Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alqoritmik radikallaşma — tövsiyə alqoritmlərinin istifadəçiləri zaman keçdikcə getdikcə daha ekstremal məzmuna sövq etməsi və onlarda radikallaşmış ekstremist siyasi baxışların formalaşmasına səbəb olan konsepsiya. Bu, "YouTube" və "Facebook" kimi məşhur sosial media saytlarında baş tutur. Alqoritmlər istifadəçilərin diqqətində qalmaq məqsədi daşıyan sonsuz media yaratmaq üçün bəyənmə və bəyənməməkdən tutmuş yazılara sərf olunan vaxta qədər istifadəçi fəaliyyətini qeyd edir. Exo-kamera kanalları vasitəsilə istehlakçı mediada üstünlüklər və özünü təsdiqləmə vasitəsilə daha çox qütbləşməyə yönəldilir.
Alqoritmik radikallaşdırma mübahisəli bir fenomen olaraq qalır, çünki exo-kamera kanallarını silmək çox vaxt sosial media şirkətlərinin maraqlarına uyğun deyil. Sosial media şirkətləri alqoritmik radikallaşmanın mövcudluğunu etiraf etsələr də, hər birinin bu artan təhlükəni necə idarə edəcəyi bəlli deyil.
Exo-kamera və filtr köpükləri
Sosial media platformaları istifadəçinin maraqlarını və bəyənmələrini öyrənərək, onları məşğul saxlamaq və platformada qalmağına nail olmaq üçün lentlərindəki təcrübələrini dəyişdirir. İstifadəçilər öz fikirlərini böyüdən və ya gücləndirən inanclarla qarşılaşdıqda və qapalı sistemdə həmfikir istifadəçilər qrupu təşkil etdikdə exo-kamera yaranır. Exo-kameralar ilə bağlı problem odur ki, bu, heç bir əks inanc olmadan məlumat yayır və ehtimal olunur ki, təsdiqləmə qərəzliliyinə səbəb ola bilər. Qrup qütbləşmə nəzəriyyəsinə görə, exo-kamera potensial olaraq istifadəçiləri və qrupları daha ekstremal radikallaşmış mövqelərə apara bilər. Milli Tibb Kitabxanasının məlumatına görə, "Onlayn istifadəçilər öz dünyagörüşlərinə uyğun məlumatlara üstünlük verirlər, fərqli məlumatlara məhəl qoymurlar və paylaşılan hekayələr ətrafında qütbləşmiş qruplar yaradırlar. Bundan əlavə, qütbləşmə yüksək olduqda, dezinformasiya sürətlə yayılır".
"Facebook"un alqoritmi əsas diqqəti istifadəçini qarşılıqlı əlaqəyə vadar edən məzmunun tövsiyə edilməsinə yönəldir. Dostlar tərəfindən populyar yazılara, viral məzmuna və bəzən bölücü məzmuna üstünlük verərək məzmunu sıralayırlar. Hər bir lent istifadəçinin xüsusi maraqlarına uyğunlaşdırılır və bu, bəzən istifadəçiləri problemli bir məzmunun exo-kamerasına apara bilər. İstifadəçilər alqoritmin istifadə etdiyi maraqların siyahısını "Reklam üstünlükləri" səhifəsinə keçməklə tapa bilərlər. "Pew Research" araşdırmasına görə, "Facebook" istifadəçilərinin 74%-i araşdırmada həmin səhifəyə yönəldilənə qədər bu siyahının mövcud olduğunu bilmirdi. "Facebook"un istifadəçilərinə siyasi etiketlər təyin etməsi də nisbətən adi haldır. 2020-ci illərdə "Facebook" istifadəçilərin öz lentlərində gördükləri məzmunu və onlara tövsiyə olunanları dəyişdirmək üçün süni intellektdən istifadə etməyə başlamışdır. "" kimi tanınan sənəd onların süni intellekt sisteminin istifadəçilərin əlaqəsini hər şeydən üstün tutduğunu ortaya qoymuşdur. "The Facebook Files" həmçinin, süni intellekt sistemlərinə nəzarətin idarə edilməsinin çətin olduğunu sübut etmişdir.
