İosif Antonoviç Reutt-(1786-1855), polkovnik, 42-ci eger polku komandiri, 1826-cı il iyul ayının 22-dən sentyabrın 6-na qədər İran qoşunları mühasirəsinə düşmüş Şuşa qalasının komendantı idi.
İosif Reutt | |
---|---|
İosif Antonoviç Reutt | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Qrodne quberniyası |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
Həyatı
İosif Antonoviç Reutt 1786-cı ildə Qrodne quberniyasında anadan olmuşdu. Reutt cəllad xislətli general idi. O, Yeger polkunda xidmət etdiyi zaman bu xislətə yiyələnmişdi. Bu polk öz sərtliyi ilə imperiya ordusunda tanınırdı. İperatorun bilavasitə nəzarəti altında fəaliyyət göstərirdi. Maraqlıdır ki, həmin hərbi hissənin demək olar bir çox zabitləri Azərbaycanın canına zəli kimi darışmışdılar.
Reutt hərbi hissənin 42-ci polkunun komandiri idi. Bu hissə Azərbaycan torpağında ağılasığmaz hərəkətlər etmişdi. Yalnız Qarabağ bölgəsində bu polkun doqquz rotası saxlanılırdı.
Reutt Şuşaya polkun 5 rotası ilə daxil olduğindan qərərgahı da burada yaratmışdı. Odur ki, Şuşaya olan hücumları genersl çox asanlıqla dəf edə bilirdi. Belə döyüşlərdən biri 1826-cı il iyulun 25-də oldu. Artıq o bu vaxt Şuşanın komendantı idi.
Rus generalının Şuşada törətdiyi qanlı hərəkətlər emənilər tərəfindən idarə olunurdu. Bu cəhətdən general çox asanlıqla dəf edə bilirdi. Belə döyüşlərdən biri 1826-cı il iyulun 25-də oldu. Artıq o bu vaxt Şuşanın komendantı idi.
Rus generalınn Şuşada törətdiyi qanlı hərəkətlər ermənilər tərəfindən idarə olunurdu. Bu cəhətdən general V. Q. Madatov daha çox fəallıq göstərirdi. O, Şuşadan müsəlmanların çıxarılmasına, bu gözəl şəhərin xristianlaşdırılmasına çalışırdı.
General Reutt Şuşada komendant olduğu vaxt təkcə burada qalmaqla gününü keçirmirdi. O, həm də Qarabağ kəndlərini gəzirdi, əxlaqına xas olan bir təbiətlə əhaliyə əzab verir, əmlaklarını soyub-talayırdı. Əldə etdiyi varidat hesabına Şuşada yaşayan zabit ailələri saxlayırdı. Bu talanlar Şuşada hərbiçilərin ehtiyaclarını ödəyirdi.
Reutt Qarbağda hər yerdə nəzarət qoymuşdu. Xan sarayını özünə qərərgah seçmişdi. Şəhərdəki səliqəli evlərdən yerli adamlar zorla çıxarılır, əvəzinə isə zabitlər maskunlaşırdılar. Rus generalı şəhərdə olan məscidləri belə müsəlmanların üzünə bağlamışdı. Ruslar məscidlərə qarşı istədiyi hərəkəti edirdilər.
Reuttun Qarabağda törəttdiyi cinayətlərə qarşı çıxan tapılmırdı. Etiraz səsini qaldıranlar isə dərhal cəza alır, yaxud Şuşadan çıxarılırdı. O burada mütləq hakim idi. Toz basmış arxiv sənədləri bu qəddar rus generalı barədı xeyli məlumatı hələ də özündə saxlayırdı.
42-ci Yeger polkunun komandiri polkovnik Reutt doqquz rotadan ibarət olan Qarabağdakı polkunun beş rotası ilə Şuşa qalasında sığınaq etmişdi. Bu qala bir az sonra, 1826-cı il iyulun 25-dən başlayaraq İran qoşunlarının əsas qüvvələri tərəfindən mühasirəyə alınmışdı. B a x: General Yermolovun çara göndərdiyi 1826-cı il 30 iyul tarixli raport (AKAK, c. VI, h. II, sənəd 651, səh. 357). Müqayisə et: N.Dubrovinin yuxarıda göstərilən əsəri, c. VI, səh. 635.
