Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdullah ibn Səd (VII əsr, Məkkə – 656, Aşkelon, Cənub dairəsi, ərəb. عبد الله بن سعد بن أبي السرح) — Məhəmməd peyğəmbərin səhabələrindən biri, ərəb xilafətinin dövlət xadimi və hərbi rəhbəri.
| Abdullah ibn Səd | |
|---|---|
| Doğum tarixi | VII əsr |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 656 |
| Vəfat yeri |
|
| Fəaliyyəti | hərbi lider[d], vali[d] |
Bioqrafiya
Onun tam adı Əbu Yəhya Abdullah ibn Sad ibn Əbu Sarh əl-Qureyşi əl-Əmiridir. Abdullah ibn Sədin doğum tarixi haqqında heç bir məlumat yoxdur. O, Qureyş qəbiləsinin Əmir ibn Luay nəslindən olmuşdur. Osman ibn Əffanın süd qardaşı idi.
O, Hüdeybiyyə müqaviləsindən əvvəl İslamı qəbul edərək Mədinəyə köçür. Orada Məhəmməd peyğəmbər üçün vəhylər yazır. Bir müddət sonra İslamdan uzaqlaşaraq Məkkəyə qaçır. 630-cu ildə Məkkənin fəthindən sonra İslamı qəbul edir. Onu öldürmək istədikdə, Osman ibn Əffan onun üçün şəfaət edir və o, əfv olunur. Daha sonra Abdullah Osmanın xəlifə seçilməsi üçün təbliğat apararaq xilas etdiyinə görə ona minnətdarlığını bildirir.
630-cu illərdə Suriyanın fəthində iştirak etmişdir. 642-ci ildə o, Nubiya xristian dövlətinə qarşı kampaniyaya rəhbərlik etmişdir, lakin Abdullah uğursuzluğa düçar olur. Nubiyalıların uğurlu müqaviməti müsəlmanlarla “baxt” (lat. Pactum – “razılaşma”) kimi tanınan barışıq əldə edilməsinə gətirib çıxardı ki, bu razılaşmaya əsasən nubiyalılar ildə 360 qul verməli olur. Əvəzində isə ərəblər isə onları taxıl, tekstil və s. ilə təmin etməli idilər. Bəzi mənbələrdə müqavilənin 652-ci il aprel tarixində imzalandığı bildirilir. Müqaviləyə Fatimilər dövrünə qədər əməl edilmişdir.
Əmr ibn əl-Asla birlikdə Misirin fəthində iştirak etmişdir. Xəlifə Ömər ibn Xəttab dövründə, Yuxarı Misiri idarə edir. Xəlifə Osman Misirin maliyyə işlərini Abdullaya, inzibati işləri isə Əmrə həvalə etmək istəyirdi. Əmrin etirazından sonra onu vəzifəsindən azad edir və Abdullahı Misirin valisi təyin edior (646-cı ilə qədər). 646-cı ildə İsgəndəriyyədə Manuelin üsyanını yatıra bilmədiyindən Əmr ibn As Misirə geri çağırılır. O, yeni əyalətdə bir idarə qurur və vergi sistemini sadələşdirir, divan quraraq ölkənin bütün vergilərinin orada tənzimlənməsini əmr edir. Onun sayəsində Misir xilafətin ən zəngin əyalətlərindən birinə çevrilir. 647-ci ildə iyirmi minlik ordunun başında Tripolitaniyadakı Bizans mülklərinə qarşı hərəkətə keçir və Tripolini ələ keçirir. Həmin il Sufetuli döyüşündə həlak olan Ekzarx Qriqorini məğlub edir. Abdulla Bizatseni qarət etdi və sonra Tripoliyə çəkilərək 300 quintar fidyə alır. Tezliklə o, yeni İfrikiya Ekzarxı ilə illik 2 ton qızıl xərac haqqında razılığa gəlir.
Misirə qayıdan Abdullah ibn Səd güclü bir donanma qurur və onun əsasında Suriyanın valisi Müaviyə ilə birlikdə 648-649-cu illərdə Kiprə yürüş edir və sakinləri illik 7200 dinar xərac ödəməyə məcbur edir. 651-ci ildə o, məğlub etdiyi Nobatiya dövlətinə qarşı yürüş edir. 652-ci ildə Mukurra çarlığının paytaxtı Donqoleni ələ keçirir. Lakin sonda o, sülh müqaviləsi bağlayaraq geri çəkilmək məcburiyyətində qalır. müqaviləyə əsasənsərhəd Əsvan şəhəri yaxınlığında müəyyən edilir.
655-ci ildə güclü donanmanın başında Kiçik Asiya sahillərinə hücum edir. Finike döyüşündə o, imperator II Konstantın başçılıq etdiyi Bizans donanmasını ağır məğlubiyyətə uğradır. Bizans donanmasının gəmilərinin dirəkləri uzaqdan meşəyə bənzədiyindən bu döyüş Zat əl-savari (“dirəklərin döyüşü”) adlanırdı.
656-cı ildə o, üsyan edilən xəlifə Osmanın köməyinə tələsir, lakin Abdullah Mədinəyə gəlməmişdən əvvəl xəlifə öldürülür. Bundan sonra o, Misirə qayıtmaq qərarına gəlir, lakin orada hakimiyyəti Məhəmməd ibn Əbu Xuzeyfə ələ keçirir. Buna görə də Abdullah Müaviyənin himayəsi altında Suriyaya gedir.
O, təxminən 657-ci ildə Aşkelonvə ya Ramlada vəfat etmişdir. Onun 657-ci ildə Siffeyn döyüşündə iştirak etdiyi barədə məlumat yalandır. Məhəmməd peyğəmbərdən yalnız bir hədis nəql edilmişdir.
İstinadlar
- . 2015-06-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-01-07.
- "Abdullah Ibn Sad Ibn Abi Sarh: Where Is the Truth?". 2011-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-12.
- ‘Абдуллах ибн Са‘д 2021-10-07 at the Wayback Machine // sunna.e-minbar.com
- Al-Tabari, «History of al-Tabari Vol. 9 — The Last Years of the Prophet», transl. Ismail K. Poonawala, p.148, Albany: State University of New York Press
- W. Montgomery Watt: Muhammad at Medina. Clarendon Press, Oxford 1972, S. 68;
Ibn ʿAbd al-Barr: al-Istīʿāb fī maʿrifat al-aṣḥāb. Band 3. Ed. al-Biǧāwī, Kairo o. J., S. 918. - "Translation of Sunan Abu-Dawud (partial). Translated by Professor Ahmad Hasan (online) Hadith 14:2677". 2021-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-12.
- Derek A. Welsby: The Medieval Kingdoms of Nubia. Pagans, Christians and Muslims on the Middle Nile. The British Museum Press, London 2002, , S. 68-69.
- Charles C. Torrey (Hrsg.): The history of the conquest of Egypt, North Africa and Spain, known as the Futūḥ Miṣr. New Haven 1927. S. 188—189
- Philip Khūrī Hitti (Hrsg.): The Origins of the Islamic State, Columbia University 1916. S. 380—381
- Siehe auch: P. Forand: Early Muslim Relations with Nubia. In: Der Islam 48 (1972), S. 111—121; Hugh Kennedy: Egypt as a province in the Islamic caliphate, 641—868. In: Carl F. Petry (Hrsg.): The Cambridge History of Egypt. Bd. 1. Islamic Egypt. 640—1517. 1998. S. 67-68
- Muḥammad Ḥamīdullāh: Maǧmūʿat al-waṯāʾiq as-siyāsiyya lil-ʿahd an-nabawī wal-ḫilāfa ar-rāšida (Sammlung der politischen Dokumente aus der Zeit der Prophetie und der rechtgeleiteten Kalifen). Beirut 1969. S. 393—394; Nr. 369; Wilhelm Heffening: Das islamische Fremdenrecht bis zu den islamisch-fränkischen Staatsverträgen. Eine rechtshistorische Studie zur Fiqh. Neudruck der Ausgabe Hannover 1925. 1975. S. 96-97
