İnsan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsi (ing. Human-Computer Interaction — HCI) — insanlar və kompüterlər arasındakı interfeyslərin dizaynı, inkişafı və qiymətləndirilməsi ilə məşğul olan bir elmi sahədir. Bu sahə, istifadəçilərin kompüter sistemləri ilə effektiv və rahat qarşılıqlı əlaqəsini təmin etməyi hədəfləyir.
HCI sahəsi müxtəlif elmlərin, o cümlədən kompüter elmləri, psixologiya, erqonomika, sosiologiya və dizaynın inteqrasiyasını təşkil edir. Bu fənlərin birgə tətbiqi ilə HCI, istifadəçi interfeyslərinin istifadəyə yararlılığını və əlçatanlığını artırmağa yönəlmişdir. Azərbaycanda da HCI sahəsinə böyük diqqət yetirilir. Məsələn, 2022-ci ilin sentyabr ayında Naxçıvan şəhərində İnsan-Kompüter Qarşılıqlı Əlaqəsi üzrə Beynəlxalq Şərq Konfransı keçirilmişdir.
HCI sahəsi sürətlə inkişaf edir və texnologiyanın həyatımızdakı rolunun artması ilə daha da əhəmiyyətli olur. Bu sahədəki yenilişlər və araşdırmalar, istifadəçilərin texnoloji sistemlərlə daha təbii və effektiv qarşılıqlı əlaqəsini təmin etməyə yönəlmişdir.
İnsan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsi (HCI) insanlarla kompüterlər arasında əlaqəni tədqiq edən bir sahədir. Bu, istifadəçilərin texnologiyadan necə faydalandığını, sistemlərin necə dizayn edildiyini və istifadəçi təcrübəsinin necə inkişaf etdirildiyini öyrənir. HCI, istifadəçi interfeyslərinin dizaynı, interaktiv sistemlərin yaradılması, istifadəçi davranışının analizi və insanların texnologiyaya qarşı münasibətini anlamaq üçün müxtəlif metodlar və nəzəriyyələr tətbiq edir. Bu sahə, istifadəçi məmnuniyyətini artırmaq və sistemlərin effektivliyini təmin etmək məqsədini güdür.
Tədqiqat sahəsi olaraq insan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsi kompüter elmləri, davranış elmləri, dizayn, media tədqiqatları və bir sıra digər tədqiqat sahələrinin kəsişməsində yerləşir. Bu termin Stüart K. Kard, Allen Nyuvell və Tomas P. Moran tərəfindən 1983-cü ildə nəşr olunan "İnsan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsi psixologiyası" (ing. The Psychology of Human-Computer Interaction) kitabında populyarlaşdı.
İlk məlum istifadə 1975-ci ildə Karlayl tərəfindən olmuşdur. Termin, xüsusi və məhdud istifadəsi olan digər vasitələrdən fərqli olaraq, kompüterlərin çox vaxt istifadəçi və kompüter arasında açıq dialoqu ehtiva edən bir çox istifadəyə malik olduğunu çatdırmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. Dialoq konsepsiyası insan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsini insandan-insana qarşılıqlı əlaqəsinə bənzədir: bu sahədə nəzəri mülahizələr üçün kritik məna daşıyan analogiya
Tarixi
İnsan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsi (HCI) sahəsinin tarixi 1960-cı illərə, kompüterlərin daha geniş istifadə edilməyə başladığı dövrə qədər gedib çıxır. HCI-nin inkişafı aşağıdakı mərhələlərdən ibarətdir:
İlk tədqiqatlar (1960-cı illər)
Bu dövrdə HCI-nin əsas anlayışları formalaşmağa başladı. Douglas Engelbart, insanın kompüterlə qarşılıqlı əlaqəsini inkişaf etdirmək üçün "mouse" (siçan) və "hypertext" (hipermətin) kimi innovativ texnologiyalar təqdim etdi.
İlk interfeyslər (1970-1980-ci illər)
Kompüterlərin daha çox insan tərəfindən istifadəsi üçün qrafik interfeyslərin (GUI) yaradılması ilə HCI sahəsi daha da irəlilədi. Xerox PARC (Palo Alto Research Center) tədqiqat mərkəzində ilk GUI sistemləri (məsələn, Alto) inkişaf etdirildi.
Kommersiya və qəbul (1980-ci illər)
Apple şirkəti, Macintosh kompüterini təqdim edərək GUI-nin geniş yayılmasına səbəb oldu. Bu, insan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsinin daha intuitiv və istifadəçi dostu olmasını təmin etdi.
İnternetin yüksəlişi (1990-cı illər)
İnternetin populyarlaşması ilə veb interfeyslər və interaktiv sistemlər inkişaf etməyə başladı. HCI sahəsində istifadəçi tədqiqatları və istifadəçi təcrübəsi dizaynı (UX design) ön plana çıxdı.
Mobil və toxunma intefeysləri (2000-ci illər)
Mobil cihazların artması ilə, toxunma interfeysləri və mobil tətbiq dizaynı HCI-nin əsas tərkib hissəsinə çevrildi. İstifadəçi təcrübəsi daha da əhəmiyyətli hala gəldi.
Müasir İnkişaflar (2010-cu illər və sonrası)
İrəliləyişlər, süni intellekt, genişləndirilmiş reallıq (AR) və virtual reallıq (VR) kimi yeni texnologiyalarla HCI sahəsində daha da dərinləşdi. İstifadəçi mərkəzli dizayn prinsipləri daha da mükəmməlləşdi.
HCI tarixi, texnologiyanın inkişafı ilə yanaşı, istifadəçilərin ehtiyaclarını və davranışlarını anlamağa yönəlmiş tədqiqatlarla zəngin bir sahədir. Bu sahənin məqsədi, insanların kompüterlərlə daha rahat və səmərəli qarşılıqlı əlaqə qurmasına imkan tanımaqdır.
İnsan-kompüter interfeysi
İnsan-kompüter interfeysi (HCI), insanların kompüter sistemləri ilə qarşılıqlı əlaqəsini təmin edən vasitə və ya sistemdir. HCI, istifadəçilərin kompüterlər, mobil cihazlar, proqramlar və digər texnologiyalarla necə əlaqə qurduğunu və bu prosesdə istifadə olunan dizayn prinsiplərini əhatə edir. HCI aşağıdakı elementlərdən ibarətdir:
İnterfeys dizaynı
İnterfeys dizaynı, istifadəçinin rahat və intuitiv şəkildə məlumatlarla qarşılıqlı əlaqə qurmasını təmin edən vizual və funksional elementlərin tərtibatını əhatə edir. Bu, düymələr, menyular, ikonlar və digər vizual elementlərin yerləşdirilməsi ilə bağlıdır.
İstifadəçi təcrübəsi (UX)
İstifadəçi təcrübəsi, bir interfeysin istifadəçi tərəfindən necə qəbul edildiyini, istifadə rahatlığını, funksionallığını və ümumi məmnuniyyətini ifadə edir. Geniş inkişaf etmiş bir UX, istifadəçinin interfeysdən məmnun qalmasını və onu rahatlıqla istifadə etməsini təmin edir.
İstifadəçi araşdırmaları
HCI sahəsində istifadəçilərin ehtiyaclarını və davranışlarını anlamaq üçün müxtəlif araşdırmalar aparılır. Bu araşdırmalar, interfeysin inkişafında istifadəçi geribildirimi və təhlilini əhatə edir.
Fiziki intuitivlik
İnterfeysin necə hiss olunduğu və işlədiyi, fiziki aktivliklər və sensorik reaksiyalarla bağlıdır. Toxunma, səs, vizual elementlər və bədən dilinin istifadəsi HCI-nin müasir istiqamətlərindəndir.
Texnologiyalar
Müxtəlif texnologiyalar (məsələn, toxunma ekranları, səsli köməkçilər, virtual reallıq və genişləndirilmiş reallıq) insan-kompüter interfeysi sahəsinə yeni imkanlar təqdim edir. Bu texnologiyalar, daha interaktiv və intuitiv interfeyslərin yaradılmasına imkan tanıyır.
İnsan-kompüter interfeysi sahəsi, istifadəçilərin texnologiyaya daha təbii və rahat bir şəkildə yaxınlaşmasını təmin etmək üçün davamlı olaraq inkişaf edir.
İstinadlar
- Grudin, Jonathan. "Utility and usability: research issues and development contexts". Interacting with Computers. 4 (2). 1992: 209–217. doi:10.1016/0953-5438(92)90005-z.
- Dourish, Paul. Where the Action Is: The Foundations of Embodied Interaction. Cambridge, MA: MIT Press. 2001. ISBN .
- Rogers, Yvonne. "HCI Theory: Classical, Modern, and Contemporary". Synthesis Lectures on Human-Centered Informatics. 5 (2). 2012: 1–129. doi:10.2200/S00418ED1V01Y201205HCI014.
- Hewett; Baecker; Card; Carey; Gasen; Mantei; Perlman; Strong; Verplank. "ACM SIGCHI Curricula for Human–Computer Interaction". ACM SIGCHI. 17 August 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 July 2014.
- Gurcan, Fatih; Cagiltay, Nergiz Ercil; Cagiltay, Kursat. "Mapping Human–Computer Interaction Research Themes and Trends from Its Existence to Today: A Topic Modeling-Based Review of past 60 Years". International Journal of Human–Computer Interaction. 37 (3). 2021-02-07: 267–280. doi:10.1080/10447318.2020.1819668. ISSN 1044-7318.
- Suchman, Lucy. Plans and Situated Action. The Problem of Human-Machine Communication. New York, Cambridge: Cambridge University Press. 1987. ISBN . İstifadə tarixi: 7 March 2015.
- Posard, Marek; Rinderknecht, R. Gordon. "Do people like working with computers more than human beings?". Computers in Human Behavior. 51. 2015: 232–238. doi:10.1016/j.chb.2015.04.057.
- Chalmers, Matthew; Galani, Areti. Seamful interweaving // Proceedings of the 5th conference on Designing interactive systems: Processes, practices, methods, and techniques (PDF). 2004. 243–252. doi:10.1145/1013115.1013149. ISBN . 2020-08-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2019-10-04.
- Barkhuus, Louise; Polichar, Valerie E. "Empowerment through seamfulness: smart phones in everyday life". Personal and Ubiquitous Computing. 15 (6). 2011: 629–639. doi:10.1007/s00779-010-0342-4.
- ; Boehner, Kirsten; David, Shay; Joseph, Kaye. Reflective design // Proceedings of the 4th decennial conference on Critical computing: Between sense and sensibility. 5. 2005. 49–58. doi:10.1145/1094562.1094569. ISBN .
Ədəbiyyat
- Akademik rəylər
- Julie A. Jacko (Ed.). (2012). Human–Computer Interaction Handbook (3rd Edition). CRC Press. ISBN
- Andrew Sears and Julie A. Jacko (Eds.). (2007). Human–Computer Interaction Handbook (2nd Edition). CRC Press. ISBN
- Julie A. Jacko and Andrew Sears (Eds.). (2003). Human–Computer Interaction Handbook. Mahwah: Lawrence Erlbaum & Associates. ISBN
- Dix, A. (2004). Human–computer interaction (3rd ed.). Pearson Education. ISBN
- Stuart K. Card, Thomas P. Moran, Allen Newell (1983): The Psychology of Human–Computer Interaction. Erlbaum, Hillsdale 1983 ISBN
- Sahənin tarixinə baxış
- Jonathan Grudin: A moving target: The evolution of human–computer interaction. In Andrew Sears and Julie A. Jacko (Eds.). (2007). Human–Computer Interaction Handbook (2nd Edition). CRC Press. ISBN
- . "A brief history of human–computer interaction technology". Interactions. 5 (2). 1998: 44–54. CiteSeerX 10.1.1.23.2422. doi:10.1145/274430.274436.
- John M. Carroll (information scientist): Human–Computer Interaction: History and Status. Encyclopedia Entry at Interaction-Design.org
- Carroll, John M. "Conceptualizing a possible discipline of human–computer interaction". Interacting with Computers. 22 (1). 2010: 3–12. doi:10.1016/j.intcom.2009.11.008.
- Sara Candeias, S. and A. Veiga The dialogue between man and machine: the role of language theory and technology, Sandra M. Aluísio & Stella E. O. Tagnin, New Language Technologies, and Linguistic Research, A Two-Way Road: cap. 11. Cambridge Scholars Publishing. (ISBN )
- Sosial Elmlər və HCI
- Nass, Clifford; Fogg, B. J.; Moon, Youngme. "Can computers be teammates?". International Journal of Human-Computer Studies. 45 (6). 1996: 669–678. doi:10.1006/ijhc.1996.0073.
- Nass, Clifford; Moon, Youngme. "Machines and mindlessness: Social responses to computers". Journal of Social Issues. 56 (1). 2000: 81–103. doi:10.1111/0022-4537.00153.
- Posard, Marek N. "Status processes in human–computer interactions: Does gender matter?". Computers in Human Behavior. 37. 2014: 189–195. doi:10.1016/j.chb.2014.04.025.
- Posard, Marek N.; Rinderknecht, R. Gordon. "Do people like working with computers more than human beings?". Computers in Human Behavior. 51. 2015: 232–238. doi:10.1016/j.chb.2015.04.057.
- Akademik jurnallar
- ACM Transactions on Computer-Human Interaction
- Behaviour & Information Technology [1]
- Interacting with Computers
- International Journal of Human-Computer Interaction
- International Journal of Human-Computer Studies
- Human–Computer Interaction [2] [3]
- Sənədlər toplusu
- Ronald M. Baecker, Jonathan Grudin, William A. S. Buxton, Saul Greenberg (Eds.) (1995): Readings in human–computer interaction. Toward the Year 2000. 2. ed. Morgan Kaufmann, San Francisco 1995 ISBN
- Mithun Ahamed, Developing a Message Interface Architecture for Android Operating Systems, (2015). [4]
- Daha geniş auditoriya üçün nəzərdə tutulmuş bir və ya bir neçə müəllifin şərhləri
- Jakob Nielsen: Usability Engineering. Academic Press, Boston 1993 ISBN
- Donald Norman: The Psychology of Everyday Things. Basic Books, New York 1988 ISBN
- Jef Raskin: The Humane Interface. New directions for designing interactive systems. Addison-Wesley, Boston 2000 ISBN
- Bruce Tognazzini: Tog on Interface. Addison-Wesley, Reading 1991 ISBN
- Dərsliklər
- Alan Dix, Janet Finlay, Gregory Abowd, and Russell Beale (2003): Human–Computer Interaction. 3rd Edition. Prentice Hall, 2003. http://hcibook.com/e3/ ISBN
- Yvonne Rogers, Helen Sharp & Jenny Preece: Interaction Design: Beyond Human–Computer Interaction, 3rd ed. John Wiley & Sons Ltd., 2011 ISBN
- Helen Sharp, Yvonne Rogers & Jenny Preece: Interaction Design: Beyond Human–Computer Interaction, 2nd ed. John Wiley & Sons Ltd., 2007 ISBN
- Matt Jones (interaction designer) and Gary Marsden (2006). Mobile Interaction Design, Ltd.
Xarici keçidlər
- Bad Human Factors Designs
- The HCI Wiki Bibliography with over 100,000 publications.
- The HCI Bibliography Over 100,000 publications about HCI.
- Human-Centered Computing Education Digital Library
- HCI Webliography
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Insan komputer qarsiliqli elaqesi ing Human Computer Interaction HCI insanlar ve komputerler arasindaki interfeyslerin dizayni inkisafi ve qiymetlendirilmesi ile mesgul olan bir elmi sahedir 1 Bu sahe istifadecilerin komputer sistemleri ile effektiv ve rahat qarsiliqli elaqesini temin etmeyi hedefleyir 2 Komputer monitoru mexanizm ve istifadeci arasinda vizual interfeys temin edir HCI sahesi muxtelif elmlerin o cumleden komputer elmleri psixologiya erqonomika sosiologiya ve dizaynin inteqrasiyasini teskil edir Bu fenlerin birge tetbiqi ile HCI istifadeci interfeyslerinin istifadeye yararliligini ve elcatanligini artirmaga yonelmisdir 3 Azerbaycanda da HCI sahesine boyuk diqqet yetirilir Meselen 2022 ci ilin sentyabr ayinda Naxcivan seherinde Insan Komputer Qarsiliqli Elaqesi uzre Beynelxalq Serq Konfransi kecirilmisdir HCI sahesi suretle inkisaf edir ve texnologiyanin heyatimizdaki rolunun artmasi ile daha da ehemiyyetli olur Bu sahedeki yenilisler ve arasdirmalar istifadecilerin texnoloji sistemlerle daha tebii ve effektiv qarsiliqli elaqesini temin etmeye yonelmisdir 4 Insan komputer qarsiliqli elaqesi HCI insanlarla komputerler arasinda elaqeni tedqiq eden bir sahedir Bu istifadecilerin texnologiyadan nece faydalandigini sistemlerin nece dizayn edildiyini ve istifadeci tecrubesinin nece inkisaf etdirildiyini oyrenir HCI istifadeci interfeyslerinin dizayni interaktiv sistemlerin yaradilmasi istifadeci davranisinin analizi ve insanlarin texnologiyaya qarsi munasibetini anlamaq ucun muxtelif metodlar ve nezeriyyeler tetbiq edir Bu sahe istifadeci memnuniyyetini artirmaq ve sistemlerin effektivliyini temin etmek meqsedini gudur Tedqiqat sahesi olaraq insan komputer qarsiliqli elaqesi komputer elmleri davranis elmleri dizayn media tedqiqatlari ve bir sira diger tedqiqat sahelerinin kesismesinde yerlesir 5 Bu termin Stuart K Kard Allen Nyuvell ve Tomas P Moran terefinden 1983 cu ilde nesr olunan Insan komputer qarsiliqli elaqesi psixologiyasi ing The Psychology of Human Computer Interaction kitabinda populyarlasdi Ilk melum istifade 1975 ci ilde Karlayl terefinden olmusdur Termin xususi ve mehdud istifadesi olan diger vasitelerden ferqli olaraq komputerlerin cox vaxt istifadeci ve komputer arasinda aciq dialoqu ehtiva eden bir cox istifadeye malik oldugunu catdirmaq ucun nezerde tutulmusdur Dialoq konsepsiyasi insan komputer qarsiliqli elaqesini insandan insana qarsiliqli elaqesine benzedir bu sahede nezeri mulahizeler ucun kritik mena dasiyan analogiya 6 Mundericat 1 Tarixi 1 1 Ilk tedqiqatlar 1960 ci iller 1 2 Ilk interfeysler 1970 1980 ci iller 1 3 Kommersiya ve qebul 1980 ci iller 1 4 Internetin yukselisi 1990 ci iller 1 5 Mobil ve toxunma intefeysleri 2000 ci iller 1 6 Muasir Inkisaflar 2010 cu iller ve sonrasi 2 Insan komputer interfeysi 2 1 Interfeys dizayni 2 2 Istifadeci tecrubesi UX 2 3 Istifadeci arasdirmalari 2 4 Fiziki intuitivlik 2 5 Texnologiyalar 3 Istinadlar 4 Edebiyyat 5 Xarici kecidlerTarixiredakteInsan komputer qarsiliqli elaqesi HCI sahesinin tarixi 1960 ci illere komputerlerin daha genis istifade edilmeye basladigi dovre qeder gedib cixir HCI nin inkisafi asagidaki merhelelerden ibaretdir Ilk tedqiqatlar 1960 ci iller redakte Bu dovrde HCI nin esas anlayislari formalasmaga basladi Douglas Engelbart insanin komputerle qarsiliqli elaqesini inkisaf etdirmek ucun mouse sican ve hypertext hipermetin kimi innovativ texnologiyalar teqdim etdi Ilk interfeysler 1970 1980 ci iller redakte Komputerlerin daha cox insan terefinden istifadesi ucun qrafik interfeyslerin GUI yaradilmasi ile HCI sahesi daha da ireliledi Xerox PARC Palo Alto Research Center tedqiqat merkezinde ilk GUI sistemleri meselen Alto inkisaf etdirildi Kommersiya ve qebul 1980 ci iller redakte Apple sirketi Macintosh komputerini teqdim ederek GUI nin genis yayilmasina sebeb oldu Bu insan komputer qarsiliqli elaqesinin daha intuitiv ve istifadeci dostu olmasini temin etdi Internetin yukselisi 1990 ci iller redakte Internetin populyarlasmasi ile veb interfeysler ve interaktiv sistemler inkisaf etmeye basladi HCI sahesinde istifadeci tedqiqatlari ve istifadeci tecrubesi dizayni UX design on plana cixdi 7 Mobil ve toxunma intefeysleri 2000 ci iller redakte Mobil cihazlarin artmasi ile toxunma interfeysleri ve mobil tetbiq dizayni HCI nin esas terkib hissesine cevrildi Istifadeci tecrubesi daha da ehemiyyetli hala geldi Muasir Inkisaflar 2010 cu iller ve sonrasi redakte Irelileyisler suni intellekt genislendirilmis realliq AR ve virtual realliq VR kimi yeni texnologiyalarla HCI sahesinde daha da derinlesdi Istifadeci merkezli dizayn prinsipleri daha da mukemmellesdi 8 HCI tarixi texnologiyanin inkisafi ile yanasi istifadecilerin ehtiyaclarini ve davranislarini anlamaga yonelmis tedqiqatlarla zengin bir sahedir Bu sahenin meqsedi insanlarin komputerlerle daha rahat ve semereli qarsiliqli elaqe qurmasina imkan tanimaqdir Insan komputer interfeysiredakteInsan komputer interfeysi HCI insanlarin komputer sistemleri ile qarsiliqli elaqesini temin eden vasite ve ya sistemdir HCI istifadecilerin komputerler mobil cihazlar proqramlar ve diger texnologiyalarla nece elaqe qurdugunu ve bu prosesde istifade olunan dizayn prinsiplerini ehate edir HCI asagidaki elementlerden ibaretdir Interfeys dizayniredakte Interfeys dizayni istifadecinin rahat ve intuitiv sekilde melumatlarla qarsiliqli elaqe qurmasini temin eden vizual ve funksional elementlerin tertibatini ehate edir Bu duymeler menyular ikonlar ve diger vizual elementlerin yerlesdirilmesi ile baglidir Istifadeci tecrubesi UX redakte Istifadeci tecrubesi bir interfeysin istifadeci terefinden nece qebul edildiyini istifade rahatligini funksionalligini ve umumi memnuniyyetini ifade edir Genis inkisaf etmis bir UX istifadecinin interfeysden memnun qalmasini ve onu rahatliqla istifade etmesini temin edir 9 Istifadeci arasdirmalariredakte HCI sahesinde istifadecilerin ehtiyaclarini ve davranislarini anlamaq ucun muxtelif arasdirmalar aparilir Bu arasdirmalar interfeysin inkisafinda istifadeci geribildirimi ve tehlilini ehate edir Fiziki intuitivlikredakte Interfeysin nece hiss olundugu ve islediyi fiziki aktivlikler ve sensorik reaksiyalarla baglidir Toxunma ses vizual elementler ve beden dilinin istifadesi HCI nin muasir istiqametlerindendir 10 Texnologiyalarredakte Muxtelif texnologiyalar meselen toxunma ekranlari sesli komekciler virtual realliq ve genislendirilmis realliq insan komputer interfeysi sahesine yeni imkanlar teqdim edir Bu texnologiyalar daha interaktiv ve intuitiv interfeyslerin yaradilmasina imkan taniyir Insan komputer interfeysi sahesi istifadecilerin texnologiyaya daha tebii ve rahat bir sekilde yaxinlasmasini temin etmek ucun davamli olaraq inkisaf edir Istinadlarredakte Grudin Jonathan Utility and usability research issues and development contexts Interacting with Computers 4 2 1992 209 217 doi 10 1016 0953 5438 92 90005 z Dourish Paul Where the Action Is The Foundations of Embodied Interaction Cambridge MA MIT Press 2001 ISBN 9780262541787 Rogers Yvonne HCI Theory Classical Modern and Contemporary Synthesis Lectures on Human Centered Informatics 5 2 2012 1 129 doi 10 2200 S00418ED1V01Y201205HCI014 Hewett Baecker Card Carey Gasen Mantei Perlman Strong Verplank ACM SIGCHI Curricula for Human Computer Interaction ACM SIGCHI 17 August 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 July 2014 Gurcan Fatih Cagiltay Nergiz Ercil Cagiltay Kursat Mapping Human Computer Interaction Research Themes and Trends from Its Existence to Today A Topic Modeling Based Review of past 60 Years International Journal of Human Computer Interaction 37 3 2021 02 07 267 280 doi 10 1080 10447318 2020 1819668 ISSN 1044 7318 Suchman Lucy Plans and Situated Action The Problem of Human Machine Communication New York Cambridge Cambridge University Press 1987 ISBN 9780521337397 Istifade tarixi 7 March 2015 Posard Marek Rinderknecht R Gordon Do people like working with computers more than human beings Computers in Human Behavior 51 2015 232 238 doi 10 1016 j chb 2015 04 057 Chalmers Matthew Galani Areti Seamful interweaving Proceedings of the 5th conference on Designing interactive systems Processes practices methods and techniques PDF 2004 243 252 doi 10 1145 1013115 1013149 ISBN 978 1581137873 2020 08 01 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2019 10 04 Barkhuus Louise Polichar Valerie E Empowerment through seamfulness smart phones in everyday life Personal and Ubiquitous Computing 15 6 2011 629 639 doi 10 1007 s00779 010 0342 4 Sengers Phoebe Boehner Kirsten David Shay Joseph Kaye Reflective design Proceedings of the 4th decennial conference on Critical computing Between sense and sensibility 5 2005 49 58 doi 10 1145 1094562 1094569 ISBN 978 1595932037 EdebiyyatredakteAkademik reyler Julie A Jacko Ed 2012 Human Computer Interaction Handbook 3rd Edition CRC Press ISBN 1 4398 2943 8 Andrew Sears and Julie A Jacko Eds 2007 Human Computer Interaction Handbook 2nd Edition CRC Press ISBN 0 8058 5870 9 Julie A Jacko and Andrew Sears Eds 2003 Human Computer Interaction Handbook Mahwah Lawrence Erlbaum amp Associates ISBN 0 8058 4468 6 Dix A 2004 Human computer interaction 3rd ed Pearson Education ISBN 0 1304 6109 1 Stuart K Card Thomas P Moran Allen Newell 1983 The Psychology of Human Computer Interaction Erlbaum Hillsdale 1983 ISBN 0 89859 243 7 Sahenin tarixine baxis Jonathan Grudin A moving target The evolution of human computer interaction In Andrew Sears and Julie A Jacko Eds 2007 Human Computer Interaction Handbook 2nd Edition CRC Press ISBN 0 8058 5870 9 Myers Brad A brief history of human computer interaction technology Interactions 5 2 1998 44 54 CiteSeerX 10 1 1 23 