdur 1991 ci ilde 4 yeni milli park yaradilmis ve butun milli parklarin adi etnoqrafik adlarla deyisdirilmisdir Hemin il milli parkin adi Aukstaytiya Milli Parki olmusdur Aukstaytiya Milli Parkilit Aukstaitijos nacionalinis parkasLusiay goluBTMB kateqoriyasi II Milli park Sahesi 405 7 km2 haYaradilma tarixi 29 mart 1974Yerlesmesi55 20 28 sm e 26 03 25 s u Olke LitvaYaxin seher Iqnalinawww anp ltAukstaytiya Milli Parki Vikianbarda elaqeli mediafayllar Milli park 405 70 km2 erazini ehate edir Parkin yarisi Iqnalina rayonundadir Qalan 50 i ise Sbenconski ve Utena rayonlarinda yerlesir Ciddi qorunan sahe ise milli parkin 2 1 ini teskil edir Bu eraziye ancaq park iscisinin nezareti ile daxil olmaq olar Milli parkin 70 i agaclarla ortuludur Agaclarin 80 i ise bezileri 200 il yasinda olmaqla sam agaclaridir Milli parkda mueyyen olunan 64 bitki novu 8 gobelek novu ve 48 qus novu Litvanin Qirmizi kitabindadir Milli park biomuxtelifliyine gore ferqlenir Litva erazisinin cemi 1 ini ehate etmesine baxmayaraq Litvada tapilan novlerin 59 i buradadir Su hovzeleriLadakalnis tepesinden menzere Milli parkda 126 gol yerlesir Coxu derelerde ve caylardadir ve ekstremal idman novleri ucun istifade olunur Bolgede su turizmi xeyli inkisaf etmisdir Burada kayak icare goturmek ucun xeyli yer vardir Gollerin umumi sahesi 59 30 km dir erazinin 15 5 En boyuk golu sahesi 8 29 km olan Kretuonas goludur Buradaki Tauraqnas golu ise Litvanin en derin goludur 60 5 m 6 gol 0 5 1 ha sahede 35 gol ise 5 50 ha sahede yerlesmisdir Baluosas adasinda 7 ada yerlesir ve adalarin birinde de gol movcuddur Bu golden Baluosas golune kicik cay axir Milli parkda en uzun cay Jeymena cayidir umumi uzunlugu 114 km parkdan kecen hissesi 22 km Bu cay cox temizdir ve Neris cayina qarisir Butun dereler ve goller Jeymena hovzesine baglidir En maraqli yerlerden biri de Ladakalnis tepesidir ve bu tepeden 6 golu birden gormek mumkundur Tepe geomorfoloji abidedir KendlerStripeykyay kendinde Litva Qedim Ariciliq muzeyiPaluse kendinde XVIII esrden qalma taxta kilse Park erazisinde 116 kend movcuddur ve 2300 sakini vardir Ilk kend haqqinda melumati XIV esre aid menbeler vermisdir En meshur kend parkin idareedici orqaninin yerlesdiyi Paluse kendidir Milli parkda 1750 ci ilde tikilen bir kilse ise Litvanin en qedim taxta kilsesidir ve 1 Litva litasinda tesvir olunmusdur Litva Qedim Ariciliq muzeyi ile taninan Stripeykyay ise en qedim kenddir Qinucyay kendi de en meshur kendlerden biridir ve burada XIX esrden qalma qedim su deyirmani yerlesir En boyuk kend 300 sakini olan Kaltanenay kendidir 1972 ci ilde Litva xalq qehremani Tadas Blinda haqqinda film Suminay kendinde cekilmisdir Bu ve diger 5 kend Litvanin milli abidesi elan edilmisdir ArxeologiyaMilli park erazisinde askar olunan tapintilar buranin e e 8000 9000 ci ilde meskunlasildigini gosterir Tapintilarin coxu e e 3000 cu ile aiddir Hesab olunur ki Litvada en qedim yasayis meskenleri burada salinmisdir Burada IV XII esrlere aid olunan 45 qebiristanliq ve 400 kurqan tapilmisdir Kurqanlar daslarla ve ya dayaz xendeklerle ehate olunmusdur Burada defn olunan insanlarin yaninda zinet esyalari aletler silahlar ve hetta atlari da tapilmisdir Parkda 11 qesr yerlesir QalereyaLitva markasinda 10 aprel 1999 1 Litva litasinda Paluse kilsesinin tesviriXarici kecidlerVikiSeyahetde Aukstaytiya Milli Parki haqqinda seyahet melumatlari var Tourism lt Resmi sayt 2012 12 27 at the Wayback Machine Litvaya seyahet