Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Ahlatda yüzlərlə məzar daşı torpaq üzərində, ondan daha çoxu da torpaqaltındadır. Bunlar türk plastik sənətinin meydana gətirdiyi saysız nümunələrdir. Ümumiyyətlə 1203–1300 illərinə tarixlənən bu əsərlər üzərində Axa sözcüyünə rast gəlinməkdədir. Bu söz o dövrlərdə türklərə yaraşdırılan bir sifətdir. Bu məzar daşları eyni zamanda Şərq Anadolu və xüsusilə Ahlat tarixini işıqlandırmaqdadır.
Ahlat məzar daşları çölümüzü tüf daşından edilmişlər. Ayrıca sandığalar silindr, sütun formasında və üç parçadan meydana gəlmiş üzəri açıq nümunələrdir. Bunun yanında gəmi formasında və düzbucaqlı prizma formasında tək parça daşdan oyularaq edilmiş nümunələr də var. Ahlat məzar daşları üç ana qrupda toplanmaqdadırlar:
Çatma qəbirlər
Çatma qəbirlər boz tüf daşıdan kəsilmiş iki uzun lövhənin, üst kənarlarda bir bucaq meydana gətirəcək şəkildə bir-birləriylə bağlanmasıyla meydana gəlməkdədir. Bu qəbirlərdə baş və ayaq ucları üçbucaq formalı boşluqların önünə qoyulan kiçik daş bloklardan meydana gəlmişdir. Üzərlərinə kufi yazılar yazılmış nümunələri var.
Şahıdasız prizmadıq sandığalar
Müsəlman cəmiyyətlərin məşhur şəkildə istifadə etdikləri bu cür məzarlar Ahlatdə iki qrupda istifadə edilmişdir. Bunlar tək parça gövdəli sadə sandığalar və gövdəli, qapaqlı sandığalar olmaq üzrə iki qrupda toplana bilməkdədir. Tək parça gövdəli sadə sandığalar qaidəsiz və ya alçaq, ensiz bir neçə pilləli bir qaidə ilə birlikdə eyni daşdan kəsilmişlər. Əksəriyyətli də tək parça bir kütlə meydana gətirməkdədirlər. Bunlarda iki yanlarda ki səthlərə kufi yazı ilə ölünün şəxsiyyəti ilə ayələr yazılmışdır. Gövdəli və qapaqlı sandığalar da isə sandıq formasındadırlar. İçi boş bir gövdə ilə bunun üzərini örtən beş kənarlı prizma formasında bir qapaqdan meydana gəlmişlər. Bunların üzərinə də ölünün şəxsiyyəti ilə Qurandan alınma ayələr yazılıdır.
Şahıdalı Məzar daşları
Şahıdalı məzarlar dəyişik nümunələr ortaya qoymaqdadır. Bəzilərində yalnız baş daşı, bəzən də həm baş həm ayaq daşı olan nümunələrdir. Ahlat məzar daşlarında bu tip məzar daşları əksəriyyətdədir.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ahlatda yuzlerle mezar dasi torpaq uzerinde ondan daha coxu da torpaqaltindadir Bunlar turk plastik senetinin meydana getirdiyi saysiz numunelerdir Umumiyyetle 1203 1300 illerine tarixlenen bu eserler uzerinde Axa sozcuyune rast gelinmekdedir Bu soz o dovrlerde turklere yarasdirilan bir sifetdir Bu mezar daslari eyni zamanda Serq Anadolu ve xususile Ahlat tarixini isiqlandirmaqdadir Ahlat mezar daslari columuzu tuf dasindan edilmisler Ayrica sandigalar silindr sutun formasinda ve uc parcadan meydana gelmis uzeri aciq numunelerdir Bunun yaninda gemi formasinda ve duzbucaqli prizma formasinda tek parca dasdan oyularaq edilmis numuneler de var Ahlat mezar daslari uc ana qrupda toplanmaqdadirlar Catma qebirlerCatma qebirler boz tuf dasidan kesilmis iki uzun lovhenin ust kenarlarda bir bucaq meydana getirecek sekilde bir birleriyle baglanmasiyla meydana gelmekdedir Bu qebirlerde bas ve ayaq uclari ucbucaq formali bosluqlarin onune qoyulan kicik das bloklardan meydana gelmisdir Uzerlerine kufi yazilar yazilmis numuneleri var Sahidasiz prizmadiq sandigalarMuselman cemiyyetlerin meshur sekilde istifade etdikleri bu cur mezarlar Ahlatde iki qrupda istifade edilmisdir Bunlar tek parca govdeli sade sandigalar ve govdeli qapaqli sandigalar olmaq uzre iki qrupda toplana bilmekdedir Tek parca govdeli sade sandigalar qaidesiz ve ya alcaq ensiz bir nece pilleli bir qaide ile birlikde eyni dasdan kesilmisler Ekseriyyetli de tek parca bir kutle meydana getirmekdedirler Bunlarda iki yanlarda ki sethlere kufi yazi ile olunun sexsiyyeti ile ayeler yazilmisdir Govdeli ve qapaqli sandigalar da ise sandiq formasindadirlar Ici bos bir govde ile bunun uzerini orten bes kenarli prizma formasinda bir qapaqdan meydana gelmisler Bunlarin uzerine de olunun sexsiyyeti ile Qurandan alinma ayeler yazilidir Sahidali Mezar daslariSahidali mezarlar deyisik numuneler ortaya qoymaqdadir Bezilerinde yalniz bas dasi bezen de hem bas hem ayaq dasi olan numunelerdir Ahlat mezar daslarinda bu tip mezar daslari ekseriyyetdedir Xarici kecidlerhttp www bitlis gov tr Anasayfa modules php name coppermine amp file thumbnails amp album 27 olu kecid