Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Arif Möhübəli oğlu Əzizov (3 yanvar 1943, Bakı) — Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin professoru. Azərbaycan Respublikasının xalq rəssamı (2018). Dünya Rəssamlıq Akademiyasının Bakı nümayəndəliyinin rəhbəri.
| Arif Əziz | |
|---|---|
| Digər adı | Arif Əzizov |
| Doğum tarixi | 3 yanvar 1943 (81 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Fəaliyyəti | rəssam, mühazirəçi |
| Təhsili | |
| Mükafatları |     |
| arifazizart.com | |
Bu məqaləni lazımdır. |
Həyatı
Arif Möhübəli oğlu Əzizov (Arif Əziz) 1943-cü il yanvarın 3-də Bakı şəhərində dünyaya göz açıb. Onun erkən uşaqlıq çağları ağır müharibə dövrünə, həmçinin müharibədən sonrakı çətin, məhrumiyyət dolu illərə təsadüf edib. Lakin o, bütün bunlara baxmayaraq təhsil almış, ürəyində rəssam olmaq arzusu yetişmişdi. Doğma torpağın isti rəngləri, çağlayan Xəzərin göy suları, çılğın xəzrinin soyuq nəfəsi, Abşeronun üstü günbəzli kənd evləri, qumlu Bakı bağlarının əncir-üzümü, bol nemətləri… ta uşaqlıqdan onun gözləri önündə canlanır, onu duyğulandırır, hafizəsinə həkk olurdu. Bəlkə elə bu erkən təəssüratların, romantik duyğuların təsirindəndir ki, rəssam sonralar "Abşeron məktəbi" adlanan bədii istiqamətə, üsluba meyillənmiş, tablolarında Abşeron torpağını, Bakı görüntülərini dönə-dönə kətan üzərinə köçürmüşdür.
Arif Əziz 1960–1965-ci illərdə Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbində oxuyur. Buranı bitirdikdən sonra o, təhsilini artırmaq üçün Moskvaya yollanır və Moskva Ali Bədii-Sənaye Məktəbinin "Qrafik dizayn" fakültəsinə daxil olur. Bu, həmin o ali məktəb idi ki, vaxtilə qraf Stroqanovun adı ilə tanınırdı. "Stroqanov məktəbi" ifadəsi dillərdə bu gün də gəzir və əslində bu nüfuzlu ali təhsil ocağının yaxşı tanınan "vizit vərəqəsi"nə çevrilib.
1966–1971-ci illərdə Moskvada ali təhsil alan gənc rəssam sonra Bakıya qayıdır və elə 1971-ci ildən etibarən o zamankı M. Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunda (hazırkı Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində) rəssamlıq sənətindən dərs deməyə başlayır. İstedadlı rəssamın bundan sonrakı fəaliyyəti bədii yaradıcılıqla pedaqoji işi üzvi surətdə özündə birləşdirir. Bu illər ərzində o, həm rəssam kimi məhsuldar çalışır, həm də hazırlıqlı pedaqoq kimi gənc rəssamlara ixtisas fənlərini tədris edir. Bu dövrdə o həm də SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının akademik kurslarında SSRİ xalq rəssamları, akademiklər Mikayıl Abdullayev və Yevgeni Kibrikin rəhbərlik etdikləri yaradıcılıq emalatxanasında təhsilini davam etdirir. Bu gün Arif Əziz 45 ildən artıq çalışdığı ali məktəbin ən nüfuzlu, təcrübəli pedaqoqlarından biri, universitet elmi şurasının üzvüdür. Professor Arif Əziz Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti "Rəssamlıq" fakültəsi "Dekorativ-tətbiqi sənət" kafedrasının müdiridir.
