Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Ələddin Mahmudov — azərbaycanlı fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor.
Ələddin Mahmudov | |
---|---|
Elmi dərəcəsi |
Həyatı
Avqust ayında doğum günü qeyd edilən görkəmli şəxsiyyətlərdən biri də professor Ələddin Mahmudovdur. O, Azərbaycan riyaziyyat elminin tanınmış nümayəndələrndən biridir. Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru Ə. Mahmudov Bakı Dövlət Universitetinin Mexanika-riyaziyyat fakültəsinin Riyazi analiz kafedrasının professoru olmuşdur. O, qeyri-xətti analizin bəzi məsələləri və operatorların spektral nəzəriyyəsi üzrə respublikamızın ən tanınmış mütəxəssislərindən biri sayılır.
Ələddin Mahmudov 11 avqust 1934-cü il Gürcüstan Respublikasının Qarayazı (indiki Qardabani) rayonunda anadan olmuşdur. Orta məktəbi 1954-cü ildə medalla bitirərək elə həmin il Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universitetinin) mexanika-riyaziyyat fakültəsinə qəbul olunmuşdur. 1959-cu ildə oranı bitirdikdən sonra ADU-nun aspiranturasında təhsilini davam etdirmişdir. Ə.Mahmudov 1963-cü ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Qoşqar Əhmədovun rəhbərliyi altında "Hammerşteyn tipli qeyri-xətti inteqral tənliklər sisteminin həlli barədə" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə edərək fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, 1983-cü ildə isə M.V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetində "Qeyri-xətti tənliklərin məxsusi elementlərinin tamlığı haqqında" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək fizika-riyaziyyat elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır. 1987-ci ildə isə ona çalışdığı Riyazi analiz kafedrasının professoru elmi adı verilmişdir. Professor Ə.Mahmudov ömrünün sonuna qədər, yəni 1997-ci ilədək bu kafedrada çalışmışdır.
O, 1994-cü ildə nüfuzlu Amerika Riyaziyyatçılar Cəmiyyətinin üzvü, 1995-ci ildə isə Nyu York Akademiyasının həqiqi üzvü seçilmişdir.
Professor Ələddin Mahmudov 70-ə yaxın elmi işin, (o sıradan da iki monoqrafiyanın) müəllifi olmuşdur. Bu əsərlərdən 40-ına təkbaşına müəlliflik etmişdir. 20 məqalə isə respublikanın hüdudlarından kənarda dərc olunmuşdur. Keçmiş Sovetlər İttifaqının nüfuzlu elmi nəşrlərində, o cümlədən də SSRİ Elmlər Akademisyasının "Xəbərlər"ində, "Ümumittifaq differensial tənliklər", "Ukrayna – riyaziyyat" jurnallarında, habelə Rumıniya, Amerika Birləşmiş Ştatları, Almaniya və İranda çap olunmuş elmi məqalələri ona geniş şöhrət qazandırmışdır. Ə.Mahmudovun SSRİ Elmlər Akademiyasının "Məruzələri", Differensial Tənliklər, Ukrayna-riyaziyyat jurnalı, "Ali Məktəblərin "Xəbərləri" . Riyaziyyat"
jurnallarında dərc edilən bütün əsərləri Amerika Birləşmiş Ştatlarının riyaziyyat üzrə nəşrlərində yenidən dərc olunmuşdur.
1989-cu ildə keçmiş SSRİ Elmlər Akademiyasının "Xəbərlər"ində verilmiş "Qeyri-xətti spektral məsələlərin həllərinin qlobal bifurkasiyası (budaqlanması)" adlı məqaləsi həmin il riyaziyyat üzrə ən yaxşı əsərlərdən biri hesab olunmuşdur. Həmin məqalənin qısa məzmunu sonralar Almaniya Federativ Respublikasında çap olunmuşdur. H.Kurant adına Amerika Riyaziyyat İnstitutunun elmi əsərlərində də prof. Ə.Mahmudovun bu məqaləsinə istinad edilmişdir.
Professor Ələddin Mahmudovun çoxillik gərgin elmi fəaliyyətinin əsas yekunları onun 1997-ci ildə 25 çap vərəği həcmində nəşr olunmuş "Qeyri-xətti məxsusi qiymətlər məsələsi və bifurkasiya nəzəriyyəsi" adlı monoqrafiyasında öz əksini tapmışdır. Əsər dünya təhsil ocaqlarının bir çox elmi kitabxanalarına və ali riyaziyyat üzrə müxtəlif cəmiyyətlərə göndərilmişdir.
