Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abdul-Xalim Sadulayev (2 iyun 1966, Arqun, Çeçen-İnquş MSSR – 17 iyun 2006, Arqun, Çeçenistan) — Çeçenistan hərbi və dövlət xadimi, Aslan Masxadovun ölümündən sonra Çeçen İçkeriya Respublikasının Prezidenti (2005-ci ilin martından), ondan əvvəl 2002-ci ildən ÇİR-nin vitse-prezidenti və eyni zamanda ÇİR Ali Şəriət Məhkəməsinin sədri.
| Abdul-Xalim Sadulayev | |
|---|---|
| çeç. Садулин Абусаламин кІант Іабдул-Хьалим | |
| 8 mart 2005 – 17 iyun 2006 | |
| Əvvəlki | Aslan Masxadov |
| Sonrakı | Doka Umarov |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 2 iyun 1966 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 17 iyun 2006 (40 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Dini | sünni islam |
| Hərbi xidmət | |
| Döyüşlər | |
Bioqrafiya
1967-ci ildə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Arqun şəhərində anadan olmuşdur. 1984-cü ildə Arqunda orta məktəbi bitirmişdir.
1984–1986-cı illərdə Almaniyada Sovet Qüvvələri Qrupunda SSRİ Silahlı Qüvvələrinin sıralarında xidmət etmiş, gizir rütbəsi ilə ehtiyata buraxılmışdır.
1987-ci ildən Arqun deposunda təmirçi ustası işləyir. Eyni zamanda "Ərəb dili və İslam hüququ" axşam kurslarında təhsil alır, idmanla — karate və hatha yoqa ilə məşğul olur. 1990-cı ildə "Karate üzrə respublika kateqoriyalı hakim" sertifikatı almışdır. Ərəb dili kurslarını bitirdikdən sonra İmam Şafi məktəbinin qabaqcıl çeçen alimlərindən (ilahiyyatçılarından) şəriət öyrənməyə davam edir. 1991-ci ildən ərəb dili kurslarında dərs deyir, çeçen gənclərinə İslam dinini öyrədir. 1992-ci ildən Arqun şəhər idarəsi yanında nəzarət komissiyasının üzvü olur. Birinci Çeçenistan müharibəsində iştirak edir, Arqun Camaatında döyüşür. 1995-ci ilin aprelindən Aslan Masxadovun komandanlığı altında ÇİR Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahında xüsusi istintaq (şəriət) bölməsinə rəhbərlik edir.
1996-cı ilin payızında Çeçenistan Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsinin çeçen dili və ədəbiyyatı ixtisası üzrə qiyabi şöbəsinə daxil olur (məzun olmayıb) .
Bir müddət Arqun şəhər məscidinin imamı olmuş, şəhər camaatına rəhbərlik etmişdir. 1997-ci ilin fevralından Çeçen İçkeriya Respublikasının Dövlət Televiziyasının ideologiya (din) üzrə müavini işləyir. Onun islami çıxışları tez-tez Çeçenistan televiziyasında nümayiş etdirilirdi və çox məşhur idi.
Abdul-Xalim Sadulayev 1997-ci ildə Məkkəyə həcc ziyarəti edir.
1998-ci ilin əvvəlindən "İslam hüququ və İslam etikası" kursları təşkil edir, Qroznıda ("Luç" mağazasının yaxınlığında) məscidin imamı olur. O, Şamil Basayev və , həmçinin ÇİR-nın şəriət məhkəməsinin rəhbəri Şəmsuddin Batukayevlə yaxın olur. "Kommersant" qəzeti 2006-cı ildə qeyd edirdi ki, "kafirlərə qarşı cihad" (xüsusən də terror aktları törətdiyinə görə fətvalar verirdi) və Şimali Qafqazda islam dövləti yaratmaq proqramı ona verdiyi dəstəkdən heyran idi.
1999-cu ildə ÇİR-nın Prezidenti Aslan Masxadovun fərmanı ilə fevral ayında qəbul edilməsi ilə əlaqədar olaraq CRİ-nin konstitusiya şəriət islahatı üzrə dövlət komissiyasına (sədr Əhməd Zəkayev) daxil edilmişdir. Həmin ildə respublikasında "tam şəriət hökmü" elan edilir. Elə həmin il ölkənin Ulamalar Şurası tərəfindən təşkil edilən ÇİR Müftiliyinə rəhbərlik üçün keçirilən seçkilərdə (Müfti Kadırov azadlığa buraxıldıqdan sonra) o, müftinin birinci müavini seçilir (Bai-Əli Tevsyiev müfti seçilir).
İkinci Çeçenistan müharibəsinin başlaması ilə əvvəlcə Arqun şəhəri ərazisində döyüşlərdə iştirak edir, sonra Camaatın qalıqları ilə dağlara çəkilir. O, ÇİR Silahlı Qüvvələrinin Şərq Cəbhəsinin (komandir Əmir Əbu əl-Valid) tərkibində Arqun Camaatına rəhbərlik edir.
2000-ci ildən "Cihadın səsi" gizli qəzetinin (redaktoru Abdulla Vedenski) redaksiya heyətinin üzvü olmuşdur.
2001-ci ilin yanvarında Sadulayev Çeçenistanda Sərhədsiz Həkimlər beynəlxalq humanitar missiyasının rəhbəri Kennet Qlakın oğurlanmasını təşkil edir. 2002-ci ilin əvvəlində ÇİR-nın Prezidenti Aslan Masxadov ÇİR-nIn vitse-prezidenti vəzifəsini Sadulayevə həvalə edir. Həmin ilin yayında Qafqaz Mücahidləri Birləşmiş Qüvvələrinin Ali Hərbi Məclisi Şurasının genişləndirilmiş iclasında o, ÇİR-nın vitse-prezidenti vəzifəsinə təsdiq edilmiş, eyni zamanda Qafqaz Mücahidləri Birləşmiş Qüvvələrinin Ali Hərbi Məclisi Şurasının şəriət komitəsinin və ÇİR Ali Şəriət Məhkəməsinin sədri təyin edilmişdir.
Bəzi məlumatlara görə, beş uşaq anası olan həyat yoldaşı Fatimə 2003-cü ildə Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının nümayəndələri tərəfindən əsir götürülüb və sonra öldürülmüşdür.
2004-cü ilin avqustunda Aslan Masxadovla birlikdə İnquşetiyanın paytaxtı Nazranda inzibati obyektlərə edilən hücuma görə məsuliyyəti öz üzərinə götürmüşdür.
8 mart 2005-ci ildə Masxadov öldürülür və Sadulayev ÇİR Prezidenti, ÇİR Nazirlər Kabinetinin sədri, ÇİR Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı, Qafqaz Mücahidləri Birləşmiş Qüvvələrinin Ali Hərbi Məclisi Şurasının Əmiri vəzifəsini də saxlayaraq onun varisi oldu. ÇİR Ali Şəriət Məhkəməsinin sədri vəzifəsinidə davam etdirir. ÇİR rəhbəri kimi o, terrorizmi pisləyir.
"Kommersant" qəzeti Çeçenistan Daxili İşlər Nazirliyinin nümayəndələrinə istinadən yazır ki, "onlar Əbdül-Halimi səhra komandiri kimi yox, Arqundan olan vəhhabizm təbliğatçısı kimi tanıyırlar", "(o) yaraqlılara komandanlıq edə bilməyəcək. Çeçenistandakı bütün quldurların liderləri, eləcə də Masxadovun dövründə Şamil Basayev və Dokka Umarov olaraq qalacaqlar ". O günlərdə The Sunday Times yazırdı: "Sadulayev heç kim deyil". Masxadov öldürüldükdən sonra hakimiyyət iki nəfərin, Basayev və Əbu Xafsin əlində cəmləşmişdir. Onlar yaraqlılara və pula nəzarət edir, ikisi gələcək terror hücumlarını planlaşdırır" . Dokka Umarov iki ay sonra "Azadlıq" radiosuna müsahibəsində qeyd edib ki, yeni çeçen lideri şəriət və çeçen ənənəvi qanunları üzrə parlaq ekspert kimi döyüşçülər və komandirlər arasında qeyd-şərtsiz nüfuza malikdir və mücahidlər Əbdülün kristal dürüstlüyünə və ədalətinə dərindən heyran qalıblar.
