Adi göy arıquşu (lat. Cyanistes caeruleus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin arıquşları fəsiləsinin göy arıquşu cinsinə aid heyvan növü.
Adi göy arıquşu | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Klad: Yarımdəstə: İnfradəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Adi göy arıquşu | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Xarakterik morfoloji əlamətləri
Papağı, qanadları və quyruğu mavi rəngdə, beli yaşıl, alnı və yanaqları ağ, döşü və qarın hissəsi ağdır. Dişi fərdlər erkəklərdən bir qədər kiçikdir.
Kateqoriyası və statusu
Çoxsaylıdır.
Yayılması
Avropa və Asiyada yayılıb. Azərbaycanda isə Kür-Araz ovalığında, dağ–meşə qurşağında, ağac və kolluqlarda, bağlarda yayılıb.
Növdaxili müxtəlifliyi
Politipik növdür. Dünyada 15, Azərbaycanda isə 2 yarımnövü (P. с. caeruleus, Linn, 1758; P.c. Satunini Zarudny, 1908) yayılıb.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Dendrofil quşdur. Seyrək və xırda meşəliklərdə, kolluqlarda, bağlarda, çayboyu ərazilərdə yaşayır. Nəsilvermə dövründə cüt–cüt yaşayır. Ovetmə ərazisi 3000–7000 m²-dir.
Qida spektri
Entomofaqdır. Bəzi hallarda bitkilərin toxumları ilə qidalanır. Yemi ağaclardan, kolluqlardan, yerdən və otların arasından əldə edir.
Təbii düşmənləri
Azərbaycanda məlum deyil.
Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri
Monoqamdır. İldə 2 dəfə yuvalayır. Ağac koğuşlarında yuva qurur, I yuvada 9–12 yumurta, II yuvadakı yumurtaların sayı 6-8-ə qədər olur. Kürtyatma 12–14 gün çəkir. 16-18 gündən sonra balalar yuvanı tərk edir.
Növün fenologiyası
Lələkdəyişmə bir qədər gec başlayır, sentyabrdan oktyabrın əvvəllərinə kimi.
Ontogenezi
Bir yaşında cinsi yetişkənliyə çatır. Fərdi inkişafı rüşeym, bala, yuvinal və yetkin formalardan ibarətdir.
Reproduktivliyi
İldə 2 dəfə çoxalır, I dəfə 9-12, II dəfə isə 6-8 yumurta verir.
Xromosom göstəriciləri
Məlum deyil
Sayı və limit faktorları
Limit faktoru kimi bu quşların yuvalama və yaşayış yerlərinin təbii fəlakətin və antropogen amillərin təsirlərinə məruz qalmasıdır.
Biosenozdakı rolu
Çoxalma dövründə zərərli həşəratların və onların sürfələrinin tələf edilməsində xeyirlidir.
İnsan həyatında rolu
Estetik və elmi əhəmiyyətlidir.
Qəbul olunmuş və qəbul edilməsi vacib mühafizə tədbirləri
Avropa mühafizə statusuna və Bern konvensiyasına daxildir.
Növün qeydiyyat göstəriciləri
Elmi fondlarda kolleksiyası saxlanır. Muzeylərdə nümayiş etdirilir.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 179–180.
- Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 104-106.
- Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 352–362.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi goy ariqusu lat Cyanistes caeruleus heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin sercekimiler destesinin ariquslari fesilesinin goy ariqusu cinsine aid heyvan novu Adi goy ariqusuElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Klad Klad Klad Klad Deste SercekimilerKlad Yarimdeste Oxuyan sercelerInfradeste Fesile AriquslariCins Goy ariqusuNov Adi goy ariqusuBeynelxalq elmi adiCyanistes caeruleus L 1758 Sekil axtarisiITIS 559612NCBI 156563Xarakterik morfoloji elametleriPapagi qanadlari ve quyrugu mavi rengde beli yasil alni ve yanaqlari ag dosu ve qarin hissesi agdir Disi ferdler erkeklerden bir qeder kicikdir Kateqoriyasi ve statusuCoxsaylidir YayilmasiAvropa ve Asiyada yayilib Azerbaycanda ise Kur Araz ovaliginda dag mese qursaginda agac ve kolluqlarda baglarda yayilib Novdaxili muxtelifliyiPolitipik novdur Dunyada 15 Azerbaycanda ise 2 yarimnovu P s caeruleus Linn 1758 P c Satunini Zarudny 1908 yayilib Yasayis yeri ve heyat terziDendrofil qusdur Seyrek ve xirda meseliklerde kolluqlarda baglarda cayboyu erazilerde yasayir Nesilverme dovrunde cut cut yasayir Ovetme erazisi 3000 7000 m dir Qida spektriEntomofaqdir Bezi hallarda bitkilerin toxumlari ile qidalanir Yemi agaclardan kolluqlardan yerden ve otlarin arasindan elde edir Tebii dusmenleriAzerbaycanda melum deyil Cinsi statusu ve coxalma xususiyyetleriMonoqamdir Ilde 2 defe yuvalayir Agac koguslarinda yuva qurur I yuvada 9 12 yumurta II yuvadaki yumurtalarin sayi 6 8 e qeder olur Kurtyatma 12 14 gun cekir 16 18 gunden sonra balalar yuvani terk edir Novun fenologiyasiLelekdeyisme bir qeder gec baslayir sentyabrdan oktyabrin evvellerine kimi OntogeneziBir yasinda cinsi yetiskenliye catir Ferdi inkisafi ruseym bala yuvinal ve yetkin formalardan ibaretdir ReproduktivliyiIlde 2 defe coxalir I defe 9 12 II defe ise 6 8 yumurta verir Xromosom gostericileriMelum deyilSayi ve limit faktorlariLimit faktoru kimi bu quslarin yuvalama ve yasayis yerlerinin tebii felaketin ve antropogen amillerin tesirlerine meruz qalmasidir Biosenozdaki roluCoxalma dovrunde zererli heseratlarin ve onlarin surfelerinin telef edilmesinde xeyirlidir Insan heyatinda roluEstetik ve elmi ehemiyyetlidir Qebul olunmus ve qebul edilmesi vacib muhafize tedbirleriAvropa muhafize statusuna ve Bern konvensiyasina daxildir Novun qeydiyyat gostericileriElmi fondlarda kolleksiyasi saxlanir Muzeylerde numayis etdirilir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1999 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3 Q T Mustafayev N A Meherremova Ornitologiya Casioglu 2005 316 s D Q Tuayev Azerbaycan quslarinin kataloqu Baki 2000 s 179 180 L A Portenko Pticy SSSR Ch III M 1954 st 104 106 G N Simkin Pevchie pticy M 1990 st 352 362 Hemcinin bax