Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Anamın kitabı — Cəlil Məmmədquluzadənin 4 məclisli dramı.
| Anamın kitabı | |
|---|---|
| Anamın kitabı | |
| Janr | Dram |
| Müəllif | Cəlil Məmmədquluzadə |
| Orijinal dili | Azərbaycanca |
| Yazılma ili | 1920 |
| Nəşr ili | 2004 |
| Nəşriyyat | 2004: |
| ISBN | |
1920-ci ildə Şuşa şəhərində tamamlanmışdır. Əlyazma nüsxələri AMEA-nın Əlyazmalar İnstitutunun arxivində saxlanılır.
Əsər ilk dəfə 15 yanvar 1923-cü ildə Bakıda, Dadaş Bünyadzadə adına Dram Teatrında tamaşaya (rej. A.Şərifzadə, Səməd Vahid - K.Ziya, Məmmədəli - İ.Talıblı, Gülbahar - Y.Olenskaya) qoyulmuşdur.
Əsərin təhlili
İyirminci yüzilliyin əvvəllərində Azərbaycanda yaranmış mürəkkəb ictimai-siyasi vəziyyət vətənpərvər yazıçını dərindən düşündürürdü. “Xalqın və ölkənin qarşılaşdığı problemləri necə həll etmək olar? Çıxış yolu nədədir?” qəbildən suallara Cəlil Məmmədquluzadə həm publisistik, həm də bədii əsərlərində cavab verməyə çalışır, müasirlərinin diqqətini taleyüklü məsələlərə cəlb edirdi. “Anamın kitabı”nda (1920) məhz belə bir ziddiyyətli dövrün problemləri təsvir edilmişdir.İdeyaca zəngin olan “Anamın kitabı” tragikomediyası bədii həlli verilən problemlərin çoxluğu ilə də fərqlənir : xalqa yadlaşmış ziyalıların məslək ayrılığı, soykökündən uzaqlaşmağın acınacaqlı nəticələri, milli müstəqillik və milli birliyin vacib olması və s. Qardaşların yaşadıqları evdə baş verənlər, cəmiyyəti-xeyriyyənin iclasındakı danışıqlar, eləcə də digər təsvirlər əsərdə qaldırılmış problemləri hərtərəfli əks etdirir. Təhsil aldıqları ölkələrin düşüncə,davranış tərzini, dilini mənimsəyən qardaşlar nəinki vətənləri, həm də doğma adamları və bir-biri üçün yad adama çevrilmişlər.
Qardaşların düşüncəsinə hakim kəsilən yad əqidə onlar üçün milli birlik və vətənpərvərlik anlayışının üstündən qələm çəkmişdir.Yüz illər boyu yaşadılan, bütün dövr və zamanlarda qorunub saxlanan bir çox milli-mənəvi dəyərlərə etinasız münasibət əsərdə kəskin tənqid edilmişdir. Məsələn, milli-mənəvi dəyərlərdən üz çevirməyin ailə münasibətlərində doğurduğu acı nəticələr əsərdə daha qabarıq əks etdirilmişdir. Milli-mənəvi dəyərlərə laqeydliyin yaratdığı fəsadları tragikomediyanın bütün epizodlarında ardıcıl müşahidə etmək mümkündür. “Məsləkayrı qardaş”ların – Rüstəm bəy, Mirzə Məhəmmədəli və Səməd Vahidin obrazlarının yaradılmasına isə yazıçı xüsusi diqqət yetirmişdir. Bu, əsərin ideyasının bütün incəliklərinə qədər aydın başa düşülməsi niyyətindən irəli gəlmişdir. Qardaşlar vətənsevər ataları Əbdüləzim bəyin arzusuna uyğun olaraq, ali təhsil almışlar. Böyük qardaş Rüstəm bəy Rusiyada, ortancıl qardaş Mirzə Məhəmmədəli İranda, kiçik qardaş Səməd Vahid isə Türkiyədə oxumuşdur. Lakin qardaşlar vətənlərinə fayda verə bilən elm-bilik sahibi, kamil mütəxəssis kimi qayıtmamışlar. Onların hər biri doğma yurdlarına təhsil aldıqları ölkənin mənafeyinə uyğun əqidə ilə dönmüşlər. Bu, qardaşlar üçün ortaq cəhətdir.Yad ölkələrin dili və əqidəsinə üstünlük vermələri və həmin istiqamətdə fəaliyyət göstərmələri bir ailənin övladlarını ayrı salmışdır. Senzor Mirzə Cəfərin müstəqil Azərbaycan hökuməti ideyası ilə bağlı çar hakimiyyətinin narahatlığını ifadə edən sözləri ölkədəki mürəkkəb ictimai-siyasi vəziyyət, həlli vacib olan məsələlər barədə aydın təsəvvür yaradır. Belə bir dövrdə qardaşların çürük əqidə ilə yaşaması, mənasız “fəaliyyəti” acı təəssüf hissi oyadır.
