Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbdülhüseyn Şeyx Əhməd oğlu Əmini (1902-1970) — İslam alimi. Məşhur "Əl-Qədir" kitabının müəllifi.
| Əbdülhüseyn Əmini | |
|---|---|
| Əbdülhüseyn Şeyx Əhməd oğlu Əmini | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Təbriz |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Tehran |
| Elm sahələri | Şiə islamı tarixi, təfsir, Rical |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Əllamə Əmini kimi tanınan Əbdül-Hüseyn Əmini 1902-ci ildə Təbrizdə bütün nəsli alim, fəqih, abid, zahid və ədib olan bir ailədə dünyaya göz açmışdır. O, iman, elm, əməl və əxlaq mərkəzi sayılan bir evdə tərbiyə alıb boya-başa çatmışdır. İbtidai təhsilini möhtərəm atası alim və fəqih Mirzə Məhəmməddən öyrəndi. Sonra o dövrün İslam elminin və mədəniyyətinin ən tanınmış mərkəzi sayılan Təbrizin Talibiyyə mədrəsəsində təhsil almışdır. Ərəb ədəbiyyatı, fiqh və üsuli-fiqh elmlərini Təbrizin məşhur alim və ariflərinin, o cümlədən Ayətullah Seyid Məhəmməd Hüseyn Musəvinin və Ayətullah Seyid Murtəzanın yanında öyrəndi.
Əbdül-Hüseyn dərin istedada və zəkaya malik olduğu üçün Təbrizlə kifayətlənməyib təhsilini davam etdirmək üçün o dövrün ən məşhur dini və elmi mərkəzlərindən olan İraqın Nəcəf şəhərinə yollandı və oranın ən böyük alim və fəqihlərinin yanında dərs aldı. Əbdül-Hüseyn Nəcəfdə dini təhsilinin birinci mərhələsini başa vurduqdan sonra doğulduğu şəhərə, Təbrizə qayıdır və dini elmlərin tədrisi, təbliği və tədqiqatı ilə məşğul olur. Onun bu dövrdə qələmə aldığı kitablarından Quran haqqında olan "Fatihətül-kitab" əsəridir.
Nəcəfə ikinci elmi hicrəti
Əmini elmini daha da təkmilləşdirmək üçün yenidən Nəcəf elmi hövzəsinə qayıdır və öz təhsilini, tədqiqatını davam etdirir. Nəhayət o, ictihad dərəcəsinə çatıb müctəhid olur. Uzun illər İslami elmlərin tədrisi və tədqiqatı ilə məşğul olan Əbdül-Hüseyn Əmini "əllamə" ləqəbinə layiq görülür. Əllamə Əmini fiqh, üsul, hədis, təfsir, kəlam, tarix və rical elmlərində öz dövrünün ən bilikli aliminə çevrilir.
Əxlaqi xüsusiyyətləri
Əllamə Əmini çox əxlaqlı, təvazökar, abid, zahid və təqvalı bir şəxs idi. Dünya malına və mənsəbə etinasız olan Əllamə Əmini daim ibadət və mütaliə ilə məşğul idi. Həqiqətən də o, İmam Əli (ə) kimi yaşayırdı. Peyğəmbərə (s) və onun əhli-beytinə (ə) dərin imanı və sevgisi onu biqərar etmişdi. Belə ki, o, İmam Hüseynin (ə) qəbrini ziyarət etmək üçün Nəcəfdən Kərbəlaya piyada gedirdi. O, heç vaxt sadə insanları və kasıbları unutmur, var-dövlətini onlarla bölüşürdü.
Əllamə Əminin elmi səfərləri
Əllamə Əmininin ən böyük və məşhur əsəri imamət və vilayət ensiklopediyası sayılan "Əl-qədir" kitabıdır. O, bu əsəri ərsəyə gətirmək üçün çox böyük bir tədqiqata başladı. Əllamə Əmini əvvəlcə Nəcəf şəhərində yerləşən bütün özəl və ümumi kitabxanalarda mövcud olan əlyazma və çap olunan kitabların hamısını mütaliə etdi. Bu kitabxanalar arasında mərhum Seyid Məhəmməd Baqir Bəhrul-Ulumun kitaxanası, mərhum Ayətullah Şeyx Məhəmməd Hüseyn Kaşiful-Ğitanın kitabxanası, Şeyx Fərəculla Nəcəfinin kitabxanası da var idi.
Mərhum Əmini sonra Kərbəla şəhərinin kitabxanalarını mütaliə etməyə başladı. Daha sonra Kazimiyyə, Bağdad, Samirra, Hillə və Bəsrə şəhərlərinin kitabxanalarını mütaliə etdi. O, bu kitabxanalarda mövcud bütün əlyazma və çap olunan kitabları nəzərdən keçirtdi. Əllamə Əmini sonra İran kitabxanalarında olan kitabları mütaliə etmək üçün bu ölkəyə gəldi. Məşhəd şəhərində yerləşən "Astane-Qodse-Razavi" (İmam Rza (ə) məqbərəsi kompleksi) kitabxanası, Tehranda Milli Şura Məclisinin kitabxanası, Tehranda Sepəhsalar mədrəsəsinin kitabxanası, İran Milli kitabxanası, Burucerd şəhərində yerləşən Ayətullah Burucerdinin kitabxanası və Kermanşah şəhərində yerləşən Sərdar Kabili kitabxanası onun İranda mütaliə etdiyi kitabxanalar sırasında idi.
Daha sonra Hindistan, Suriya və Türkiyənin də kitabxanalarını və bu kitabxanalarda mövcud olan nadir əlyazma və çap kitablarını nəzərdən keçirən Əllamə Əmini bu elmi-tədqiqat səfərlərində rast gəldiyi nadir əlyazma nüsxələrindən qeydlər götürmüşdür. Mərhum Əllamə etdiyi elmi səfərlərin şərhini və mütaliə etdiyi nadir əlyazma və çap olunmuş kitabların siyahısını ikicildlik bir kitabda toplamışdır.
Əlləmə Əmininin əsərləri
"Fatihətul-Kitab" təfsiri, "Fəzilət şəhidləri", "Kamil-əz-ziyarat", "Ədəb əz-zair limən yəmummul-hair" (İmam Hüseyn (ə) qəbrinin ziyarətinin ədəbləri), "Tariximiz və ənənəmiz" (Hələb alimlərindən birinin suallarına cavab), "Riyazul-uns" (tarix, təfsir və hədis barəsində, ərəb və fars dillərində - əlyazma), "Azərbaycan şəxsiyyətləri" (234 Azərbaycanlı alim, ədib və şairlərinin tərcümeyi-halı - əlyazma), "Səfərlərin səmərəsi" (əlyazma), "Əl-itrətut-tahirə fil-kitabil-əziz" (əlyazma), "Əl-Qədir fil-kitab vəs-sünnə vəl-ədəb". Qeyd edildiyi kimi Əllamə Əminin ən böyük və məşhur əsəri "Əl-Qədir" kitabıdır ki, 20 cilddə (ərəb dilində) çap edilmişdir. Müəllif özü bu kitab barəsində belə demişdir: "Mən Əl-Qədir kitabını yazmaq üçün 10 mindən çox kitabı əvvəldən axıra qədər diqqətlə mütaliə etmişəm və 100 kitaba dəfələrlə müraciət etmişəm". Əllamə bu kitabda məşhur "əl-qədir" hədisini nəql edən 110 peyğəmbər (s) səhabəsinin və 84 tabeinin adını sayır. Daha sonra hicrinin 2-ci əsrindən 4-cü əsrinə qədər bu hədisi nəql edən ravilərin adını qeyd edir. Sonda da bu mövzu haqqında müxtəlif şairlərin şerlərini qeyd edir.
Əllamə Əmini 1970-ci ildə Tehranda vəfat edib. Onun cənazəsi Nəcəf şəhərinə aparılaraq İmam Əlinin (ə) hərəminin daxilində, özünün təsis etdiyi kitabxanada dəfn edilib.
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- "AMĪNĪ, SHAIKH ʿABD-AL-ḤOSAYN – Encyclopaedia Iranica". Iranicaonline.org. 2016-11-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-07-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebdulhuseyn Seyx Ehmed oglu Emini 1902 1970 Islam alimi Meshur El Qedir kitabinin muellifi Ebdulhuseyn EminiEbdulhuseyn Seyx Ehmed oglu EminiDogum tarixi 1902Dogum yeri TebrizVefat tarixi 1970Vefat yeri TehranElm saheleri Sie islami tarixi tefsir Rical Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEllame Emini kimi taninan Ebdul Huseyn Emini 1902 ci ilde Tebrizde butun nesli alim feqih abid zahid ve edib olan bir ailede dunyaya goz acmisdir O iman elm emel ve exlaq merkezi sayilan bir evde terbiye alib boya basa catmisdir Ibtidai tehsilini mohterem atasi alim ve feqih Mirze Mehemmedden oyrendi Sonra o dovrun Islam elminin ve medeniyyetinin en taninmis merkezi sayilan Tebrizin Talibiyye medresesinde tehsil almisdir Ereb edebiyyati fiqh ve usuli fiqh elmlerini Tebrizin meshur alim ve ariflerinin o cumleden Ayetullah Seyid Mehemmed Huseyn Musevinin ve Ayetullah Seyid Murtezanin yaninda oyrendi Ebdul Huseyn derin istedada ve zekaya malik oldugu ucun Tebrizle kifayetlenmeyib tehsilini davam etdirmek ucun o dovrun en meshur dini ve elmi merkezlerinden olan Iraqin Necef seherine yollandi ve oranin en boyuk alim ve feqihlerinin yaninda ders aldi Ebdul Huseyn Necefde dini tehsilinin birinci merhelesini basa vurduqdan sonra doguldugu sehere Tebrize qayidir ve dini elmlerin tedrisi tebligi ve tedqiqati ile mesgul olur Onun bu dovrde qeleme aldigi kitablarindan Quran haqqinda olan Fatihetul kitab eseridir Necefe ikinci elmi hicretiEmini elmini daha da tekmillesdirmek ucun yeniden Necef elmi hovzesine qayidir ve oz tehsilini tedqiqatini davam etdirir Nehayet o ictihad derecesine catib muctehid olur Uzun iller Islami elmlerin tedrisi ve tedqiqati ile mesgul olan Ebdul Huseyn Emini ellame leqebine layiq gorulur Ellame Emini fiqh usul hedis tefsir kelam tarix ve rical elmlerinde oz dovrunun en bilikli alimine cevrilir Exlaqi xususiyyetleriEllame Emini cox exlaqli tevazokar abid zahid ve teqvali bir sexs idi Dunya malina ve mensebe etinasiz olan Ellame Emini daim ibadet ve mutalie ile mesgul idi Heqiqeten de o Imam Eli e kimi yasayirdi Peygembere s ve onun ehli beytine e derin imani ve sevgisi onu biqerar etmisdi Bele ki o Imam Huseynin e qebrini ziyaret etmek ucun Necefden Kerbelaya piyada gedirdi O hec vaxt sade insanlari ve kasiblari unutmur var dovletini onlarla bolusurdu Ellame Eminin elmi seferleriEllame Emininin en boyuk ve meshur eseri imamet ve vilayet ensiklopediyasi sayilan El qedir kitabidir O bu eseri erseye getirmek ucun cox boyuk bir tedqiqata basladi Ellame Emini evvelce Necef seherinde yerlesen butun ozel ve umumi kitabxanalarda movcud olan elyazma ve cap olunan kitablarin hamisini mutalie etdi Bu kitabxanalar arasinda merhum Seyid Mehemmed Baqir Behrul Ulumun kitaxanasi merhum Ayetullah Seyx Mehemmed Huseyn Kasiful Gitanin kitabxanasi Seyx Fereculla Necefinin kitabxanasi da var idi Merhum Emini sonra Kerbela seherinin kitabxanalarini mutalie etmeye basladi Daha sonra Kazimiyye Bagdad Samirra Hille ve Besre seherlerinin kitabxanalarini mutalie etdi O bu kitabxanalarda movcud butun elyazma ve cap olunan kitablari nezerden kecirtdi Ellame Emini sonra Iran kitabxanalarinda olan kitablari mutalie etmek ucun bu olkeye geldi Meshed seherinde yerlesen Astane Qodse Razavi Imam Rza e meqberesi kompleksi kitabxanasi Tehranda Milli Sura Meclisinin kitabxanasi Tehranda Sepehsalar medresesinin kitabxanasi Iran Milli kitabxanasi Burucerd seherinde yerlesen Ayetullah Burucerdinin kitabxanasi ve Kermansah seherinde yerlesen Serdar Kabili kitabxanasi onun Iranda mutalie etdiyi kitabxanalar sirasinda idi Daha sonra Hindistan Suriya ve Turkiyenin de kitabxanalarini ve bu kitabxanalarda movcud olan nadir elyazma ve cap kitablarini nezerden keciren Ellame Emini bu elmi tedqiqat seferlerinde rast geldiyi nadir elyazma nusxelerinden qeydler goturmusdur Merhum Ellame etdiyi elmi seferlerin serhini ve mutalie etdiyi nadir elyazma ve cap olunmus kitablarin siyahisini ikicildlik bir kitabda toplamisdir Elleme Emininin eserleri Fatihetul Kitab tefsiri Fezilet sehidleri Kamil ez ziyarat Edeb ez zair limen yemummul hair Imam Huseyn e qebrinin ziyaretinin edebleri Tariximiz ve enenemiz Heleb alimlerinden birinin suallarina cavab Riyazul uns tarix tefsir ve hedis baresinde ereb ve fars dillerinde elyazma Azerbaycan sexsiyyetleri 234 Azerbaycanli alim edib ve sairlerinin tercumeyi hali elyazma Seferlerin semeresi elyazma El itretut tahire fil kitabil eziz elyazma El Qedir fil kitab ves sunne vel edeb Qeyd edildiyi kimi Ellame Eminin en boyuk ve meshur eseri El Qedir kitabidir ki 20 cildde ereb dilinde cap edilmisdir Muellif ozu bu kitab baresinde bele demisdir Men El Qedir kitabini yazmaq ucun 10 minden cox kitabi evvelden axira qeder diqqetle mutalie etmisem ve 100 kitaba defelerle muraciet etmisem Ellame bu kitabda meshur el qedir hedisini neql eden 110 peygember s sehabesinin ve 84 tabeinin adini sayir Daha sonra hicrinin 2 ci esrinden 4 cu esrine qeder bu hedisi neql eden ravilerin adini qeyd edir Sonda da bu movzu haqqinda muxtelif sairlerin serlerini qeyd edir Ellame Emini 1970 ci ilde Tehranda vefat edib Onun cenazesi Necef seherine aparilaraq Imam Elinin e hereminin daxilinde ozunun tesis etdiyi kitabxanada defn edilib IstinadlarHemcinin baxXarici kecidler AMiNi SHAIKH ʿABD AL ḤOSAYN Encyclopaedia Iranica Iranicaonline org 2016 11 17 tarixinde Istifade tarixi 2014 07 23