Ashıs aymağı (xakasca: Асхыс аймағы / Ashıs aymağı) — Rusiya Federasiyasının Xakasiya Respublikasında rayon səviyyəsində adminstrativ orqan. Mərkəzi Ashis kəndidir. Kəndin əhalisinin sayı 7267 nəfərdir.
Аскизский район | |||||
---|---|---|---|---|---|
Асхыс аймағы Аскизский район | |||||
| |||||
Ölkə | Rusiya Federasiyası, Xakasiya | ||||
Tabesində | Xakasiya | ||||
Başçı | Abrek Çeltıgmaşev | ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Əsası qoyulub | 1924 30 mart | ||||
Sahəsi | 8201.14 km² | ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 964 m | ||||
Saat qurşağı | | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi | 39.102 nəfər | ||||
Digər | |||||
askiz.org | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Sözün kökü
Adını mərkəzin yaxınlığındakı alamqdadır.
Tarixi
Ashis aymağı 30 mart 1924-cü il tarixində Ashis və Ust-Yesinskoy adminstrativ orqanları əsasında qurulmuşdur. Özündə 10-a qədər məskunlaşma ərazilərini birləşdirir.
Coğrafiyası
Xakas-Minusinsk hövzəsinin cənub-şərqində yerləşən Ashis aymağı Bey, Ust-Abakan, Taştıb bölgələri və Kemerovo oblastı ilə əhatə olunmuşdur. Sahəsi 8201.14 km²-dir. Aid olduğu muxtar respublikada sahəsinə görə IV yerdə yerləşir.
Sahə Xakass-Minusinsk çökəkliyinin cənub-şərq hissəsində yerləşir. Beysk, Ust-Abakan, Xakasiyanın Tashtyp rayonları və Kemerovo bölgəsi ilə həmsərhəddir.
Sahəsi 8201.14 km². Sahə təpəli bir düzənlikdə, cənub və cənub-qərb hissələrində dağlar, yaylalar var. Ərazinin relyefinə görə, bölgə iki təbii zonaya aiddir: Xakass-Minusinsk çökəkliyi və Kuznetsk Alatau dağları. Çöl hissəsi Priabakan vadisi-çöl və Priabakan aşağı dağ-çöl zonalarına bölünür.
Abakan çayı buradan axır, bölgənin təbii cənub-şərq sərhədi. Çox sudan, sürətli bir cərəyanla dolama kanalına malikdir, çox sayda qol, filial və ağsaqqal meydana gətirir. Ümumilikdə, ümumi uzunluğu 1112 km olan 39-a yaxın çay axır. Əskiz çayı Abakan çayının ən böyük qollarından biridir, uzunluğu 124 km-dir.
Əsgər bölgəsinin bənzərsiz təbii abidələri Xankul və Balankül gölləridir.
İqlimi kəskin kontinentaldır. Hava istiliyində və yağışda kəskin dalğalanmalar xarakterikdir. İyulun orta temperaturu + 19 °C, yanvar January20 °C-dir. Şaxtasız dövr 80 ilə 120 günə qədər davam edir. İllik yağıntı 250 ilə 780 mm arasında dəyişir. Cənub-qərb küləkləri üstünlük təşkil edir. Aprel və May aylarında demək olar ki, hər il 17–20 m / s sürətə çatan böyük güclü küləklər müşahidə olunur. Qış oktyabrın sonu — noyabrın əvvəlində qurulur.
Ərazi meşə və torpaq ehtiyatları, müxtəlif mineral ehtiyatlarla zəngindir. Rayon respublikanın kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlarının 8,9% -ni və kənd əhalisinin 20,8% -ni təşkil edir.
Əhalisi
Əhalinin son siyahıyaalınmasına görə burada yaşayanların sayı 39.102 nəfərdir. Bu siyahəyaalma 2015-ci ildə baş tutmuşdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Челтыгмашев Абрек Васильевич". www.askiz.org. 16 iyun 2020 tarixində .
