Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksandr İvanoviç Mantaşev (erm. Ալեքսանդր Հովհաննեսի Մանթաշյան; rus. Алекса́ндр Ива́нович Манта́шев; 3 mart 1842, Tiflis, Rusiya imperiyası – 19 aprel 1911, Sankt-Peterburq, Rusiya imperiyası) — erməni əsilli rus neft maqnatı və xeyriyyəçi. Rusiya imperiyasının ən varlı adamlarından biri və Tiflisdəki ən böyük ev sahiblərindən biri olub.
| Aleksandr Mantaşev | |
|---|---|
| erm. Ալեքսանդր Հովհաննեսի Մանթաշյանց | |
 | |
| Doğum tarixi | 3 mart 1842 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 19 aprel 1911 (69 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Uşağı | 8 |
| Fəaliyyəti | maliyyəçi, sahibkar |
| Fəaliyyət illəri | 1870-ci ildən |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Mantaşev Tiflisdə erməni ailəsində anadan olub. Uşaqlığının çox hissəsini atasının pambıqçılıq və tekstil ticarəti ilə məşğul olduğu Təbrizdə keçirib. Yeganə oğul olan Aleksandr əvvəldən atasının biznesi ilə məşğul olub.
1869-cu ildə pambıqçılıq və toxuculuq sənayesinin əsas mərkəzi olan Mançesterə köçüb və oradan Təbrizə, atasına mal göndərib. Onun Mançesterdə qalması gələcək maqnat xarakterinin inkişafında mühüm rol oynayıb: o, təkcə toxuculuq sənayesinin sənətkarlığının sirlərini öyrənməklə kifayətlənməyib, həm də Avropa biznes mədəniyyəti ilə tanış olub. Bu müddət ərzində o, ingilis, fransız və alman dillərini öyrənib. 1872-ci ildə Mantaşev Tiflisə atasının yanında qayıdıb və tezliklə onlar İrəvan meydanında yerləşən Qafqaz mehmanxanasının birinci mərtəbəsində öz pambıq mağazalarını açıblar.
1887-ci ildə atasının ölümündən sonra Aleksandr səhmlərinin böyük hissəsini satın alıb və bununla da onun əsas səhmdarı, sonra isə Bank Komissiyasının sədri olub. Bank Qafqazda demək olar ki, bütün ticarət əməliyyatlarında iştirak edirdi. 1890-cı illərin əvvəllərində Mantaşev artıq 1-ci gildiyanın taciri və sədri idi. Məhz bu dövrdə o, yeni biznes sahəsinə — Bakı neft sənayesinin inkişaf perspektivlərinin öyrənilməsinə maraq göstərməyə başlayıb.
Neft sənayesində
Riskdən qorxmayan Mantaşev gəlirsiz quyular satın alıb. Neft emalı üçün onun yaratdığı şirkət Bakıda kerosin zavodu və sürtkü yağları zavodu, gəmilərə neft və mazut vurmaq üçün dəniz körpüsü və lift tikib. Tezliklə satın aldığı quyular böyük gəlir gətirməyə başlayıb. Mantaşev İngiltərədə Hindistan, Çin, Yaponiya, eləcə də Aralıq dənizi ölkələrinə neft tədarük etməyə başlayan iki tanker satın alıb və 1899-cu ildə "A. İ. Mantaşev və K°" Neft Sənaye və Ticarət Şirkətini təsis edib. Mantaşev daha sonra Nobel Qardaşları da daxil olmaqla bir neçə qlobal neft şirkətinin səhmlərini satın alıb. Onun şirkəti ümumi neft ehtiyatlarının 50 faizindən çoxunu və Xəzər dənizinin neft ehtiyatlarının 66 faizindən çoxunu cəmləşdirirdi. 1899–1909-cu illərdə onun şirkəti əsas kapitala (22 milyon rubl) görə Rusiya sənayesi tarixində ən böyük şirkət olmuşdu. Bunun sayəsində iş adamı "neft kralı" adlandırılmağa başlanmışdı.
O eyni zamanda Tiflis Kommersiya Bankının idarə heyətinin sədri və ən böyük səhmdarı, həmçinin Dövlət Bankının Tiflis şöbəsinin təftiş komissiyasının üzvü idi. 1899-cu ildə M. Aramyants ilə birlikdə "A. İ. Mantaşev və Ko." şirkətini təsis etmişdir.
1901-ci ildə Tiflisdə "Yubiley Qafqaz Kənd Təsərrüfatı və Sənaye Sərgisi"ndə Aleksandr Mantaşev kerosin və neft zavodunun maketini, eləcə də neft mədənlərinin maketlərini və tanker paroxodlarının maketlərini təqdim etmişdi.
Alexander Mantaşevin sərvəti 10 milyon rubldan çox qiymətləndirilirdi.
