Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aşağı Veysəlli — Azərbaycan Respublikasının Füzuli rayonunun Veysəlli kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. 20 oktyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğaldan azad edilmişdir.
| Aşağı Veysəlli | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Region | Füzuli rayonu |
| Rayon | Füzuli rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +994 |
| Poçt indeksi | AZ1911 |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Etimologiyası
Kəndin adı Qarabağda orta əsrlərdə yaşamış Veysəlli oymağının adındandır.
Tarixi
SSRİ dövründə kənd ərazisində "Şəfəq" kolxozu təşkil edilmişdir. Şuşa xanlığının Vərəndə ərazisinin Veysəlli obası "Kor bulaq"-ın üstündə yerləşmişdir, erməni müsalman davası başladıqda, Təxminən 1830–1840-cı illərdə Qızıl qaya ətəyinə köçən Veysəlli tayfasının bir hissəsi əvvəlki yurdlarına yox, bir az aşağı, "Qara Kəhriz"-in üstündə olan Köyək dağının ətəyinə qayıdraq məskən salmağa başlamışlar. Həmin vaxt Veysəlli camahatı köyək dağının sol hissəsində olan "Kor bulaqda erməni biçinçilərinin başlamış ixtişaşı nəticəsində, yenidən köçərək Qızıl qayanın yaxınlığına dədə-baba qış yatağına qayıtmışlar, ara sakitləşdikdən sonra təxminən 1855-ci ildə Veysəlli obasının bir qismi yenidən qayıdaraq Sultanalı bulağından aşağıda dəyirmanın aşağısı olan "Toola düzü"-ndə məskunlaşmışlar. Təxminən 1870-ci ildə yenidən Erməni Rus işğalı olmuşdur, Veysəlli obası yenə qış yatağı olan qızıl qaya ətəyinə köçmüşdür.1883-cü ilin əvvəllərində yenidən Qızıl qaya ilə köyək dağının arasında yerləşən Qara qayanın ətəyinə qayıtmışlar və burada ata yurdları olan Tikanlıq "Güney çartaz" ərazinin bir adını güney oba öz obalarına qoymuşlar, həmin dövrlərdə Veysəlli obasında su olmadığından övladı olmayan Türk əsilli bir kişi Veysəlli obaya qobu qırağı yerdə bulağ çəkdirmişdir adına isə el arasında "Qara bulaq"qoymuşlar. Veysəlli tayfasının ata baba yurdunun yaxınlığıda soltanalı bulağı və obanın qəbirstanlığı isə soltanalı bulağının üst tərəfində nəzarətsiz qalmışdır ermənilər həmin ərazini zəbt etmişlər. Veysəli obasının bir hissəsidə ağbaşlı dağının ətəyində qaya bulağın aşağısına qayıdaraq məskən salmışlar. Veysəlli obasının əsil yurdunda isə Köyək dağı ilə ağbaşlı dağı arası olan hissədə irandan gətirilmiş erməni biçinçiləri öz obalarını salaraq tikanlıq ərazini (Çartaz) adlandıraraq erməni biçinçilər məskan salmışdır obalarının birinində adını İsvahançıq (balaca isvahan) qoymuşlar. Qarabulaq dairəsinin adını dəyişərək Rus nümayəndəsi olan Karyagin qoymuşlar, beləliklə Qarabağın gözü olan qarabulaq dairəsi yaddan çıxarılmağa başlamışdır. Beləliklə 1887-ci illərdə türk obası olan Veysəlliyə erməni-rus hücumu olmuşdur və yüzlərə oba camaatı canını fəda verərək qətlə yetirilmişdir ancaq obaları Veysəllini tərk etməmişlər. Veysəlli obasında Tahirlilər tayfası, Bəyimlər tayfası, Nurular tayfası, Bağırlılar tayfası, Hüsənlilər tayfası Sadıxlılar tayfası Hümbətalılar tayfası Ələskərlilər tayfasııdan ibarət olmuşdur. 1890-cı ildə veysəlli obasına Qarabulağın Qaraxanbəyli obasından bir tayfada köçmüşdür bu tayfa İmam-Alılar adını daşıyırdılar, ağbaşlı obasından Məmmədhəsənin bacısı dərbəndli Mirzəcan adlı br nəfərə ailə quraraq Veysəlli obasında yüzbaşı bağırın tayfasına yaxınlıqda yaşamağa başlamışlar. Həmin illərdə İmişli dairəsinin Sarxanlı obasından bir ailədə Veysəlliyə köçüb gəlmişdir, bu tayfa Novruzlular kimi tanınmışlar və ələsərlilərlə əmizadə sayılmışlar. Qarabulaq "Qaryagin" dairəsilə Veysəlli obası əlaqə yaratmaqda çətinlik çəkilirdi, bunun əvəzində Veysəlli obası əsasən Şuşa və sisiyana daha çöx meyilli idi, beləki Veysəlli obasında insanlar əsasən maldarlıqla məşğul olduqlarına görə yayda yaylağa köçürdülər və ilin altı yeddi ayını sisiyanda və şusada yaşayırdılar. Qışlaqda isə Qızıl qayanın ətəyi olan şivartıda məskulaşırdılar. Veysəlli obasında qalan oturaq tayfalar isə əkinçiliklə məşğul olurdular və öz məhsullarını Şuşada satırdılar, əkinçiliklə məşğul olan tayfaların hərə-birinin öz adı vardır, məsələn hayzülü düzü, İlannı qaya, tola düzü, Əstəməz kəhriz gözü və sarə. Veysəllidə yaşayan bəyimlilər tayfasının bir qolu da Avşarlar tayfası ilə bağlı idilər, bunların bir qismidə Qarabulaq dairəsinin Tuğ obasında ağcabədi dairəsində olan Ovşar obalaarı və dugər türk obalarda yaşayırdılar. Veysəlli obasından qarabulaq dairəsinin Qacar, Divanalılar, Yağlıəvət, Dilağarda obalarında qohumluqları vardır. Veysəlli obası 1905-ci ildə yenidən erməni-rus qoşularının təcavüzünə məruz qalmışdır və Veysəlli obası yenədə Qızıl qaya ətəyinə köçməli olmuşlar. Erməni Rus basqısı sakitləşəndə məlum olmuşdur ki, qırmızı bazar (krasnı bazar), Kişi oba(geşi kəndi) və bir çox obalar ermənilər tərəfindən zəbt edilərək erməni adı verilmişdir. Halbuki, Qarabulaq dairəsinin Qırmızı bazar obası ermənilər tərəfindən dağıdılaraq əhalisi qaçaraq Divanallar və Qacar obasına köçmüşdür, Kişi(ər)obası isə Qarbulağa aid olduğu halda sonradan alınaraq Xocavənd dairəsinə verilmişdir.
Veysəlli obası 1910-cu ildə yenidən öz yurdlarına qayıdanlar olmuşdur, qalanı isə Qızıl qayanın aşağısında aşağı Veysəlli obasını qurmuşar, halbuki, aşağı veysəlli obası Ağbaşlı ilə Tikanlı (Çartaz) deyilən ərazinin arasında Əbdülhüseyin düzündə olmuşdur, yuxarı Veysəlli Qanlı gədiyin üstündə yerləşirdi.
Erməni-rus hücumu nəticəsində öz evlərini qoyaraq qışlaqda yaşadıqları Qızıl qayanın altına köçməli olmuşlar. Səttərxan hərakatı dövründə Şimali Azərbaysanın müxtəlif (həmədan) şəhərindən Qarabulaq dairəsnin türk obalaraına türklər axışmağa başamışdır, eyni zamanda Veysəlli obasınada Cənubi Azərbaycanadan türklər köçmüşdür, onların araz çayını tuluğa minərək adlamışlar, cənubi Azərbaycanın Təbriz şəhərindən veysəlli obasına gələnlər Həşimilər tayfası olmuşdu həmin tayfa bağçılıqla və bostançılıqla məşğul olmuşlar. Tarixi abidələri 15-ci əsrə aid Mirəli günbəzi və Dikdaş
Toponimikası
Aşağı Veysəlli Füzuli rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Qarasu çayının sol sahilində, düzənlikdədir. Oykonimin birinci komponenti yaşayış məntəqəsinin coğrafi mövqeyini təyin edir, ikinci komponenti isə veysəlli nəslinin adı ilə bağlıdır.
İşğal dövrü
Bu ərazidə bioloji terrorizm üzrə qruplar fəaliyyət göstərirdi.
Coğrafiyası və iqlimi
Rayon mərkəzindən 17 km şimal-şərqdə, Ağdam-Füzuli şose yolundan 6 km aralı, Qarasu çayının sol sahilində, düzənlikdədir.
İqtisadiyyatı
Əhalinin əsas məşğuliyyəti kənd təsərrüfatı-əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq olub.
Mənbə
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Veysəlli oymağı və Məhəmmədxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Məhəmmədxan ağa nəslinin tarixi şəxsiyyətləri. Bakı, 2015
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərpoçt. "İndekslər" (az.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- "Bu kəndlər də azad edildi - Prezident elan etdi". qafqazinfo.az (az.). 20 oktyabr 2020. 2020-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 20 oktyabr 2020.
- . 2013-10-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-11-18.
- Nemət Veysəlli. "Ağbaşlı torpağı". "Yurdun ulu daşları" kitabı, Bakı, "Gənclik", 1988, səh. 47.
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. VII cild (1941–2002-ci illər). Bakı. "Elm". 2008. səh. 269. 2022-06-26 at the Wayback Machine (az.)
- "Azərbaycan" qəzeti, 15 yanvar 2003-cü il.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikası Füzuli Rayon İcra Hakimiyyəti
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Veyselli Asagi Veyselli Azerbaycan Respublikasinin Fuzuli rayonunun Veyselli kend inzibati erazi dairesinde kend 20 oktyabr 2020 ci ilde Azerbaycan Silahli Quvveleri terefinden isgaldan azad edilmisdir Asagi Veyselli39 42 22 sm e 47 13 55 s u Olke AzerbaycanRegion Fuzuli rayonuRayon Fuzuli rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 994Poct indeksi AZ1911Xeriteni goster gizle Asagi Veyselli Asagi Veyselli Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyasiKendin adi Qarabagda orta esrlerde yasamis Veyselli oymaginin adindandir TarixiSSRI dovrunde kend erazisinde Sefeq kolxozu teskil edilmisdir Susa xanliginin Verende erazisinin Veyselli obasi Kor bulaq in ustunde yerlesmisdir ermeni musalman davasi basladiqda Texminen 1830 1840 ci illerde Qizil qaya eteyine kocen Veyselli tayfasinin bir hissesi evvelki yurdlarina yox bir az asagi Qara Kehriz in ustunde olan Koyek daginin eteyine qayidraq mesken salmaga baslamislar Hemin vaxt Veyselli camahati koyek daginin sol hissesinde olan Kor bulaqda ermeni bicincilerinin baslamis ixtisasi neticesinde yeniden kocerek Qizil qayanin yaxinligina dede baba qis yatagina qayitmislar ara sakitlesdikden sonra texminen 1855 ci ilde Veyselli obasinin bir qismi yeniden qayidaraq Sultanali bulagindan asagida deyirmanin asagisi olan Toola duzu nde meskunlasmislar Texminen 1870 ci ilde yeniden Ermeni Rus isgali olmusdur Veyselli obasi yene qis yatagi olan qizil qaya eteyine kocmusdur 1883 cu ilin evvellerinde yeniden Qizil qaya ile koyek daginin arasinda yerlesen Qara qayanin eteyine qayitmislar ve burada ata yurdlari olan Tikanliq Guney cartaz erazinin bir adini guney oba oz obalarina qoymuslar hemin dovrlerde Veyselli obasinda su olmadigindan ovladi olmayan Turk esilli bir kisi Veyselli obaya qobu qiragi yerde bulag cekdirmisdir adina ise el arasinda Qara bulaq qoymuslar Veyselli tayfasinin ata baba yurdunun yaxinligida soltanali bulagi ve obanin qebirstanligi ise soltanali bulaginin ust terefinde nezaretsiz qalmisdir ermeniler hemin erazini zebt etmisler Veyseli obasinin bir hisseside agbasli daginin eteyinde qaya bulagin asagisina qayidaraq mesken salmislar Veyselli obasinin esil yurdunda ise Koyek dagi ile agbasli dagi arasi olan hissede irandan getirilmis ermeni bicincileri oz obalarini salaraq tikanliq erazini Cartaz adlandiraraq ermeni bicinciler meskan salmisdir obalarinin birininde adini Isvahanciq balaca isvahan qoymuslar Qarabulaq dairesinin adini deyiserek Rus numayendesi olan Karyagin qoymuslar belelikle Qarabagin gozu olan qarabulaq dairesi yaddan cixarilmaga baslamisdir Belelikle 1887 ci illerde turk obasi olan Veyselliye ermeni rus hucumu olmusdur ve yuzlere oba camaati canini feda vererek qetle yetirilmisdir ancaq obalari Veysellini terk etmemisler Veyselli obasinda Tahirliler tayfasi Beyimler tayfasi Nurular tayfasi Bagirlilar tayfasi Husenliler tayfasi Sadixlilar tayfasi Humbetalilar tayfasi Eleskerliler tayfasiidan ibaret olmusdur 1890 ci ilde veyselli obasina Qarabulagin Qaraxanbeyli obasindan bir tayfada kocmusdur bu tayfa Imam Alilar adini dasiyirdilar agbasli obasindan Memmedhesenin bacisi derbendli Mirzecan adli br nefere aile quraraq Veyselli obasinda yuzbasi bagirin tayfasina yaxinliqda yasamaga baslamislar Hemin illerde Imisli dairesinin Sarxanli obasindan bir ailede Veyselliye kocub gelmisdir bu tayfa Novruzlular kimi taninmislar ve eleserlilerle emizade sayilmislar Qarabulaq Qaryagin dairesile Veyselli obasi elaqe yaratmaqda cetinlik cekilirdi bunun evezinde Veyselli obasi esasen Susa ve sisiyana daha cox meyilli idi beleki Veyselli obasinda insanlar esasen maldarliqla mesgul olduqlarina gore yayda yaylaga kocurduler ve ilin alti yeddi ayini sisiyanda ve susada yasayirdilar Qislaqda ise Qizil qayanin eteyi olan sivartida meskulasirdilar Veyselli obasinda qalan oturaq tayfalar ise ekincilikle mesgul olurdular ve oz mehsullarini Susada satirdilar ekincilikle mesgul olan tayfalarin here birinin oz adi vardir meselen hayzulu duzu Ilanni qaya tola duzu Estemez kehriz gozu ve sare Veysellide yasayan beyimliler tayfasinin bir qolu da Avsarlar tayfasi ile bagli idiler bunlarin bir qismide Qarabulaq dairesinin Tug obasinda agcabedi dairesinde olan Ovsar obalaari ve duger turk obalarda yasayirdilar Veyselli obasindan qarabulaq dairesinin Qacar Divanalilar Yaglievet Dilagarda obalarinda qohumluqlari vardir Veyselli obasi 1905 ci ilde yeniden ermeni rus qosularinin tecavuzune meruz qalmisdir ve Veyselli obasi yenede Qizil qaya eteyine kocmeli olmuslar Ermeni Rus basqisi sakitlesende melum olmusdur ki qirmizi bazar krasni bazar Kisi oba gesi kendi ve bir cox obalar ermeniler terefinden zebt edilerek ermeni adi verilmisdir Halbuki Qarabulaq dairesinin Qirmizi bazar obasi ermeniler terefinden dagidilaraq ehalisi qacaraq Divanallar ve Qacar obasina kocmusdur Kisi er obasi ise Qarbulaga aid oldugu halda sonradan alinaraq Xocavend dairesine verilmisdir Veyselli obasi 1910 cu ilde yeniden oz yurdlarina qayidanlar olmusdur qalani ise Qizil qayanin asagisinda asagi Veyselli obasini qurmusar halbuki asagi veyselli obasi Agbasli ile Tikanli Cartaz deyilen erazinin arasinda Ebdulhuseyin duzunde olmusdur yuxari Veyselli Qanli gediyin ustunde yerlesirdi Ermeni rus hucumu neticesinde oz evlerini qoyaraq qislaqda yasadiqlari Qizil qayanin altina kocmeli olmuslar Setterxan herakati dovrunde Simali Azerbaysanin muxtelif hemedan seherinden Qarabulaq dairesnin turk obalaraina turkler axismaga basamisdir eyni zamanda Veyselli obasinada Cenubi Azerbaycanadan turkler kocmusdur onlarin araz cayini tuluga minerek adlamislar cenubi Azerbaycanin Tebriz seherinden veyselli obasina gelenler Hesimiler tayfasi olmusdu hemin tayfa bagciliqla ve bostanciliqla mesgul olmuslar Tarixi abideleri 15 ci esre aid Mireli gunbezi ve DikdasToponimikasiAsagi Veyselli Fuzuli rayonunun eyniadli inzibati erazi vahidinde kend Qarasu cayinin sol sahilinde duzenlikdedir Oykonimin birinci komponenti yasayis menteqesinin cografi movqeyini teyin edir ikinci komponenti ise veyselli neslinin adi ile baglidir Isgal dovru Bu erazide bioloji terrorizm uzre qruplar fealiyyet gosterirdi Cografiyasi ve iqlimiRayon merkezinden 17 km simal serqde Agdam Fuzuli sose yolundan 6 km arali Qarasu cayinin sol sahilinde duzenlikdedir IqtisadiyyatiEhalinin esas mesguliyyeti kend teserrufati ekincilik maldarliq ve heyvandarliq olub MenbeOrxan Zakiroglu Baharli Veyselli oymagi ve Mehemmedxan aga nesli I kitab Baki 2016 Orxan Zakiroglu Baharli Mehemmedxan aga neslinin tarixi sexsiyyetleri Baki 2015Hemcinin baxFuzuli rayonu Yuxari VeyselliIstinadlarAzerpoct Indeksler az www azerpost az 2016 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 19 Bu kendler de azad edildi Prezident elan etdi qafqazinfo az az 20 oktyabr 2020 2020 10 22 tarixinde Istifade tarixi 20 oktyabr 2020 2013 10 29 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 11 18 Nemet Veyselli Agbasli torpagi Yurdun ulu daslari kitabi Baki Genclik 1988 seh 47 Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 seh 427 Azerbaycan tarixi Yeddi cildde VII cild 1941 2002 ci iller Baki Elm 2008 seh 269 2022 06 26 at the Wayback Machine az Azerbaycan qezeti 15 yanvar 2003 cu il Xarici kecidlerAzerbaycan Respublikasi Fuzuli Rayon Icra HakimiyyetiVikianbarda Asagi Veyselli ile elaqeli mediafayllar var