Aslıkul (Asılıkul, başq. Асылыкүл, Асыулыкүл) — Başqırdıstan Respublikasının ən böyük gölü. Davlekanovo şəhərindən 27 km şimal-qərbdə yerləşir. Göl Belebeev yaylası ilə Tabulak, Ulutau, Belekey-Kaqaç, Bolşoy Nor, Malıy Nor və Zaytulyaktau dağları arasında yerləşir. Karst məşəllidir. Qidalanması qarışıqdır. Burada yağış suları, yeraltı sular və qar suları bərabər paylanmışdır. Suyu şorluğa meyillidir, yüksək minerallaşmaya məruz qalmışdır.
Asılıkul gölü | |
---|---|
başq. Асылыкүл, Асыулыкүл | |
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 221 m |
Eni | 5 km |
Uzunluğu | 7 km |
Sahil uzunluğu | 256,0 km |
Sahəsi | 23,5 km² |
Orta dərinliyi | 5,1 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Rusiya |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiyası
Gölün yatağı Ulutau, Tubuldak, Ulu-Karaqaç Belekey-Karaqaç zirvələri arasında yerləşir. Cənub sahili sıldırımlı olub 210–370 arası metr hündürlüyə malikdir. Göl dəniz səviyyəsindən 221 metr hündürlükdə yerləşir. Uzunluğu 7 km, eni isə 5 km təşkil edir. Gölün sahəsi 23,5 km², orta dərinliyi isə 5,1metrdir. Sahilində Buranqulovo, Kupoyarovo və Yanqi-Turmuş kəndləri yerləşir.
Flora və fauna
Sahillərində qamışlıq sahələr vardır. Müəyyən hissələr isə palıd və tozağacı meşələri ilə örtülmüşdür. Sahilləri quşları yuva qurması üçün əlverişlidir. Burada yay ayları bir necə növ ördək, qaz və qu quşlarına rast gəlmək olar. Sularında Nalim, Sazan və Siq kimi balıqlar yaşayır.
Adının mənası
Adı Başqırd dilində "Asılı" — dağ, dağlı, "kul" — göl anlamını verir.
Milli park
Göl Başqırdıstan Respublikasının təbiət ərazilərinin qorunması haqqında qanunla tənzimlənir. 1962-ci ildən göl ictimai əhəmiyyətli obyektlər siyahısına daxil edilir. 1965-ci ildə isə göl ərazisi Başqırdıstan Respublikasında respublika əhəmiyyətli təbiət abidəsi elan edilir.
19 yanvar 1993 ildə Başqırdıstan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə "Aslı-Kul gölü" parkı təşkil edilir. 1 yanvar 2005 ildə Rusiya Federasiyasının 22 avqust 2004 il № 122 Başqırdıstan Respublikasında Milli parkın yaradılması qanun qüvvəyə minir. Burada "Aslı-Kul", "Muradım dərəi" və "Kandri-Kul" təbiət abidələri Başqırdıstan Milli Parkında birləşdirilir. 2009 ildən isə ərazi milli park elan edilir.
İstinadlar
- . rosreestr.ru. 2014-12-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-4-10.
- Асликуль // Словарь названий гидрографических объектов России и других стран — членов СНГ / Под редакцией Г. И. Донидзе. — Москва: Картгеоцентр-Геодезиздат, 1999. — С. 29. — 464 с. — 500 экз. — .
- "Законодательство Российской Федерации". 2012-03-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-21.
- "«BAŞİNFORM informasiya agentliyi»". 2012-03-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-21.
Mənbə
- Aslı-Kul 2018-11-01 at the Wayback Machine
- Об озере Асслыкуль из "Башкирской русалки" В. И. Даля
- Башкирская народная сказка "Заятуляк и Хыухылу" 2009-08-31 at the Wayback Machine
- Başqırd xalq nağılı "Aslıkul" 2009-08-11 at the Wayback Machine
Ədəbiyyat
- Аслыкуль: Фотоальбом / Фот., подписи Г. Галиева; Сост. И. Налепин; Вступ. ст. Т. Барабаш; Пер. на англ. яз. А. Масловой. — Уфа: Информреклама, 2005. — 100 с.
- Балков В.А. Водные ресурсы Башкирии. — Уфа: Башкнигоиздат, 1978. — 173 с.
- Алтай Н.Н., Минх Г.А. Гидрологические особенности озер Асылыкуль и Кандрыкуль / Географические проблемы и вопросы природопользования // Ученые записки БашГУ. Вып.38, сер. геогр. наук, №4. — Уфа, 1973.