Aleksandr Mantaşev 19 aprel 1911-ci ildə Sankt-Peterburqda vəfat edib. Tiflisdə və vaxtilə onun ianələri ilə restavrasiya edilən məqbərəsində həyat yoldaşının yanında dəfn edilib.
İrsi və xatirəsi
Tbilisidə Nor Eçmiədzin kilsəsinin yaxınlığında (Armazskaya küçəsi, 18) Mantaşevin heykəli qoyulub.
Mantaşevin Tbilisinin Sololaki rayonundakı evinin Ermənistan Respublikasının Gürcüstandakı səfirliyi və ya Ermənistan-Gürcüstan mədəni və iqtisadi əlaqələri mərkəzi kimi istifadə edilməsi təklif edilirdi.
2017-ci ildə Manteşvin anadan olmasının 175 illiyinə həsr olunmuş poçt markası buraxılmışdır.
-
![image]()
Tbilisidəki heykəl -
![image]()
İrəvandakı heykəl -
![image]()
İrəvandakı abidənin yanındakı xatirə lövhəsi -
![image]()
175 illiyinə həsr olunan poçt markası
İstinadlar
- Манташев Александр Иванович Arxiv surəti 13 aprel 2021 tarixindən (Wayback Machine) saytında // : в 16 т. / под ред. . — М.: , 1969. — Т. 9 : Мальты — Нахимов. — с. 41
- О. В. Теребов. "МАНТА́ШЕВЫ (Манташянц). Большая Российская Энциклопедия". https://bigenc.ru. 2022-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-09.
- "Тифлис. Эриванская площадь, Взаимный кредит, Гостиницы «Кавказ» и «Европа», Коммерческий банк и караван-сарай Тамамшева". 2018-08-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-08-01.
- Воронежский /«На юбилейной кавказской выставке сельского хозяйства и промышленности 1901 г.» Кавказский вестник. Ежемесячный научно-литературный журнал. № 12. 1901, стр21(стр17-23)
- "Миллионщики. Старые русские" (rus). Forbes. 2009. 2011-03-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-31.
- "Памятник Александру Манташеву". 2018-12-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-16.
- "ПОМОГИТЕ СПАСТИ МЕМОРИАЛЬНЫЙ ДОМ МАНТАШЕВА". 2019-01-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-01-18.
Xarici keçidlər
- Манташев Александр Иванович// Советская историческая энциклопедия: в 16 т. / под ред. . — М.: , 1969. — Т. 9 : Мальты - Нахимов. — с. 41
- Влас Михайлович Дорошевич. «Манташиада»
- О. В. Теребов. МАНТА́ШЕВЫ (Манташянц). Большая Российская Энциклопедия.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksandr Ivanovic Mantasev erm Ալեքսանդր Հովհաննեսի Մանթաշյան rus Aleksa ndr Iva novich Manta shev 3 mart 1842 Tiflis Rusiya imperiyasi 19 aprel 1911 Sankt Peterburq Rusiya imperiyasi ermeni esilli rus neft maqnati ve xeyriyyeci Rusiya imperiyasinin en varli adamlarindan biri ve Tiflisdeki en boyuk ev sahiblerinden biri olub Aleksandr Mantaseverm Ալեքսանդր Հովհաննեսի ՄանթաշյանցDogum tarixi 3 mart 1842 1842 03 03 Dogum yeri Tiflis Rusiya imperiyasiVefat tarixi 19 aprel 1911 1911 04 19 69 yasinda Vefat yeri Sankt Peterburq Rusiya imperiyasiDefn yeri Xocivank panteonu d Usagi 8Fealiyyeti maliyyeci sahibkarFealiyyet illeri 1870 ci ilden Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMantasev Tiflisde ermeni ailesinde anadan olub Usaqliginin cox hissesini atasinin pambiqciliq ve tekstil ticareti ile mesgul oldugu Tebrizde kecirib Yegane ogul olan Aleksandr evvelden atasinin biznesi ile mesgul olub 1869 cu ilde pambiqciliq ve toxuculuq senayesinin esas merkezi olan Mancestere kocub ve oradan Tebrize atasina mal gonderib Onun Mancesterde qalmasi gelecek maqnat xarakterinin inkisafinda muhum rol oynayib o tekce toxuculuq senayesinin senetkarliginin sirlerini oyrenmekle kifayetlenmeyib hem de Avropa biznes medeniyyeti ile tanis olub Bu muddet erzinde o ingilis fransiz ve alman dillerini oyrenib 1872 ci ilde Mantasev Tiflise atasinin yaninda qayidib ve tezlikle onlar Irevan meydaninda yerlesen Qafqaz mehmanxanasinin birinci mertebesinde oz pambiq magazalarini aciblar 1887 ci ilde atasinin olumunden sonra Aleksandr sehmlerinin boyuk hissesini satin alib ve bununla da onun esas sehmdari sonra ise Bank Komissiyasinin sedri olub Bank Qafqazda demek olar ki butun ticaret emeliyyatlarinda istirak edirdi 1890 ci illerin evvellerinde Mantasev artiq 1 ci gildiyanin taciri ve sedri idi Mehz bu dovrde o yeni biznes sahesine Baki neft senayesinin inkisaf perspektivlerinin oyrenilmesine maraq gostermeye baslayib Neft senayesindeRiskden qorxmayan Mantasev gelirsiz quyular satin alib Neft emali ucun onun yaratdigi sirket Bakida kerosin zavodu ve surtku yaglari zavodu gemilere neft ve mazut vurmaq ucun deniz korpusu ve lift tikib Tezlikle satin aldigi quyular boyuk gelir getirmeye baslayib Mantasev Ingilterede Hindistan Cin Yaponiya elece de Araliq denizi olkelerine neft tedaruk etmeye baslayan iki tanker satin alib ve 1899 cu ilde A I Mantasev ve K Neft Senaye ve Ticaret Sirketini tesis edib Mantasev daha sonra Nobel Qardaslari da daxil olmaqla bir nece qlobal neft sirketinin sehmlerini satin alib Onun sirketi umumi neft ehtiyatlarinin 50 faizinden coxunu ve Xezer denizinin neft ehtiyatlarinin 66 faizinden coxunu cemlesdirirdi 1899 1909 cu illerde onun sirketi esas kapitala 22 milyon rubl gore Rusiya senayesi tarixinde en boyuk sirket olmusdu Bunun sayesinde is adami neft krali adlandirilmaga baslanmisdi O eyni zamanda Tiflis Kommersiya Bankinin idare heyetinin sedri ve en boyuk sehmdari hemcinin Dovlet Bankinin Tiflis sobesinin teftis komissiyasinin uzvu idi 1899 cu ilde M Aramyants ile birlikde A I Mantasev ve Ko sirketini tesis etmisdir 1901 ci ilde Tiflisde Yubiley Qafqaz Kend Teserrufati ve Senaye Sergisi nde Aleksandr Mantasev kerosin ve neft zavodunun maketini elece de neft medenlerinin maketlerini ve tanker paroxodlarinin maketlerini teqdim etmisdi Alexander Mantasevin serveti 10 milyon rubldan cox qiymetlendirilirdi Aleksandr Mantasev 19 aprel 1911 ci ilde Sankt Peterburqda vefat edib Tiflisde ve vaxtile onun ianeleri ile restavrasiya edilen meqberesinde heyat yoldasinin yaninda defn edilib Irsi ve xatiresiTbiliside Nor Ecmiedzin kilsesinin yaxinliginda Armazskaya kucesi 18 Mantasevin heykeli qoyulub Mantasevin Tbilisinin Sololaki rayonundaki evinin Ermenistan Respublikasinin Gurcustandaki sefirliyi ve ya Ermenistan Gurcustan medeni ve iqtisadi elaqeleri merkezi kimi istifade edilmesi teklif edilirdi 2017 ci ilde Mantesvin anadan olmasinin 175 illiyine hesr olunmus poct markasi buraxilmisdir Tbilisideki heykel Irevandaki heykel Irevandaki abidenin yanindaki xatire lovhesi 175 illiyine hesr olunan poct markasiIstinadlarMantashev Aleksandr Ivanovich Arxiv sureti 13 aprel 2021 tarixinden Wayback Machine saytinda v 16 t pod red M 1969 T 9 Malty Nahimov s 41 O V Terebov MANTA ShEVY Mantashyanc Bolshaya Rossijskaya Enciklopediya https bigenc ru 2022 01 31 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 02 09 Tiflis Erivanskaya ploshad Vzaimnyj kredit Gostinicy Kavkaz i Evropa Kommercheskij bank i karavan saraj Tamamsheva 2018 08 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 08 01 Voronezhskij Na yubilejnoj kavkazskoj vystavke selskogo hozyajstva i promyshlennosti 1901 g Kavkazskij vestnik Ezhemesyachnyj nauchno literaturnyj zhurnal 12 1901 str21 str17 23 Millionshiki Starye russkie rus Forbes 2009 2011 03 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 31 Pamyatnik Aleksandru Mantashevu 2018 12 16 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 12 16 POMOGITE SPASTI MEMORIALNYJ DOM MANTAShEVA 2019 01 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 01 18 Xarici kecidlerMantashev Aleksandr Ivanovich Sovetskaya istoricheskaya enciklopediya v 16 t pod red M 1969 T 9 Malty Nahimov s 41 Vlas Mihajlovich Doroshevich Mantashiada O V Terebov MANTA ShEVY Mantashyanc Bolshaya Rossijskaya Enciklopediya