- The Encyclopaedia of Islam. New Edition. Brill, Leiden. Bd. 8, S. 88
- Archdeacon George (fl. 715), as transferred to Severus of Muqaffa; B. Evetts. Benjamin I // History of the Patriarchs of the Coptic church of Alexandria. 1904. 2015-09-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-12. On George’s authorship of Lives 27-42:Robert G. Hoyland. Seeing Islam As Others Saw It. Darwin Press. 1998. səh. 447.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abdullah ibn Sed VII esr Mekke 656 Askelon Cenub dairesi ereb عبد الله بن سعد بن أبي السرح Mehemmed peygemberin sehabelerinden biri ereb xilafetinin dovlet xadimi ve herbi rehberi Abdullah ibn SedDogum tarixi VII esrDogum yeri MekkeVefat tarixi 656Vefat yeri Askelon Askelon yarimdairesi d Cenub dairesi IsrailFealiyyeti herbi lider d vali d BioqrafiyaOnun tam adi Ebu Yehya Abdullah ibn Sad ibn Ebu Sarh el Qureysi el Emiridir Abdullah ibn Sedin dogum tarixi haqqinda hec bir melumat yoxdur O Qureys qebilesinin Emir ibn Luay neslinden olmusdur Osman ibn Effanin sud qardasi idi O Hudeybiyye muqavilesinden evvel Islami qebul ederek Medineye kocur Orada Mehemmed peygember ucun vehyler yazir Bir muddet sonra Islamdan uzaqlasaraq Mekkeye qacir 630 cu ilde Mekkenin fethinden sonra Islami qebul edir Onu oldurmek istedikde Osman ibn Effan onun ucun sefaet edir ve o efv olunur Daha sonra Abdullah Osmanin xelife secilmesi ucun tebligat apararaq xilas etdiyine gore ona minnetdarligini bildirir 630 cu illerde Suriyanin fethinde istirak etmisdir 642 ci ilde o Nubiya xristian dovletine qarsi kampaniyaya rehberlik etmisdir lakin Abdullah ugursuzluga ducar olur Nubiyalilarin ugurlu muqavimeti muselmanlarla baxt lat Pactum razilasma kimi taninan barisiq elde edilmesine getirib cixardi ki bu razilasmaya esasen nubiyalilar ilde 360 qul vermeli olur Evezinde ise erebler ise onlari taxil tekstil ve s ile temin etmeli idiler Bezi menbelerde muqavilenin 652 ci il aprel tarixinde imzalandigi bildirilir Muqavileye Fatimiler dovrune qeder emel edilmisdir Emr ibn el Asla birlikde Misirin fethinde istirak etmisdir Xelife Omer ibn Xettab dovrunde Yuxari Misiri idare edir Xelife Osman Misirin maliyye islerini Abdullaya inzibati isleri ise Emre hevale etmek isteyirdi Emrin etirazindan sonra onu vezifesinden azad edir ve Abdullahi Misirin valisi teyin edior 646 ci ile qeder 646 ci ilde Isgenderiyyede Manuelin usyanini yatira bilmediyinden Emr ibn As Misire geri cagirilir O yeni eyaletde bir idare qurur ve vergi sistemini sadelesdirir divan quraraq olkenin butun vergilerinin orada tenzimlenmesini emr edir Onun sayesinde Misir xilafetin en zengin eyaletlerinden birine cevrilir 647 ci ilde iyirmi minlik ordunun basinda Tripolitaniyadaki Bizans mulklerine qarsi herekete kecir ve Tripolini ele kecirir Hemin il Sufetuli doyusunde helak olan Ekzarx Qriqorini meglub edir Abdulla Bizatseni qaret etdi ve sonra Tripoliye cekilerek 300 quintar fidye alir Tezlikle o yeni Ifrikiya Ekzarxi ile illik 2 ton qizil xerac haqqinda raziliga gelir Misire qayidan Abdullah ibn Sed guclu bir donanma qurur ve onun esasinda Suriyanin valisi Muaviye ile birlikde 648 649 cu illerde Kipre yurus edir ve sakinleri illik 7200 dinar xerac odemeye mecbur edir 651 ci ilde o meglub etdiyi Nobatiya dovletine qarsi yurus edir 652 ci ilde Mukurra carliginin paytaxti Donqoleni ele kecirir Lakin sonda o sulh muqavilesi baglayaraq geri cekilmek mecburiyyetinde qalir muqavileye esasenserhed Esvan seheri yaxinliginda mueyyen edilir 655 ci ilde guclu donanmanin basinda Kicik Asiya sahillerine hucum edir Finike doyusunde o imperator II Konstantin basciliq etdiyi Bizans donanmasini agir meglubiyyete ugradir Bizans donanmasinin gemilerinin direkleri uzaqdan meseye benzediyinden bu doyus Zat el savari direklerin doyusu adlanirdi 656 ci ilde o usyan edilen xelife Osmanin komeyine telesir lakin Abdullah Medineye gelmemisden evvel xelife oldurulur Bundan sonra o Misire qayitmaq qerarina gelir lakin orada hakimiyyeti Mehemmed ibn Ebu Xuzeyfe ele kecirir Buna gore de Abdullah Muaviyenin himayesi altinda Suriyaya gedir O texminen 657 ci ilde Askelonve ya Ramlada vefat etmisdir Onun 657 ci ilde Siffeyn doyusunde istirak etdiyi barede melumat yalandir Mehemmed peygemberden yalniz bir hedis neql edilmisdir Istinadlar 2015 06 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 01 07 Abdullah Ibn Sad Ibn Abi Sarh Where Is the Truth 2011 06 09 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 12 Abdullah ibn Sa d 2021 10 07 at the Wayback Machine sunna e minbar com Al Tabari History of al Tabari Vol 9 The Last Years of the Prophet transl Ismail K Poonawala p 148 Albany State University of New York Press W Montgomery Watt Muhammad at Medina Clarendon Press Oxford 1972 S 68 Ibn ʿAbd al Barr al Istiʿab fi maʿrifat al aṣḥab Band 3 Ed al Biǧawi Kairo o J S 918 Translation of Sunan Abu Dawud partial Translated by Professor Ahmad Hasan online Hadith 14 2677 2021 10 08 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 12 Derek A Welsby The Medieval Kingdoms of Nubia Pagans Christians and Muslims on the Middle Nile The British Museum Press London 2002 ISBN 0 7141 1947 4 S 68 69 Charles C Torrey Hrsg The history of the conquest of Egypt North Africa and Spain known as the Futuḥ Miṣr New Haven 1927 S 188 189 Philip Khuri Hitti Hrsg The Origins of the Islamic State Columbia University 1916 S 380 381 Siehe auch P Forand Early Muslim Relations with Nubia In Der Islam 48 1972 S 111 121 Hugh Kennedy Egypt as a province in the Islamic caliphate 641 868 In Carl F Petry Hrsg The Cambridge History of Egypt Bd 1 Islamic Egypt 640 1517 1998 S 67 68 Muḥammad Ḥamidullah Maǧmuʿat al waṯaʾiq as siyasiyya lil ʿahd an nabawi wal ḫilafa ar rasida Sammlung der politischen Dokumente aus der Zeit der Prophetie und der rechtgeleiteten Kalifen Beirut 1969 S 393 394 Nr 369 Wilhelm Heffening Das islamische Fremdenrecht bis zu den islamisch frankischen Staatsvertragen Eine rechtshistorische Studie zur Fiqh Neudruck der Ausgabe Hannover 1925 1975 S 96 97 The Encyclopaedia of Islam New Edition Brill Leiden Bd 8 S 88 Archdeacon George fl 715 as transferred to Severus of Muqaffa B Evetts Benjamin I History of the Patriarchs of the Coptic church of Alexandria 1904 2015 09 14 tarixinde Istifade tarixi 2022 01 12 On George s authorship of Lives 27 42 Robert G Hoyland Seeing Islam As Others Saw It Darwin Press 1998 seh 447