Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Assosiasiya (ing. Association) — ümumi məqsədlərə nail olmaq üçün təşkilatların və ya ayrı-ayrı şəxslərin birgə fəaliyyətini əlaqələndirən birlik forması; digər mənaları isə: 1)cəmiyyət, birlik, ittifaq; 2)kimyada molekulların və ya maddənin iki qat, üç qat və i.a. olaraq birləşməsi; 3)fiziki və ya hüquqi şəxslərin qarşılıqlı əməkdaşlıq məqsədilə könüllü birləşməsi; 4)şirkətlər, ittifaqlar; 5)psixologiyada: psixi proseslərin nisbətən davamlı rabitəsi. Müəyyən əlaqə və münasibətdə olan cismin və hadisələrin əks etdirilməsi onlar haqqındakı fikir və təsəvvürlərin əlaqələndirilməsinə səbəb olur. Sonralar cismin biri təsir etdikdə digərləri də yada düşür. Əlaqəli fikir və hadisələr də belədir. Müasir anlamda assosiasiyalar qruplaşmış birliklər, ittifaqlar, təşkilatlar mənasında işlədilir.
Assosiasiyalar cəmiyyətin bütün institusional sahələrində (sənətkarlar gildiyaları, sənayeçilər ittifaqları, həmkarlar ittifaqları, siyasi partiya və bloklar, ictimai, elmi və dini birliklər, idman klubları, həvəskarların cəmiyyətləri və s.) yayılmışdır. Assosiasiyaların açılması və fəaliyyəti müvafiq hüquqi normalarla nizamlanır. Zaman keçdikcə Assosiasiyalar öz məqsədlərini və onlara çatma vasitələrini dəyişə bilər. Sosial institutlardan fərqli olaraq, Assosiasiya vətəndaş cəmiyyətinin institutu kimi, dövlətdən nisbi muxtariyyətə malikdir.
Assosiasiyaların saylarının artması müasir tipli cəmiyyətlərin fərqləndirici cəhətidir. Assosiasiyaların nüfuz və fəallıq dərəcəsi vətəndaş cəmiyyətinin inkişaf göstəricisidir. Plyuralist demokratiya modeli vətəndaşların müxtəlif sosial maraqlarını ifadə edən və onların hüquqlarını dövlət qarşısında fəal surətdə qoruyan Assosiasiyaların, inkişaf ideyası üzərində qurulur. Assosiasiyalar şəbəkəsi dövlət hakimiyyətinin qarşısını almaq mexanizmidir.
Hüquqda
Assosiasiya, hüquqda — qeyrikommersiya təşkilatının təşkilati-hüquqi forması. Kommersiya təşkilatları sahibkarlıq fəaliyyətlərini əlaqələndirmək məqsədilə, həmçinin ümumi əmlak maraqlarını təmsil və müdafiə etmək üçün öz aralarında müqavilə bağlamaqla qeyri-kommersiya xarakterli Assosiasiya və ya ittifaq yarada bilər. İctimai və digər qeyrikommersiya təşkilatlarının, həmçinin müəssisələrin Assosiasiyalarda birləşməsi mümkündür. Assosiasiyanın üzvləri öz müstəqilliklərini və hüquqi şəxs hüquqlarını qoruyub saxlayırlar. Assosiasiya öz üzvlərinin öhdəliklərinə görə cavabdehlik daşımır.
