Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Şabalıdyarpaq palıd | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Şabalıdyarpaq palıd | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Təbii yayılması
Şimali İranda, Gilan, Mazandaran, Xəzər dənizinin cənub sahili boyunca yayılmışdır. Qazıntı halında Naxçıvanın alt və ya orta miosen çöküntülərindən məlumdur.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 40-45 m-ə, gövdəsinin diametri 100-150 sm-ə çatan, çadırabənzər və ya enli-piramidal çətirlidir. Budaqların qabığı boz, gövdənin qabığı isə tünd-boz, uzununa dərin çatlıdır. Zoğları sıx tüklü, tumurcuqları xırda və yumurtavari olub, ucları sivridir. Yarpaqları töküləndir. Yarpağın uzunluğu 19-20 sm, eni 4-8 sm olub, kənarı dişli və ya dilimli, səthi dərivaridir. Üst tərəfi parlaq, tünd yaşıl rəngli, çılpaq, alt tərəfi isə açıq yaşıl rəngli, keçəşəkilli, tüklüdür. Damarları 9-13 cütdür. Çiçəkləri bircinslidir. Erkək çiçəklərin uzunluğu 10 sm-ə qədər olub, sallanmış sırğalarda tək-tək yerləşir. Dişi çiçəkləri 2-3-ü bir yerdə olmaqla saplaq üzərində dəstələrlə yerləşir. Saplağın üzəri sıx tükcüklü, 10 sm uzunluqdadır. Çiçəkyanlığı 4-7 dilimli, erkəkciyi 4-12 ədəddir. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, külək vasitəsilə tozlanır. Meyvəsi ləpəli qozadır. Qozası 2,5-3,5 sm uzunluqda olub, uzunsov, tərs-ovalşəkilli, ellips və ya neştərvari, qaidəyə yaxın hissəsi pazaoxşar, yumrulaşmış və ya bir az ürəkvaridir. Qozalar sentyabr-oktyabr aylarında yetişir.
Ekologiyası
İsti, işıqsevən, torpağın münbitliyinə çox tələbkar, şaxtaya, quraqlığa az davamlıdır.
Azərbaycanda yayılması
İsmayıllı, Yalama, Quba, Tərtər, Şəmkir, Şamaxı, Bərdə rayonlarında, Talış zonasında təsadüf edilir. Azərbaycanın "Qırmızı kitab"ına daxil edilmişdir.
İstifadəsi
Tək əkinlərdə, mebel sənayesində istifadəsi məqsədyönlüdür. Qozasında nişasta, qabığında və yarpaqlarında aşı maddələri, tanninlər vardır.
Ədəbiyyat
- Деревья и кустарники СССР. т.2. 1951;
- Флора Азербайджана. т.3. 1952;
- Azərbaycanın ağac və kolları. II cild. 1964;
- Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Кitabları”na tövsiyə olunan bitki və bit¬ki formasiyaları. 1996; *Красная Книга СССР. 1984; Azərbaycanın “Qırmızı Kitabı”. 1989;
- Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
- Azərbaycanın nadir və nəsli kəsilməkdə olan oduncaqlı bitkilərinin in situ və ex situ şəraitində bioekoloji xüsusiyyətlərinin repro¬duk¬siyasının, reproduksiyasının və repatriasiyasının elmi əsasları, b.e.d. alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya. Bakı. 2011.
İstinadlar
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sabalidyarpaq palidElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Sabalidyarpaq palidBeynelxalq elmi adiQuercus castaneifolia C A Mey Sekil axtarisiNCBI 453295EOL 1151722Tebii yayilmasiSimali Iranda Gilan Mazandaran Xezer denizinin cenub sahili boyunca yayilmisdir Qazinti halinda Naxcivanin alt ve ya orta miosen cokuntulerinden melumdur Botaniki tesviriHundurluyu 40 45 m e govdesinin diametri 100 150 sm e catan cadirabenzer ve ya enli piramidal cetirlidir Budaqlarin qabigi boz govdenin qabigi ise tund boz uzununa derin catlidir Zoglari six tuklu tumurcuqlari xirda ve yumurtavari olub uclari sivridir Yarpaqlari tokulendir Yarpagin uzunlugu 19 20 sm eni 4 8 sm olub kenari disli ve ya dilimli sethi derivaridir Ust terefi parlaq tund yasil rengli cilpaq alt terefi ise aciq yasil rengli kecesekilli tukludur Damarlari 9 13 cutdur Cicekleri bircinslidir Erkek ciceklerin uzunlugu 10 sm e qeder olub sallanmis sirgalarda tek tek yerlesir Disi cicekleri 2 3 u bir yerde olmaqla saplaq uzerinde destelerle yerlesir Saplagin uzeri six tukcuklu 10 sm uzunluqdadir Cicekyanligi 4 7 dilimli erkekciyi 4 12 ededdir Aprel may aylarinda cicekleyir kulek vasitesile tozlanir Meyvesi lepeli qozadir Qozasi 2 5 3 5 sm uzunluqda olub uzunsov ters ovalsekilli ellips ve ya nestervari qaideye yaxin hissesi pazaoxsar yumrulasmis ve ya bir az urekvaridir Qozalar sentyabr oktyabr aylarinda yetisir EkologiyasiIsti isiqseven torpagin munbitliyine cox telebkar saxtaya quraqliga az davamlidir Azerbaycanda yayilmasiIsmayilli Yalama Quba Terter Semkir Samaxi Berde rayonlarinda Talis zonasinda tesaduf edilir Azerbaycanin Qirmizi kitab ina daxil edilmisdir IstifadesiTek ekinlerde mebel senayesinde istifadesi meqsedyonludur Qozasinda nisasta qabiginda ve yarpaqlarinda asi maddeleri tanninler vardir EdebiyyatDerevya i kustarniki SSSR t 2 1951 Flora Azerbajdzhana t 3 1952 Azerbaycanin agac ve kollari II cild 1964 Azerbaycanin Qirmizi ve Yasil Kitablari na tovsiye olunan bitki ve bit ki formasiyalari 1996 Krasnaya Kniga SSSR 1984 Azerbaycanin Qirmizi Kitabi 1989 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Azerbaycanin nadir ve nesli kesilmekde olan oduncaqli bitkilerinin in situ ve ex situ seraitinde bioekoloji xususiyyetlerinin repro duk siyasinin reproduksiyasinin ve repatriasiyasinin elmi esaslari b e d alimlik derecesi almaq ucun dissertasiya Baki 2011 IstinadlarAzerbaycan Dendroflorasi III cild Baki Elm 2016 400 seh 2019 11 17 at the Wayback Machine T S Memmedov