2005-ci il mayın 16-da o, Şimali Qafqazın digər bölgələrində hərbi əməliyyatların aparılmasına cavabdeh olan separatçı hərbi birləşmələr sistemində əlavə struktur olan "Qafqaz Cəbhəsi"nin qurulması haqqında fərman imzalayır. Bu baxımdan onu hətta Qafqaz mücahidlərinin ilk əmiri də adlandırırlar. Çeçenistan Respublikasının hüquq-mühafizə orqanlarının məlumatına görə, Sadulayev yaraqlılar arasında az tanınırdı və əsasən təmsilçilik funksiyalarını yerinə yetirir, adətən separatçıların internet saytlarında siyasi və az aydın olan bəyanatlar verirdi. 2 iyun 2005-ci ildə Dokka Umarovu ÇİR-nın vitse-prezidenti təyin edir. Umarov daha sonra bunu belə ifadə edir: "2002-ci ildə Aslan Əbdül-Həlimi özünə naib seçir. Əbdül-Xəlimə vəsiyyət edir ki, əgər ölərsə, Əbu-Usmanı (Dokka Umarov) özünə naib seçsin". Umarov onu da xatırladıb ki, Basayevin sözlərinə görə o, Sadulayevin Əmirliyi elan edəcəyi və Basayevi vitse-prezident təyin edəcəyi barədə Sadulayevlə razılaşmadan xəbərdar idi. Lakin "Abdul-Xəlim Şamilə Masxadovun vəsiyyətini yerinə yetirmiyə bilməzdi" .
4 avqust 2005-ci ildə Sadulayev Masxadovun təyin etdiyi ÇİR hökumətinin buraxılması haqqında fərman imzalayır və bunu İçkeriyada "hərbi vəziyyət şəraitində" icra hakimiyyəti sistemində islahatların aparılması zərurəti ilə izah edir. Masxadovun xaricdəki bütün nümayəndələrini istefaya göndərir. Xüsusilə Xarici İşlər Naziri İlyas Əhmədov ÇİR-nın "şərti müstəqilliyi" ("təxirə salınmış suverenlik") ideyasını müdafiə etdiyinə görə vəzifəsindən azad edilir, bu fikirə görə İçkeriya Rusiyadan dərhal və tam ayrılmağı tələb etməkdən imtina edir. Şamil Basayev (baş nazirin birinci müavini) və Mövladi Uduqov (informasiya və mətbuat naziri) hökumətə qaytarılır. 2005-ci il avqustun 28-də əvvəllər İçkeriya Prezidentinin xaricdəki xüsusi nümayəndəsi vəzifəsini tutmuş (baş nazirin ikinci müavini təyin edilir) "ÇİR hökuməti"nə qaytarılır. İçkeriyanın fəxri konsulları institutunun yaradılması ona həvalə edilir. Eyni zamanda, o, hökumətin digər üzvləri kimi, ÇİR Prezidenti və hökuməti adından siyasi və rəsmi bəyanatlar vermək qadağan edilir.
2006-cı il fevralın əvvəlində Sadulayev tərəfindən həyata keçirilən "ÇİR hökuməti"nin yenidən təşkili zamanı uzun illər mühacirətdə olan 4 nazir, o cümlədən Mövladi Uduqov vəzifəsindən azad edilir. Mədəniyyət naziri postunu saxlayan Əhməd Zakayev baş nazirin müavini postunu da itirir. Həmin ildə "Kommersant" qəzetinin qeyd etdiyi kimi, bu dəyişikliklər siyasi kursun mötədil "Məsxədov"dan radikal "Basayev"ə doğru dəyişməsini qeyd etmişdir. Mövladi Uduqov tutduğu vəzifədən azad edildikdən dərhal sonra ÇİR-nın Milli İnformasiya Xidmətinin rəhbəri təyin edilir. 2006-cı ilin mayında Sadulayev Usman Ferzaulinin yerinə Əhməd Zakayevi Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri təyin edir. Bəzi müşahidəçilərin fikrincə, kadr dəyişikliyinə Çeçen müqavimətinin strateji məqsəd və vəzifələri ilə bağlı Zakayev və Uduqov arasında "Kavkaz Center" saytında ictimai polemika səbəb ola bilərdi. Zakayevin özünün dediyinə görə, Mövladi Uduqov qlobal cihadın və Əl-Qaidə kimi qüvvələrlə ittifaqın tərəfdarıdır, Zakayev isə Çeçenistan dövlətinin dövlət suverenliyinin və müstəqil İçkeriyanın demokratik inkişaf yolunun tərəfdarıdır.
Sadulayev Rusiya qoşunlarına, infrastrukturuna qarşı hücumlara və təxribat aktlarına icazə vermişdir. Xüsusilə 2005-ci il oktyabrın 13-də hərbi əməliyyatlar zonasının genişləndirilməsi üçün Qafqaz Mücahidləri Birləşmiş Qüvvələrinin Ali Hərbi Məclisi Şurasının qəbul etdiyi strategiya çərçivəsində Nalçikə hücumu rəsmən təsdiqləyib.
O, 2006-cı il iyunun 17-də Arqun şəhərinin kənarında Rusiya hüquq-mühafizə və təhlükəsizlik orqanlarının əməkdaşları ilə toqquşma zamanı öldürülür.
Sadulayevin prezident səlahiyyətləri onun bir il əvvəl vitse-prezident təyin etdiyi Dokka Umarova verilir.
Abdul-Xalim Sadulayev iki dəfə evli olur, ancaq övladı olmamışdır.
3 oktyabr 2007-ci ildə ÇİR Prezidenti Dokka Umarov onu ölümündən sonra respublikanın ali "Millət şərəfi" ordeni ilə təltif etmişdir. "Kommersant" qəzetinin məlumatına görə, 2006-cı ildən o, artıq bu ordenlə təltif edilib. Onun digər ÇİR mükafatları da vardır.
Mənbə
- Интервью Абдул-Халима турецкой газете "Vakit"
- Шейх Абдул-Халим: Учёный и воин // Kavkazcenter.com
İstinadlar
- Абдул-Халим Сайдулаев // "Коммерсантъ", 19.06.2006
- "Уничтожен ещё один "официальный" лидер чеченских сепаратистов // Время новостей, 19 июня 2006". 2007-05-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-29.
- "Би-би-си | Россия | Преемником Сайдулаева может стать Доку Умаров". 2014-01-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-29.
- "Убит президент Ичкерии Абдул-Халим Садулаев". Центр «Демос». 2006-06-19. 2007-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2007-12-18.
- "Садулаев Абдул-Халим Абу-Саламович (Шейх Абдул-Халим)". «». 2005-05-16. 2018-04-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-12.
- "Преемником Масхадова стал шариатский судья". BBC News. 2005-03-10. 2014-01-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-12.
- "Грани. Ру // Война / Чечня / Абдул-Халим Садулаев: Объектами нападения должны быть военные и экономические объекты". 2007-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-30.
- "ПРОИСШЕСТВИЯ: Преемником Масхадова стал человек бен Ладена". 2014-01-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-30.
- Ресурс заблокирован — Resource is blocked
- "BBC NEWS | Europe | Profile: Chechen rebel Saydullayev". 2006-12-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-30.
- Ресурс заблокирован — Resource is blocked
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Abdul Xalim Sadulayev 2 iyun 1966 Arqun Cecen Inqus MSSR 17 iyun 2006 Arqun Cecenistan Cecenistan herbi ve dovlet xadimi Aslan Masxadovun olumunden sonra Cecen Ickeriya Respublikasinin Prezidenti 2005 ci ilin martindan ondan evvel 2002 ci ilden CIR nin vitse prezidenti ve eyni zamanda CIR Ali Seriet Mehkemesinin sedri Abdul Xalim Sadulayevcec Sadulin Abusalamin kIant Iabdul HalimCecen Ickeriya Prezidenti8 mart 2005 17 iyun 2006EvvelkiAslan MasxadovSonrakiDoka UmarovSexsi melumatlarDogum tarixi 2 iyun 1966 1966 06 02 Dogum yeri Arqun Sali rayonu Cecen Inqus MSSR RSFSR SSRIVefat tarixi 17 iyun 2006 2006 06 17 40 yasinda Vefat yeri Arqun Cecenistan RusiyaVefat sebebi gulle yarasi d Partiya biterefFealiyyeti siyasetciDini sunni islamHerbi xidmetDoyusler Birinci Cecenistan muharibesi Ikinci Cecenistan muharibesiBioqrafiya1967 ci ilde Cecen Inqus Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin Arqun seherinde anadan olmusdur 1984 cu ilde Arqunda orta mektebi bitirmisdir 1984 1986 ci illerde Almaniyada Sovet Quvveleri Qrupunda SSRI Silahli Quvvelerinin siralarinda xidmet etmis gizir rutbesi ile ehtiyata buraxilmisdir 1987 ci ilden Arqun deposunda temirci ustasi isleyir Eyni zamanda Ereb dili ve Islam huququ axsam kurslarinda tehsil alir idmanla karate ve hatha yoqa ile mesgul olur 1990 ci ilde Karate uzre respublika kateqoriyali hakim sertifikati almisdir Ereb dili kurslarini bitirdikden sonra Imam Safi mektebinin qabaqcil cecen alimlerinden ilahiyyatcilarindan seriet oyrenmeye davam edir 1991 ci ilden ereb dili kurslarinda ders deyir cecen genclerine Islam dinini oyredir 1992 ci ilden Arqun seher idaresi yaninda nezaret komissiyasinin uzvu olur Birinci Cecenistan muharibesinde istirak edir Arqun Camaatinda doyusur 1995 ci ilin aprelinden Aslan Masxadovun komandanligi altinda CIR Silahli Quvvelerinin Bas Qerargahinda xususi istintaq seriet bolmesine rehberlik edir 1996 ci ilin payizinda Cecenistan Dovlet Universitetinin Filologiya fakultesinin cecen dili ve edebiyyati ixtisasi uzre qiyabi sobesine daxil olur mezun olmayib Bir muddet Arqun seher mescidinin imami olmus seher camaatina rehberlik etmisdir 1997 ci ilin fevralindan Cecen Ickeriya Respublikasinin Dovlet Televiziyasinin ideologiya din uzre muavini isleyir Onun islami cixislari tez tez Cecenistan televiziyasinda numayis etdirilirdi ve cox meshur idi Abdul Xalim Sadulayev 1997 ci ilde Mekkeye hecc ziyareti edir 1998 ci ilin evvelinden Islam huququ ve Islam etikasi kurslari teskil edir Qroznida Luc magazasinin yaxinliginda mescidin imami olur O Samil Basayev ve hemcinin CIR nin seriet mehkemesinin rehberi Semsuddin Batukayevle yaxin olur Kommersant qezeti 2006 ci ilde qeyd edirdi ki kafirlere qarsi cihad xususen de terror aktlari toretdiyine gore fetvalar verirdi ve Simali Qafqazda islam dovleti yaratmaq proqrami ona verdiyi destekden heyran idi 1999 cu ilde CIR nin Prezidenti Aslan Masxadovun fermani ile fevral ayinda qebul edilmesi ile elaqedar olaraq CRI nin konstitusiya seriet islahati uzre dovlet komissiyasina sedr Ehmed Zekayev daxil edilmisdir Hemin ilde respublikasinda tam seriet hokmu elan edilir Ele hemin il olkenin Ulamalar Surasi terefinden teskil edilen CIR Muftiliyine rehberlik ucun kecirilen seckilerde Mufti Kadirov azadliga buraxildiqdan sonra o muftinin birinci muavini secilir Bai Eli Tevsyiev mufti secilir Ikinci Cecenistan muharibesinin baslamasi ile evvelce Arqun seheri erazisinde doyuslerde istirak edir sonra Camaatin qaliqlari ile daglara cekilir O CIR Silahli Quvvelerinin Serq Cebhesinin komandir Emir Ebu el Valid terkibinde Arqun Camaatina rehberlik edir 2000 ci ilden Cihadin sesi gizli qezetinin redaktoru Abdulla Vedenski redaksiya heyetinin uzvu olmusdur 2001 ci ilin yanvarinda Sadulayev Cecenistanda Serhedsiz Hekimler beynelxalq humanitar missiyasinin rehberi Kennet Qlakin ogurlanmasini teskil edir 2002 ci ilin evvelinde CIR nin Prezidenti Aslan Masxadov CIR nIn vitse prezidenti vezifesini Sadulayeve hevale edir Hemin ilin yayinda Qafqaz Mucahidleri Birlesmis Quvvelerinin Ali Herbi Meclisi Surasinin genislendirilmis iclasinda o CIR nin vitse prezidenti vezifesine tesdiq edilmis eyni zamanda Qafqaz Mucahidleri Birlesmis Quvvelerinin Ali Herbi Meclisi Surasinin seriet komitesinin ve CIR Ali Seriet Mehkemesinin sedri teyin edilmisdir Bezi melumatlara gore bes usaq anasi olan heyat yoldasi Fatime 2003 cu ilde Rusiya xususi xidmet orqanlarinin numayendeleri terefinden esir goturulub ve sonra oldurulmusdur 2004 cu ilin avqustunda Aslan Masxadovla birlikde Inqusetiyanin paytaxti Nazranda inzibati obyektlere edilen hucuma gore mesuliyyeti oz uzerine goturmusdur 8 mart 2005 ci ilde Masxadov oldurulur ve Sadulayev CIR Prezidenti CIR Nazirler Kabinetinin sedri CIR Silahli Quvvelerinin Ali Bas Komandani Qafqaz Mucahidleri Birlesmis Quvvelerinin Ali Herbi Meclisi Surasinin Emiri vezifesini de saxlayaraq onun varisi oldu CIR Ali Seriet Mehkemesinin sedri vezifesinide davam etdirir CIR rehberi kimi o terrorizmi pisleyir Kommersant qezeti Cecenistan Daxili Isler Nazirliyinin numayendelerine istinaden yazir ki onlar Ebdul Halimi sehra komandiri kimi yox Arqundan olan vehhabizm tebligatcisi kimi taniyirlar o yaraqlilara komandanliq ede bilmeyecek Cecenistandaki butun quldurlarin liderleri elece de Masxadovun dovrunde Samil Basayev ve Dokka Umarov olaraq qalacaqlar O gunlerde The Sunday Times yazirdi Sadulayev hec kim deyil Masxadov olduruldukden sonra hakimiyyet iki neferin Basayev ve Ebu Xafsin elinde cemlesmisdir Onlar yaraqlilara ve pula nezaret edir ikisi gelecek terror hucumlarini planlasdirir Dokka Umarov iki ay sonra Azadliq radiosuna musahibesinde qeyd edib ki yeni cecen lideri seriet ve cecen enenevi qanunlari uzre parlaq ekspert kimi doyusculer ve komandirler arasinda qeyd sertsiz nufuza malikdir ve mucahidler Ebdulun kristal durustluyune ve edaletine derinden heyran qaliblar 2005 ci il mayin 16 da o Simali Qafqazin diger bolgelerinde herbi emeliyyatlarin aparilmasina cavabdeh olan separatci herbi birlesmeler sisteminde elave struktur olan Qafqaz Cebhesi nin qurulmasi haqqinda ferman imzalayir Bu baximdan onu hetta Qafqaz mucahidlerinin ilk emiri de adlandirirlar Cecenistan Respublikasinin huquq muhafize orqanlarinin melumatina gore Sadulayev yaraqlilar arasinda az taninirdi ve esasen temsilcilik funksiyalarini yerine yetirir adeten separatcilarin internet saytlarinda siyasi ve az aydin olan beyanatlar verirdi 2 iyun 2005 ci ilde Dokka Umarovu CIR nin vitse prezidenti teyin edir Umarov daha sonra bunu bele ifade edir 2002 ci ilde Aslan Ebdul Helimi ozune naib secir Ebdul Xelime vesiyyet edir ki eger olerse Ebu Usmani Dokka Umarov ozune naib secsin Umarov onu da xatirladib ki Basayevin sozlerine gore o Sadulayevin Emirliyi elan edeceyi ve Basayevi vitse prezident teyin edeceyi barede Sadulayevle razilasmadan xeberdar idi Lakin Abdul Xelim Samile Masxadovun vesiyyetini yerine yetirmiye bilmezdi 4 avqust 2005 ci ilde Sadulayev Masxadovun teyin etdiyi CIR hokumetinin buraxilmasi haqqinda ferman imzalayir ve bunu Ickeriyada herbi veziyyet seraitinde icra hakimiyyeti sisteminde islahatlarin aparilmasi zerureti ile izah edir Masxadovun xaricdeki butun numayendelerini istefaya gonderir Xususile Xarici Isler Naziri Ilyas Ehmedov CIR nin serti musteqilliyi texire salinmis suverenlik ideyasini mudafie etdiyine gore vezifesinden azad edilir bu fikire gore Ickeriya Rusiyadan derhal ve tam ayrilmagi teleb etmekden imtina edir Samil Basayev bas nazirin birinci muavini ve Movladi Uduqov informasiya ve metbuat naziri hokumete qaytarilir 2005 ci il avqustun 28 de evveller Ickeriya Prezidentinin xaricdeki xususi numayendesi vezifesini tutmus bas nazirin ikinci muavini teyin edilir CIR hokumeti ne qaytarilir Ickeriyanin fexri konsullari institutunun yaradilmasi ona hevale edilir Eyni zamanda o hokumetin diger uzvleri kimi CIR Prezidenti ve hokumeti adindan siyasi ve resmi beyanatlar vermek qadagan edilir 2006 ci il fevralin evvelinde Sadulayev terefinden heyata kecirilen CIR hokumeti nin yeniden teskili zamani uzun iller muhaciretde olan 4 nazir o cumleden Movladi Uduqov vezifesinden azad edilir Medeniyyet naziri postunu saxlayan Ehmed Zakayev bas nazirin muavini postunu da itirir Hemin ilde Kommersant qezetinin qeyd etdiyi kimi bu deyisiklikler siyasi kursun motedil Mesxedov dan radikal Basayev e dogru deyismesini qeyd etmisdir Movladi Uduqov tutdugu vezifeden azad edildikden derhal sonra CIR nin Milli Informasiya Xidmetinin rehberi teyin edilir 2006 ci ilin mayinda Sadulayev Usman Ferzaulinin yerine Ehmed Zakayevi Xarici Isler Nazirliyinin rehberi teyin edir Bezi musahidecilerin fikrince kadr deyisikliyine Cecen muqavimetinin strateji meqsed ve vezifeleri ile bagli Zakayev ve Uduqov arasinda Kavkaz Center saytinda ictimai polemika sebeb ola bilerdi Zakayevin ozunun dediyine gore Movladi Uduqov qlobal cihadin ve El Qaide kimi quvvelerle ittifaqin terefdaridir Zakayev ise Cecenistan dovletinin dovlet suverenliyinin ve musteqil Ickeriyanin demokratik inkisaf yolunun terefdaridir Sadulayev Rusiya qosunlarina infrastrukturuna qarsi hucumlara ve texribat aktlarina icaze vermisdir Xususile 2005 ci il oktyabrin 13 de herbi emeliyyatlar zonasinin genislendirilmesi ucun Qafqaz Mucahidleri Birlesmis Quvvelerinin Ali Herbi Meclisi Surasinin qebul etdiyi strategiya cercivesinde Nalcike hucumu resmen tesdiqleyib O 2006 ci il iyunun 17 de Arqun seherinin kenarinda Rusiya huquq muhafize ve tehlukesizlik orqanlarinin emekdaslari ile toqqusma zamani oldurulur Sadulayevin prezident selahiyyetleri onun bir il evvel vitse prezident teyin etdiyi Dokka Umarova verilir Abdul Xalim Sadulayev iki defe evli olur ancaq ovladi olmamisdir 3 oktyabr 2007 ci ilde CIR Prezidenti Dokka Umarov onu olumunden sonra respublikanin ali Millet serefi ordeni ile teltif etmisdir Kommersant qezetinin melumatina gore 2006 ci ilden o artiq bu ordenle teltif edilib Onun diger CIR mukafatlari da vardir MenbeIntervyu Abdul Halima tureckoj gazete Vakit Shejh Abdul Halim Uchyonyj i voin Kavkazcenter comIstinadlarAbdul Halim Sajdulaev Kommersant 19 06 2006 Unichtozhen eshyo odin oficialnyj lider chechenskih separatistov Vremya novostej 19 iyunya 2006 2007 05 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 29 Bi bi si Rossiya Preemnikom Sajdulaeva mozhet stat Doku Umarov 2014 01 02 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 29 Ubit prezident Ichkerii Abdul Halim Sadulaev Centr Demos 2006 06 19 2007 12 22 tarixinde Istifade tarixi 2007 12 18 Sadulaev Abdul Halim Abu Salamovich Shejh Abdul Halim 2005 05 16 2018 04 22 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 12 Preemnikom Mashadova stal shariatskij sudya BBC News 2005 03 10 2014 01 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 12 Grani Ru Vojna Chechnya Abdul Halim Sadulaev Obektami napadeniya dolzhny byt voennye i ekonomicheskie obekty 2007 12 22 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 30 PROISShESTVIYa Preemnikom Mashadova stal chelovek ben Ladena 2014 01 02 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 30 Resurs zablokirovan Resource is blocked BBC NEWS Europe Profile Chechen rebel Saydullayev 2006 12 22 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 30 Resurs zablokirovan Resource is blocked