Askar Orazakın

Askar Orazakın (qaz. Оразақын Асқар; 1935, Çin^[d] – 24 yanvar 2019, Almatı) — qazax və sovet şairi, filoloq və folklorşünası. Beynəlxalq "Alaş" ədəbi mükafatı və Qazaxıstan Yazıçılar İttifaqının Müqağali Maqatayev adına ədəbi mükafatı laureatı.

Askar Orazakın
qaz. Оразақын Асқар
Doğum tarixi	1935
Doğum yeri	Çin^[d]
Vəfat tarixi	24 yanvar 2019(2019-01-24)
Vəfat yeri	Almatı, Qazaxıstan
Vətəndaşlığı	SSRİ Qazaxıstan
Əsərlərinin dili	qazax dili
İstiqamət	şair
Mükafatları	"Əməkdə fərqlənməyə görə" medalı (Qazaxıstan) "Qazaxıstan Respublikasının müstəqilliyinin 10 illiyi" medalı "Qazaxıstan Respublikasının müstəqilliyinin 20 illiyi" medalı

Həyatı

O, təhsilini Qulcada alıb. 1951-ci ildə Urumçidəki Millətlər İnstitutunun filologiya fakültəsinə daxil olub. Kökü Suan soyundandır.

Askar Orazakın 1955-ci ildə Qazaxıstana köçmüş, 1961-ci ildə Qazax Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini bitirmişdir.

O, Qazaxıstan SSR Elmlər Akademiyasının Vəlixanov adına Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunda kiçik elmi işçi, sonra Qazaxıstan Yazıçılar İttifaqının Bədii Ədəbiyyatın İnkişafı Bürosunda təlimatçı, Respublika Kitab Palatasında şöbə müdiri, "Jalın" nəşriyyatında baş redaktor vəzifələrində çalışıb.

Qazaxıstan Yazıçılar İttifaqı İdarə Heyətinin üzvüdür (1996-cı ildən).

Yaradıcılığı

O, 1950-ci illərin əvvəllərində, şeirləri qəzet və jurnallarda dərc olunmağa başlayanda debüt etdi. Uşaqlar üçün də bir neçə şeir toplusunun müəllifidir. Qazaxıstan uşaq ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsidir.

Qazax dilində "Dünya uşaq ədəbiyyatı"nın əlli cildinin nəşrində iştirak etmişdir.

O, qazax xalq şeirlərini toplayaraq, ilk dəfə "Kara Ölən" toplusu şəklində nəşr etdirmişdir (1989). Əlavə edilmiş ikinci cild isə 1997-ci ildə nəşr edilmişdir.

Seçilmiş əsərləri

1. Тұңғыш. Өлеңдер. А., ҚМКӘБ. 1964;
2. Мейірім. Өлеңдер. А., «Жазушы», 1975;
3. Күнгей. Өлеңдер мен дастандар. А., «Жазушы», 1975;
4. Ләйлә. Өлеңдер. А., «Жалын», 1977;
5. Көкорай. Өлеңдер. А., «Жалын», 1979;
6. Балқарағай. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Жазушы», 1981;
7. Сәулет. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Жазушы», 1984;
8. Таудай бол! Өлеңдер. А., «Жалын», 1984;
9. Белжайлау. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Жалын», 1985;
10. Расти большим. А., «Жалын», 1985;
11. Өркеш. Таңдамалы, А., «Жалын», 1987;
12. Қара өлең. А., «Жазушы», 1989;
13. Баркөрнеу. Таңдамалы, А., «Жалын», 1992;
14. Құран хикаялары. Аударма. А., «Жалын», 1992;
15. Керімсал. А., «Жазушы», 1994;
16. Жарапазан. А., «Балауса», 1995;
17. Суретті әліппе. А., «Өнер», 1996;
18. Әрі итер әлеміне саяхат. А., «Интерпечать», 1999.
19. Орбұлақ. Өлеңдер. А., «Ануар», 2000;
20. Тәуелсіздік тартулары. А., «Өнер», 2001;
21. Отан деп оянғанда. Өлеңдер мен дастандар. А., «Жалын», 2004;
22. Атамекенге оралғанда. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Жалын», 2005;
23. Ұяда нені көрсең… Өлеңдер. А., «Балауса», 2005;
24. Қос қоңырау. Өлеңдер. А., «Балауса», 2005;
25. Сүт сыйлықтары. Өлеңдер. А., «Балауса», 2005;
26. Ұлттық ойындар. Өлеңдер. А., «Балауса», 2005;
27. Жаңа баталар. Өлеңдер. А., «Балауса», 2005;
28. Жеткіншек. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Балалар әдебиеті», 2005;
29. Әріп — дыбыстық таңбасы. Өлеңдер. А., «Аруна», 2005;
30. Дербестік дес бер-генде. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Жалын», 2006;
31. Мерекелер. Өлеңдер. А., 2007;
32. Алтын абдыра. А., «Балауса», 2007;
33. Елеулі елу ертегі, жебе дей жетпіс жұмбақ. А., «Ана тілі», 2007;
34. Ел ішінде. Өлеңдер мен поэмалар. А., «Жалын», 2008;
35. Інжу маржан. Әлем елдерінің халықтық жырлары. Аударма. А., «Балауса», 2008;
36. Балаларым — бақытым. Өлеңдер. А., «Алматыкітап», 2008;
37. Ақша туралы ақиқат. Өлеңдер. А., «Мектеп», 2008;
38. История денег. Стихи. А., «Мектеп», 2008;
39. Логопедтік әліппе. Өлеңдер. А., 2008.
40. Белжайлау : Стихи и поэмы. ([Для старшего школьного возраста)

Mükafatları

• "Qazaxıstan Respublikasının müstəqilliyinin 10 illiyi" medalı (2001);
• "Əməkdə fərqlənməyə görə" medalı (Qazaxıstan);
• Beynəlxalq "Alaş" ədəbi mükafatı;
• Qazaxıstan Yazıçılar İttifaqının Müqağali Maqatayev adına ədəbi mükafatı ;
• "Qazaxıstan Respublikasının müstəqilliyinin 20 illiyi" medalı (2011);
• ;
• Panfilov rayonunun fəxri vətəndaşı (Almatı vilayəti).

İstinadlar

1. По другим данным родился в селе Мукей Каратас Илийского района Восточно-Туркестанской области
2. "Толағай шыққан топта сынағанда… | Қазақ Әдебиеті - QazaqAdebieti" (rus). 2021-05-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-05-17.
3. Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер #Саят, Жұмашева Қайырниса — Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл

Ədəbiyyat

• Жетісу энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма.  (qaz.)
• «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев — Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998  (qaz.)
• Қазақстан жазушылары: Анықтамалық/Құрастырушы: Қамшыгер Саят, Жұмашева Қайырниса — Алматы: «Аң арыс» баспасы, 2009 жыл (qaz.)

Xarici keçidlər

• Оразақын Асқар өлеңдері Arxiv surəti 23 iyul 2021 tarixindən (Wayback Machine) saytında (qaz.)
• Ақын Оразақын Асқар қайтыс болды Arxiv surəti 23 iyul 2021 tarixindən (Wayback Machine) saytında (qaz.)