Psixologiyada
Assosiasiya, psixologiyada — təcrübənin iki məzmunu arasında əlaqə; şüurda bu məzmunlardan (təsəvvürlər, hissiyyatlar, obrazlar, fikirlər və s.) birinin canlanması digərinin də yaranması ilə nəticələnir. Təcrübədə bu əlaqə nə qədər çox yaranırsa, Assosiasiya bir o qədər möhkəm olur. “Assosiasiya” terminini ilk dəfə C.Lokk 17-ci əsrin sonlarında müxtəlif “ideyalar” arasında onlara müvafiq hadisələrin zamana və məkana görə təsadüfən üst-üstə düşməsi səbəbindən yaranan əlaqələri bildirmək üçün tətbiq etmişdir. O, zəka ilə yaranan əlaqələrdən fərqli olaraq, bu tip əlaqələri “ağılsız” sayırdı. 18,19-ci əsrlərdə “Assosiasiya” anlayışı psixologiyada olduqca geniş yayılmağa başladı. Assosiativ psixologiyada Assosiasiya şüurun əsas və hətta yeganə işləmə mexanizmi sayılırdı; yaranma üsullarına görə Assosiasiyanın tipləri təsvir edilirdi. D. Yum oxşarlıq (göy — mavi), kontrast (qara — ağ), zaman və məkanla əlaqə (uşağın qaranlıq otaqda təsadüfən qorxması sonradan qaranlıq qorxusu doğurur) və səbəb-nəticə Assosiasiyalarını (işığın qəfil parlaması — ağrı hissi) fərqləndirirdi. Assosiasiyaların bu ilkin yaranma qanunlarından başqa, T.Braun konkret Assosiasiyanın müəyyən məqamda bir çox digər mümkün Assosiasiyalardan yaranmasına səbəb olan “ikinci dərəcəli” qanunları — faktorları da qeyd edir: Assosiasiyada birləşən təəssüratların gücü, onların yeniliyi, fərdin özünəməxsusluqları və s. Assosiasiya Benə görə, əsasında “ağlın kortəbii fəallığı” duran “yaradıcı Assosiasiya” da mövcuddur.
Assosiasiyalaşdırılmış üzvlər
Assosiasiyalaşdırılmış üzvlər — digər birliyə, yaxud təşkilata qoşulan, onların fəaliyyətində həlledici səs hüququ olmadan iştirak edən fiziki və ya hüquqi şəxs, təşkilat, assosiasiyalaşdırılmış dövlət.
Assosiasiyalaşdırılmış dövlət
Assosiasiyalaşdırılmış dövlət, assosiasiyalaşdırılmış ştat — 1) çoxtərəfli beynəlxalq müqavilənin, dövlətlər birliyinin (təşkilatının) iştirakçısı; onun tamhüquqlu üzvü olmayan, lakin həmin birliklə (təşkilatla) bağladığı ikitərəfli müqavilələr əsasında onun fəaliyyətində iştirak edən dövlət. Məs., Avstriya, Finlandiya və İsveç Aİda Assosiasiyalaşdırılmış dövlət olmuşlar (1994-95). 2) Dövlətçiliyin bəzi əlamətlərinə malik olan və federativ, yaxud (nadir hallarda) unitar dövlətin tərkibinə daxil olan dövlətiərazi qurum.
“Assosiasiyalaşdırılmış dövlət” termini (ABŞ hüququnda associated state — “assosiasiyalaşdırılmış ştat”) ilkin olaraq dövlətlər (Palay Respublikası, Mikroneziya Federativ Ştatları, Marşall Adaları Respublikası) tərəfindən elan olunmuş, ABŞ federasiyası tərkibində dövləti qurumları (İkinci dünya müharibəsindən sonra BMT tərəfindən ABŞ-nin himayəsinə verilmiş Mikroneziya assosiasiyaları, Puerto-Riko) bildirirdi. Sonra bu termin unitar dövlətlərdə (Yeni Zelandiyada bəzi adalara nəzərən, Fransada Yeni Kaledoniyaya nəzərən, Hindistanda ona birləşmiş Sikkimə nəzərən) də istifadə olunmağa başladı. Xarici federasiyalarda Assosiasiyalaşdırılmış dövlət (ştat) özünün hüquqi vəziyyətinə görə adi ştatdan aşağı mövqedədir. Adətən, Assosiasiyalaşdırılmış dövlət federasiyanın üzvü olduqdan sonra özünün Assosiasiyalaşdırılmış dövlət statusunu federasiyanın adi subyekti statusuna dəyişir.