- Памятники природы Башкирии. — Уфа: Башк. кн. изд-во, 1974. — 367 с.
- Газета "Выбор" №118–119 (10044–10045) от 11.08.2015. Статья "Край тысячи озёр".
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aslikul Asilikul basq Asylykүl Asyulykүl Basqirdistan Respublikasinin en boyuk golu Davlekanovo seherinden 27 km simal qerbde yerlesir Gol Belebeev yaylasi ile Tabulak Ulutau Belekey Kaqac Bolsoy Nor Maliy Nor ve Zaytulyaktau daglari arasinda yerlesir Karst mesellidir Qidalanmasi qarisiqdir Burada yagis sulari yeralti sular ve qar sulari beraber paylanmisdir Suyu sorluga meyillidir yuksek minerallasmaya meruz qalmisdir Asilikul golubasq Asylykүl AsyulykүlUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 221 mEni 5 kmUzunlugu 7 kmSahil uzunlugu 256 0 kmSahesi 23 5 km Orta derinliyi 5 1 mYerlesmesi54 18 46 sm e 54 34 38 s u Olke RusiyaAsilikul golu Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiGolun yatagi Ulutau Tubuldak Ulu Karaqac Belekey Karaqac zirveleri arasinda yerlesir Cenub sahili sildirimli olub 210 370 arasi metr hundurluye malikdir Gol deniz seviyyesinden 221 metr hundurlukde yerlesir Uzunlugu 7 km eni ise 5 km teskil edir Golun sahesi 23 5 km orta derinliyi ise 5 1metrdir Sahilinde Buranqulovo Kupoyarovo ve Yanqi Turmus kendleri yerlesir Flora ve faunaSahillerinde qamisliq saheler vardir Mueyyen hisseler ise palid ve tozagaci meseleri ile ortulmusdur Sahilleri quslari yuva qurmasi ucun elverislidir Burada yay aylari bir nece nov ordek qaz ve qu quslarina rast gelmek olar Sularinda Nalim Sazan ve Siq kimi baliqlar yasayir Adinin menasiAdi Basqird dilinde Asili dag dagli kul gol anlamini verir Milli parkGol Basqirdistan Respublikasinin tebiet erazilerinin qorunmasi haqqinda qanunla tenzimlenir 1962 ci ilden gol ictimai ehemiyyetli obyektler siyahisina daxil edilir 1965 ci ilde ise gol erazisi Basqirdistan Respublikasinda respublika ehemiyyetli tebiet abidesi elan edilir 19 yanvar 1993 ilde Basqirdistan Respublikasinin Nazirler Kabinetinin qerari ile Asli Kul golu parki teskil edilir 1 yanvar 2005 ilde Rusiya Federasiyasinin 22 avqust 2004 il 122 Basqirdistan Respublikasinda Milli parkin yaradilmasi qanun quvveye minir Burada Asli Kul Muradim derei ve Kandri Kul tebiet abideleri Basqirdistan Milli Parkinda birlesdirilir 2009 ilden ise erazi milli park elan edilir Istinadlar rosreestr ru 2014 12 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 4 10 Aslikul Slovar nazvanij gidrograficheskih obektov Rossii i drugih stran chlenov SNG Pod redakciej G I Donidze Moskva Kartgeocentr Geodezizdat 1999 S 29 464 s 500 ekz ISBN 5 86066 017 0 Zakonodatelstvo Rossijskoj Federacii 2012 03 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 05 21 BASINFORM informasiya agentliyi 2012 03 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 05 21 MenbeAsli Kul 2018 11 01 at the Wayback Machine Ob ozere Asslykul iz Bashkirskoj rusalki V I Dalya Bashkirskaya narodnaya skazka Zayatulyak i Hyuhylu 2009 08 31 at the Wayback Machine Basqird xalq nagili Aslikul 2009 08 11 at the Wayback MachineEdebiyyatAslykul Fotoalbom Fot podpisi G Galieva Sost I Nalepin Vstup st T Barabash Per na angl yaz A Maslovoj Ufa Informreklama 2005 100 s Balkov V A Vodnye resursy Bashkirii Ufa Bashknigoizdat 1978 173 s Altaj N N Minh G A Gidrologicheskie osobennosti ozer Asylykul i Kandrykul Geograficheskie problemy i voprosy prirodopolzovaniya Uchenye zapiski BashGU Vyp 38 ser geogr nauk 4 Ufa 1973 Pamyatniki prirody Bashkirii Ufa Bashk kn izd vo 1974 367 s Gazeta Vybor 118 119 10044 10045 ot 11 08 2015 Statya Kraj tysyachi ozyor