Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İnquri Su Elektrik Stansiyası — Qafqazın ən böyük su elektrik stansiyası. Abxaziya Respublikası ilə Gürcüstanın Samegrelo-Zemo Svaneti sərhədində, İnquri çayı üzərində, Cvari şəhəri yaxınlığında yerləşir. SES-in əsas qurğularının həm Qondarma Abxaziya Respublikası, həm də Gürcüstan ərazisində yerləşdiyinə görə istismar yalnız tərəflərin əməkdaşlığı ilə mümkündür. Hal-hazırda, hündürlüyü 271,5 metr (891 fut) olan dünyanın ikinci ən yüksək dəmir-beton bəndidir.
| İnquri SES | |
|---|---|
| İnquri Su Elektrik Stansiyası | |
 İnquri bəndi | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Çay | İnquri |
| Sahibi | Gürcüstan hökuməti |
| Status | İşlək |
| Tikilmə tarixi | 1978 |
| Əsas xüsusiyyətləri | |
| İllik elektroenerji istehsalı | 4430 mln. kVt⋅s |
| Elektrik enerjisi gücü | 1300 MVt |
| Avadanlıq xüsusiyyətləri | |
| Turbin tipi | Hidroaqreqat |
| Əsas qurğular | |
| Bənd tipi | dəmir-beton |
| Bəndin hündürlüyü | 271,5 m |
| Bəndin eni | 728 m |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Gürcüstan |
| Yer | İnquri çayı üzərində |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
XX əsrin 60-cı illərinin əvvəllərində Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının Birinci Katibi və dövlət başçısı Nikita Xruşşov əvvəlcə Bzib çayında əsas bənd və su elektrik stansiyası tikmək təklifini verdi. Çünkü, ora onun ən sevimli kurortu Pitsunda çayının mənsəbinə yaxınlıqda yerləşirdi. Lakin bununla belə mütəxəssislər, Bzib çayı üzərində qurulan bir bəndin Pitsunda çimərliyinə ziyan vuracağına və bunun fəlakətli nəticələrə gətirib çıxaracağını təxmin etdilər. Bu səbəbdən onlar Bzib əvəzinə bəndin dəniz sahilindən xeyli uzaqda dağlardan axan İnguri çayı üzərində inşa edilməsi təklifini verdilər.
1960-cı illərin əvvəllərində "Hidroproyekt" İnquri SES-in tikintisini layihələndirdi. İnquri bəndinin inşasına 1961-ci ildə başlanıldı. Bənd 1978-ci ildə müvəqqəti olaraq fəaliyyətə başlamışdı. Onun tam istismarı isə 1987-ci ildə tikinti tamamlandıqdan sonra oldu. Bənd 1994-cü ildə bənd Hidroproyekt mühəndisləri tərəfindən yoxlanılaraq, bəndin qəzalı vəziyyətdə olduğu aşkar edildi. Bənd yalnız 1999-cu ildə xarici investorların köməyi ilə təmir edildi.
Təsviri
İnquri Su Elektrik Stansiyası bənd hidroelektro stansiyasıdır. Onun hidravlik sxemi İnquri çayından suyu Eriskali çayı hövzəsinə yönəldilməsi ilə çalışır. Ümumi 410 metr suyun təzyiqindən, 226 metri bənd vasitəsi, yerdə qalan 184 metr təzqiqin vurulması ilə alınır. SES-in quruluşu:
- İnquri çayının hövzəsi boyunca 271,5 m yüksəklikdə və 728 m uzunluğunda tağlı beton bəndi var. Keçmiş SSRİ ərazisindəki ikinci ən yüksək (Nurek SES-in daşla doldurulmuş bəndindən sonra) və dünyanın ən yüksək 6-cı bəndidir. Bəndin hündürlüyü 50 m olan tıxacdan və hündürlüyü 221,5 m olan həqiqi tağlı bənddən ibarətdir (eniş 510.5 / 289.0). Tıxacın üst səviyyəsindəki bəndin qalınlığı 52 m, silsilə səviyyəsində - 10 m-dir. Bəndin gövdəsində boş su axıdılması üçün istifadə olunan 5 m diametrli yeddi tökmə boru var; əlavə olaraq, bəndin yuxarısında 2700 m³ / saniyə qədər su keçmək üçün nəzərdə tutulmuş 3,5 m enində və 9,6 m dərinliyində 12 yarımboru yolu var.
- Derivasiya tunelində su qəbulu üçün dərin tunel tipli suqəbuledici yerləşir. Su girişində iki deşik var, hansı ki, sonradan onlar birinə bağlanır.
- Diametri 9,5 m və uzunluğu 15 km -dən çox olan təzyiq yönləndirmə tuneli mövcuddur. Tunelin girişindəki boru uzunluğu 101 m, tunelin sonunda 165 m-dir.
- Tənzimləyici rezervuar.
- Diametri 5 m olan disk klapanları ilə bağlanmış yeraltı turbin su kəmərlərinin beş xətti.
- Su elektrik stansiyasının yeraltı binası.
- Boşaltma tuneli.
SES-in gücü 1300 MVt, illik orta istehsal gücü 4,430 milyon kVt / saatdır. SES binasında 325 m (maksimum baş - 410 m) təzyiqdə işləyə bilən hər turbindən maksimum axını - 90 m³ / san olan "Turboatom" istehsalı radial-oxlu 5 hidroaqreqat turbinlər var. Turbinlər 260 MVt gücə malik hidrogen generatorlarını idarə edir. SES-in təzyiqli strukturları, ümumi həcmi 1110 milyon m³ olan və faydalı həcmi 676 milyon m³ olan Cavar (İnquri) su anbarını təşkil edir.
Müasir vəziyyəti
İnguri Su Elektrik Stansiyası Gürcü-abxaz münaqişəsi zonasının ərazisində yerləşir və buna görə də münaqişə həll olunana qədər onun gücündən maksimum istifadə imkanları məhduddur. Su elektrik stansiyalarının strukturları həm Gürcüstan ərazisində (bənd, su qəbuledicisi və tunelin bir hissəsi), həm də Abxaziyada (tunelin bir hissəsi və su elektrik stansiyasının binası), əlavə olaraq İnguri su elektrik stansiyasında, İnguri su elektrik stansiyasına əlavə olaraq, Abxaziya ərazisində yerləşən Eristskali çayı üzərində dörd diferensial su elektrik stansiyası da var (I -II, -III və -IV), buna görə də enerji kompleksinin tam güclə işləməsi üçün hər iki tərəfin əməkdaşlığı şərtdir.
Su Elektrik Stansiyası Gürcüstan və Qondarma Abxaziya Respublikası tərəfindən birgə idarə olunur. 1992-ci ildə Gürcüstan və Abxaziya tərəfləri arasında İnguri Su Elektrik Stansiyasından elektrik enerjisinin 60% (Gürcüstan) ilə 40% (Abxaziya Respublikası) arasında paylanması barədə razılıq əldə edilib.
Hidroelektrik stansiyasının istismarı bir sıra texniki problemləri üzə çıxarmışdır, bu səbəbdən hidroelektrik qurğularının gücü lazımi səviyyədə çalışmırdı. 1990-cı illərin ortalarında 3 nömrəli su elektrik bloku sıradan çıxdı. 2004-cü ildən etibarən Voit Siemens Hidro, xarici kreditlər və qrantlar hesabına maliyyələşdirilən SES-in yenidən qurulması işlərinə başlanılmışdır.
20 oktyabr 2006-cı ildə yenidən qurulan 3 saylı hidroelektrik qurğusu istifadəyə verildi. Daha sonra 2 və 4 nömrəli su elektrik stansiyaları yenidən quruldu. 1 və 5 nömrəli hidroelektrik qurğularının yenidən qurulmasının 2012-2013-cü illərdə başa çatdırılması planlaşdırılmışdır. Yənidənqurma işlərinin ümümi dəyəri Avropa Birliyi tərəfindən verilən 20 milyon avro hesabına həyata keçirilmişdir.
2019-cu ildə Qafqazda ilk dəfə İnqur SES -də 5 saylı hidroelektrik qurğusu vasitəsilə su axınının mütləq üsulla davamlı ölçülməsi sistemi tətbiq edildi.
İdarəedilməsi
İnquri Su Elektrik Stansiyası idarə heyəti vasitəsilə idarə olunur. İdarə Heyətinin sədri - Levan Meboniyadı. SES-in baş direktoru Gia Xubuadır. Gürcüstan və Abxaziya arasında İnguri SES-də elektrik enerjisinin paylanması ilə bağlı müqavilə olsa da, hələ də rəsmi razılaşma yoxdur.
Qalereya
-
![image]()
Bəndin aşağısından görünüş. -
![image]()
Bəndin yuxarısından görünüş. -
![image]()
Bənddən suyun buraxılması. -
![image]()
Boru kəmərinin su götürmə durbinləri.
İstinadlar
- "Ингури ГЭС: борьба за теплое место". 2016-10-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-12.
- . en:European Bank for Reconstruction and Development. 2006-09-08. 2008-05-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-11-08.
- Inguri Dam // en:Britannica. 2008-04-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2007-01-01.
- . en:Xinhua. 2008-10-28. 2008-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-11-08.
- Blatter, Joachim; Ingram, Helen M. Reflections on water: new approaches to transboundary conflicts and cooperation. MIT Press. 2001. 221–2. ISBN .
- Manana Kochladze; Rezo Getiashvili. "The Khudoni dam: a necessary solution to the Georgian energy crisis?" (PDF). CEE Bankwatch Network. 2007. 2012-07-08 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-11-08.