İttihamlar
"Facebook" 2021-ci ildə sızdırılmış və 2019-cu ilin avqustuna aid daxili memoda "platformalarının mexanikasının neytral olmadığını" etiraf etmiş, maksimum qazanc əldə etmək üçün nişanlanma üçün optimallaşdırmanın zəruri olduğu qənaətinə gəlinmişdir. İştirakı artırmaq üçün alqoritmlərin nifrət, dezinformasiya və siyasətin tətbiq fəaliyyəti üçün mühüm rol oynadığını aşkar etmişdir. Memoda istinad edildiyi kimi, "Material nə qədər çox alovlandırıcıdırsa, istifadəçiləri nə qədər çox məşğul edirsə, alqoritm onu bir o qədər gücləndirir". 2018-ci ildə aparılan bir araşdırmaya görə, "yalan şayiələr doğru məlumatdan daha sürətli və daha geniş yayılır... Onlar aşkar ediblər ki, yalanların "Twitter"də retvit olunma ehtimalı həqiqətdən 70% çoxdur və ilk 1,500 insana 6 dəfə daha tez çatır. Bu, təsiri digər kateqoriyalara nisbətən daha çox siyasi xəbərlərdə özünü göstərir".
YouTube
"YouTube" 2005-ci ildən fəaliyyət göstərir və aylıq 2,5 milyarddan çox istifadəçiyə malikdir. "YouTube" kəşf məzmun sistemləri istifadəçini tövsiyə olunan məzmuna yönləndirmək üçün onun şəxsi fəaliyyətinə (baxılanlar, favoritlər, bəyənmələr) diqqət yetirir. "YouTube" alqoritmi istifadəçilərin təxminən 70%-i tövsiyə olunan videolara və insanları müəyyən məzmuna baxmağa vadar edənlərə cavabdehdir. 2023-cü ildə aparılan bir araşdırmaya görə, istifadəçilərin arzuolunmaz videoları tövsiyə olunan məzmundan kənarda saxlamaq səlahiyyəti çox azdır. Buraya nifrət nitqi, canlı yayımlar və s. haqqında videolar daxildir.
İttihamlar
"YouTube" radikallaşmış məzmunun yayılması üçün təsirli platforma kimi müəyyən edilmişdir. "Əl-Qaidə" və buna bənzər ekstremist qruplar "YouTube"dan işə götürmə videoları və beynəlxalq media orqanları ilə əlaqə yaratmaqla əlaqələndirilir. "American Behavioral Scientist Journal" tərəfindən nəşr olunan bir araşdırmada onlar "YouTube alqoritminin qərar vermə prosesinin bir hissəsini izah etməyə kömək edə biləcək bir sıra atributları müəyyən etməyin mümkün olub-olmadığını" tədqiq etmişdilər. Araşdırmanın nəticələri göstərmişdi ki, "YouTube"un ekstremizm məzmunu üçün alqoritm tövsiyələri videonun başlığında radikal açar sözlərin olması faktorudur. 2023-cü ilin fevralında Qonsalesin "Google"a qarşı məhkəmə işində yaranan sual, "YouTube"un əsas şirkəti olan "Google"un saytın alqoritmlərinin İŞİD-ə aid videoları istifadəçilərə tövsiyə etməkdə terrorçulara kömək etdiyini iddia edən məhkəmə iddialarından müdafiə olunub-olunmamasıdır. 230-cu bölmənin ümumiyyətlə onlayn platformaları istifadəçiləri tərəfindən yerləşdirilən məzmuna görə mülki məsuliyyətdən qoruduğu məlumdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "What is a Social Media Echo Chamber? | Stan Richards School of Advertising". advertising.utexas.edu (ingilis). 2022-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-02.
- "The Websites Sustaining Britain's Far-Right Influencers". bellingcat (ingilis). 2021-02-24. 2021-02-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-10.
- Camargo, Chico Q. "YouTube's algorithms might radicalise people – but the real problem is we've no idea how they work". The Conversation (ingilis). January 21, 2020. 2021-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-10.
- E&T editorial staff. "Facebook did not act on own evidence of algorithm-driven extremism". eandt.theiet.org (ingilis). 2020-05-27. 2021-03-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-03-10.
- "How Can Social Media Firms Tackle Hate Speech?". Knowledge at Wharton (ingilis). 2022-11-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-22.
- "Internet Association - We Are The Voice Of The Internet Economy. | Internet Association". 2021-12-17. 2021-12-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-22.
