Adi göydimdik (lat. Oxyura leucocephala) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinin göydimdik cinsinə aid heyvan növü.
Adi göydimdik | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Dəstəüstü: Klad: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Adi göydimdik | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Kateqoriya və statusu
(III-VU). Həssas, sayı az olan növdür.
Qısa təsviri
Erkəyin rəngi qonurdur. Başının təpəsi qara, qalan hissəsi ağdır, boynu qaradır, dimdiyi göydür. Üzən zaman quyruğunu vertikal şəkildə yuxarı qaldırır. Dişinin başı qonurdur. Gözünün üstündə ağ zolaqlar var.
Yayılması
Avropada, Asiyada, Afrikada, Şimali və Mərkəzi Amerikada, Avstraliyada, Tasmaniya və Yeni Zelandiyada yayılmışdır. Azərbaycanda Lənkəran, Kür-Araz, Samur-Dəvəçi ovalıqlarında, Xəzərin sahil sularında, Araz dəryaçasında rast gəlinir. Su hövzələrinin qurudulması ilə əlaqədar olaraq yayıldığı sahələr xeyli azalmışdır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Qamış cəngəllikləri ilə zəngin olan göllərdə və dənizin açıq sahil sularında yaşayır. Su bitkilərinin toxumları, yarpaqları, həşərat və onların sürfələri ilə yemlənir.
Sayı
Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda 1997-ci ildə 50, 1999-cu ildə 1500, 2002-ci ildə 320, 2004-cü ildə 750, 2005-ci ildə 330, 2006-cı ildə 890, Abşeron-Qobustandakı Qırmızı göldə 2002-ci ildə 55, Ağgöldə 1991-ci ildə 3000, 2004-cü ildə 450, Hacıqabul gölündə 2009-cu ildə 1370 göydimdik qeydə alınıb. Digər su hövzələrində tək-tək fərdlərinə rast gəlinir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Sayı ildən-ilə kəskin dəyişir. Bunun da əsas səbəbi qışlaq arealının şimal hisssəsində qışın sərt və ya mülayim keçməsi, su-bataqlıq biotoplarının qurudulması və çirkləndirilməsidir.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ovlanması qadağandır. Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu, Ağgöl və Şirvan Milli Parkları, su-bataqlıq sahələrində yasaqlıqlar təşkil edilmişdir. Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının Qırmızı Siyahısına, Naxçıvanın (2006) Qırmızı kitabına, Ramsar, Bern konvensiyalarına və AEWA sazişinə daxil edilmişdir.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Su hövzələrinin qurudulmasına və çirkləndirilməsinə qarşı mübarizə aparılması, növün qorunmasının fəal təbliği lazımdır.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi goydimdik lat Oxyura leucocephala heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin qazkimiler destesinin ordekler fesilesinin goydimdik cinsine aid heyvan novu Adi goydimdikElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Desteustu Klad Klad Deste QazkimilerYarimdeste Fesileustu Fesile OrdeklerYarimfesile Esl ordeklerTriba Cins GoydimdikNov Adi goydimdikBeynelxalq elmi adiOxyura leucocephala Scop 1769 Sekil axtarisiITIS 175179NCBI 90703EOL 45513550Kateqoriya ve statusu III VU Hessas sayi az olan novdur Qisa tesviriErkeyin rengi qonurdur Basinin tepesi qara qalan hissesi agdir boynu qaradir dimdiyi goydur Uzen zaman quyrugunu vertikal sekilde yuxari qaldirir Disinin basi qonurdur Gozunun ustunde ag zolaqlar var YayilmasiAvropada Asiyada Afrikada Simali ve Merkezi Amerikada Avstraliyada Tasmaniya ve Yeni Zelandiyada yayilmisdir Azerbaycanda Lenkeran Kur Araz Samur Deveci ovaliqlarinda Xezerin sahil sularinda Araz deryacasinda rast gelinir Su hovzelerinin qurudulmasi ile elaqedar olaraq yayildigi saheler xeyli azalmisdir Yasayis yeri ve heyat terziQamis cengellikleri ile zengin olan gollerde ve denizin aciq sahil sularinda yasayir Su bitkilerinin toxumlari yarpaqlari heserat ve onlarin surfeleri ile yemlenir SayiQizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda 1997 ci ilde 50 1999 cu ilde 1500 2002 ci ilde 320 2004 cu ilde 750 2005 ci ilde 330 2006 ci ilde 890 Abseron Qobustandaki Qirmizi golde 2002 ci ilde 55 Aggolde 1991 ci ilde 3000 2004 cu ilde 450 Haciqabul golunde 2009 cu ilde 1370 goydimdik qeyde alinib Diger su hovzelerinde tek tek ferdlerine rast gelinir Mehdudlasdirici amillerSayi ilden ile keskin deyisir Bunun da esas sebebi qislaq arealinin simal hisssesinde qisin sert ve ya mulayim kecmesi su bataqliq biotoplarinin qurudulmasi ve cirklendirilmesidir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerOvlanmasi qadagandir Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugu Aggol ve Sirvan Milli Parklari su bataqliq sahelerinde yasaqliqlar teskil edilmisdir Beynelxalq Tebieti Muhafize Ittifaqinin Qirmizi Siyahisina Naxcivanin 2006 Qirmizi kitabina Ramsar Bern konvensiyalarina ve AEWA sazisine daxil edilmisdir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerSu hovzelerinin qurudulmasina ve cirklendirilmesine qarsi mubarize aparilmasi novun qorunmasinin feal tebligi lazimdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3Hemcinin bax