Yaradıcılığı
Arif Əzizin yaradıcılığı zəngin və çoxşaxəlidir. Yaradıcılığının erkən mərhələsini təşkil edən qrafika dövründə o, çoxlu sayda plakatlar çəkmiş, ekslibrislər, loqolar, dizayn eskizləri, həmçinin uşaq kitabları üçün illüstrasiyalar işləmişdir. Rəssam həm bədii, həm də sənaye qrafikası sahələrində məhsuldar çalışmışdır. Arif Əzizin o dövrdə işlədiyi reklam plakatları seriyası diqqətəlayiqdir. Bu plakatlar sadəcə təşviqat vasitəsi olmayıb maraqlı kompozisiya və rəng həllinə görə seçilirlər. XX əsrin 60–70-ci illərində plakat sənətində "fotorealizm" deyilən bir əhvali-ruhiyyə hökm sürürdü ki, bu da plakatın bədii imkanlarından yetərincə istifadə etməyə maneçilik törədirdi. Artıq o illərdə öz novatorçu dəst-xətti ilə seçilən Arif Əziz plakat janrına dekorativlik daxil etmiş və onu daha da zənginləşdirmişdir. Sənətşünaslıq doktoru, professor Nurəddin Həbibov rəssamın plakatlarını təhlil edərək yazmışdır ki, o, əvvəllər plakat janrında geniş yayılmış nəqlvari təsvirçilikdən uzaqlaşır, müasir səpkidə işləyir, obrazlı təfəkkürə, rəmzi elementlərə əsaslanır.
Rəssamın qrafika sahəsindəki işlərindən danışarkən onun "Bakının əmək qəhrəmanları" adlanan, 40 ədəd ağ-qara üslubda işlənmiş portretlərdən ibarət albomunu yada salmamaq olmaz. Arif Əziz rənglərin dili ilə danışmağı yaxşı bacardığı kimi, ağ kağız üzərində qara rənglə də mükəmməl işləməyi mənimsəyən, qara tuşla kolorit, ritm, həcm effekti yarada bilən rəssamdır. O, ağ-qara kompozisiyalarında, xüsusilə portretlərdə insanın daxili aləmini, onun emosionallığını, quruluşun ekspressivliyini məharətlə əks etdirir. Arif Əziz mədəniyyət xadimlərinin də silsilə obrazlarını yaradıb. Rəssamın Qara Qarayev, Fikrət Əmirov, Süleyman Rüstəm, maestro Niyazi və başqalarının ofort texnikasında işlənmiş qrafik portretləri obrazların dolğunluğu, canlı təsir bağışlaması ilə diqqəti cəlb edir. Arif Əzizin sənətində dekorativizmə meyl güclüdür. Bu dekorativlik kompozisiyanın quruluşunda, məişət elementlərində, milli səciyyə daşıyan əhvalı-ruhiyyədə, doğma torpağın şux, əlvan rənglərində özünü büruzə verir. Rəssam müxtəlif rəng çalarlarından məharətlə istifadə edərək duyğularını, yaşadığı hissləri insanlara çatdırır. "Pir", "Qala kəndi", "Qobustan", "İçəri şəhər" kimi tablolarda, bir çox natürmort, mənzərə və tematik əsərlərdə zəngin koloritli milli ruh hakimdir. Bu tablolarda doğma torpağın əlvan rəngləri insanların gözünü, könlünü oxşayır.
"Seneqal panoramı"
Arif Əziz iki dəfə – 1983 və 1987-ci illərdə Seneqalda olmuş və onun "Seneqal maskaları", "Oyanma", "Dakarda məscid", "Rəqs" və "Seneqal mənzərələri" adlı əsərləri əvvəl Dakarda, daha sonra isə Moskvada, Bakıda uğurla nümayiş olunmuşdur. Həmin vaxt onun "Seneqal panoramı" sərgisi qardaşlaşmış Dakarla Bakının sıx əlaqələrini ifadə edirdi.
Ruhun Rəqsi Fərdi Sərgisi
Arif Əzizin "Ruhun rəqsi" adlı fərdi sərgisi Almaniyanın paytaxtı Berlin şəhərindəki "Gallery Schulz" qalereyasında keçirilib. M. Şults A. Əzizin yaradıcılığını Azərbaycan Sovet incəsənəti ilə müasir Azərbaycan incəsənəti arasında bağlayıcı kimi dəyərləndirib: "Arif Əzizin çoxşaxəli yaradıcılığı hər zaman dəyişən və abstrakt olub. Onun sənəti ilə yaxından tanış olduqda, onun bədii yaradıcılığının inkşafını və düşüncə tərzini anlamaq olar". Berlinli sənətsevərlər qarşısında çıxış edən əməkdar incəsənət xadimi A. Əziz bildirib ki, Sovetlər Birliyi dövründə incəsənətin bir istiqaməti sayılan abstraksionizm üslubuna muraciət etmək yasaq idi: "Əsas kimi isə "Sosialist realizmi" götürülürdü. Azərbaycan müstəqil dövlət olandan sonra rəssamların yaradıcılığına yeni nəfəs verildi. Bütün qadağalar aradan götürüldü". A. Əziz fırçasından çıxan əsərlərdə yaratdığı rəmzi qadın, milli kolorit, Azərbaycanın əsrarəngiz təbiətini, caz musiqisini tərənnüm edən obrazlar haqqında bəhs edib. Bu mövzulara onun daha çox müraciət etdiyini qeyd edib. Daha sonra qeyd edilib ki, karyerasının əvvəlində A. Əzizin işləri sosialist realizminə əsaslanır. Onun hər bir əsəri özünəməxsus realistik incəliklərlə seçilir. Bu baxımdan onun əsərləri öz müstəqil dilini inkişaf etdirib və onların Azərbaycan incəsənətində məxsusi yeri var. O, hər zaman insan obrazını Azərbaycandakı müxtəlif memarlıq üslubları ilə sintez etməyə çalışıb və buna nail olub. Bu sintez incəsənət aləmində yeni istiqaməti inkişaf etdirib və bir çox gənc Azərbaycan rəssamlarına öz müsbət təsirini göstərib.
Mükafatları
1986-cı ildə ilə təltif olunmuşdur.
4 mart 1992-ci ildə "Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi", 9 yanvar 2018-ci ildə ordeni ilə, 27 may 2018-ci ildə isə "Azərbaycan Respublikasının xalq rəssamı" fəxri adlarına layiq görülmüşdür.
13 dekabr 2023-cü ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin 100 illiyi münasibətilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu ilə təltif edilmişdir.
İstinadlar
- . 2010-04-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-17.
- Savalan Fərəcov. Ağ rəngin işığında: Arif Əziz 2019-09-04 at the Wayback Machine. "Mədəniyyət" qəzeti. 25 aprel 2012, səh. 10. anl.az (az.)
- . 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-25.
- . 2016-02-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-25.
- President.Az. "Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 27.05.2018. 2020-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-27.
- "Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin əməkdaşlarının təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2023-12-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-12-13.
Xarici keçidlər
- [1] 2008-07-05 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arif Mohubeli oglu Ezizov 3 yanvar 1943 Baki Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinin professoru Azerbaycan Respublikasinin xalq ressami 2018 Dunya Ressamliq Akademiyasinin Baki numayendeliyinin rehberi Arif EzizDiger adi Arif EzizovDogum tarixi 3 yanvar 1943 1943 01 03 81 yas Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIFealiyyeti ressam muhazireciTehsili Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet UniversitetiMukafatlari 2018 1992 2018 1986 2023arifazizart comBu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin HeyatiArif Mohubeli oglu Ezizov Arif Eziz 1943 cu il yanvarin 3 de Baki seherinde dunyaya goz acib Onun erken usaqliq caglari agir muharibe dovrune hemcinin muharibeden sonraki cetin mehrumiyyet dolu illere tesaduf edib Lakin o butun bunlara baxmayaraq tehsil almis ureyinde ressam olmaq arzusu yetismisdi Dogma torpagin isti rengleri caglayan Xezerin goy sulari cilgin xezrinin soyuq nefesi Abseronun ustu gunbezli kend evleri qumlu Baki baglarinin encir uzumu bol nemetleri ta usaqliqdan onun gozleri onunde canlanir onu duygulandirir hafizesine hekk olurdu Belke ele bu erken teessuratlarin romantik duygularin tesirindendir ki ressam sonralar Abseron mektebi adlanan bedii istiqamete usluba meyillenmis tablolarinda Abseron torpagini Baki goruntulerini done done ketan uzerine kocurmusdur Arif Eziz 1960 1965 ci illerde Ezim Ezimzade adina Baki Ressamliq Mektebinde oxuyur Burani bitirdikden sonra o tehsilini artirmaq ucun Moskvaya yollanir ve Moskva Ali Bedii Senaye Mektebinin Qrafik dizayn fakultesine daxil olur Bu hemin o ali mekteb idi ki vaxtile qraf Stroqanovun adi ile taninirdi Stroqanov mektebi ifadesi dillerde bu gun de gezir ve eslinde bu nufuzlu ali tehsil ocaginin yaxsi taninan vizit vereqesi ne cevrilib 1966 1971 ci illerde Moskvada ali tehsil alan genc ressam sonra Bakiya qayidir ve ele 1971 ci ilden etibaren o zamanki M Eliyev adina Azerbaycan Dovlet Incesenet Institutunda hazirki Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinde ressamliq senetinden ders demeye baslayir Istedadli ressamin bundan sonraki fealiyyeti bedii yaradiciliqla pedaqoji isi uzvi suretde ozunde birlesdirir Bu iller erzinde o hem ressam kimi mehsuldar calisir hem de hazirliqli pedaqoq kimi genc ressamlara ixtisas fenlerini tedris edir Bu dovrde o hem de SSRI Ressamliq Akademiyasinin akademik kurslarinda SSRI xalq ressamlari akademikler Mikayil Abdullayev ve Yevgeni Kibrikin rehberlik etdikleri yaradiciliq emalatxanasinda tehsilini davam etdirir Bu gun Arif Eziz 45 ilden artiq calisdigi ali mektebin en nufuzlu tecrubeli pedaqoqlarindan biri universitet elmi surasinin uzvudur Professor Arif Eziz Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universiteti Ressamliq fakultesi Dekorativ tetbiqi senet kafedrasinin mudiridir YaradiciligiArif Ezizin yaradiciligi zengin ve coxsaxelidir Yaradiciliginin erken merhelesini teskil eden qrafika dovrunde o coxlu sayda plakatlar cekmis ekslibrisler loqolar dizayn eskizleri hemcinin usaq kitablari ucun illustrasiyalar islemisdir Ressam hem bedii hem de senaye qrafikasi sahelerinde mehsuldar calismisdir Arif Ezizin o dovrde islediyi reklam plakatlari seriyasi diqqetelayiqdir Bu plakatlar sadece tesviqat vasitesi olmayib maraqli kompozisiya ve reng helline gore secilirler XX esrin 60 70 ci illerinde plakat senetinde fotorealizm deyilen bir ehvali ruhiyye hokm sururdu ki bu da plakatin bedii imkanlarindan yeterince istifade etmeye manecilik toredirdi Artiq o illerde oz novatorcu dest xetti ile secilen Arif Eziz plakat janrina dekorativlik daxil etmis ve onu daha da zenginlesdirmisdir Senetsunasliq doktoru professor Nureddin Hebibov ressamin plakatlarini tehlil ederek yazmisdir ki o evveller plakat janrinda genis yayilmis neqlvari tesvircilikden uzaqlasir muasir sepkide isleyir obrazli tefekkure remzi elementlere esaslanir Ressamin qrafika sahesindeki islerinden danisarken onun Bakinin emek qehremanlari adlanan 40 eded ag qara uslubda islenmis portretlerden ibaret albomunu yada salmamaq olmaz Arif Eziz renglerin dili ile danismagi yaxsi bacardigi kimi ag kagiz uzerinde qara rengle de mukemmel islemeyi menimseyen qara tusla kolorit ritm hecm effekti yarada bilen ressamdir O ag qara kompozisiyalarinda xususile portretlerde insanin daxili alemini onun emosionalligini qurulusun ekspressivliyini meharetle eks etdirir Arif Eziz medeniyyet xadimlerinin de silsile obrazlarini yaradib Ressamin Qara Qarayev Fikret Emirov Suleyman Rustem maestro Niyazi ve basqalarinin ofort texnikasinda islenmis qrafik portretleri obrazlarin dolgunlugu canli tesir bagislamasi ile diqqeti celb edir Arif Ezizin senetinde dekorativizme meyl gucludur Bu dekorativlik kompozisiyanin qurulusunda meiset elementlerinde milli seciyye dasiyan ehvali ruhiyyede dogma torpagin sux elvan renglerinde ozunu buruze verir Ressam muxtelif reng calarlarindan meharetle istifade ederek duygularini yasadigi hissleri insanlara catdirir Pir Qala kendi Qobustan Iceri seher kimi tablolarda bir cox naturmort menzere ve tematik eserlerde zengin koloritli milli ruh hakimdir Bu tablolarda dogma torpagin elvan rengleri insanlarin gozunu konlunu oxsayir Seneqal panorami Arif Eziz iki defe 1983 ve 1987 ci illerde Seneqalda olmus ve onun Seneqal maskalari Oyanma Dakarda mescid Reqs ve Seneqal menzereleri adli eserleri evvel Dakarda daha sonra ise Moskvada Bakida ugurla numayis olunmusdur Hemin vaxt onun Seneqal panorami sergisi qardaslasmis Dakarla Bakinin six elaqelerini ifade edirdi Ruhun Reqsi Ferdi SergisiArif Ezizin Ruhun reqsi adli ferdi sergisi Almaniyanin paytaxti Berlin seherindeki Gallery Schulz qalereyasinda kecirilib M Sults A Ezizin yaradiciligini Azerbaycan Sovet inceseneti ile muasir Azerbaycan inceseneti arasinda baglayici kimi deyerlendirib Arif Ezizin coxsaxeli yaradiciligi her zaman deyisen ve abstrakt olub Onun seneti ile yaxindan tanis olduqda onun bedii yaradiciliginin inksafini ve dusunce terzini anlamaq olar Berlinli senetseverler qarsisinda cixis eden emekdar incesenet xadimi A Eziz bildirib ki Sovetler Birliyi dovrunde incesenetin bir istiqameti sayilan abstraksionizm uslubuna muraciet etmek yasaq idi Esas kimi ise Sosialist realizmi goturulurdu Azerbaycan musteqil dovlet olandan sonra ressamlarin yaradiciligina yeni nefes verildi Butun qadagalar aradan goturuldu A Eziz fircasindan cixan eserlerde yaratdigi remzi qadin milli kolorit Azerbaycanin esrarengiz tebietini caz musiqisini terennum eden obrazlar haqqinda behs edib Bu movzulara onun daha cox muraciet etdiyini qeyd edib Daha sonra qeyd edilib ki karyerasinin evvelinde A Ezizin isleri sosialist realizmine esaslanir Onun her bir eseri ozunemexsus realistik inceliklerle secilir Bu baximdan onun eserleri oz musteqil dilini inkisaf etdirib ve onlarin Azerbaycan incesenetinde mexsusi yeri var O her zaman insan obrazini Azerbaycandaki muxtelif memarliq uslublari ile sintez etmeye calisib ve buna nail olub Bu sintez incesenet aleminde yeni istiqameti inkisaf etdirib ve bir cox genc Azerbaycan ressamlarina oz musbet tesirini gosterib Mukafatlari1986 ci ilde Seref nisani ordeni ile teltif olunmusdur 4 mart 1992 ci ilde Azerbaycan Respublikasinin emekdar incesenet xadimi 9 yanvar 2018 ci ilde Sohret ordeni ordeni ile 27 may 2018 ci ilde ise Azerbaycan Respublikasinin xalq ressami fexri adlarina layiq gorulmusdur 13 dekabr 2023 cu ilde Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinin 100 illiyi munasibetile Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin fexri diplomu ile teltif edilmisdir Istinadlar 2010 04 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 17 Savalan Ferecov Ag rengin isiginda Arif Eziz 2019 09 04 at the Wayback Machine Medeniyyet qezeti 25 aprel 2012 seh 10 anl az az 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 12 25 2016 02 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 12 25 President Az Azerbaycan Respublikasinin medeniyyet xadimlerine fexri adlarin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az President az 27 05 2018 2020 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 27 Azerbaycan Dovlet Medeniyyet ve Incesenet Universitetinin emekdaslarinin teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami 2023 12 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 13 Xarici kecidler 1 2008 07 05 at the Wayback Machine