- "What is a Social Media Echo Chamber? | Stan Richards School of Advertising". advertising.utexas.edu (ingilis). 2022-10-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-12.
- Cinelli, Matteo; De Francisci Morales, Gianmarco; Galeazzi, Alessandro; Quattrociocchi, Walter; Starnini, Michele. "The echo chamber effect on social media". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 118 (9). 2021-03-02: –2023301118. Bibcode:2021PNAS..11823301C. doi:10.1073/pnas.2023301118. ISSN 0027-8424. PMC 7936330 (#bad_pmc). PMID 33622786 (#bad_pmid).
- Cinelli, Matteo; De Francisci Morales, Gianmarco; Starnini, Michele; Galeazzi, Alessandro; Quattrociocchi, Walter. "The echo chamber effect on social media". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 118 (9). January 14, 2021: e2023301118. Bibcode:2021PNAS..11823301C. doi:10.1073/pnas.2023301118. ISSN 0027-8424. PMC 7936330 (#bad_pmc). PMID 33622786 (#bad_pmid).
- Oremus, Will; Alcantara, Chris; Merrill, Jeremy; Galocha, Artur. "How Facebook shapes your feed". The Washington Post. October 26, 2021. April 12, 2023 tarixində . İstifadə tarixi: April 12, 2023.
- Atske, Sara. "Facebook Algorithms and Personal Data". Pew Research Center: Internet, Science & Tech (ingilis). 2019-01-16. 2023-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-12.
- Korinek, Anton. "Why we need a new agency to regulate advanced artificial intelligence: Lessons on AI control from the Facebook Files". Brookings (ingilis). 2021-12-08. 2023-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-12.
- "Disinformation, Radicalization, and Algorithmic Amplification: What Steps Can Congress Take?". Just Security (ingilis). 2022-02-07. 2022-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-02.
- Isaac, Mike. "Facebook Wrestles With the Features It Used to Define Social Networking". The New York Times (ingilis). 2021-10-25. ISSN 0362-4331. 2022-11-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-02.
- Little, Olivia. "TikTok is prompting users to follow far-right extremist accounts". Media Matters for America (ingilis). March 26, 2021. 2022-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-02.
- "Study: False news spreads faster than the truth". MIT Sloan (ingilis). 2022-11-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-02.
- "Hated that video? YouTube's algorithm might push you another just like it". MIT Technology Review (ingilis). 2023-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-11.
- Murthy, Dhiraj. "Evaluating Platform Accountability: Terrorist Content on YouTube". American Behavioral Scientist. 65 (6). 2021-05-01: 800–824. doi:10.1177/0002764221989774 – JSTOR vasitəsilə.
- Root, Damon. "Scotus Considers Section 230's Scope". Reason. 54 (11). April 2023: 8. ISSN 0048-6906.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alqoritmik radikallasma tovsiye alqoritmlerinin istifadecileri zaman kecdikce getdikce daha ekstremal mezmuna sovq etmesi ve onlarda radikallasmis ekstremist siyasi baxislarin formalasmasina sebeb olan konsepsiya Bu YouTube ve Facebook kimi meshur sosial media saytlarinda bas tutur Alqoritmler istifadecilerin diqqetinde qalmaq meqsedi dasiyan sonsuz media yaratmaq ucun beyenme ve beyenmemekden tutmus yazilara serf olunan vaxta qeder istifadeci fealiyyetini qeyd edir Exo kamera kanallari vasitesile istehlakci mediada ustunlukler ve ozunu tesdiqleme vasitesile daha cox qutblesmeye yoneldilir Alqoritmik radikallasdirma mubahiseli bir fenomen olaraq qalir cunki exo kamera kanallarini silmek cox vaxt sosial media sirketlerinin maraqlarina uygun deyil Sosial media sirketleri alqoritmik radikallasmanin movcudlugunu etiraf etseler de her birinin bu artan tehlukeni nece idare edeceyi belli deyil Exo kamera ve filtr kopukleriSosial media platformalari istifadecinin maraqlarini ve beyenmelerini oyrenerek onlari mesgul saxlamaq ve platformada qalmagina nail olmaq ucun lentlerindeki tecrubelerini deyisdirir Istifadeciler oz fikirlerini boyuden ve ya guclendiren inanclarla