İmam Rza — 12 aprel 770, Mədinə – 5 sentyabr 818, Tus . Məşhur tarixçi və hədisçilərin qeyd etdiklərinə əsasən həzrətin doğum günü zil-qədə ayının 11-i, hicri qəməri təqvimi ilə 148 ci il cümə axşamı və ya cümə gününə təsadüf edir. Bu tarixə əsasən İmam Rzanın(ə) doğulduğu il babası İmam Sadiqin(ə) şəhid olduğu ilə təsadüf edir.
Əli ibn Musa | |
---|---|
علي بن موسى الرضا | |
799 – 818 | |
Əvvəlki | İmam Kazım |
Sonrakı | İmam Cavad |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Mədinə |
Vəfat tarixi | (53 yaşında) |
Vəfat yeri | Tus, (Məşhəddə dəfn olunub) |
Vəfat səbəbi | zəhər[d] |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | imam |
Atası | Musa ibn Cəfər |
Uşağı | oğulları: Məhəmməd |
Dini | İslam |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İmamın Şəxsiyyəti
Adı: Əli
Ləqəbi: Rza, Siracullah, Nurul-huda, Vəli, Kafil-xəlq, Qurrətul-eynul-muminin
Künyəsi: Əbülhəsən
Atası: Həzrət İmam Museyi Kazim (ə)
İmamlıq müddəti: 20 il
Ömrü: 55 il
Vəfatı: Səfər ayının sonu, 203-cü Hicri-qəməri ilində Abbasi xəlifəsi Mə᾽mun tərəfindən zəhərlənib şəhid oldu.
Məzarı: İran Məşhəd şəhəri.
Həyatı
Əli ər-Riza (Əli Riza) və ya Əli ibn Musa - səkkizinci şiə İmamıdır. 765-ci və ya 770-ci ildə anadan olmuşdur. İmam Rzanın(ə) həyat yoldaşı Səbikə adlı ismətli bir xanım idi. Ona bəzən Ümmü Vələd olaraq müraciət edirdilər. Səbikə İmam(ə) üçün bir oğul dünyaya gətirir. Uşağın adını Cavad(ə) qoyurlar.İmamın(ə) Səbikədən başqa Ümmi Həbibə adlı həyat yoldaşı da var idi. İmam Rza(ə) bu xanımla vəliəhdlik cərəyanı əsnasında evlənmişdir.
816-cı ildə əl-Məmunun sarayına dəvət olunmuş və taxt-tac vəliəhdi elan edilmişdir. Əl-Məmun Əli ər-Rizanın köməkliyi ilə şiələrlə münasibətlər qurmağa çalışmışdır.
İbn Şəhraşub, Şiə Təbəri, Şeyx Müfid və Təbərsi İmam Rzanın(ə) İmam Cavaddan(ə) başqa övladının olmadığını qeyd etmişlər
Xəlifə şiələrlə əlaqələri kəsdikdən sonra Əli ər-Riza 818-ci ilin sentyabrında əl-Məmunun əmri ilə Xorasanda Tus şəhərinin yaxınlığındakı Nukən kəndində zəhərlənmişdir.
Əli ər-Rizanın sərdabəsi şiələrin Ziyarətgahına, onların başlıca müqəddəs yerlərindən birinə çevrilmişdir. Nəticədə sərdabənin yerləşdiyi kənd onun şərəfinə Məşhəd-Əli Riza (Məşhəde-Rezəvi) (Əli Rizanın şəhid olduğu yer) adlandırılan iri şəhərə çevrilmişdir.
İmamın siyasi həyatı
İmam Rza(ə) öz imaməti dövründə bir neçə Abbasi xəlifəsi ilə bir əsrdə yaşamışdır. Həzrət Rzanın(ə) imamlığının 10 ili Harun ər-Rəşidin xəlifəliyi dövrünə təsadüf etmişdir. Həmin 10 il ərzində isə hökümtəin üzləşdiyi böhranlarla əlaqədar olaraq İmamla(ə) üzbəüz gəlməyə razı olmamışdır.Hədis alimləri və tarixçilər arasında qəbul olunmuş və hədislərdə də öz təsdiqini tapmış versiya İmam Rzanın(ə) zəhərli üzüm və ya nar yeyərək şəhid olması versiyasıdır. İmamın zəhərlənməsi faktına üstünlük verən sünni və şiə tarixçilərdən bəziləri bunlardır: İbn Həcər əl Əsqəlani, İbn Səbağ Maliki, Məsudi, Qunduzi Hənəfi, İbn Təbatəbai və.s
Mənbə
- İslam (qısa məlumat kitabı). Azərbaycan Sovet Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası. Bakı: 1989, səh.56.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
İstinadlar
- http://al-qanaa.blogspot.com/2007/12/mashhads-haram.html.
- İlamul-Vəra,səh.302; Kəşful-Ğummə,c3,səh.70;
- Tövhid və İmamət carçısı İmam Rza(ə), səh 7
- Murucuz-zəhəb,c.3,səh 441; Uyunu Əxbarir-Rza,c.1,səh 19
- Dəlail ül-imamə, səh.184; İrşade-Müfid, c.2,səh.263; İləmul-Vəra, səh.329
- ibn Həcər, Əs Səvaiqul məhərrəqə,səh.204
- İbn Səbağ Maliki Əl-Füsul əl-muhimmə, səh.262
- Məsudi, İsbatul-Vəsiyyə,səh.228; Məsudi, Murucuz-zəhəb,c.3 səh.417
- Qunduzi Hənəfi, Yənabiul-məvəddəh,səh.363
- İbn Təbatəbai, Əl-Fəxri, səh.218
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Rza ad Imam Rza 12 aprel 770 Medine 5 sentyabr 818 Tus Meshur tarixci ve hediscilerin qeyd etdiklerine esasen hezretin dogum gunu zil qede ayinin 11 i hicri qemeri teqvimi ile 148 ci il cume axsami ve ya cume gunune tesaduf edir Bu tarixe esasen Imam Rzanin e doguldugu il babasi Imam Sadiqin e sehid oldugu ile tesaduf edir Eli ibn Musaعلي بن موسى الرضا Sielerin 8 ci imami799 818EvvelkiImam KazimSonrakiImam CavadSexsi melumatlarDogum tarixi 1 yanvar 765Dogum yeri MedineVefat tarixi 26 may 818 53 yasinda Vefat yeri Tus Meshedde defn olunub Vefat sebebi zeher d Defn yeri Imam Rza turbesiFealiyyeti imamAtasi Musa ibn CeferUsagi ogullari MehemmedDini Islam Vikianbarda elaqeli mediafayllarImamin SexsiyyetiAdi Eli Leqebi Rza Siracullah Nurul huda Veli Kafil xelq Qurretul eynul muminin Kunyesi Ebulhesen Atasi Hezret Imam Museyi Kazim e Imamliq muddeti 20 il Omru 55 il Vefati Sefer ayinin sonu 203 cu Hicri qemeri ilinde Abbasi xelifesi Me mun terefinden zeherlenib sehid oldu Mezari Iran Meshed seheri HeyatiEli er Riza Eli Riza ve ya Eli ibn Musa sekkizinci sie Imamidir 765 ci ve ya 770 ci ilde anadan olmusdur Imam Rzanin e heyat yoldasi Sebike adli ismetli bir xanim idi Ona bezen Ummu Veled olaraq muraciet edirdiler Sebike Imam e ucun bir ogul dunyaya getirir Usagin adini Cavad e qoyurlar Imamin e Sebikeden basqa Ummi Hebibe adli heyat yoldasi da var idi Imam Rza e bu xanimla veliehdlik cereyani esnasinda evlenmisdir 816 ci ilde el Memunun sarayina devet olunmus ve taxt tac veliehdi elan edilmisdir El Memun Eli er Rizanin komekliyi ile sielerle munasibetler qurmaga calismisdir Ibn Sehrasub Sie Teberi Seyx Mufid ve Tebersi Imam Rzanin e Imam Cavaddan e basqa ovladinin olmadigini qeyd etmisler Xelife sielerle elaqeleri kesdikden sonra Eli er Riza 818 ci ilin sentyabrinda el Memunun emri ile Xorasanda Tus seherinin yaxinligindaki Nuken kendinde zeherlenmisdir Eli er Rizanin serdabesi sielerin Ziyaretgahina onlarin baslica muqeddes yerlerinden birine cevrilmisdir Neticede serdabenin yerlesdiyi kend onun serefine Meshed Eli Riza Meshede Rezevi Eli Rizanin sehid oldugu yer adlandirilan iri sehere cevrilmisdir Imamin siyasi heyatiImam Rza e oz imameti dovrunde bir nece Abbasi xelifesi ile bir esrde yasamisdir Hezret Rzanin e imamliginin 10 ili Harun er Residin xelifeliyi dovrune tesaduf etmisdir Hemin 10 il erzinde ise hokumtein uzlesdiyi bohranlarla elaqedar olaraq Imamla e uzbeuz gelmeye razi olmamisdir Hedis alimleri ve tarixciler arasinda qebul olunmus ve hedislerde de oz tesdiqini tapmis versiya Imam Rzanin e zeherli uzum ve ya nar yeyerek sehid olmasi versiyasidir Imamin zeherlenmesi faktina ustunluk veren sunni ve sie tarixcilerden bezileri bunlardir Ibn Hecer el Esqelani Ibn Sebag Maliki Mesudi Qunduzi Henefi Ibn Tebatebai ve sMenbeIslam qisa melumat kitabi Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasinin Bas Redaksiyasi Baki 1989 seh 56 Xarici kecidlerHemcinin baxRza eleyhissalamin itret ve ummetin ferqi haqqinda kelamiIstinadlarhttp al qanaa blogspot com 2007 12 mashhads haram html Ilamul Vera seh 302 Kesful Gumme c3 seh 70 Tovhid ve Imamet carcisi Imam Rza e seh 7 Murucuz zeheb c 3 seh 441 Uyunu Exbarir Rza c 1 seh 19 Delail ul imame seh 184 Irsade Mufid c 2 seh 263 Ilemul Vera seh 329 ibn Hecer Es Sevaiqul meherreqe seh 204 Ibn Sebag Maliki El Fusul el muhimme seh 262 Mesudi Isbatul Vesiyye seh 228 Mesudi Murucuz zeheb c 3 seh 417 Qunduzi Henefi Yenabiul meveddeh seh 363 Ibn Tebatebai El Fexri seh 218