Populyar mədəniyyətdə
1994-cü ildə dramının motivləri əsasında Rövşən Almuradlı tərəfindən Azərbaycan televiziyasında istehsal edilmiş Anamın kitabı adlı televiziya tamaşası ekranlaşdırılmışdır. Əsas rolları Lətifə Əliyeva, Hüsniyyə Mürvətova, Cəfər Namiq Kamaloğlu, Kazım Abdullayev və Fikrət Vəliyev ifa edib.
İstinadlar
- Cəlil, 2004. səh. 653
- "Anamın kitabı" ( (az.)). calilbook.musigi-dunya.az. 2014-12-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-12-17.
- İsa Həbibbəyli. Ümumtəhsil məktəblərinin 11 ci sinfi üçün ədəbiyyat fənni üzrə dərslik (PDF). Bakı. 2018. səh. 24-25.
Mənbə
- Cəlil, Məmmədquluzadə. Əsərləri (PDF). Öndər. 2004. səh. 664. ISBN . İstifadə tarixi: 2014-12-17.
- "Anamın kitabı" ( (az.)). calilbook.musigi-dunya.az. 2014-12-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-12-17.
Həmçinin bax
- Cəlil Məmmədquluzadə
- Anamın kitabı (film, 1994)
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Anamin kitabi Celil Memmedquluzadenin 4 meclisli drami Anamin kitabiAnamin kitabiJanr DramMuellif Celil MemmedquluzadeOrijinal dili AzerbaycancaYazilma ili 1920Nesr ili 2004Nesriyyat 2004 ISBN ISBN 9952 416 17 1 1920 ci ilde Susa seherinde tamamlanmisdir Elyazma nusxeleri AMEA nin Elyazmalar Institutunun arxivinde saxlanilir Eser ilk defe 15 yanvar 1923 cu ilde Bakida Dadas Bunyadzade adina Dram Teatrinda tamasaya rej A Serifzade Semed Vahid K Ziya Memmedeli I Talibli Gulbahar Y Olenskaya qoyulmusdur Eserin tehliliIyirminci yuzilliyin evvellerinde Azerbaycanda yaranmis murekkeb ictimai siyasi veziyyet vetenperver yazicini derinden dusundururdu Xalqin ve olkenin qarsilasdigi problemleri nece hell etmek olar Cixis yolu nededir qebilden suallara Celil Memmedquluzade hem publisistik hem de bedii eserlerinde cavab vermeye calisir muasirlerinin diqqetini taleyuklu meselelere celb edirdi Anamin kitabi nda 1920 mehz bele bir ziddiyyetli dovrun problemleri tesvir edilmisdir Ideyaca zengin olan Anamin kitabi tragikomediyasi bedii helli verilen problemlerin coxlugu ile de ferqlenir xalqa yadlasmis ziyalilarin meslek ayriligi soykokunden uzaqlasmagin acinacaqli neticeleri milli musteqillik ve milli birliyin vacib olmasi ve s Qardaslarin yasadiqlari evde bas verenler cemiyyeti xeyriyyenin iclasindaki danisiqlar elece de diger tesvirler eserde qaldirilmis problemleri herterefli eks etdirir Tehsil aldiqlari olkelerin dusunce davranis terzini dilini menimseyen qardaslar neinki vetenleri hem de dogma adamlari ve bir biri ucun yad adama cevrilmisler