2422 doi 10 1145 274430 274436 John M Carroll information scientist Human Computer Interaction History and Status Encyclopedia Entry at Interaction Design org Carroll John M Conceptualizing a possible discipline of human computer interaction Interacting with Computers 22 1 2010 3 12 doi 10 1016 j intcom 2009 11 008 Sara Candeias S and A Veiga The dialogue between man and machine the role of language theory and technology Sandra M Aluisio amp Stella E O Tagnin New Language Technologies and Linguistic Research A Two Way Road cap 11 Cambridge Scholars Publishing ISBN 978 1 4438 5377 4 Sosial Elmler ve HCI Nass Clifford Fogg B J Moon Youngme Can computers be teammates International Journal of Human Computer Studies 45 6 1996 669 678 doi 10 1006 ijhc 1996 0073 Nass Clifford Moon Youngme Machines and mindlessness Social responses to computers Journal of Social Issues 56 1 2000 81 103 doi 10 1111 0022 4537 00153 Posard Marek N Status processes in human computer interactions Does gender matter Computers in Human Behavior 37 2014 189 195 doi 10 1016 j chb 2014 04 025 Posard Marek N Rinderknecht R Gordon Do people like working with computers more than human beings Computers in Human Behavior 51 2015 232 238 doi 10 1016 j chb 2015 04 057 Akademik jurnallar ACM Transactions on Computer Human Interaction Behaviour amp Information Technology 1 Interacting with Computers International Journal of Human Computer Interaction International Journal of Human Computer Studies Human Computer Interaction 2 3 Senedler toplusu Ronald M Baecker Jonathan Grudin William A S Buxton Saul Greenberg Eds 1995 Readings in human computer interaction Toward the Year 2000 2 ed Morgan Kaufmann San Francisco 1995 ISBN 1 55860 246 1 Mithun Ahamed Developing a Message Interface Architecture for Android Operating Systems 2015 4 Daha genis auditoriya ucun nezerde tutulmus bir ve ya bir nece muellifin serhleri Jakob Nielsen Usability Engineering Academic Press Boston 1993 ISBN 0 12 518405 0 Donald Norman The Psychology of Everyday Things Basic Books New York 1988 ISBN 0 465 06709 3 Jef Raskin The Humane Interface New directions for designing interactive systems Addison Wesley Boston 2000 ISBN 0 201 37937 6 Bruce Tognazzini Tog on Interface Addison Wesley Reading 1991 ISBN 0 201 60842 1 Derslikler Alan Dix Janet Finlay Gregory Abowd and Russell Beale 2003 Human Computer Interaction 3rd Edition Prentice Hall 2003 http hcibook com e3 ISBN 0 13 046109 1 Yvonne Rogers Helen Sharp amp Jenny Preece Interaction Design Beyond Human Computer Interaction 3rd ed John Wiley amp Sons Ltd 2011 ISBN 0 470 66576 9 Helen Sharp Yvonne Rogers amp Jenny Preece Interaction Design Beyond Human Computer Interaction 2nd ed John Wiley amp Sons Ltd 2007 ISBN 0 470 01866 6 Matt Jones interaction designer and Gary Marsden 2006 Mobile Interaction Design John Wiley and Sons Ltd Xarici kecidlerredakte nbsp Vikianbarda Insan komputer qarsiliqli elaqesi ile elaqeli mediafayllar var Bad Human Factors Designs The HCI Wiki Bibliography with over 100 000 publications The HCI Bibliography Over 100 000 publications about HCI Human Centered Computing Education Digital Library HCI Webliography Menbe https az wikipedia org w index php title Insan komputer qarsiliqli elaqesi amp oldid 7822522