qarsilasdiqda ve qapali sistemde hemfikir istifadeciler qrupu teskil etdikde exo kamera yaranir Exo kameralar ile bagli problem odur ki bu hec bir eks inanc olmadan melumat yayir ve ehtimal olunur ki tesdiqleme qerezliliyine sebeb ola biler Qrup qutblesme nezeriyyesine gore exo kamera potensial olaraq istifadecileri ve qruplari daha ekstremal radikallasmis movqelere apara biler Milli Tibb Kitabxanasinin melumatina gore Onlayn istifadeciler oz dunyagoruslerine uygun melumatlara ustunluk verirler ferqli melumatlara mehel qoymurlar ve paylasilan hekayeler etrafinda qutblesmis qruplar yaradirlar Bundan elave qutblesme yuksek olduqda dezinformasiya suretle yayilir Facebook Facebook un alqoritmi esas diqqeti istifadecini qarsiliqli elaqeye vadar eden mezmunun tovsiye edilmesine yoneldir Dostlar terefinden populyar yazilara viral mezmuna ve bezen bolucu mezmuna ustunluk vererek mezmunu siralayirlar Her bir lent istifadecinin xususi maraqlarina uygunlasdirilir ve bu bezen istifadecileri problemli bir mezmunun exo kamerasina apara biler Istifadeciler alqoritmin istifade etdiyi maraqlarin siyahisini Reklam ustunlukleri sehifesine kecmekle tapa bilerler Pew Research arasdirmasina gore Facebook istifadecilerinin 74 i arasdirmada hemin sehifeye yoneldilene qeder bu siyahinin movcud oldugunu bilmirdi Facebook un istifadecilerine siyasi etiketler teyin etmesi de nisbeten adi haldir 2020 ci illerde Facebook istifadecilerin oz lentlerinde gordukleri mezmunu ve onlara tovsiye olunanlari deyisdirmek ucun suni intellektden istifade etmeye baslamisdir kimi taninan sened onlarin suni intellekt sisteminin istifadecilerin elaqesini her seyden ustun tutdugunu ortaya qoymusdur The Facebook Files hemcinin suni intellekt sistemlerine nezaretin idare edilmesinin cetin oldugunu subut etmisdir Ittihamlar Facebook 2021 ci ilde sizdirilmis ve 2019 cu ilin avqustuna aid daxili memoda platformalarinin mexanikasinin neytral olmadigini etiraf etmis maksimum qazanc elde etmek ucun nisanlanma ucun optimallasdirmanin zeruri oldugu qenaetine gelinmisdir Istiraki artirmaq ucun alqoritmlerin nifret dezinformasiya ve siyasetin tetbiq fealiyyeti ucun muhum rol oynadigini askar etmisdir Memoda istinad edildiyi kimi Material ne qeder cox alovlandiricidirsa istifadecileri ne qeder cox mesgul edirse alqoritm onu bir o qeder guclendirir 2018 ci ilde aparilan bir arasdirmaya gore yalan sayieler dogru melumatdan daha suretli ve daha genis yayilir Onlar askar edibler ki yalanlarin Twitter de retvit olunma ehtimali heqiqetden 70 coxdur ve ilk 1 500 insana 6 defe daha tez catir Bu tesiri diger kateqoriyalara nisbeten daha cox siyasi xeberlerde ozunu gosterir YouTube YouTube 2005 ci ilden fealiyyet gosterir ve ayliq 2 5 milyarddan cox istifadeciye malikdir YouTube kesf mezmun sistemleri istifadecini tovsiye olunan mezmuna yonlendirmek ucun onun sexsi fealiyyetine baxilanlar favoritler beyenmeler diqqet yetirir YouTube alqoritmi istifadecilerin texminen 70 i tovsiye olunan videolara ve insanlari mueyyen mezmuna baxmaga vadar edenlere cavabdehdir 2023 cu ilde aparilan bir arasdirmaya gore istifadecilerin arzuolunmaz videolari tovsiye olunan mezmundan kenarda saxlamaq selahiyyeti cox azdir Buraya nifret nitqi canli yayimlar ve s haqqinda videolar daxildir Ittihamlar YouTube radikallasmis mezmunun yayilmasi ucun tesirli platforma kimi mueyyen edilmisdir El Qaide ve buna benzer ekstremist qruplar YouTube dan ise goturme videolari ve beynelxalq media orqanlari ile elaqe yaratmaqla elaqelendirilir American Behavioral Scientist Journal terefinden nesr olunan bir arasdirmada onlar YouTube alqoritminin qerar verme prosesinin bir hissesini izah etmeye komek ede bilecek bir sira atributlari mueyyen etmeyin mumkun olub olmadigini tedqiq etmisdiler Arasdirmanin neticeleri gostermisdi ki YouTube un ekstremizm mezmunu ucun alqoritm tovsiyeleri videonun basliginda radikal acar sozlerin olmasi faktorudur 2023 cu ilin fevralinda Qonsalesin Google a qarsi mehkeme isinde yaranan sual YouTube un esas sirketi olan Google