Professor Ələddin Mahmudov Azərbaycan və dünya riyaziyyat elminə həm də 1952-ci ildə Amerika məntiqçisi və riyaziyyatçısı Henri Moris Şeffer tərəfindən təklif edilən Hammerşteyn qeyri-xətti inteqral tənliklərinin yeni öyrənilmə metodlarını inkişaf etdirmiş bir alim kimi daxil olmuşdur. Onun bu sahədə xidmətləri tanınmış sovet riyaziyyatçıları M.A. Krasnoselski və P.P.Zabreykonun "Qeyri-xətti analizin həndəsi metodları", P.P. Zabreykonun icmal xarakterli "Riyaziyyat toplusu", alman riyaziyyatçısı V. Petrenin, həmçinin digər sovet və əcnəbi riyaziyyatçıların əsərlərində qeyd olunmuşdur.
1966-cı ildən isə Ə.Mahmudov respublikamızda ilk dəfə olaraq ballistikada yaranan məsələlərin (riyaziyyat elmində V. Nikliborts kimi tanınan məsələ) tədqiqi ilə maraqlanmağa başlamışdır. Ə.Mahmudovun məxsusi qiymətlərə aid qeyri-xətti məsələlər nəzəriyyəsi üzrə aldığı əsas nəticələr onun 1984-cü ildə dərc olunmuş "Qeyri-xətti spektral analizin əsasları" adlı monoqrafiyasına daxil edilmişdir. Amerika Birləşmiş Ştatlarının Elmi İnformasiya İnstitutu , İllinoys Universitetinin kitabxanası, ABŞ referativ jurnalının redaksiyası və müxtəlif ölkələrdən olan alimlər bu monoqrafiyaya xüsusi maraq göstərmiş və müəllifdən elmi işin onlara göndərilməsini xahiş etmişlər.
1979-cu ildə Ə.Mahmudov Polşanın Sileziya Riyaziyyat İnstitutunun dəvəti ilə orada qonaq olmuş, müəllim və tələbələr qarşısında mühazirələrlə çıxış edərək öz tədqiqat işləri, axtarışları haqqında geniş məlumat vermiş, həmkarları ilə fikir mübadiləsi aparmışdır.
Professor Ələddin Mahmudov bütün ömrü boyu çalışdığı Bakı Dövlət Universitetinin elmi və ictimai həyatında xüsusi iz qoymuş şəxsiyyətlərdən biridir.
O, ayrı-ayrı illərdə mexanika-riyaziyyat fakütəsinin dekanı (1965 – 1969-cu illər), dekan müavini (1963 – 1965-ci illər), universitetin hazırlıq fakültəsinin dekanı (1970–1972-ci və 1994–96-cı illərdə) vəzifələrində çalışmışdır.
Ə.Mahmudov həmçinin BDU-nun ictimai və pedaqoji həyatında xüsusi fəallığı ilə seçilmişdir. O 1979–88-ci illərdə tədrisə nəzarət məqsədilə yaradılmış universitetdaxili təşkilati-metodik komissiyanın sədri olmuş, ayrı-ayrı vaxtlarda universitetin Elmi Şurasının, 1966 −1975-ci illərdə isə fizika-riyaziyyat elmləri namizədi və doktoru elmi dərəcələrinin verilməsi məqsədilə yaradılmış Elmi Şuranın üzvü olmuşdur.
Ə.Mahmudov elm və tədris sahəsində gərgin və nümunəvi işinə görə müxtəlif illərdə medal və fəxri fərmanla təltif edilmişdir.
Gənc kadrların yetişdirilməsində də alimin xüsusi xidmətləri olmuşdur. Professor Ə.Mahmudovun rəhbərliyi altında 8 gənc tədqiqatçı müdafiə edərək elmlər namizədi dərəcəsi almışlar. Azərbaycanlılarla yanaşı, rus, özbək, vyetnamlı tələbələri onun elmi rəhbərliyi altında müdafiə edərək alimlik dərəcəsi almışlar.
Professor Ə.Mahmudov həm də Gürcüstan azərbaycanlıları icmasının tanınmış simalarından biri olmuşdur. O, bu icmanın tədbirlərində yaxından iştirak etmiş, bəzi ictimai problemlərin müzakirəsinə və həllinə öz töhfəsini vermişdir.