Qardaslarin dusuncesine hakim kesilen yad eqide onlar ucun milli birlik ve vetenperverlik anlayisinin ustunden qelem cekmisdir Yuz iller boyu yasadilan butun dovr ve zamanlarda qorunub saxlanan bir cox milli menevi deyerlere etinasiz munasibet eserde keskin tenqid edilmisdir Meselen milli menevi deyerlerden uz cevirmeyin aile munasibetlerinde dogurdugu aci neticeler eserde daha qabariq eks etdirilmisdir Milli menevi deyerlere laqeydliyin yaratdigi fesadlari tragikomediyanin butun epizodlarinda ardicil musahide etmek mumkundur Meslekayri qardas larin Rustem bey Mirze Mehemmedeli ve Semed Vahidin obrazlarinin yaradilmasina ise yazici xususi diqqet yetirmisdir Bu eserin ideyasinin butun inceliklerine qeder aydin basa dusulmesi niyyetinden ireli gelmisdir Qardaslar vetensever atalari Ebdulezim beyin arzusuna uygun olaraq ali tehsil almislar Boyuk qardas Rustem bey Rusiyada ortancil qardas Mirze Mehemmedeli Iranda kicik qardas Semed Vahid ise Turkiyede oxumusdur Lakin qardaslar vetenlerine fayda vere bilen elm bilik sahibi kamil mutexessis kimi qayitmamislar Onlarin her biri dogma yurdlarina tehsil aldiqlari olkenin menafeyine uygun eqide ile donmusler Bu qardaslar ucun ortaq cehetdir Yad olkelerin dili ve eqidesine ustunluk vermeleri ve hemin istiqametde fealiyyet gostermeleri bir ailenin ovladlarini ayri salmisdir Senzor Mirze Ceferin musteqil Azerbaycan hokumeti ideyasi ile bagli car hakimiyyetinin narahatligini ifade eden sozleri olkedeki murekkeb ictimai siyasi veziyyet helli vacib olan meseleler barede aydin tesevvur yaradir Bele bir dovrde qardaslarin curuk eqide ile yasamasi menasiz fealiyyeti aci teessuf hissi oyadir Populyar medeniyyetde1994 cu ilde draminin motivleri esasinda Rovsen Almuradli terefinden Azerbaycan televiziyasinda istehsal edilmis Anamin kitabi adli televiziya tamasasi ekranlasdirilmisdir Esas rollari Letife Eliyeva Husniyye Murvetova Cefer Namiq Kamaloglu Kazim Abdullayev ve Fikret Veliyev ifa edib IstinadlarCelil 2004 seh 653 Anamin kitabi az calilbook musigi dunya az 2014 12 17 tarixinde Istifade tarixi 2014 12 17 Isa Hebibbeyli Umumtehsil mekteblerinin 11 ci sinfi ucun edebiyyat fenni uzre derslik PDF Baki 2018 seh 24 25 MenbeCelil Memmedquluzade Eserleri PDF Onder 2004 seh 664 ISBN 9952 416 17 1 Istifade tarixi 2014 12 17 Anamin kitabi az calilbook musigi dunya az 2014 12 17 tarixinde Istifade tarixi 2014 12 17 Hemcinin baxVikimenbede Anamin kitabi ile elaqeli melumatlar var Celil Memmedquluzade Anamin kitabi film 1994 Xarici kecidler