Adi daşsarmaşığı (lat. Hedera helix) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin araliyakimilər fəsiləsinin daşsarmaşığı cinsinə aid bitki növü.
Adi daşsarmaşığı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Adi daşsarmaşığı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması
Təbii halda Qərbi Avropada meşələrdə bitir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 25 m-ə çatır. Həmişəyaşıl sarmaşan bitkidir. Yarpaqları növbəli düzülüşlü, sadə və ya mürəkkəb olub, qalın dərivaridir, tünd-yaşıl və parlaqdır. Birillik zoğlarda olan yarpaqlar beşdilimlidir, yaşlı yarpaqları isə bütövdür. Çiçəkləri qalxanvari çətirdə, başlıqda və ya salxımda yerləşir, beş üzvlüdür, ləçəkləri beşdir, meyvəsi giləmeyvədir. Payızda çiçəkləyir. Uc qələmləri ilə və ya zoğlarla çoxaldılır.
Ekologiyası
İsti yay günlərində tor gənəsi və yastıca ilə yoluxur, nəmişliyin çoxluğundan yarpaqlarda qara xallar əmələ gəlir. pH təxminən 6 nisbətdə olmalıdır; işıqlı yerdə əkmək lazımdır, ancaq düz düşən günəş şüalarından qorunmalıdır. Qışda 10°C temperatura davam gətirir.
Azərbaycanda yayılması
Abşeronda, Alazanda, Murovdağda, Ağrıçayda, Cənub zonasında, Gəncədə, Zaqatalada, Naxçıvanda aşağı yaruslarda bitir.
İstifadəsi
Abşeronda yaşıllaşdırmada, canlı çəpərlərin salınmasında istifadə olunur. Aşağıdakı sortları məlumdur: Qrin Ripl (Green Ripple') zoğlarının uzunluğu 5 m-ə qədər olan yaşıl sortdur. Kanar sarmaşığı (Hedera canariensis) iri, uzunluğu 20 sm-ə qədər olan, tünd-qırmızı saplaqlı yavaş böyüyən növdür. Qlöar de Marenqo (Gloire de Marengo) tünd yaşıl yarpaqlarında ağ xalı olan, çox yayılmış sortdur. Qoldxeld (Goldchild) yaşıl yarpaqları sarı haşiyəlidir.
Sinonimləri
- Hedera arborea Garsault [Invalid]
- Hedera arborea Carrière [Illegitimate]
- Hedera arborea var. variegata Hibberd
- Hedera aurantiaca (Hibberd) Carrière
- Hedera baccifera G.Nicholson
- Hedera chrysophylla (Hibberd) Carrière
- Hedera combwoodiana Carrière
- Hedera communis Gray
- Hedera communis var. sterilis Gray
- Hedera conglomerata (G.Nicholson) Carrière
- Hedera cordata Carrière
- Hedera cordifolia G.Nicholson
- Hedera digitata G.Nicholson
- Hedera diversifolia Stokes
- Hedera donerailensis K.Koch
- Hedera elegantissima G.Nicholson
- Hedera floribunda Sennen [Illegitimate]
- Hedera glimii G.Nicholson
- Hedera gracilis (Hibberd) Carrière
- Hedera grandifolia G.Nicholson
- Hedera helix f. arborea (Garsault) Schelle
- Hedera helix var. arborescens Lodd. ex Loudon
- Hedera helix var. aurantiaca Hibberd
- Hedera helix var. aurea Hibberd
- Hedera helix f. aureovariegata (Weston) P.D.Sell
- Hedera helix var. aureovariegata Weston
- Hedera helix f. baltica (Rehder) Rehder
- Hedera helix var. baltica Rehder
- Hedera helix f. cavendishii (Paul) Tobler
- Paul
- Hedera helix var. chrysophylla Hibberd
- Hedera helix var. conglomerata G.Nicholson
- Hedera helix f. conglomerata (G.Nicholson) Tobler
- Hedera helix var. corrugata Hibberd
- Hedera helix var. crenata Hibberd
- Hedera helix f. cullisii Tobler
- Hedera helix var. dealbata Hibberd
- Hedera helix var. deltoidea Hibberd
- Hedera helix var. digitata Bosse
- Hedera helix f. discolor (Hibberd) Tobler
- Hedera helix var. discolor Hibberd
- Hedera helix var. erecta A.E.Schulze
- Hedera helix var. europaea Voss
- Hedera helix var. glymii Paul
- Hedera helix f. glymii (Paul) Tobler
- Hedera helix var. gracilis Hibberd
- Hedera helix f. helix
- Hedera helix var. helvetica Lawr.