- . www.gks.ru. 2020-06-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ashis aymagi xakasca Ashys ajmagy Ashis aymagi Rusiya Federasiyasinin Xakasiya Respublikasinda rayon seviyyesinde adminstrativ orqan Merkezi Ashis kendidir Kendin ehalisinin sayi 7267 neferdir Askizskij rajonAshys ajmagy Askizskij rajonBayraq d Gerb53 08 sm e 90 32 s u Olke Rusiya Federasiyasi XakasiyaTabesinde XakasiyaBasci Abrek CeltigmasevTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1924 30 martSahesi 8201 14 km Merkezin hundurluyu 964 mSaat qursagi UTC 07 00EhalisiEhalisi 39 102 neferDigeraskiz orgXeriteni goster gizle Askizskij rajon Vikianbarda elaqeli mediafayllarSozun kokuAdini merkezin yaxinligindaki alamqdadir TarixiAshis aymagi 30 mart 1924 cu il tarixinde Ashis ve Ust Yesinskoy adminstrativ orqanlari esasinda qurulmusdur Ozunde 10 a qeder meskunlasma erazilerini birlesdirir CografiyasiXakas Minusinsk hovzesinin cenub serqinde yerlesen Ashis aymagi Bey Ust Abakan Tastib bolgeleri ve Kemerovo oblasti ile ehate olunmusdur Sahesi 8201 14 km dir Aid oldugu muxtar respublikada sahesine gore IV yerde yerlesir Sahe Xakass Minusinsk cokekliyinin cenub serq hissesinde yerlesir Beysk Ust Abakan Xakasiyanin Tashtyp rayonlari ve Kemerovo bolgesi ile hemserheddir Sahesi 8201 14 km Sahe tepeli bir duzenlikde cenub ve cenub qerb hisselerinde daglar yaylalar var Erazinin relyefine gore bolge iki tebii zonaya aiddir Xakass Minusinsk cokekliyi ve Kuznetsk Alatau daglari Col hissesi Priabakan vadisi col ve Priabakan asagi dag col zonalarina bolunur Abakan cayi buradan axir bolgenin tebii cenub serq serhedi Cox sudan suretli bir cereyanla dolama kanalina malikdir cox sayda qol filial ve agsaqqal meydana getirir Umumilikde umumi uzunlugu 1112 km olan 39 a yaxin cay axir Eskiz cayi Abakan cayinin en boyuk qollarindan biridir uzunlugu 124 km dir Esger bolgesinin benzersiz tebii abideleri Xankul ve Balankul golleridir Iqlimi keskin kontinentaldir Hava istiliyinde ve yagisda keskin dalgalanmalar xarakterikdir Iyulun orta temperaturu 19 C yanvar January20 C dir Saxtasiz dovr 80 ile 120 gune qeder davam edir Illik yaginti 250 ile 780 mm arasinda deyisir Cenub qerb kulekleri ustunluk teskil edir Aprel ve May aylarinda demek olar ki her il 17 20 m s surete catan boyuk guclu kulekler musahide olunur Qis oktyabrin sonu noyabrin evvelinde qurulur Erazi mese ve torpaq ehtiyatlari muxtelif mineral ehtiyatlarla zengindir Rayon respublikanin kend teserrufatina yararli torpaqlarinin 8 9 ni ve kend ehalisinin 20 8 ni teskil edir EhalisiEhalinin son siyahiyaalinmasina gore burada yasayanlarin sayi 39 102 neferdir Bu siyaheyaalma 2015 ci ilde bas tutmusdur Hemcinin baxXakasiya Agban piltiri aymagi Altay aymagi Sira aymagi Pii aymagi Tastip aymagiIstinadlar Cheltygmashev Abrek Vasilevich www askiz org 16 iyun 2020 tarixinde www gks ru 2020 06 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib