Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ağız — İnsan orqanlarından biri.
| Ağız | |
|---|---|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Anatomik xüsusiyyətləri
Ağız boşluğunun sərhədləri: Üstdə : Damaq (Paltum) olur. Palatum, iki qisimdir; Qabaqda Sərt damaq (palatum vəziyyət) arxada yumşaq damaq (paltum molle) olur. Sərt damaq, maksillanın alt parçası olub ağız boşluğunu burun boşluğundan ayırar. Yumşaq damaq, os palatini (palatinal sümük) tərəfindən yaradılan zəif ağız mukozasıdır. (uvula palatina) yumşaq damağın arxa kənarından arxaya doğru sallanar.
Qabaqda:
- Dodaqlar (labia toris) olur. Dodaqlar, üst dodaq (labyum superior) və alt dodaq (labium inferior) olmaq üzrə iki dənədir. Dodaqların çevrələdiği yarığa "ağız yarığı (rima oris) deyilir.
Altda: Ağız döşəməsi olur. Ağız döşəməsi, dilin ekstrinsik əzələləri, submandibular və sublingual tüpürcək bezlərini ehtiva edər. Mandibula nın corpusu isə ağız döşəməsini ətraflar.
Ağız Boşluğunun Bölmələri:
1 — Vestibulum oris: Diş silsiləsi(dental arx) ilə dodaqlar ya da yanaqlar arasındakı hissə.
2 — Cavitas oris proprium: Əsl ağız boşluğu; qabaqda və yanlarda dişlərlə məhdudlaşdırılmış olaraq Boğaz keçidinə (Isthmus faucium) qədər uzanan boşluq.
Ağızın funksiyaları
1 — Həzm sisteminin ilk açıqlığı olub qidaların alınaraq, dişlərlə mexaniki, tüpürcəkdəki amilaz ilə kimyəvi olaraq ilk həzminin başladılması. Ağızda olan dil orqanı, ayrıca tüpürcəklə islanaraq çözünmeye başlayan qidaların dad duyğusunu alar.
2 — Fonasyon (Danışma): Danışma əsnasında səs çıxartmaq üçün ağciyərlərdən gələn havaya, dil dodaqlar və dişlər köməyiylə son şəklini verər və danışma səsləri meydana gələr.
3 — Tənəffüs təməl olaraq tənəffüs sisteminin giriş açıqlığı olan Burun boşluğu (cavum nasi) nun vəzifəsidir. Ancaq, burun boşluğu tıxanıqlıqları və ya hava aclığı duyulan vəziyyətlərdə ağız köməkçi bir tənəffüs cihazıdır.
4 — Ağız və ağızı meydana gətirən ya da çevrələyən strukturlar, üz estetiğinin təməl işçiləridir.
Dad orqanı
Dad orqanına dad tumurcuqları aiddir. İnsanda dad tumurcuqları başlıca olaraq dildə olan məməciklərdə yerləşir. Bundan başqa qırtlaq qapağında, udlağın arxa divarında və yumşaq damaqda da dad tumurcuqlarına təsadüf edilir. Həmin məməciklərdə fizioloji xassəsinə görə müxtəlif növ dad reseptorları yerləşir. Bu reseptorların bəziləri şirin, başqaları turş, üçüncüləri duzlu və dördüncü tip reseptorlar acı dadın təsirindən oyanır.
Dad reseptorları suda həll olmuş maddələrin təsirindən qıcıqlanır. Deməli, dad reseptorları kimyəvi qıcıqların təsiri ilə oyanır. Reseptorlarda əmələ gəlmiş oyanma dad sinirlərinin bu və ya digər lifləri ilə beyin yarımkürələri qabığının qoxu nahiyyəsi yanındakı dad nahiyyəsinə ötürülür. Burada qidanın dadı: acı, şirin, turş və duzlu olması müəyyən edilir. İnsanın həyatında dad hissiyyatının da böyük əhəmiyyəti vardır. İnsan dadlı bir şey yedikdə həzm şirələri daha çox ifraz olunur ki, bu da qidanın daha yaxşı həzminə səbəb olur. Dadlı qidalardan biz həm də estetik zövq alırıq. Xarici aləmin hiss edilməsində hiss orqanlarımız ayrı-ayrılıqda fəaliyyət göstərməklə yanaşı, həm də onlar bir-biri ilə sıx əlaqədə olur.
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Agiz Insan orqanlarindan biri Agiz Vikianbarda elaqeli mediafayllarAgiz anatomiyasiAnatomik xususiyyetleriAgiz boslugunun serhedleri Ustde Damaq Paltum olur Palatum iki qisimdir Qabaqda Sert damaq palatum veziyyet arxada yumsaq damaq paltum molle olur Sert damaq maksillanin alt parcasi olub agiz boslugunu burun boslugundan ayirar Yumsaq damaq os palatini palatinal sumuk terefinden yaradilan zeif agiz mukozasidir uvula palatina yumsaq damagin arxa kenarindan arxaya dogru sallanar Qabaqda Dodaqlar labia toris olur Dodaqlar ust dodaq labyum superior ve alt dodaq labium inferior olmaq uzre iki denedir Dodaqlarin cevreledigi yariga agiz yarigi rima oris deyilir Altda Agiz dosemesi olur Agiz dosemesi dilin ekstrinsik ezeleleri submandibular ve sublingual tupurcek bezlerini ehtiva eder Mandibula nin corpusu ise agiz dosemesini etraflar Agiz Boslugunun Bolmeleri Bir erkek insan agizi 1 Vestibulum oris Dis silsilesi dental arx ile dodaqlar ya da yanaqlar arasindaki hisse 2 Cavitas oris proprium Esl agiz boslugu qabaqda ve yanlarda dislerle mehdudlasdirilmis olaraq Bogaz kecidine Isthmus faucium qeder uzanan bosluq Agizin funksiyalari1 Hezm sisteminin ilk aciqligi olub qidalarin alinaraq dislerle mexaniki tupurcekdeki amilaz ile kimyevi olaraq ilk hezminin basladilmasi Agizda olan dil orqani ayrica tupurcekle islanaraq cozunmeye baslayan qidalarin dad duygusunu alar 2 Fonasyon Danisma Danisma esnasinda ses cixartmaq ucun agciyerlerden gelen havaya dil dodaqlar ve disler komeyiyle son seklini verer ve danisma sesleri meydana geler 3 Teneffus temel olaraq teneffus sisteminin giris aciqligi olan Burun boslugu cavum nasi nun vezifesidir Ancaq burun boslugu tixaniqliqlari ve ya hava acligi duyulan veziyyetlerde agiz komekci bir teneffus cihazidir 4 Agiz ve agizi meydana getiren ya da cevreleyen strukturlar uz estetiginin temel iscileridir Dad orqaniDad orqanina dad tumurcuqlari aiddir Insanda dad tumurcuqlari baslica olaraq dilde olan memeciklerde yerlesir Bundan basqa qirtlaq qapaginda udlagin arxa divarinda ve yumsaq damaqda da dad tumurcuqlarina tesaduf edilir Hemin memeciklerde fizioloji xassesine gore muxtelif nov dad reseptorlari yerlesir Bu reseptorlarin bezileri sirin basqalari turs ucunculeri duzlu ve dorduncu tip reseptorlar aci dadin tesirinden oyanir Dad reseptorlari suda hell olmus maddelerin tesirinden qiciqlanir Demeli dad reseptorlari kimyevi qiciqlarin tesiri ile oyanir Reseptorlarda emele gelmis oyanma dad sinirlerinin bu ve ya diger lifleri ile beyin yarimkureleri qabiginin qoxu nahiyyesi yanindaki dad nahiyyesine oturulur Burada qidanin dadi aci sirin turs ve duzlu olmasi mueyyen edilir Insanin heyatinda dad hissiyyatinin da boyuk ehemiyyeti vardir Insan dadli bir sey yedikde hezm sireleri daha cox ifraz olunur ki bu da qidanin daha yaxsi hezmine sebeb olur Dadli qidalardan biz hem de estetik zovq aliriq Xarici alemin hiss edilmesinde hiss orqanlarimiz ayri ayriliqda fealiyyet gostermekle yanasi hem de onlar bir biri ile six elaqede olur IstinadlarXarici kecidler