- Hedera helix var. hodgensii Moore & More
- Hedera helix f. irica P.D.Sell
- Hedera helix var. leucocarpa Seem.
- Hedera helix var. lobatomajor G.H.M.Lawr.
- Hedera helix f. lobatomajor (G.H.M.Lawr.) P.D.Sell
- Hedera helix var. lucida Hibberd
- Hedera helix var. luteola Hibberd
- Hedera helix var. marmorata G.Nicholson
- Hedera helix f. marmorata (G.Nicholson) Tobler
- Hedera helix var. meagheri A.E.Schulze
- Hedera helix var. melanocarpa Seem.
- Hedera helix var. minima Hibberd
- Hedera helix f. minima (Hibberd) Tobler
- Hedera helix var. palmata Paul
- Hedera helix var. palmatoaurea Hibberd
- Hedera helix var. pedata Hibberd
- Hedera helix var. pennsylvanica Hibberd
- Hedera helix var. scutifolia Hibberd
- Hedera helix var. sublutea Hibberd
- Hedera helix var. succinata Hibberd
- Hedera helix var. sulphurea Hibberd
- Hedera helix var. tortuosa Hibberd
- Hedera helix var. tricolor Rehder
- Hedera helix var. triloba Hibberd
- Hedera helix var. variegata (Hibberd) G.Nicholson
- Hedera helix var. walthamensis Paul
- Hedera humirepens Röhl.
- Hedera latifolia G.Nicholson [Invalid]
- Hedera lobata Gilib. [Invalid]
- Hedera marginata G.Nicholson
- Hedera minor G.Nicholson
- Hedera palmata (Paul) Carrière
- Hedera pennsylvanica G.Nicholson
- Hedera poetica Salisb. [Illegitimate]
- Hedera purpurea Carrière
- Hedera willsiana G.Nicholson
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 202.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi dassarmasigi lat Hedera helix bitkiler aleminin cetircicekliler destesinin araliyakimiler fesilesinin dassarmasigi cinsine aid bitki novu Adi dassarmasigiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste CetirciceklilerFesile AraliyakimilerYarimfesile AraliyalarCins DassarmasigiNov Adi dassarmasigiBeynelxalq elmi adiHedera helix L 1753Sekil axtarisiITIS 29393NCBI 4052EOL 1143004Tebii yayilmasiTebii halda Qerbi Avropada meselerde bitir Botaniki tesviriHundurluyu 25 m e catir Hemiseyasil sarmasan bitkidir Yarpaqlari novbeli duzuluslu sade ve ya murekkeb olub qalin derivaridir tund yasil ve parlaqdir Birillik zoglarda olan yarpaqlar besdilimlidir yasli yarpaqlari ise butovdur Cicekleri qalxanvari cetirde basliqda ve ya salximda yerlesir bes uzvludur lecekleri besdir meyvesi gilemeyvedir Payizda cicekleyir Uc qelemleri ile ve ya zoglarla coxaldilir EkologiyasiIsti yay gunlerinde tor genesi ve yastica ile yoluxur nemisliyin coxlugundan yarpaqlarda qara xallar emele gelir pH texminen 6 nisbetde olmalidir isiqli yerde ekmek lazimdir ancaq duz dusen gunes sualarindan qorunmalidir Qisda 10 C temperatura davam getirir Azerbaycanda yayilmasiAbseronda Alazanda Murovdagda Agricayda Cenub zonasinda Gencede Zaqatalada Naxcivanda asagi yaruslarda bitir IstifadesiAbseronda yasillasdirmada canli ceperlerin salinmasinda istifade olunur Asagidaki sortlari melumdur Qrin Ripl Green Ripple zoglarinin uzunlugu 5 m e qeder olan yasil sortdur Kanar sarmasigi Hedera canariensis iri uzunlugu 20 sm e qeder olan tund qirmizi saplaqli yavas boyuyen novdur Qloar de Marenqo Gloire de Marengo tund yasil yarpaqlarinda ag xali olan cox yayilmis sortdur Qoldxeld Goldchild yasil yarpaqlari sari hasiyelidir SinonimleriHedera arborea Garsault Invalid Hedera arborea Carriere Illegitimate Hedera arborea var variegata Hibberd Hedera aurantiaca Hibberd Carriere Hedera baccifera G Nicholson Hedera chrysophylla Hibberd Carriere Hedera combwoodiana Carriere Hedera communis Gray Hedera communis var sterilis Gray Hedera conglomerata G Nicholson Carriere Hedera cordata Carriere Hedera cordifolia G Nicholson Hedera digitata G Nicholson Hedera diversifolia Stokes Hedera donerailensis K Koch Hedera elegantissima G Nicholson Hedera floribunda Sennen Illegitimate Hedera glimii G Nicholson Hedera gracilis Hibberd Carriere Hedera grandifolia G Nicholson Hedera helix f arborea Garsault Schelle Hedera helix var arborescens Lodd ex Loudon Hedera helix var aurantiaca Hibberd Hedera helix var aurea Hibberd Hedera helix f aureovariegata Weston P D Sell Hedera helix var aureovariegata Weston Hedera helix f baltica Rehder Rehder Hedera helix var baltica Rehder Hedera helix f cavendishii Paul Tobler Paul Hedera helix var chrysophylla Hibberd Hedera helix var conglomerata G Nicholson Hedera helix f conglomerata G Nicholson Tobler Hedera helix var corrugata Hibberd Hedera helix var crenata Hibberd Hedera helix f cullisii Tobler Hedera helix var dealbata Hibberd Hedera helix var deltoidea Hibberd Hedera helix var digitata Bosse Hedera helix f discolor Hibberd Tobler Hedera helix var discolor Hibberd Hedera helix var erecta A E Schulze Hedera helix var europaea Voss Hedera helix var glymii Paul Hedera helix f glymii Paul Tobler Hedera helix var gracilis Hibberd Hedera helix f helix Hedera helix var helvetica Lawr Hedera helix var hodgensii Moore amp More Hedera helix f irica P D Sell Hedera helix var leucocarpa Seem Hedera helix var lobatomajor G H M Lawr Hedera helix f lobatomajor G H M Lawr P D Sell Hedera helix var lucida Hibberd Hedera helix var luteola Hibberd Hedera helix var marmorata G Nicholson Hedera helix f marmorata G Nicholson Tobler Hedera helix var meagheri A E Schulze Hedera helix var melanocarpa Seem Hedera helix var minima Hibberd Hedera helix f minima Hibberd Tobler Hedera helix var palmata Paul Hedera helix var palmatoaurea Hibberd Hedera helix var pedata Hibberd Hedera helix var pennsylvanica Hibberd Hedera helix var scutifolia Hibberd Hedera helix var sublutea Hibberd Hedera helix var succinata Hibberd Hedera helix var sulphurea Hibberd Hedera helix var tortuosa Hibberd Hedera helix var tricolor Rehder Hedera helix var triloba Hibberd Hedera helix var variegata Hibberd G Nicholson Hedera helix var walthamensis Paul Hedera humirepens Rohl Hedera latifolia G Nicholson Invalid Hedera lobata Gilib Invalid Hedera marginata G Nicholson Hedera minor G Nicholson Hedera palmata Paul Carriere Hedera pennsylvanica G Nicholson Hedera poetica Salisb Illegitimate Hedera purpurea Carriere Hedera willsiana G NicholsonIstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 202 Hemcinin bax