Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aparat kəsilməsi (ing. Hardware interrupt) – “diqqət yetirilməsi haqqında xahiş”; kompüterin aparat vasitələri və ya proqram təminatı tərəfindən mikroprosessor üçün hazırlanıb verilən siqnal. Bəzən tələ (TRAP) də adlandırılan kəsilmə mikroprosessoru məcbur edir ki, yerinə yetirilən əməliyyatı durdursun, özünün cari durumunu yadda saxlasın və idarəetməni xüsusi prosedura – xüsusi komandalar yığınını yerinə yetirən kəsilmələr emalçısına (INTERRUPT HANDLER) versin. Kəsilmələrə çoxlu səbəblər ola bilər: bunlar qurğuların xidmət üçün sorğusu, verilənlərin emalındakı xətalar, mümkün olmayan əməllərin yerinə yetirilməsinə cəhd və (nadir hallarda) yaddaşla bağlı yaranan problemlər və ya sistemin bəzi çox vacib komponentlərinin sıradançıxma təhlükələri ola bilər. Mikroprosessor bir çox mənbədən kəsilmə haqqında sorğu aldıqda onların emal olunma ardıcıllığı “çözmə” səviyyələrinin iyerarxiyasına görə müəyyən olunur. Proqram kəsilmə mexanizmindən istifadə etməklə əməliyyat sisteminin funksiyalarına, məsələn, faylların açılması, oxunması və qapadılması funksiyalarına müraciət edə bilər. Digər tərəfdən, kəsilmə, mikroprosessor ilə kompüter sistemini əmələ gətirən başqa elementlər arasında rabitə vasitəsidir. Əgər daimi kəsilmə sorğuları axını hər hansı kritik vəzəyyətdə işi çətinləşdirir və ya əngəlləyirsə, onda proqram kəsilməni müvəqqəti olaraq bloklaya bilər ki, nəticədə lazım olan zaman müddətində mikroprosessor üzərində vahid nəzarətə nail ola bilsin.
Aparat kəsilməsi ya klaviatura, disksürən və giriş-çıxış portları kimi xarici qurğular, ya da “daxildən” – mikroprosessor tərəfindən generasiya olunan kəsilmə növü. Qurğular xarici aparat kəsilmələri vasitəsilə kompüterin mikroprosessorunu onlara diqqət yetirməyə “çağırırlar”. Daxili aparat kəsilmələri mikroprosessor tərəfindən müəyyən hadisələrə nəzarət edilməsi üçün (məsələn, proqram sıfıra bölməyə cəhd etdikdə) generasiya olunur. Aparat kəsilmələri istənilən vaxt (məsələn, simvollar klaviaturadan alındıqda) və ya gözlənilən ardıcıllığa uyğun olaraq (kompüterin taymerindən gələn kəsilmələrdə olduğu kimi) baş verə bilər. Mikroprosessorun təcili sorğuları təcili olmayanlardan fərqləndirməsi üçün aparat kəsilmələrinə müxtəlif səviyyəli öncəliklər təyin olunur. Ən yüksək öncəlik maskalanmayan adlanan kəsilmənin olur; bu kəsilmə ciddi xəta (məsələn, yaddaşda nasazlıq) haqqında xəbər verir və dərhal xidmət göstərilməsini tələb edir.</ref name="0">
İstinadlar
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Xarici keçidlər
- Interrupts Made Easy
- Interrupts for Microchip PIC Microcontroller 2013-10-15 at the Wayback Machine
- IBM PC Interrupt Table
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aparat kesilmesi ing Hardware interrupt diqqet yetirilmesi haqqinda xahis komputerin aparat vasiteleri ve ya proqram teminati terefinden mikroprosessor ucun hazirlanib verilen siqnal Bezen tele TRAP de adlandirilan kesilme mikroprosessoru mecbur edir ki yerine yetirilen emeliyyati durdursun ozunun cari durumunu yadda saxlasin ve idareetmeni xususi prosedura xususi komandalar yiginini yerine yetiren kesilmeler emalcisina INTERRUPT HANDLER versin Kesilmelere coxlu sebebler ola biler bunlar qurgularin xidmet ucun sorgusu verilenlerin emalindaki xetalar mumkun olmayan emellerin yerine yetirilmesine cehd ve nadir hallarda yaddasla bagli yaranan problemler ve ya sistemin bezi cox vacib komponentlerinin siradancixma tehlukeleri ola biler Mikroprosessor bir cox menbeden kesilme haqqinda sorgu aldiqda onlarin emal olunma ardicilligi cozme seviyyelerinin iyerarxiyasina gore mueyyen olunur Proqram kesilme mexanizminden istifade etmekle emeliyyat sisteminin funksiyalarina meselen fayllarin acilmasi oxunmasi ve qapadilmasi funksiyalarina muraciet ede biler Diger terefden kesilme mikroprosessor ile komputer sistemini emele getiren basqa elementler arasinda rabite vasitesidir Eger daimi kesilme sorgulari axini her hansi kritik vezeyyetde isi cetinlesdirir ve ya engelleyirse onda proqram kesilmeni muveqqeti olaraq bloklaya biler ki neticede lazim olan zaman muddetinde mikroprosessor uzerinde vahid nezarete nail ola bilsin Aparat kesilmesi ya klaviatura disksuren ve giris cixis portlari kimi xarici qurgular ya da daxilden mikroprosessor terefinden generasiya olunan kesilme novu Qurgular xarici aparat kesilmeleri vasitesile komputerin mikroprosessorunu onlara diqqet yetirmeye cagirirlar Daxili aparat kesilmeleri mikroprosessor terefinden mueyyen hadiselere nezaret edilmesi ucun meselen proqram sifira bolmeye cehd etdikde generasiya olunur Aparat kesilmeleri istenilen vaxt meselen simvollar klaviaturadan alindiqda ve ya gozlenilen ardicilliga uygun olaraq komputerin taymerinden gelen kesilmelerde oldugu kimi bas vere biler Mikroprosessorun tecili sorgulari tecili olmayanlardan ferqlendirmesi ucun aparat kesilmelerine muxtelif seviyyeli oncelikler teyin olunur En yuksek oncelik maskalanmayan adlanan kesilmenin olur bu kesilme ciddi xeta meselen yaddasda nasazliq haqqinda xeber verir ve derhal xidmet gosterilmesini teleb edir lt ref name 0 gt IstinadlarIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s Xarici kecidlerInterrupts Made Easy Interrupts for Microchip PIC Microcontroller 2013 10 15 at the Wayback Machine IBM PC Interrupt Table