Mənbə
- Əliquliyev R.M., Şükürlü S.F., Kazımova S.İ., Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər // Bakı. İnformasiya Texnologiyaları nəşriyyatı. 2009. 201 s.
- Adilə Nəzərova, “Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti”.
İstinadlar
- "Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti". 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Assosiasiya ing Association umumi meqsedlere nail olmaq ucun teskilatlarin ve ya ayri ayri sexslerin birge fealiyyetini elaqelendiren birlik formasi diger menalari ise 1 cemiyyet birlik ittifaq 2 kimyada molekullarin ve ya maddenin iki qat uc qat ve i a olaraq birlesmesi 3 fiziki ve ya huquqi sexslerin qarsiliqli emekdasliq meqsedile konullu birlesmesi 4 sirketler ittifaqlar 5 psixologiyada psixi proseslerin nisbeten davamli rabitesi Mueyyen elaqe ve munasibetde olan cismin ve hadiselerin eks etdirilmesi onlar haqqindaki fikir ve tesevvurlerin elaqelendirilmesine sebeb olur Sonralar cismin biri tesir etdikde digerleri de yada dusur Elaqeli fikir ve hadiseler de beledir Muasir anlamda assosiasiyalar qruplasmis birlikler ittifaqlar teskilatlar menasinda isledilir Assosiasiyalar cemiyyetin butun institusional sahelerinde senetkarlar gildiyalari senayeciler ittifaqlari hemkarlar ittifaqlari siyasi partiya ve bloklar ictimai elmi ve dini birlikler idman klublari heveskarlarin cemiyyetleri ve s yayilmisdir Assosiasiyalarin acilmasi ve fealiyyeti muvafiq huquqi normalarla nizamlanir Zaman kecdikce Assosiasiyalar oz meqsedlerini ve onlara catma vasitelerini deyise biler Sosial institutlardan ferqli olaraq Assosiasiya vetendas cemiyyetinin institutu kimi dovletden nisbi muxtariyyete malikdir Assosiasiyalarin saylarinin artmasi muasir tipli cemiyyetlerin ferqlendirici cehetidir Assosiasiyalarin nufuz ve fealliq derecesi vetendas cemiyyetinin inkisaf gostericisidir Plyuralist demokratiya modeli vetendaslarin muxtelif sosial maraqlarini ifade eden ve onlarin huquqlarini dovlet qarsisinda feal suretde qoruyan Assosiasiyalarin inkisaf ideyasi uzerinde qurulur Assosiasiyalar sebekesi dovlet hakimiyyetinin qarsisini almaq mexanizmidir HuquqdaAssosiasiya huquqda qeyrikommersiya teskilatinin teskilati huquqi formasi Kommersiya teskilatlari sahibkarliq fealiyyetlerini elaqelendirmek meqsedile hemcinin umumi emlak maraqlarini temsil ve mudafie etmek ucun oz aralarinda muqavile baglamaqla qeyri kommersiya xarakterli Assosiasiya ve ya ittifaq yarada biler Ictimai ve diger qeyrikommersiya teskilatlarinin hemcinin muessiselerin Assosiasiyalarda birlesmesi mumkundur Assosiasiyanin uzvleri oz musteqilliklerini ve huquqi sexs huquqlarini qoruyub saxlayirlar Assosiasiya oz uzvlerinin ohdeliklerine gore cavabdehlik dasimir PsixologiyadaAssosiasiya psixologiyada tecrubenin iki mezmunu arasinda elaqe suurda bu mezmunlardan tesevvurler hissiyyatlar obrazlar fikirler ve s birinin canlanmasi digerinin de yaranmasi ile neticelenir Tecrubede bu elaqe ne qeder cox yaranirsa Assosiasiya bir o qeder mohkem olur Assosiasiya terminini ilk defe C Lokk 17 ci esrin sonlarinda muxtelif ideyalar arasinda onlara muvafiq hadiselerin zamana ve mekana gore tesadufen ust uste dusmesi sebebinden yaranan elaqeleri bildirmek ucun tetbiq etmisdir O zeka ile yaranan elaqelerden ferqli olaraq bu tip elaqeleri agilsiz sayirdi 18 19 ci esrlerde Assosiasiya anlayisi psixologiyada olduqca genis yayilmaga basladi Assosiativ psixologiyada Assosiasiya suurun esas ve hetta yegane isleme mexanizmi sayilirdi yaranma usullarina gore Assosiasiyanin tipleri tesvir edilirdi D Yum oxsarliq goy mavi kontrast qara ag zaman ve mekanla elaqe usagin qaranliq otaqda tesadufen qorxmasi sonradan qaranliq qorxusu dogurur ve sebeb netice Assosiasiyalarini isigin qefil parlamasi agri hissi ferqlendirirdi Assosiasiyalarin bu ilkin yaranma qanunlarindan basqa T Braun konkret Assosiasiyanin mueyyen meqamda bir cox diger mumkun Assosiasiyalardan yaranmasina sebeb olan ikinci dereceli qanunlari faktorlari da qeyd edir Assosiasiyada birlesen teessuratlarin gucu onlarin yeniliyi ferdin ozunemexsusluqlari ve s Assosiasiya Bene gore esasinda aglin kortebii fealligi duran yaradici Assosiasiya da movcuddur Assosiasiyalasdirilmis uzvlerAssosiasiyalasdirilmis uzvler diger birliye yaxud teskilata qosulan onlarin fealiyyetinde helledici ses huququ olmadan istirak eden fiziki ve ya huquqi sexs teskilat assosiasiyalasdirilmis dovlet Assosiasiyalasdirilmis dovletAssosiasiyalasdirilmis dovlet assosiasiyalasdirilmis stat 1 coxterefli beynelxalq muqavilenin dovletler birliyinin teskilatinin istirakcisi onun tamhuquqlu uzvu olmayan lakin hemin birlikle teskilatla bagladigi ikiterefli muqavileler esasinda onun fealiyyetinde istirak eden dovlet Mes Avstriya Finlandiya ve Isvec AIda Assosiasiyalasdirilmis dovlet olmuslar 1994 95 2 Dovletciliyin bezi elametlerine malik olan ve federativ yaxud nadir hallarda unitar dovletin terkibine daxil olan dovletierazi qurum Assosiasiyalasdirilmis dovlet termini ABS huququnda associated state assosiasiyalasdirilmis stat ilkin olaraq dovletler Palay Respublikasi Mikroneziya Federativ Statlari Marsall Adalari Respublikasi terefinden elan olunmus ABS federasiyasi terkibinde dovleti qurumlari Ikinci dunya muharibesinden sonra BMT terefinden ABS nin himayesine verilmis Mikroneziya assosiasiyalari Puerto Riko bildirirdi Sonra bu termin unitar dovletlerde Yeni Zelandiyada bezi adalara nezeren Fransada Yeni Kaledoniyaya nezeren Hindistanda ona birlesmis Sikkime nezeren de istifade olunmaga basladi Xarici federasiyalarda Assosiasiyalasdirilmis dovlet stat ozunun huquqi veziyyetine gore adi statdan asagi movqededir Adeten Assosiasiyalasdirilmis dovlet federasiyanin uzvu olduqdan sonra ozunun Assosiasiyalasdirilmis dovlet statusunu federasiyanin adi subyekti statusuna deyisir MenbeEliquliyev R M Sukurlu S F Kazimova S I Elmi fealiyyetde istifade olunan esas terminler Baki Informasiya Texnologiyalari nesriyyati 2009 201 s Adile Nezerova Felsefe terminlerinin izahli lugeti Istinadlar Azerbaycan dilinin izahli lugeti 2022 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2019 02 23