Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
 | Bu məqalə 1984 roman haqqındadır. 1984 ili haqqında oxumaq üçün 1984 səhifəsinə baxın. |
1984 (ing. Nineteen Eighty-Four) — Corc Oruell tərəfindən 1949-cu ildə yazılmış roman.
| 1984 | |
|---|---|
| ing. Nineteen Eighty-Four | |
 Azərbaycanca ilk nəşrinin üz qabığı | |
| Müəllif | Corc Oruell |
| Janr | antiutopiya |
| Orijinalın dili | İngiliscə |
| Ölkələr |  Birləşmiş Krallıq |
| Orijinalın nəşr ili | 1949 |
| Tərcüməçi |  Vilayət Quliyev |
| Nəşriyyat | Qanun |
| Cild | Nazik |
| Səhifə | 383 |
| Tiraj | 500 |
| Əvvəlki | Heyvanıstan |
| ISBN | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
2009-cu ildə The Times qəzeti onu son 60 il ərzində yaradılmış 60 ən yaxşı kitab siyahısına daxil etmiş,
Tarixi
1948-ci ilin oktyabrın 22-nə aid olan Fred Uorburqa ünvanladığı məktubunda, Oruell yazıb ki, bu romanı yazmağa fikri ilk dəfə 1943-cü ildə ağlına gəlib. O, həmçinin o vaxt onun adını ya 1984, ya da Avropada son adam (ing. Last Man in Europe) qoymaq istədiyindən yazırdı.
Öz nəşr tarixi boyu, 1984 Yevgeni Zamyatinin Biz, Oldos Hakslinin Heyrətamiz yeni dünya, Artur Kostlerin Günorta qaranlığı və Rey Bredberinin 451 Fahrenheyt kimi başqa antiutopiya janrında yazılmış əsərlər kimi də qadağan olunurdu və ya məhkəməyə verilirdi. Bəzilərin fikrincə, Oruell 1984-ü Zamyatinin Biz romanın təsiri altında olaraq yazıb. 1944-cü ilin fevralın 17-də Qleb Struveyə göndərdiyi məktubunda Oruell Biz romanı haqqında belə yazırdı:
Mən bu cür kitab ilə maraqlanıram və hətta gec-tez yazıla bilən bir kitab üçün özüm qeydlərimi yazıram
Orijinal mətn (ing.)I am interested in that kind of book, and even keep making notes for one myself that may get written sooner or later
Yazı və nəşr
İdeya
London Universitet Kollecindəki Orwell Arxivində min doqquz yüz səksən dördə çevrilən ideyalar haqqında tarixsiz qeydlər var. Qeyd dəftərlərinin "1944-cü ilin yanvarından gec tamamlanma ehtimalı azdır" və "onlarda olan bəzi materialların müharibənin əvvəlinə aid olduğuna dair güclü şübhələr var".[1]
1948-ci il məktubunda Oruell “[kitab] haqqında ilk dəfə 1943-cü ildə düşündüyünü” iddia edir, digərində isə bu barədə 1944-cü ildə düşündüyünü deyir və 1943-cü il Tehran Konfransından ilham mənbəyi kimi qeyd edir: “Əslində məqsədi dünyanın “Təsir zonalarına” bölünməsinin nəticələrini müzakirə edin (mən bunu 1944-cü ildə Tehran konfransının nəticəsi kimi düşündüm) və əlavə olaraq totalitarizmin intellektual nəticələrini onlara parodiya edərək göstərin”. Oruell 1944-cü ilin mayında Avstriyanı gəzdi və onun fikrincə, Sovet və Müttəfiqlərin ayrı-ayrı işğal zonalarına aparacaq manevrləri müşahidə etdi.
1944-cü ilin yanvarında ədəbiyyat professoru Qleb Struve Oruelli Yevgeni Zamyatinin 1924-cü ildə yazdığı "Biz" distopiya romanı ilə tanış etdi. Cavabında Oruell bu janra maraq göstərdiyini bildirdi və Struve məlumat verdi ki, o, öz ideyalarından biri üçün “gec və ya tez yazıla biləcək” ideyalar yazmağa başlayıb. Oruell 1946-cı ildə Aldous Huxley-nin 1931-ci ildə yazdığı distopik romanı "Azadlıq və Xoşbəxtlik" adlı məqaləsində Aldous Huxley-nin "Cəsur Yeni Dünya" haqqında yazdı və Bizə oxşarlıqları qeyd etdi. Onun profilini yüksəldən Animal Farm. Daha sonra o, öz distopik əsərini yaratmağa qərar verdi.