O, 9 oktyabr 1855-ci ildə Tiflisdə vəfat edib.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Qasım bəy Zakirin müasirləri, Bakı, "Şuşa", 2011.
Xarici keçidlər
- İosif Reut
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iosif Antonovic Reutt 1786 1855 polkovnik 42 ci eger polku komandiri 1826 ci il iyul ayinin 22 den sentyabrin 6 na qeder Iran qosunlari muhasiresine dusmus Susa qalasinin komendanti idi Iosif ReuttIosif Antonovic ReuttDogum tarixi 1786Dogum yeri Qrodne quberniyasiVefat tarixi 9 oktyabr 1855Vefat yeri Tiflis Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasiFealiyyeti herbi qulluqcuHeyatiIosif Antonovic Reutt 1786 ci ilde Qrodne quberniyasinda anadan olmusdu Reutt cellad xisletli general idi O Yeger polkunda xidmet etdiyi zaman bu xislete yiyelenmisdi Bu polk oz sertliyi ile imperiya ordusunda taninirdi Iperatorun bilavasite nezareti altinda fealiyyet gosterirdi Maraqlidir ki hemin herbi hissenin demek olar bir cox zabitleri Azerbaycanin canina zeli kimi darismisdilar Reutt herbi hissenin 42 ci polkunun komandiri idi Bu hisse Azerbaycan torpaginda agilasigmaz hereketler etmisdi Yalniz Qarabag bolgesinde bu polkun doqquz rotasi saxlanilirdi Reutt Susaya polkun 5 rotasi ile daxil oldugindan qerergahi da burada yaratmisdi Odur ki Susaya olan hucumlari genersl cox asanliqla def ede bilirdi Bele doyuslerden biri 1826 ci il iyulun 25 de oldu Artiq o bu vaxt Susanin komendanti idi Rus generalinin Susada toretdiyi qanli hereketler emeniler terefinden idare olunurdu Bu cehetden general cox asanliqla def ede bilirdi Bele doyuslerden biri 1826 ci il iyulun 25 de oldu Artiq o bu vaxt Susanin komendanti idi Rus generalinn Susada toretdiyi qanli hereketler ermeniler terefinden idare olunurdu Bu cehetden general V Q Madatov daha cox fealliq gosterirdi O Susadan muselmanlarin cixarilmasina bu gozel seherin xristianlasdirilmasina calisirdi General Reutt Susada komendant oldugu vaxt tekce burada qalmaqla gununu kecirmirdi O hem de Qarabag kendlerini gezirdi exlaqina xas olan bir tebietle ehaliye ezab verir emlaklarini soyub talayirdi Elde etdiyi varidat hesabina Susada yasayan zabit aileleri saxlayirdi Bu talanlar Susada herbicilerin ehtiyaclarini odeyirdi Reutt Qarbagda her yerde nezaret qoymusdu Xan sarayini ozune qerergah secmisdi Seherdeki seliqeli evlerden yerli adamlar zorla cixarilir evezine ise zabitler maskunlasirdilar Rus generali seherde olan mescidleri bele muselmanlarin uzune baglamisdi Ruslar mescidlere qarsi istediyi hereketi edirdiler Reuttun Qarabagda torettdiyi cinayetlere qarsi cixan tapilmirdi Etiraz sesini qaldiranlar ise derhal ceza alir yaxud Susadan cixarilirdi O burada mutleq hakim idi Toz basmis arxiv senedleri bu qeddar rus generali baredi xeyli melumati hele de ozunde saxlayirdi 42 ci Yeger polkunun komandiri polkovnik Reutt doqquz rotadan ibaret olan Qarabagdaki polkunun bes rotasi ile Susa qalasinda siginaq etmisdi Bu qala bir az sonra 1826 ci il iyulun 25 den baslayaraq Iran qosunlarinin esas quvveleri terefinden muhasireye alinmisdi B a x General Yermolovun cara gonderdiyi 1826 ci il 30 iyul tarixli raport AKAK c VI h II sened 651 seh 357 Muqayise et N Dubrovinin yuxarida gosterilen eseri c VI seh 635 O 9 oktyabr 1855 ci ilde Tiflisde vefat edib MenbeEnver Cingizoglu Qasim bey Zakirin muasirleri Baki Susa 2011 Xarici kecidlerIosif ReutHemcinin baxQarabag Susa