Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Arvidas Romas Sabonis (lit. Arvydas Romas Sabonis; 19 dekabr 1964-cü ildə Litva SSR-nin Kaunas şəhərində anadan olub) - məşhur litva və sovet basketbolçusu, SSRİ - yığması tərkibində olimpiya , Avropa və Dünya çempionu. SSRİ-nin Əməkdar idman ustasıdır (1985).
20 avqust 2010-ci ildə Sabonis FİBA-nın şöhrət zalına daxil edilib. 12 avqust 2011-ci ildə isə Sabonisin adı Neysmit adına Basketbol şöhrət zalına daxil edildi. 24 oktyabr 2011-ci ildə Sabonis Litva Basketbol Federasiyasının prezidenti seçilmişdir.
Bioqrafiya
Erkən yaşlar
Arvidas Sabonis basketbolla 9 yaşında Kaunas basketbola məktəbində məşğul olmağa başlayır. Onun ilk məşqçisi Yuriy Fedorov olub. 1981-ci ildə Arvidas məktəb komandasının tərkibində məktəb olimpiadasının qalibi olur və "Jalqiris" (Kaunas) komandasının məşqçisi Vladas Qarastas tərəfindən kluba dəvət olunur. Elə həmin ildə SSRİ-nin yeniyetmə yığmasında o Avropa çempionu olur.
1981-ci ildə cəmi 16 yaşında Arvidas Sabonis (boyu 213 sm) "Jalqiris"in böyüklər komandasında "Kaleva" komandasına qarşı oyunda debüt edir və 14 xal toplayır. O "Jalqiris"i üç il dalbadal SSRİ çempionu olmağında əsas pay sahibi olur və La Gazetta dello Sport qazetinin versiyasına görə 1984 və 1985-ci ildı Avropada "İlin oyunçusu" seçilir.
Elə həmin ildəcə o ölkənin əsas yığmasından dəvət alır. SSRİ yığması 1982-ci ildəki Dünya Çempionatını finalda ABŞ yığmasımı 95-94 hesabı ilə məğlub edərək qazanır. Final matçında və çempionatın vacib oyunlarında baş məşqçi Aleksnadr Qomelskiy Sabonisin təcrübəsinin az olduğunu əsas gətirərək onu meydançaya buraxmır.
1984-cü ildə Moskva Olimpiadasına boykotu əsas gətirərək Los-Ancelesdəki Olimpiya oyunlarında iştirak imtina edir. 1985-ci ildə SSRİ yığması Ştutqartda Avropanın ən güclüsü olur. Finalda SSRİ basketbolçuları ÇSSR-i 120-89 hesabı ilə məğlub etdilər, Arvidas Sabonis isə Avropanın ən geclü oyunçusu seçilir.
1985-ci ilin iyununda NBA draftında "Atlanta Hawks" 4-cü raundda Arvidası seçir, lakin draftın nəticəsi onun yaşının gənc olması ilə əlaqədar ləğv edildi. Növbəti mövsümdə "Portland Trail Blazzers" litvalını 24 nömrə altında seçmişdir.
1986-cı ildə yuqoslaviya "Sibona"sına qarşı matçda Arvidas axill vətərini zədələyir. Zədə ciddi olduğunda o müalicəni Moskvada almalı olur. SSRİ çempionatının ilk matçını Sabonissiz keçirən "Jalqiris" Moskva ÇSKA-sına məğlub olur. Litvalı idman rəhbərləri ölkənin idman rəhbərliyini inandıra bilir ki, Arvidas tam sağlamdır və oyunlarda iştirak edə bilər. Sabonisli "Jalqiris" növbəti iki oyunda ÇSKA-a qalib gəlir və SSRİ çempionluğunu qazanır. Lakin təxminən iki ay sonra yenə eyni zədə onu narahat etməyə başlayır.
Uzun müddət müalicə aldıqdan sonra o reabilitasiyanı ABŞ-da keçir. 1988-ci ilin avqustunda o vətənə qayıdır və Olimpiya oyunlarına hazırlığa başlayır. İl yarım basketboldan uzaq qalan Arvidas ilk matçına Seul Olimpiyada Oyunlarında Yuqoslaviya oyunda çıxır. SSRİ yığması Arvidasın bütün oyunu meydanda olmağına baxmayaraq məğlub olur. Lakin sonra komanda digər matçlarda qalib gələrək yarımfinala çıxır. Yarımfinalda ABŞ yığmasına 82-76 hesabı ilə qalib gələn SSRİ basketbolçuları finalda ilk oyundakı məğlubiyyətin revanşında Yuqoslaviya yığmasını məğlub edərək ikinci dəfə Olimpiya çempionu adını qazanırlar.
İspaniya dövrü
1989-cu ildə Sabonisə SSRİ-dən getməyə icazə verdilər. Amma o Portland Trail Blazzers ilə müqavilə bağlamaq əvəzinə ispaniya liqasına yollanır və orada 6 mövsüm keçirdir. 3 il ərzində Arvidas "Valyadolid" (1989-92) klubunda və 3 il "Real Madrid" (1992-95) klubunda keçirdir. Sabonisli Real Madrid iki dəfə (1993,1994) İspaniya çempionluğunu qazanır, 1995-ci ildə isə Avropa klub çempionatının qalibi olur.
1992-ci ildə Sabonis Barselona Olimpiya Oyunlarında Litva yığmasında çıxış edir. Litva yığması turnir ərzində iki dəfə məğlub oldu. İlkin mərhələdə Müstəqil Dövlətlər Birliyinin komandasına məğlub olan litvalılar, yarımfinalda ABŞ yığmasına 76-127 hesabı ilə uduzur. 3-cü yer uörunda görüşdə yenidən MDB yığması görüşdə isə qalib gələn Litva yıması bürünc mükafatlara sahib olur. Sabonis həmin matçda 26 xal toplayır.
NBA dövrü
1995-ci ildə Sabonis 31 yaşında "Portland Trail Blazzers"də NBA-da debüt edir. Onun komandada çıxış etdiyi hər 7 mövsümdə Portland play-offlara qala bilir. 1998-ci ildə lokautun bitməsini gözləyərkən qısamüddətli "Jalqiris"lə müqavilə bağlasa da heç bir oyunda meydançaya çıxmadı. Arvidasın ən yaxşı mövsümü 1999/2000 mövsümü oldu. Həmin mövsüm Portland konfrans finalında ancaq yeddinci oyunda gələcək çempion "Los-Anceles Lakers"ə məğlub olur. 7 il ərzində Sabonis 12 xal ortalaması ilə oynayırdı.
2000/01-ci il mövsümündən sonra Arvidas Portland ilə müqavilə uzatmaqdan imtina edir və bunu mənəvi və fiziki yorğunluqla izah edir. O, Avropaya qayıdır və "Jalqiris"lə 1 illik müqavilə bağlayır və sonra yenidən Portlanda geri qayıdır.
Öz sonuncu mövsümünü (2003/04) "Jalqiris"də keçirən Sabonis komandasını Avroliqanın TOP-16-lığına çıxardır, daimi çempionat və TOP-16-nın MVP-si (most valuable player) seçilir. Rəsmən karyerasını 2005-ci ildə bitirib.
Ailəsi
Həyat yoldaşı İnqrida 1988-ci ildə "Miss Vilnüs" seçilir. Sabonisin 3 oğlu (Domantas, Tautvidas, Jiqimantas) və 1 qızı (Auşrine) var. Tautvidas "Malaqa" komandasında oynayır, onun digər oğulları da basketbolla məşğul olur.
2011-ci ildə basketbol matçı zamanı Arvidasda ürək tutması baş verir, lakin hkimlər bunun həyatını təhlükə daşımadığını deyirlər.
Litva,rus, polyak, ispan, ingilis dillərini bilir. Boş vaxtlarında balıq tutmağı sevir.
Nailiyyətləri
• 1988-ci il Olimpiya çempionu (SSRİ yığması tərkibində)
• İkiqat Olimpiya mükafatçısı 1992, 1996-cı illər (Litva yığması tərkibində)
• 1986-cı il Dünya çempionatının gümüş mükafatçısı (SSRİ yığması tərkibində)
• 1985-ci il Avropa çempionu (SSRİ yığması tərkibində)
• 1995-cı il Avropa çempionatının gümüş mükafatçısı (Litva yığması tərkibində)
• 1983 və 1989-cu il Avropa çempionatının bürünc mükafatçısı (SSRİ yığması tərkibində)
• 1995-ci il Avroliqa çempionu (Real Madrid tərkibində)
• 1995-ci il Avroliqa Dördlər Finalının MVP-si
• Üçqat SSRİ çempionu ("Jalqiris" komandasının tərkibində)(1985,1986,1987)
• İkiqat İspaniya çempionu (Real Madrid tərkibində) (1993,1994)
Dövlət mükafatları
• Böyük Litva Knyazı Qyadiminas Xaçı Ordeni Komandoru (1995)
• Böyük Litva Knyazı Qyadiminas Böyük Xaçı Ordeni (12 avqust 1996-cı il)
• Dostluq Ordeni (Rusiya Federasiyası, 21 dekabr 2006-cı il)- İdman sahəsində dövlətlər arasında dostluq münasibətlərinin və əməkdaşlığın inkişafına verdiyi böyük töhfəyə görə
• Şəfəq Prezident Ordeni (Gürcüstan, 2011-ci il)
• Qırmızı Əmək Bayrağı" ordeni
• Xalqlar Dostluğu Ordeni
• "Əməkdə fərqlənməyə görə" medal
• Gümüş Olimpiya Ordeni
• SSRİ Əməkdar İdman Ustası
Filmoqrafiya
Litvalı kinorejissor Vitautas Landsberqis tərəfindən 1997-ci ildə basketbolçu haqqında "Sabas" adlı film çəkilmişdir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Arvidas Romas Sabonis lit Arvydas Romas Sabonis 19 dekabr 1964 cu ilde Litva SSR nin Kaunas seherinde anadan olub meshur litva ve sovet basketbolcusu SSRI yigmasi terkibinde olimpiya Avropa ve Dunya cempionu SSRI nin Emekdar idman ustasidir 1985 20 avqust 2010 ci ilde Sabonis FIBA nin sohret zalina daxil edilib 12 avqust 2011 ci ilde ise Sabonisin adi Neysmit adina Basketbol sohret zalina daxil edildi 24 oktyabr 2011 ci ilde Sabonis Litva Basketbol Federasiyasinin prezidenti secilmisdir BioqrafiyaErken yaslar Arvidas Sabonis basketbolla 9 yasinda Kaunas basketbola mektebinde mesgul olmaga baslayir Onun ilk mesqcisi Yuriy Fedorov olub 1981 ci ilde Arvidas mekteb komandasinin terkibinde mekteb olimpiadasinin qalibi olur ve Jalqiris Kaunas komandasinin mesqcisi Vladas Qarastas terefinden kluba devet olunur Ele hemin ilde SSRI nin yeniyetme yigmasinda o Avropa cempionu olur 1981 ci ilde cemi 16 yasinda Arvidas Sabonis boyu 213 sm Jalqiris in boyukler komandasinda Kaleva komandasina qarsi oyunda debut edir ve 14 xal toplayir O Jalqiris i uc il dalbadal SSRI cempionu olmaginda esas pay sahibi olur ve La Gazetta dello Sport qazetinin versiyasina gore 1984 ve 1985 ci ildi Avropada Ilin oyuncusu secilir Ele hemin ildece o olkenin esas yigmasindan devet alir SSRI yigmasi 1982 ci ildeki Dunya Cempionatini finalda ABS yigmasimi 95 94 hesabi ile meglub ederek qazanir Final matcinda ve cempionatin vacib oyunlarinda bas mesqci Aleksnadr Qomelskiy Sabonisin tecrubesinin az oldugunu esas getirerek onu meydancaya buraxmir 1984 cu ilde Moskva Olimpiadasina boykotu esas getirerek Los Ancelesdeki Olimpiya oyunlarinda istirak imtina edir 1985 ci ilde SSRI yigmasi Stutqartda Avropanin en guclusu olur Finalda SSRI basketbolculari CSSR i 120 89 hesabi ile meglub etdiler Arvidas Sabonis ise Avropanin en geclu oyuncusu secilir 1985 ci ilin iyununda NBA draftinda Atlanta Hawks 4 cu raundda Arvidasi secir lakin draftin neticesi onun yasinin genc olmasi ile elaqedar legv edildi Novbeti movsumde Portland Trail Blazzers litvalini 24 nomre altinda secmisdir 1986 ci ilde yuqoslaviya Sibona sina qarsi matcda Arvidas axill veterini zedeleyir Zede ciddi oldugunda o mualiceni Moskvada almali olur SSRI cempionatinin ilk matcini Sabonissiz keciren Jalqiris Moskva CSKA sina meglub olur Litvali idman rehberleri olkenin idman rehberliyini inandira bilir ki Arvidas tam saglamdir ve oyunlarda istirak ede biler Sabonisli Jalqiris novbeti iki oyunda CSKA a qalib gelir ve SSRI cempionlugunu qazanir Lakin texminen iki ay sonra yene eyni zede onu narahat etmeye baslayir Uzun muddet mualice aldiqdan sonra o reabilitasiyani ABS da kecir 1988 ci ilin avqustunda o vetene qayidir ve Olimpiya oyunlarina hazirliga baslayir Il yarim basketboldan uzaq qalan Arvidas ilk matcina Seul Olimpiyada Oyunlarinda Yuqoslaviya oyunda cixir SSRI yigmasi Arvidasin butun oyunu meydanda olmagina baxmayaraq meglub olur Lakin sonra komanda diger matclarda qalib gelerek yarimfinala cixir Yarimfinalda ABS yigmasina 82 76 hesabi ile qalib gelen SSRI basketbolculari finalda ilk oyundaki meglubiyyetin revansinda Yuqoslaviya yigmasini meglub ederek ikinci defe Olimpiya cempionu adini qazanirlar Ispaniya dovru 1989 cu ilde