Qəhrəmanlar
Xəbərdarlıq: Yazının davamı əsərin məzmunu haqqında məlumat ehtiva edir.Baş qəhrəmanlar
Vinston Smit (ing. Winston Smith) – baş qəhrəman, 39 yaşı var. Gənc yaşlarından bəri Həqiqət Nazirliyinin Sənədləşmə Bölməsində çalışır. Vəzifəsi sənədlərə dəyişiklik etməklə partiya təbliğatına zidd olan faktları gizlətməkdir. Partiyanın ideyalarına sadiq olduğunu nümayiş etdirsə də, əslində onlara nifrət edir.
Culiya (ing. Julia) – baş qəhrəmana aşiq olan qadın, 26 yaşı var. Həqiqət Nazirliyinin Ədəbiyyat Bölməsində çalışır. Özünü partiyanın tərəfdaşı kimi qələmə versə də, partiya qanunlarını tez-tez pozur.
O'Brayen (ing. O'Brien) – Daxili Partiyanın yüksək vəzifəli üzvü. Vinston O'Brayenin inqilabçı olduğunu düşündüyü halda o, əslində Fikir Polisinin əməkdaşıdır.
İkinci dərəcəli qəhrəmanlar
Mister Çarrinqton (ing. Charrington) – antikvar dükanında satıcı, Fikir Polisinin agenti. Vinston və Culiyaya otaq icarəyə verir, sonradan onların həbsinə rəhbərlik edir.
Saym (ing. Syme) – Vinstonun savadlı iş yoldaşı, Vinstonun ən çox rəğbət bəslədiyi qəhrəmanlardandır. İxtisasca filoloqdur, Yenidil lüğətinin yaradılmasında iştirak edir. Sonradan Fikir Polisi tərəfindən həbs olunur.
Parsons (ing. Parsons) – Vinstonun qonşusu və iş yoldaşı. Vinstonda və Saymda böyük antipatiya doğurur. İdeal partiya üzvüdür: zəhmətkeşdir, müzakirə etməyə meyil göstərmir, partiyanın öyrətdiyi hər şeyə tərəddüd etmədən inanır. Çox axmaqdır. Sonradan qızının verdiyi məlumat əsasında Fikir Polisi tərəfindən həbs olunur.
Amplfort (ing. Ampleforth) – Vinstonun iş yoldaşı, Həqiqət Nazirliyinin əməkdaşı. Şairdir, "kanonik mətnlər" (klassik şeiriyyət əsərlərinin ingilis dilindən Nyuspikə tərcüməsi) üzrə ən yaxşı mütəxəssislərdən sayılır. Romanın üçüncü hissəsində Vinstonla eyni kameraya düşür, sonradan "101-ci otaqda" yoxa çıxır.
Martin (ing. Martin) – O'Brayenin qulluqçusu.
Tərcümələri
1989-cu ildə kitab artıq 65 dilə tərcümə olunmuşdu. Beləliklə o, həmin vaxta qədər ingilis dilində yazılan, ən çox tərcümə olunan roman idi.
Kitab Azərbaycan dilinə ilk dəfə Vilayət Quliyev tərəfindən tərcümə edilmiş və 2011-ci ildə Qanun nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunmuşdur.
İstinadlar
- The best 60 books of the past 60 years 2016-03-08 at the Wayback Machine (ing.) — Online
- "Arxivlənmiş surət". 2013-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-01-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-01-05.
- Marcus, Laura; . The Cambridge History of Twentieth-Century English Literature. Cambridge University Press. 2005. səh. 226. ISBN .
Brave New World [is] traditionally bracketed with Orwell's Nineteen Eighty-Four as a dystopia ...
- "Freedom and Happiness" 2016-07-11 at the Wayback Machine (a review of We by Yevgeny Zamyatin) by Orwell, The Express Tribune, 4 January 1946.
- "1984 thoughtcrime? Does it matter that George Orwell pinched the plot?" 2013-06-14 at the Wayback Machine, Paul Owen, The Guardian, 8 June 2009.
- John Rodden. The Politics of Literary Reputation: The Making and Claiming of "St. George" Orwell
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-01-01.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- (az.). qanun.az. 2016-03-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-05-06.
 | Ədəbiyyat ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale 1984 roman haqqindadir 1984 ili haqqinda oxumaq ucun 1984 sehifesine baxin 1984 ing Nineteen Eighty Four Corc Oruell terefinden 1949 cu ilde yazilmis roman 1984ing Nineteen Eighty FourAzerbaycanca ilk nesrinin uz qabigiMuellif Corc OruellJanr antiutopiyaOrijinalin dili IngilisceOlkeler Birlesmis KralliqOrijinalin nesr ili 1949Tercumeci Vilayet QuliyevNesriyyat QanunCild NazikSehife 383Tiraj 500Evvelki HeyvanistanISBN ISBN 978 9952 26 459 3 Vikianbarda elaqeli mediafayllar 2009 cu ilde The Times qezeti onu son 60 il erzinde yaradilmis 60 en yaxsi kitab siyahisina daxil etmis Tarixi1948 ci ilin oktyabrin 22 ne aid olan Fred Uorburqa unvanladigi mektubunda Oruell yazib ki bu romani yazmaga fikri ilk defe 1943 cu ilde aglina gelib O hemcinin o vaxt onun adini ya 1984 ya da Avropada son adam ing Last Man in Europe qoymaq istediyinden yazirdi Oz nesr tarixi boyu 1984 Yevgeni Zamyatinin Biz Oldos Hakslinin Heyretamiz yeni dunya Artur Kostlerin Gunorta qaranligi ve Rey Bredberinin 451 Fahrenheyt kimi basqa antiutopiya janrinda yazilmis eserler kimi de qadagan olunurdu ve ya mehkemeye verilirdi Bezilerin fikrince Oruell 1984 u Zamyatinin Biz romanin tesiri altinda olaraq yazib 1944 cu ilin fevralin 17 de Qleb Struveye gonderdiyi mektubunda Oruell Biz romani haqqinda bele yazirdi Men bu cur kitab ile maraqlaniram ve hetta gec tez yazila bilen bir kitab ucun ozum qeydlerimi yaziramOrijinal metn ing I am interested in that kind of book and even keep making notes for one myself that may get written sooner or laterYazi ve nesrIdeya London Universitet Kollecindeki Orwell Arxivinde min doqquz yuz seksen dorde cevrilen ideyalar haqqinda tarixsiz qeydler var Qeyd defterlerinin 1944 cu ilin yanvarindan gec tamamlanma ehtimali azdir ve onlarda olan bezi materiallarin muharibenin evveline aid olduguna dair guclu subheler var 1 1948 ci il mektubunda Oruell kitab haqqinda ilk defe 1943 cu ilde dusunduyunu iddia edir digerinde ise bu barede 1944 cu ilde dusunduyunu deyir ve 1943 cu il Tehran Konfransindan ilham menbeyi kimi qeyd edir Eslinde meqsedi dunyanin Tesir zonalarina bolunmesinin neticelerini muzakire edin men bunu 1944 cu ilde Tehran konfransinin neticesi kimi dusundum ve elave olaraq totalitarizmin intellektual neticelerini onlara parodiya ederek gosterin Oruell 1944 cu ilin mayinda Avstriyani gezdi ve onun fikrince Sovet ve Muttefiqlerin ayri ayri isgal zonalarina aparacaq manevrleri musahide etdi 1944 cu ilin yanvarinda edebiyyat professoru Qleb Struve Oruelli Yevgeni Zamyatinin 1924 cu ilde yazdigi Biz distopiya romani ile tanis etdi Cavabinda Oruell bu janra maraq gosterdiyini bildirdi ve Struve melumat verdi ki o oz ideyalarindan biri ucun gec ve ya tez yazila bilecek ideyalar yazmaga baslayib Oruell 1946 ci ilde Aldous Huxley nin 1931 ci ilde yazdigi distopik romani Azadliq ve Xosbextlik adli meqalesinde Aldous Huxley