un saytin alqoritmlerinin ISID e aid videolari istifadecilere tovsiye etmekde terrorculara komek etdiyini iddia eden mehkeme iddialarindan mudafie olunub olunmamasidir 230 cu bolmenin umumiyyetle onlayn platformalari istifadecileri terefinden yerlesdirilen mezmuna gore mulki mesuliyyetden qorudugu melumdur Hemcinin baxAlqoritmik kurasiya Eko kamera Ekstremizm Radikal inamIstinadlar What is a Social Media Echo Chamber Stan Richards School of Advertising advertising utexas edu ingilis 2022 10 18 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 02 The Websites Sustaining Britain s Far Right Influencers bellingcat ingilis 2021 02 24 2021 02 24 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 10 Camargo Chico Q YouTube s algorithms might radicalise people but the real problem is we ve no idea how they work The Conversation ingilis January 21 2020 2021 03 08 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 10 E amp T editorial staff Facebook did not act on own evidence of algorithm driven extremism eandt theiet org ingilis 2020 05 27 2021 03 02 tarixinde Istifade tarixi 2021 03 10 How Can Social Media Firms Tackle Hate Speech Knowledge at Wharton ingilis 2022 11 22 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 22 Internet Association We Are The Voice Of The Internet Economy Internet Association 2021 12 17 2021 12 17 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 22 What is a Social Media Echo Chamber Stan Richards School of Advertising advertising utexas edu ingilis 2022 10 18 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 12 Cinelli Matteo De Francisci Morales Gianmarco Galeazzi Alessandro Quattrociocchi Walter Starnini Michele The echo chamber effect on social media Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 118 9 2021 03 02 2023301118 Bibcode 2021PNAS 11823301C doi 10 1073 pnas 2023301118 ISSN 0027 8424 PMC 7936330 bad pmc PMID 33622786 bad pmid Cinelli Matteo De Francisci Morales Gianmarco Starnini Michele Galeazzi Alessandro Quattrociocchi Walter The echo chamber effect on social media Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 118 9 January 14 2021 e2023301118 Bibcode 2021PNAS 11823301C doi 10 1073 pnas 2023301118 ISSN 0027 8424 PMC 7936330 bad pmc PMID 33622786 bad pmid Oremus Will Alcantara Chris Merrill Jeremy Galocha Artur How Facebook shapes your feed The Washington Post October 26 2021 April 12 2023 tarixinde Istifade tarixi April 12 2023 Atske Sara Facebook Algorithms and Personal Data Pew Research Center Internet Science amp Tech ingilis 2019 01 16 2023 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 12 Korinek Anton Why we need a new agency to regulate advanced artificial intelligence Lessons on AI control from the Facebook Files Brookings ingilis 2021 12 08 2023 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 12 Disinformation Radicalization and Algorithmic Amplification What Steps Can Congress Take Just Security ingilis 2022 02 07 2022 10 07 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 02 Isaac Mike Facebook Wrestles With the Features It Used to Define Social Networking The New York Times ingilis 2021 10 25 ISSN 0362 4331 2022 11 02 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 02 Little Olivia TikTok is prompting users to follow far right extremist accounts Media Matters for America ingilis March 26 2021 2022 10 07 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 02 Study False news spreads faster than the truth MIT Sloan ingilis 2022 11 21 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 02 Hated that video YouTube s algorithm might push you another just like it MIT Technology Review ingilis 2023 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 11 Murthy Dhiraj Evaluating Platform Accountability Terrorist Content on YouTube American Behavioral Scientist 65 6 2021 05 01 800 824 doi 10 1177 0002764221989774 JSTOR vasitesile Root Damon Scotus Considers Section 230 s Scope Reason 54 11 April 2023 8 ISSN 0048 6906 Xarici kecidler