Mənbə
- http://mechmath.bsu.edu.az/az/content/lddin_pirqasm_olu_mahmudov
- http://www.imm.az/exp/institut-haqqinda/
- https://525.az/site/?name=xeber&news_id=101163#gsc.tab=0
- http://www.imm.az/exp/foto-arxiv/
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Eleddin Mahmudov azerbaycanli fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor Eleddin MahmudovElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoruHeyatiAvqust ayinda dogum gunu qeyd edilen gorkemli sexsiyyetlerden biri de professor Eleddin Mahmudovdur O Azerbaycan riyaziyyat elminin taninmis numayendelernden biridir Fizika riyaziyyat elmleri doktoru E Mahmudov Baki Dovlet Universitetinin Mexanika riyaziyyat fakultesinin Riyazi analiz kafedrasinin professoru olmusdur O qeyri xetti analizin bezi meseleleri ve operatorlarin spektral nezeriyyesi uzre respublikamizin en taninmis mutexessislerinden biri sayilir Eleddin Mahmudov 11 avqust 1934 cu il Gurcustan Respublikasinin Qarayazi indiki Qardabani rayonunda anadan olmusdur Orta mektebi 1954 cu ilde medalla bitirerek ele hemin il Azerbaycan Dovlet Universitetinin indiki Baki Dovlet Universitetinin mexanika riyaziyyat fakultesine qebul olunmusdur 1959 cu ilde orani bitirdikden sonra ADU nun aspiranturasinda tehsilini davam etdirmisdir E Mahmudov 1963 cu ilde Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu Qosqar Ehmedovun rehberliyi altinda Hammersteyn tipli qeyri xetti inteqral tenlikler sisteminin helli barede movzusunda namizedlik dissertasiyasini mudafie ederek fizika riyaziyyat elmleri namizedi 1983 cu ilde ise M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinde Qeyri xetti tenliklerin mexsusi elementlerinin tamligi haqqinda movzusunda doktorluq dissertasiyasini ugurla mudafie ederek fizika riyaziyyat elmleri doktoru elmi derecesi almisdir 1987 ci ilde ise ona calisdigi Riyazi analiz kafedrasinin professoru elmi adi verilmisdir Professor E Mahmudov omrunun sonuna qeder yeni 1997 ci iledek bu kafedrada calismisdir O 1994 cu ilde nufuzlu Amerika Riyaziyyatcilar Cemiyyetinin uzvu 1995 ci ilde ise Nyu York Akademiyasinin heqiqi uzvu secilmisdir Professor Eleddin Mahmudov 70 e yaxin elmi isin o siradan da iki monoqrafiyanin muellifi olmusdur Bu eserlerden 40 ina tekbasina muelliflik etmisdir 20 meqale ise respublikanin hududlarindan kenarda derc olunmusdur Kecmis Sovetler Ittifaqinin nufuzlu elmi nesrlerinde o cumleden de SSRI Elmler Akademisyasinin Xeberler inde Umumittifaq differensial tenlikler Ukrayna riyaziyyat jurnallarinda habele Ruminiya Amerika Birlesmis Statlari Almaniya ve Iranda cap olunmus elmi meqaleleri ona genis sohret qazandirmisdir E Mahmudovun SSRI Elmler Akademiyasinin Meruzeleri Differensial Tenlikler Ukrayna riyaziyyat jurnali Ali Mekteblerin Xeberleri Riyaziyyat jurnallarinda derc edilen butun eserleri Amerika Birlesmis Statlarinin riyaziyyat uzre nesrlerinde yeniden derc olunmusdur 1989 cu ilde kecmis SSRI Elmler Akademiyasinin Xeberler inde verilmis Qeyri xetti spektral meselelerin hellerinin qlobal bifurkasiyasi budaqlanmasi adli meqalesi hemin il riyaziyyat uzre en yaxsi eserlerden biri hesab olunmusdur Hemin meqalenin qisa mezmunu sonralar Almaniya Federativ Respublikasinda cap olunmusdur H Kurant adina Amerika Riyaziyyat Institutunun elmi eserlerinde de prof E Mahmudovun bu meqalesine istinad edilmisdir Professor Eleddin Mahmudovun coxillik gergin elmi fealiyyetinin esas yekunlari onun 1997 ci ilde 25 cap veregi hecminde nesr olunmus Qeyri xetti mexsusi qiymetler meselesi ve bifurkasiya nezeriyyesi adli monoqrafiyasinda oz eksini tapmisdir Eser dunya tehsil ocaqlarinin bir cox elmi kitabxanalarina ve ali riyaziyyat uzre muxtelif cemiyyetlere gonderilmisdir Professor Eleddin Mahmudov Azerbaycan ve dunya riyaziyyat elmine hem de 1952 ci ilde Amerika mentiqcisi ve riyaziyyatcisi Henri Moris Seffer terefinden teklif edilen Hammersteyn qeyri xetti inteqral tenliklerinin yeni oyrenilme metodlarini inkisaf etdirmis bir alim kimi daxil olmusdur Onun bu sahede xidmetleri taninmis sovet riyaziyyatcilari M A Krasnoselski ve P P Zabreykonun Qeyri xetti analizin hendesi metodlari P P Zabreykonun icmal xarakterli Riyaziyyat toplusu alman riyaziyyatcisi V Petrenin hemcinin diger sovet ve ecnebi riyaziyyatcilarin eserlerinde qeyd olunmusdur 1966 ci ilden ise E Mahmudov respublikamizda ilk defe olaraq ballistikada yaranan meselelerin riyaziyyat elminde V Nikliborts kimi taninan mesele tedqiqi ile maraqlanmaga baslamisdir E Mahmudovun mexsusi qiymetlere aid qeyri xetti meseleler nezeriyyesi uzre aldigi esas neticeler onun 1984 cu ilde derc olunmus Qeyri xetti spektral analizin esaslari adli monoqrafiyasina daxil edilmisdir Amerika Birlesmis Statlarinin Elmi Informasiya Institutu Illinoys Universitetinin kitabxanasi ABS referativ jurnalinin redaksiyasi ve muxtelif olkelerden olan alimler bu monoqrafiyaya xususi maraq gostermis ve muellifden elmi isin onlara gonderilmesini xahis etmisler 1979 cu ilde E Mahmudov Polsanin Sileziya Riyaziyyat Institutunun deveti ile orada qonaq olmus muellim ve telebeler qarsisinda muhazirelerle cixis ederek oz tedqiqat isleri axtarislari haqqinda genis melumat vermis hemkarlari ile fikir mubadilesi aparmisdir Professor Eleddin Mahmudov butun omru boyu calisdigi Baki Dovlet Universitetinin elmi ve ictimai heyatinda xususi iz qoymus sexsiyyetlerden biridir O ayri ayri illerde mexanika riyaziyyat fakutesinin dekani 1965 1969 cu iller dekan muavini 1963 1965 ci iller universitetin hazirliq fakultesinin dekani 1970 1972 ci ve 1994 96 ci illerde vezifelerinde calismisdir E Mahmudov hemcinin BDU nun ictimai ve pedaqoji heyatinda xususi fealligi ile secilmisdir O 1979 88 ci illerde tedrise nezaret meqsedile yaradilmis universitetdaxili teskilati metodik komissiyanin sedri olmus ayri ayri vaxtlarda universitetin Elmi Surasinin 1966 1975 ci illerde ise fizika riyaziyyat elmleri namizedi ve doktoru elmi derecelerinin verilmesi meqsedile yaradilmis Elmi Suranin uzvu olmusdur E Mahmudov elm ve tedris sahesinde gergin ve numunevi isine gore muxtelif illerde medal ve fexri fermanla teltif edilmisdir Genc kadrlarin yetisdirilmesinde de alimin xususi xidmetleri olmusdur Professor E Mahmudovun rehberliyi altinda 8 genc tedqiqatci mudafie ederek elmler namizedi derecesi almislar Azerbaycanlilarla yanasi rus ozbek vyetnamli telebeleri onun elmi rehberliyi altinda mudafie ederek alimlik derecesi almislar Professor E Mahmudov hem de Gurcustan azerbaycanlilari icmasinin taninmis simalarindan biri olmusdur O bu icmanin tedbirlerinde yaxindan istirak etmis bezi ictimai problemlerin muzakiresine ve helline oz tohfesini vermisdir Menbehttp mechmath bsu edu az az content lddin pirqasm olu mahmudov http www imm az exp institut haqqinda https 525 az site name xeber amp news id 101163 gsc tab 0 http www imm az exp foto arxiv Istinadlar