Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Artuk bəy və ya Zahirüldövlə Artuk bəy – Səlcuqlu imperiyasının XI əsrdə fəaliyyət göstərmiş türk sərkərdəsi. O, Qüdsün 1085–1091-ci illərdəki qubernatoru olmuşdur. Artuklu sülaləsinin onun adı ilə adlandırılmasına baxmayaraq, əslində, bu sülalənin əsası ondan sonra oğlanları olan Sökmən və İlqazi bəy tərəfindən qoyulmuşdur. O, həmçinin Alp-Yaruq, Bəhram, Əbd əl-Cabar və 3 başqa övladı olmuşdur.
| Artuk bəy | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | XI əsr |
| Vəfat tarixi | 1091 |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Uşağı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Rütbəsi | general |
Oğuzların Döğər boyundan olmuşdur.
Anadoluda
Artuk bəy 1071-ci ildə baş vermiş Malazgird döyüşündə Böyük Səlcuqlu imperiyasının komandanlarından biri olmuşdur. Döyüşdən sonra o, səlcuqlular tərəfindən Anadolunun fəthində iştirak etmişdir. O, 1074-cü ildə Yeşilırmaq vadisini ələ keçirmişdir. O, həm də sultanın əmri ilə 1077-ci il üsyanının yatırılmasında da iştirak etmişdir.
Artuk bəy 1086-cı ildə Diyarbəkirin Mərvanilərdən alınması əməliyyatında da iştirak etmişdir. Bu yürüş zamanı o, ordunun qərərgah rəisi Fəxrəldövlə ibn Cahirlə mübahisəsi yarandı. Mübahisənin səbəbi ibn Cahirin Mərvanilərlə sülh imzalamaq istəməsi idi. Lakin Artuk bəy gözlənilməz hücumla Mərvaniləri məğlub etdi. Hər bir halda, Məlikşah bunu eşitdiyi zaman Artuk bəyə qəzəbləndi.
Suriyada
Artuk bəy döyüş meydanını tərk etdi və Məlikşahın kiçik qardaşı olan, onunla fikirləri uyuşmayan qoşuldu. Bu hadisə 1084-cü ildə baş vermişdir. Artuk Suriyaya yollandı.
Artuk bəy 1086-cı ildə Tutuşun Qutalmışoğlu Süleyman məğlub edilməsində çox hümü rol oynadı. Süleyman Rum Səlcuqlu dövlətinin hökmdarı idi.
Qüdsdə
Qüdsü Tutuşdan iqta alan Artuk bəy öülümünə, yəni 1091-ci ilə qədər buranın canişini olmuşdur. Onun məzarı əl-Davadariya qapılarının yanında yerləşən xanəgahını ilə yanaşıdır. Bu qapılar hal-hazırkı Kral Faysal qapıları adlanır.
Populyar mədəniyyətdə
Türkiyə televiziya serialı olan Diriliş:Ərtoğrul-da Artuk bəy Ərtoğrul bəyin yaxın yoldaşı kimi təqdim edilir. Onu bu rolda türk aktyoru Ayberk Pekcan oynayır. Əslində isə, Artuk bəy Ərtoğrul bəydən çox əvvəl yaşamışdır.
Ədəbiyyat
- Yücel, Yaşar; Sevim, Ali. Türkiye Tarihi Cilt I. Ankara: AKDTYK Yayınları. 1990.
İstinadlar
- Hillenbrand, Carole, History of the Jazira, 1100–1150: The Contribution of ibn al-Azraq al-Fariqi, Ph. D. thesis, University of Edinburgh, 1979, pg. 620
- "İslâm Ansiklopedisi Online (in Turkish)" 2018-12-26 at the Wayback Machine PDF 2017-08-14 at the Wayback Machine "TDV Encyclopedia of Islam" 2014-11-10 at the Wayback Machine. Retrieved 25 March 2015
- Yüce- Sevim p.164
- Yüce-Sevim, p.68
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Artuk bey ve ya Zahiruldovle Artuk bey Selcuqlu imperiyasinin XI esrde fealiyyet gostermis turk serkerdesi O Qudsun 1085 1091 ci illerdeki qubernatoru olmusdur Artuklu sulalesinin onun adi ile adlandirilmasina baxmayaraq eslinde bu sulalenin esasi ondan sonra oglanlari olan Sokmen ve Ilqazi bey terefinden qoyulmusdur O hemcinin Alp Yaruq Behram Ebd el Cabar ve 3 basqa ovladi olmusdur Artuk beySexsi melumatlarDogum tarixi XI esrVefat tarixi 1091Vefat yeri Quds Residi xilafetiVetendasligi Boyuk Selcuq ImperiyasiUsagi Sokmen beyHerbi fealiyyetiRutbesi general Oguzlarin Doger boyundan olmusdur AnadoludaArtuk bey 1071 ci ilde bas vermis Malazgird doyusunde Boyuk Selcuqlu imperiyasinin komandanlarindan biri olmusdur Doyusden sonra o selcuqlular terefinden Anadolunun fethinde istirak etmisdir O 1074 cu ilde Yesilirmaq vadisini ele kecirmisdir O hem de sultanin emri ile 1077 ci il usyaninin yatirilmasinda da istirak etmisdir Artuk bey 1086 ci ilde Diyarbekirin Mervanilerden alinmasi emeliyyatinda da istirak etmisdir Bu yurus zamani o ordunun qerergah reisi Fexreldovle ibn Cahirle mubahisesi yarandi Mubahisenin sebebi ibn Cahirin Mervanilerle sulh imzalamaq istemesi idi Lakin Artuk bey gozlenilmez hucumla Mervanileri meglub etdi Her bir halda Meliksah bunu esitdiyi zaman Artuk beye qezeblendi SuriyadaArtuk bey doyus meydanini terk etdi ve Meliksahin kicik qardasi olan onunla fikirleri uyusmayan qosuldu Bu hadise 1084 cu ilde bas vermisdir Artuk Suriyaya yollandi Artuk bey 1086 ci ilde Tutusun Qutalmisoglu Suleyman meglub edilmesinde cox humu rol oynadi Suleyman Rum Selcuqlu dovletinin hokmdari idi QudsdeQudsu Tutusdan iqta alan Artuk bey oulumune yeni 1091 ci ile qeder buranin canisini olmusdur Onun mezari el Davadariya qapilarinin yaninda yerlesen xanegahini ile yanasidir Bu qapilar hal hazirki Kral Faysal qapilari adlanir Populyar medeniyyetdeTurkiye televiziya seriali olan Dirilis Ertogrul da Artuk bey Ertogrul beyin yaxin yoldasi kimi teqdim edilir Onu bu rolda turk aktyoru Ayberk Pekcan oynayir Eslinde ise Artuk bey Ertogrul beyden cox evvel yasamisdir EdebiyyatYucel Yasar Sevim Ali Turkiye Tarihi Cilt I Ankara AKDTYK Yayinlari 1990 IstinadlarHillenbrand Carole History of the Jazira 1100 1150 The Contribution of ibn al Azraq al Fariqi Ph D thesis University of Edinburgh 1979 pg 620 Islam Ansiklopedisi Online in Turkish 2018 12 26 at the Wayback Machine PDF 2017 08 14 at the Wayback Machine TDV Encyclopedia of Islam 2014 11 10 at the Wayback Machine Retrieved 25 March 2015 Yuce Sevim p 164 Yuce Sevim p 68