Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Askaridoz — askarid adlı iri helmintlər tərəfindən törədilən qurd xəstəliyidir
Askarid
Törədici yumru qurdlara (Nematodoses) aiddir və ayrı cinslidir. Dişi askarida 20-40 sm, erkək askarida 15-25 sm-dir. Askaridoz geohelmintoz olub antroponoz hesab olunur. Son sahib və yeganə invaziya ocağı insandır.
Yoluxma
Yoluxma qurdun yumurtaları ilə baş verir. Askarid yumurtaları torpaqda uzun illər qala bilir, buna görə də torpaqla çirklənmiş əllər və ya oyuncaqlar birbaşa infeksiya mənbəyi sayılır. Unutmaq olmaz ki, torpaq hissəcikləri evə ayaqqabıların və ev heyvanlarının tükləri üzərində də gələ bilər. Askarid yumurtaları mikroskopla görüləcək dərəcədə kiçik ölçüdə olduğundan, çirkli meyvə əllərdən asanlıqla ağıza düşür və udulur. Yumurtalar həmçinin yuyulmamış göyərtidə, meyvə və tərəvəzlərdə də olur. İnsan törədiciyə qida və su vasitəsilə yoluxur. Yoluxma yumurta mərhələsində baş verdiyindən bağırsağa düşmüş yumurtadan sürfələr çıxır. Sürfələr bağırsaq divarından vena damarlarına və Portae vasitəsilə qaraciyərə daxil olurlar. Qaraciyərdə sürfələr qişadan çıxaraq kiçik qan dövranına qoşulurlar. Müəyyən müddətdən sonra ağciyər alveollarına və bronxiollara keçir və ikinci dəfə qişadan çıxırlar. Bu proses yoluxmanın 8-10 cu gününə təsadüf edir. Daha sonra onlar ağız udlaq boşluğuna qalxır, udularaq mədəyə və nəhayət yenidən bağırsağa düşürlər. Son kapsuldan çıxma bağırsaqda baş verir. Helmintin tam miqrasion dövrü beləliklə 14-15 gün davam edir.
Əlamətlər
Yoluxmadan 2-3 ay sonra askaridozun əlamətləri meydana çıxmağa başlayır:
- Uşaq tez-tez, xüsusən də gecələr qarında sancılardan şikayətlənir. Ağrılar birdən-birə başladığı kimi, birdən-birə də keçir
- Dərinin rəngi solğunlaşır, bəzən zəif sarılıq əmələ gəlir.
- Uşağın çəkisi yaş normalarından geri qalır
- İştaha pozulur, bəzən hətta qidaya qarşı ikrah hissi yaranır
- Ürəkbulanma, qusma, ağız suyunun axması kimi əlamətlər yaranır
- Bağırsaq pozuntusu özünü ishal və ya qəbizliklə göstərir
- Bəzən nəcisdə qurdlar və ya onların hissəcikləri görünür
- Tez-tez soyuqdəymə, tənəffüs və bağırsaq infeksiyaları baş verir
- Uşağın yuxusu pozulur, gecə dişlərini qıcıyır.
Diaqnoz
Askaridoza diaqnoz qoymağın yeganə yolu nəcisin qurd yumurtalarına müayinəsidir. Nəcis müayinəyə qədər maksimum 12-18 saat saxlanıla bilər.
Müalicə
Müalicə başlayandan 2-7 günərzində yetkin qurdlar bağırsaqlardan tökülməyə başlayır. Müalicə müddəti tamamilə bitdikdən sonra nəcis profilaktika məqsədilə yenidən müayinə olunmalıdır.
İstinadlar
- http://saglamaile.az/az/askaridoz 2014-02-16 at the Wayback Machine
- http://herba-flora.com/index.php/meqaleler/265-askaridoz.html 2013-01-28 at the Wayback Machine
 | Xəstəlik ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Askaridoz askarid adli iri helmintler terefinden toredilen qurd xesteliyidirAskaridToredici yumru qurdlara Nematodoses aiddir ve ayri cinslidir Disi askarida 20 40 sm erkek askarida 15 25 sm dir Askaridoz geohelmintoz olub antroponoz hesab olunur Son sahib ve yegane invaziya ocagi insandir YoluxmaYoluxma qurdun yumurtalari ile bas verir Askarid yumurtalari torpaqda uzun iller qala bilir buna gore de torpaqla cirklenmis eller ve ya oyuncaqlar birbasa infeksiya menbeyi sayilir Unutmaq olmaz ki torpaq hissecikleri eve ayaqqabilarin ve ev heyvanlarinin tukleri uzerinde de gele biler Askarid yumurtalari mikroskopla gorulecek derecede kicik olcude oldugundan cirkli meyve ellerden asanliqla agiza dusur ve udulur Yumurtalar hemcinin yuyulmamis goyertide meyve ve terevezlerde de olur Insan torediciye qida ve su vasitesile yoluxur Yoluxma yumurta merhelesinde bas verdiyinden bagirsaga dusmus yumurtadan surfeler cixir Surfeler bagirsaq divarindan vena damarlarina ve Portae vasitesile qaraciyere daxil olurlar Qaraciyerde surfeler qisadan cixaraq kicik qan dovranina qosulurlar Mueyyen muddetden sonra agciyer alveollarina ve bronxiollara kecir ve ikinci defe qisadan cixirlar Bu proses yoluxmanin 8 10 cu gunune tesaduf edir Daha sonra onlar agiz udlaq bosluguna qalxir udularaq medeye ve nehayet yeniden bagirsaga dusurler Son kapsuldan cixma bagirsaqda bas verir Helmintin tam miqrasion dovru belelikle 14 15 gun davam edir ElametlerYoluxmadan 2 3 ay sonra askaridozun elametleri meydana cixmaga baslayir Usaq tez tez xususen de geceler qarinda sancilardan sikayetlenir Agrilar birden bire basladigi kimi birden bire de kecir Derinin rengi solgunlasir bezen zeif sariliq emele gelir Usagin cekisi yas normalarindan geri qalir Istaha pozulur bezen hetta qidaya qarsi ikrah hissi yaranir Urekbulanma qusma agiz suyunun axmasi kimi elametler yaranir Bagirsaq pozuntusu ozunu ishal ve ya qebizlikle gosterir Bezen necisde qurdlar ve ya onlarin hissecikleri gorunur Tez tez soyuqdeyme teneffus ve bagirsaq infeksiyalari bas verir Usagin yuxusu pozulur gece dislerini qiciyir DiaqnozAskaridoza diaqnoz qoymagin yegane yolu necisin qurd yumurtalarina muayinesidir Necis muayineye qeder maksimum 12 18 saat saxlanila biler MualiceMualice baslayandan 2 7 gunerzinde yetkin qurdlar bagirsaqlardan tokulmeye baslayir Mualice muddeti tamamile bitdikden sonra necis profilaktika meqsedile yeniden muayine olunmalidir Istinadlarhttp saglamaile az az askaridoz 2014 02 16 at the Wayback Machine http herba flora com index php meqaleler 265 askaridoz html 2013 01 28 at the Wayback Machine Xestelik ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin