Aorta qövsü – lat. Arcus aortae ikinci sağ döş-qabırğa oynağının bərabərində qalxan aortanın ardını təşkil edib çıxıq tərəfi yuxarıya çevrilmiş bir halda sola və arxaya doğru gedir və 4-cü döş fəqərəsinin bərabərində onurğanın sol tərəfində enən aortaya keçir; bunun uzunluğu 5–6 sm-ə bərabərdir və enən aorta ilə hüdudunu arterial bağın (lat. lig. arteriosum) bağlanan yeri təşkil edir. Aorta qövsü sol bronxun kökünü yuxarıdan çarpazlayır və sağ tərəfdə sağ orta divar plevrasına, arxada isə qida borusunun sol tərəfinə söykənir. Sintopiya cəhətcə aşağıda göstərilən üzv, sinir və damarlarla rabitədədir: ön tərəfdə – hüzrəli toxuma qatı və çəngələbənzər vəzi, dal tərəfdə – nəfəs borusu, lat. n. reccurens sinister və qida borusu, sağ tərəfdə – yuxarı boş vena, solda və bir az ön tərəfdə – lat. n. vagus sinister və sol diafraqma siniri, yuxarı tərəfdə – sol adsız vena və aşağı tərəfdə sol bronx ilə sağ ağciyər arteriyası olur. Ən yuxarı nöqtəsi birinci qabırğanın ön ucunun yuxarı kənarına uyğundur. Aorta qövsünün yuxarı çıxıq tərəfində sağdan-sola doğru üç böyük şaxə çıxır.
- lat. Truncus brachiocephalicus (a. anonyma – BNA) – bazu-baş kötüyü aorta qövsünün ən böyük şaxəsidir və o birilərindən sağ tərəfdə yerləşmişdir;
- lat. Arteria carotis communis sinistra – sol ümumi yuxu arteriyası;
- lat. Arteria subclavia sinistra – sol körpücükaltı arteriya.
Aorta qövsü | |||
---|---|---|---|
| |||
Arteriya diaqramı | |||
Ürək və magistral damarlar | |||
Latınca | Arcus aortae | ||
Qrey | subyekt 142 547 | ||
Başlanır | Qalxan aorta | ||
Şaxələri | lat. Truncus brachiocephalicus (a. anonyma – BNA) – bazu-baş kötüyü; lat. Arteria carotis communis sinistra – sol ümumi yuxu arteriyası; lat. Arteria subclavia sinistra – sol körpücükaltı arteriya. | ||
MeSH | Aortic+Arch | ||
Dorlands/Elsevier | 12150514 | ||
Bunlar aorta qövsündən başlayaraq boyuna, başa, çiyinə, yuxarı ətrafa, iki yuxarı qabırğaarası sahələrinə, döşqəfəsinin qabağına və qarının qabaq divarına (göbəyədək) şaxələr verir. Yuxarıda göstərilən şaxələrdən başqa aorta qövsündən bəzən (V. Qruberin fikirincə 10%) lat. a. thyreoidea ima adlanan kiçik bir şaxə başlayır. Bu damar lat. truncuc brachiocephalicus ilə lat. arteria carotis communis sinistra arasından çıxaraq nəfəs borusunun ön tərəfi ilə yuxarıya doğru qalxır və qalxanabənzər vəziyə daxil olur. Bununpraktikada artıq dərəcədə əhəmiyyəti vardır, çünki (nəfəs borusunu yarma) zamanı cərrah səhvən bunu kəsərsə, nəticədə şiddətli qanaxma əmələ gələ bilər. Aorta qövsünün basıq səthindən nəfəs borusuna, bronxlara və çəngələbənzər vəziyə məxsus şaxəciklər çıxır.
Aorta qövsünün skeletə olan nisbəti (skletotopiyası), istiqaməti və ondan çıxan damarların miqdarı döş qəfəsinin quruluşundan asılıdır. Enli döş qəfəslilərdə (broxumorf insanlarda) aorta qövsü səthdə və frontal istiqamətdə olur və ondan çıxan damarlar bir-birindən uzaq olur. Yəni damarların dispersiyası müşahidə olunur. Döş qəfəsi dar və uzun olanlarda (dolixomorf insanlarda) aorta qövsü əksinə olaraq olduqca dərində və sağital istiqamətdə yerləşir və ondan çıxan damarlar bir-birinə yaxın olur, zəni damarların konsentrasiyası müşahidə olunur (V.K. Şevkunenko)
Mənbələr
- Prof. Kamil Əbdülsalam oğlu Balakişiyevin, İnsanın Normal Anatomiyası, II cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı – 1979
- Atlas of Human Cardiac Anatomy – Endoscopic views of beating hearts – Cardiac anatomy
- Р. Д. Синельников. Атлас анатомии человека (4 тома)
- Anatomy: Embryologie[ölü keçid]
İstinadlar
Xarici keçidlər
- Right Aortic Arch[ölü keçid] Anatomy Teaching Case from MedPix
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aorta qovsu lat Arcus aortae ikinci sag dos qabirga oynaginin beraberinde qalxan aortanin ardini teskil edib cixiq terefi yuxariya cevrilmis bir halda sola ve arxaya dogru gedir ve 4 cu dos feqeresinin beraberinde onurganin sol terefinde enen aortaya kecir bunun uzunlugu 5 6 sm e beraberdir ve enen aorta ile hududunu arterial bagin lat lig arteriosum baglanan yeri teskil edir Aorta qovsu sol bronxun kokunu yuxaridan carpazlayir ve sag terefde sag orta divar plevrasina arxada ise qida borusunun sol terefine soykenir Sintopiya cehetce asagida gosterilen uzv sinir ve damarlarla rabitededir on terefde huzreli toxuma qati ve cengelebenzer vezi dal terefde nefes borusu lat n reccurens sinister ve qida borusu sag terefde yuxari bos vena solda ve bir az on terefde lat n vagus sinister ve sol diafraqma siniri yuxari terefde sol adsiz vena ve asagi terefde sol bronx ile sag agciyer arteriyasi olur En yuxari noqtesi birinci qabirganin on ucunun yuxari kenarina uygundur Aorta qovsunun yuxari cixiq terefinde sagdan sola dogru uc boyuk saxe cixir lat Truncus brachiocephalicus a anonyma BNA bazu bas kotuyu aorta qovsunun en boyuk saxesidir ve o birilerinden sag terefde yerlesmisdir lat Arteria carotis communis sinistra sol umumi yuxu arteriyasi lat Arteria subclavia sinistra sol korpucukalti arteriya Aorta qovsuSol umumu yuxu arteriyasi Sol korpucukalti arteriya Aorta qovsu Enen aorta Sag umumu yuxu arteriyasi Sag korpucukalti arteriya Bazu bas kotuyu Qalxan aorta Sag tac arteriya Sol tac arteriyaInsan aortasinin diaqrami On proyeksiya Arteriya diaqramiSekil2Urek ve magistral damarlarLatinca Arcus aortaeQrey subyekt 142 547Baslanir Qalxan aortaSaxeleri lat Truncus brachiocephalicus a anonyma BNA bazu bas kotuyu lat Arteria carotis communis sinistra sol umumi yuxu arteriyasi lat Arteria subclavia sinistra sol korpucukalti arteriya MeSH Aortic ArchDorlands Elsevier 12150514baxredakte Bunlar aorta qovsunden baslayaraq boyuna basa ciyine yuxari etrafa iki yuxari qabirgaarasi sahelerine dosqefesinin qabagina ve qarinin qabaq divarina gobeyedek saxeler verir Yuxarida gosterilen saxelerden basqa aorta qovsunden bezen V Qruberin fikirince 10 lat a thyreoidea ima adlanan kicik bir saxe baslayir Bu damar lat truncuc brachiocephalicus ile lat arteria carotis communis sinistra arasindan cixaraq nefes borusunun on terefi ile yuxariya dogru qalxir ve qalxanabenzer veziye daxil olur Bununpraktikada artiq derecede ehemiyyeti vardir cunki nefes borusunu yarma zamani cerrah sehven bunu keserse neticede siddetli qanaxma emele gele biler Aorta qovsunun basiq sethinden nefes borusuna bronxlara ve cengelebenzer veziye mexsus saxecikler cixir Aorta qovsunun skelete olan nisbeti skletotopiyasi istiqameti ve ondan cixan damarlarin miqdari dos qefesinin qurulusundan asilidir Enli dos qefeslilerde broxumorf insanlarda aorta qovsu sethde ve frontal istiqametde olur ve ondan cixan damarlar bir birinden uzaq olur Yeni damarlarin dispersiyasi musahide olunur Dos qefesi dar ve uzun olanlarda dolixomorf insanlarda aorta qovsu eksine olaraq olduqca derinde ve sagital istiqametde yerlesir ve ondan cixan damarlar bir birine yaxin olur zeni damarlarin konsentrasiyasi musahide olunur V K Sevkunenko MenbelerProf Kamil Ebdulsalam oglu Balakisiyevin Insanin Normal Anatomiyasi II cild MAARIF Nesriyyati Baki 1979 Atlas of Human Cardiac Anatomy Endoscopic views of beating hearts Cardiac anatomy R D Sinelnikov Atlas anatomii cheloveka 4 toma Anatomy Embryologie olu kecid IstinadlarXarici kecidlerRight Aortic Arch olu kecid Anatomy Teaching Case from MedPix