Sabonise SSRI den getmeye icaze verdiler Amma o Portland Trail Blazzers ile muqavile baglamaq evezine ispaniya liqasina yollanir ve orada 6 movsum kecirdir 3 il erzinde Arvidas Valyadolid 1989 92 klubunda ve 3 il Real Madrid 1992 95 klubunda kecirdir Sabonisli Real Madrid iki defe 1993 1994 Ispaniya cempionlugunu qazanir 1995 ci ilde ise Avropa klub cempionatinin qalibi olur 1992 ci ilde Sabonis Barselona Olimpiya Oyunlarinda Litva yigmasinda cixis edir Litva yigmasi turnir erzinde iki defe meglub oldu Ilkin merhelede Musteqil Dovletler Birliyinin komandasina meglub olan litvalilar yarimfinalda ABS yigmasina 76 127 hesabi ile uduzur 3 cu yer uorunda gorusde yeniden MDB yigmasi gorusde ise qalib gelen Litva yimasi burunc mukafatlara sahib olur Sabonis hemin matcda 26 xal toplayir NBA dovru 1995 ci ilde Sabonis 31 yasinda Portland Trail Blazzers de NBA da debut edir Onun komandada cixis etdiyi her 7 movsumde Portland play offlara qala bilir 1998 ci ilde lokautun bitmesini gozleyerken qisamuddetli Jalqiris le muqavile baglasa da hec bir oyunda meydancaya cixmadi Arvidasin en yaxsi movsumu 1999 2000 movsumu oldu Hemin movsum Portland konfrans finalinda ancaq yeddinci oyunda gelecek cempion Los Anceles Lakers e meglub olur 7 il erzinde Sabonis 12 xal ortalamasi ile oynayirdi 2000 01 ci il movsumunden sonra Arvidas Portland ile muqavile uzatmaqdan imtina edir ve bunu menevi ve fiziki yorgunluqla izah edir O Avropaya qayidir ve Jalqiris le 1 illik muqavile baglayir ve sonra yeniden Portlanda geri qayidir Oz sonuncu movsumunu 2003 04 Jalqiris de keciren Sabonis komandasini Avroliqanin TOP 16 ligina cixardir daimi cempionat ve TOP 16 nin MVP si most valuable player secilir Resmen karyerasini 2005 ci ilde bitirib Ailesi Heyat yoldasi Inqrida 1988 ci ilde Miss Vilnus secilir Sabonisin 3 oglu Domantas Tautvidas Jiqimantas ve 1 qizi Ausrine var Tautvidas Malaqa komandasinda oynayir onun diger ogullari da basketbolla mesgul olur 2011 ci ilde basketbol matci zamani Arvidasda urek tutmasi bas verir lakin hkimler bunun heyatini tehluke dasimadigini deyirler Litva rus polyak ispan ingilis dillerini bilir Bos vaxtlarinda baliq tutmagi sevir Nailiyyetleri 1988 ci il Olimpiya cempionu SSRI yigmasi terkibinde Ikiqat Olimpiya mukafatcisi 1992 1996 ci iller Litva yigmasi terkibinde 1986 ci il Dunya cempionatinin gumus mukafatcisi SSRI yigmasi terkibinde 1985 ci il Avropa cempionu SSRI yigmasi terkibinde 1995 ci il Avropa cempionatinin gumus mukafatcisi Litva yigmasi terkibinde 1983 ve 1989 cu il Avropa cempionatinin burunc mukafatcisi SSRI yigmasi terkibinde 1995 ci il Avroliqa cempionu Real Madrid terkibinde 1995 ci il Avroliqa Dordler Finalinin MVP si Ucqat SSRI cempionu Jalqiris komandasinin terkibinde 1985 1986 1987 Ikiqat Ispaniya cempionu Real Madrid terkibinde 1993 1994 Dovlet mukafatlari Boyuk Litva Knyazi Qyadiminas Xaci Ordeni Komandoru 1995 Boyuk Litva Knyazi Qyadiminas Boyuk Xaci Ordeni 12 avqust 1996 ci il Dostluq Ordeni Rusiya Federasiyasi 21 dekabr 2006 ci il Idman sahesinde dovletler arasinda dostluq munasibetlerinin ve emekdasligin inkisafina verdiyi boyuk tohfeye gore Sefeq Prezident Ordeni Gurcustan 2011 ci il Qirmizi Emek Bayragi ordeni Xalqlar Dostlugu Ordeni Emekde ferqlenmeye gore medal Gumus Olimpiya Ordeni SSRI Emekdar Idman Ustasi Filmoqrafiya Litvali kinorejissor Vitautas Landsberqis terefinden 1997 ci ilde basketbolcu haqqinda Sabas adli film cekilmisdir