nin Cesur Yeni Dunya haqqinda yazdi ve Bize oxsarliqlari qeyd etdi Onun profilini yukselden Animal Farm Daha sonra o oz distopik eserini yaratmaga qerar verdi QehremanlarXeberdarliq Yazinin davami eserin mezmunu haqqinda melumat ehtiva edir Bas qehremanlar Vinston Smit ing Winston Smith bas qehreman 39 yasi var Genc yaslarindan beri Heqiqet Nazirliyinin Senedlesme Bolmesinde calisir Vezifesi senedlere deyisiklik etmekle partiya tebligatina zidd olan faktlari gizletmekdir Partiyanin ideyalarina sadiq oldugunu numayis etdirse de eslinde onlara nifret edir Culiya ing Julia bas qehremana asiq olan qadin 26 yasi var Heqiqet Nazirliyinin Edebiyyat Bolmesinde calisir Ozunu partiyanin terefdasi kimi qeleme verse de partiya qanunlarini tez tez pozur O Brayen ing O Brien Daxili Partiyanin yuksek vezifeli uzvu Vinston O Brayenin inqilabci oldugunu dusunduyu halda o eslinde Fikir Polisinin emekdasidir Ikinci dereceli qehremanlar Mister Carrinqton ing Charrington antikvar dukaninda satici Fikir Polisinin agenti Vinston ve Culiyaya otaq icareye verir sonradan onlarin hebsine rehberlik edir Saym ing Syme Vinstonun savadli is yoldasi Vinstonun en cox regbet beslediyi qehremanlardandir Ixtisasca filoloqdur Yenidil lugetinin yaradilmasinda istirak edir Sonradan Fikir Polisi terefinden hebs olunur Parsons ing Parsons Vinstonun qonsusu ve is yoldasi Vinstonda ve Saymda boyuk antipatiya dogurur Ideal partiya uzvudur zehmetkesdir muzakire etmeye meyil gostermir partiyanin oyretdiyi her seye tereddud etmeden inanir Cox axmaqdir Sonradan qizinin verdiyi melumat esasinda Fikir Polisi terefinden hebs olunur Amplfort ing Ampleforth Vinstonun is yoldasi Heqiqet Nazirliyinin emekdasi Sairdir kanonik metnler klassik seiriyyet eserlerinin ingilis dilinden Nyuspike tercumesi uzre en yaxsi mutexessislerden sayilir Romanin ucuncu hissesinde Vinstonla eyni kameraya dusur sonradan 101 ci otaqda yoxa cixir Martin ing Martin O Brayenin qulluqcusu Tercumeleri1989 cu ilde kitab artiq 65 dile tercume olunmusdu Belelikle o hemin vaxta qeder ingilis dilinde yazilan en cox tercume olunan roman idi Kitab Azerbaycan diline ilk defe Vilayet Quliyev terefinden tercume edilmis ve 2011 ci ilde Qanun nesriyyati terefinden nesr olunmusdur IstinadlarThe best 60 books of the past 60 years 2016 03 08 at the Wayback Machine ing Online Arxivlenmis suret 2013 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2020 01 01 Arxivlenmis suret 2022 03 24 tarixinde Istifade tarixi 2020 01 05 Marcus Laura The Cambridge History of Twentieth Century English Literature Cambridge University Press 2005 seh 226 ISBN 0 521 82077 4 Brave New World is traditionally bracketed with Orwell s Nineteen Eighty Four as a dystopia Freedom and Happiness 2016 07 11 at the Wayback Machine a review of We by Yevgeny Zamyatin by Orwell The Express Tribune 4 January 1946 1984 thoughtcrime Does it matter that George Orwell pinched the plot 2013 06 14 at the Wayback Machine Paul Owen The Guardian 8 June 2009 John Rodden The Politics of Literary Reputation The Making and Claiming of St George Orwell Arxivlenmis suret 2022 03 24 tarixinde Istifade tarixi 2020 01 01 Hemcinin baxXX esrin 100 kitabi Le Monde Xarici kecidler az qanun az 2016 03 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 05 06 Vikisitatda 1984 roman ile elaqedar sitatlar var Edebiyyat ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin