666 (mifologiya)

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: 666 (dəqiqləşdirmə).

Vəhşi heyvanın rəqəmi, həmçinin heyvan rəqəmi,iblis rəqəmi və ya vəhşi heyvana məxsus say (q.yun. Ἀριθμὸς τοῦ θηρίου, Arithmós toû thēríou) — Vəhy Kitabının 13-cü fəsli, 18-ci ayəsində əlaqələndirilən rəqəm. Əhdi-cədidin əksər əlyazmalarında və Bibliyanın tərcümələrində vəhşi heyvanın rəqəmi altı yüz altmış altı və ya "χξϛ" (yunan rəqəmlərində "χ" 600, "ξ" 60 və "ϛ" 6-nı təmsil edir) təşkil edir. Vəhy Kitabının qorunub saxlanmış ən qədim əlyazması olan , eləcə də "" kimi digər qədim mənbələrdə vəhşi heyvanın rəqəmi "χιϛ" və ya "χιϲ", yəni ərəb rəqəmləri ilə 616 (χιϛ) kimi verilmişdir. Yunanca mətnin "" kimi tənqidi nəşrləri variant kimi "χιϛ"ni qeyd edir.

"Vəhşi heyvanın rəqəmi 666-dır". Müəllif: Vilyam Bleyk. 1805-ci il.

İnterpretasiya

Korneli Tasitin qeydləri və sonrakı dövrün xristian ənənəsinə görə, Neron 64-cü ildə şəhərin bir hissəsini məhv edən və Roma əhalisini iqtisadi cəhətdən çökdürən Böyük Roma yanğınına görə xristianları günahlandırmışdır. Entoni A. Barrett yazmışdır ki ki, "böyük arxeoloji səylər son vaxtlar yanğın üçün yeni dəlillər ortaya çıxarıb, lakin onu kimin başlatdığını göstərə bilmir". Tasitin "Annallar"ında qeyd edilmişdir:

Hesabat verməkdən yaxa qurtarmaq istəyən Neron təqsirin üstünü örtmüş və iyrəncliklərinə görə nifrət edilən, xalq tərəfindən "xrestianlar" adlandırılan bir sinfə ən şiddətli işgəncələri vermişdir. Adı ondan qaynaqlanan Xrist Tiberinin hakimiyyəti dövründə prokuratorlarımızdan biri olan Ponti Pilatın əli ilə ağır cəzaya məruz qalmışdı və bu an üçün yoxlanılan ən yaramaz xurafat nəinki şərin ilk mənbəyi olan İudeyada, hətta dünyanın hər yerindən iyrənc və utancverici hər şey öz mərkəzini tapan və populyarlaşan Romada da yenidən baş qaldırmışdır.

Tasitin bu qeydləri Neronun Böyük Roma yanğınına görə xristianları günahlandırmasını təsdiqləyən yeganə müstəqil dəlildir və ümumiyyətlə həqiqəti əks etdirdiyinə inanılır. Tasitin müasiri olmuş Svetoni müəllifi olduğu Neronun bioqrafiyasının XVI fəslində yazmışdır ki, "yeni və şeytani xurafata inananların sinfi olan xristianlara cəza verilmişdir". Buna baxmayaraq, o, cəzanın səbəbini göstərməmişdir. Ümumi olaraq qəbul edilmişdir ki, Vəhy Kitabında "heyvan rəqəmi"nin 666-ya çatması, latın dilində "Neron Kesar" (lat. Nero Caesar, ivr. ‏נרון קסר‏‎; mənası – "imperator Neron") kəlmələrinin ivrit əlifbasında yazılması, ardınca onların gematriyasının ölçülməsi ilə yaranmışdır. Bu, erkən xristianların Neronu müstəsna dərəcədə şeytani fiqur hesab etdiyini göstərir.

Mənbə

İstinadlar

1. https://www.jw.org/az/kitabxana/m%C3%BCq%C9%99dd%C9%99s-kitab/nwt/m%C3%BCnd%C9%99ricat/V%C9%99hy/13/
2. Azvision, Xəbərlər, Son xəbərlər, Xeberler, Son xeberler. "ABŞ-da əhaliyə çip yerləşdirilir". https://azvision.az. 17 may 2014. 17 May 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 17 May 2023.
3. "Satanizm | Fəlsəfə | Kayzen". 2023-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-17.
4. "Kilsə: Gürcüstan pasportlarında iblis rəqəmi yoxdur". BBC News Azərbaycanca. 6 iyl 2012. 2023-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-17.
5. "Azərbaycan dilində Müqəddəs Kitab VƏHY 13". ebible.org. 2023-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-17.
6. Revelation 13:18
7. Stewart, Robert B.; Ehrman, Bart D.; Wallace, Daniel B. The reliability of the New Testament. Minneapolis, MN: . 2011. 40–41. ISBN .
8. "Papyrus reveals new clues to ancient world". News.nationalgeographic.com. National Geographic Society. aprel 2005. 10 yanvar 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 31 mart 2014.
9. Novum Testamentum Graece, Nestle and Aland, 1991, footnote to verse 13:18 of Revelation, page 659: "-σιοι δέκα ἕξ" as found in C [C=]; for English see Metzger's Textual Commentary on the Greek New Testament, note on verse 13:18 of Revelation, page 750: "the numeral 616 was also read ..."
10. de Sainte-Croix, 1964. səh. 105–152
11. Barrett, 2020. səh. 6
12. Tasit. səh. 15:44
13. Blom, 2019. səh. 564–581
14. Meier, 1991. səh. 168–171
15. Voorst, 2000
16. Carrier, 2014. səh. 269
17. Barnes, 1968a. səh. 34
18. Witherington III, 2003. səh. 177

Ədəbiyyat

• Barrett, Anthony A. Rome Is Burning: Nero and the Fire That Ended a Dynasty (ingilis). Princeton University Press. 2020. ISBN .
• Publi Korneli Tasit. The Annals. (məqalə). Alfred John Church, William Jackson Brodribb, Sara Bryant (ingilis) (1942). The Modern Library.
• Blom, Willem J. C. "Why the Testimonium Taciteum Is Authentic: A Response to Carrier". (ingilis). 73 (5). 9 October 2019. doi:10.1163/15700720-12341409. 10 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 17 May 2023.
• Meier, John P. A Marginal Jew: The roots of the problem and the person (ingilis). Doubleday. 1991. ISBN .
• Voorst, Robert Van. Jesus Outside the New Testament: An Introduction to the Ancient Evidence (ingilis). Wm. B. Eerdmans Publishing. 2000. ISBN . 2022-12-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-17.
• Carrier, Richard. "The prospect of a Christian interpolation in Tacitus, Annals 15.44". Vigiliae Christianae (ingilis). 68 (3). 2014-07-02. doi:10.1163/15700720-12341171. 2022-12-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-17.
• Barnes, T. D. "Legislation against the Christians". The Journal of Roman Studies (ingilis). 58. 1968. doi:10.2307/299693. JSTOR 299693. 2022-10-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-17.
• Witherington III, Ben. Revelation. New Cambridge Bible Commentary (ingilis). Cambridge University Press. 2003. ISBN .

Əlavə ədəbiyyat

• Kleinhenz, Christopher; LeMoine, Fannie J., redaktorlar Fearful Hope: Approaching the new millennium. Madison, WI: . 1999. səh. 157. ISBN .

Xarici keçidlər

• Vikianbarda Vəhşi heyvanın rəqəmi ilə əlaqəli mediafayllar var.