- Гидроэлектростанции Грузии. М.: Внешторгиздат. 1989.
- "Ингури ГЭС турбоагрегаты". 2019-05-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-12.
- "Абхазия планирует заключить договор с «Интер РАО ЕЭС»". 2012-02-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-12-06.
- "На Ингури ГЭС завершена реабилитация 3-го агрегата". 2010-02-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-12-06.
- "Начинается реабилитация 1-го и 5-го агрегатов Ингури ГЭС". 2012-02-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-12-06.
- "Как Грузия и Абхазия делят Ингурскую ГЭС". 2021-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-12.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Inquri Su Elektrik Stansiyasi Qafqazin en boyuk su elektrik stansiyasi Abxaziya Respublikasi ile Gurcustanin Samegrelo Zemo Svaneti serhedinde Inquri cayi uzerinde Cvari seheri yaxinliginda yerlesir SES in esas qurgularinin hem Qondarma Abxaziya Respublikasi hem de Gurcustan erazisinde yerlesdiyine gore istismar yalniz tereflerin emekdasligi ile mumkundur Hal hazirda hundurluyu 271 5 metr 891 fut olan dunyanin ikinci en yuksek demir beton bendidir Inquri SESInquri Su Elektrik StansiyasiInquri bendiUmumi melumatlarCay InquriSahibi Gurcustan hokumetiStatus IslekTikilme tarixi 1978Esas xususiyyetleriIllik elektroenerji istehsali 4430 mln kVt sElektrik enerjisi gucu 1300 MVtAvadanliq xususiyyetleriTurbin tipi HidroaqreqatEsas qurgularBend tipi demir betonBendin hundurluyu 271 5 mBendin eni 728 mYerlesmesi42 45 31 sm e 42 01 53 s u Olke GurcustanYer Inquri cayi uzerindeInquri SES Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiXX esrin 60 ci illerinin evvellerinde Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasinin Birinci Katibi ve dovlet bascisi Nikita Xrussov evvelce Bzib cayinda esas bend ve su elektrik stansiyasi tikmek teklifini verdi Cunku ora onun en sevimli kurortu Pitsunda cayinin mensebine yaxinliqda yerlesirdi Lakin bununla bele mutexessisler Bzib cayi uzerinde qurulan bir bendin Pitsunda cimerliyine ziyan vuracagina ve bunun felaketli neticelere getirib cixaracagini texmin etdiler Bu sebebden onlar Bzib evezine bendin deniz sahilinden xeyli uzaqda daglardan axan Inguri cayi uzerinde insa edilmesi teklifini verdiler 1960 ci illerin evvellerinde Hidroproyekt Inquri SES in tikintisini layihelendirdi Inquri bendinin insasina 1961 ci ilde baslanildi Bend 1978 ci ilde muveqqeti olaraq fealiyyete baslamisdi Onun tam istismari ise 1987 ci ilde tikinti tamamlandiqdan sonra oldu Bend 1994 cu ilde bend Hidroproyekt muhendisleri terefinden yoxlanilaraq bendin qezali veziyyetde oldugu askar edildi Bend yalniz 1999 cu ilde xarici investorlarin komeyi ile temir edildi TesviriInquri Su Elektrik Stansiyasi bend hidroelektro stansiyasidir Onun hidravlik sxemi Inquri cayindan suyu Eriskali cayi hovzesine yoneldilmesi ile calisir Umumi 410 metr suyun tezyiqinden 226 metri bend vasitesi yerde qalan 184 metr tezqiqin vurulmasi ile alinir SES in qurulusu Inquri cayinin hovzesi boyunca 271 5 m yukseklikde ve 728 m uzunlugunda tagli beton bendi var Kecmis SSRI erazisindeki ikinci en yuksek Nurek SES in dasla doldurulmus bendinden sonra ve dunyanin en yuksek 6 ci bendidir Bendin hundurluyu 50 m olan tixacdan ve hundurluyu 221 5 m olan heqiqi tagli bendden ibaretdir enis 510 5 289 0 Tixacin ust seviyyesindeki bendin qalinligi 52 m silsile seviyyesinde 10 m dir Bendin govdesinde bos su axidilmasi ucun istifade olunan 5 m diametrli yeddi tokme boru var elave olaraq bendin yuxarisinda 2700 m saniye qeder su kecmek ucun nezerde tutulmus 3 5 m eninde ve 9 6 m derinliyinde 12 yarimboru yolu var Derivasiya tunelinde su qebulu ucun derin tunel tipli suqebuledici yerlesir Su girisinde iki desik var hansi ki sonradan onlar birine baglanir Diametri 9 5 m ve uzunlugu 15 km den cox olan tezyiq yonlendirme tuneli movcuddur Tunelin girisindeki boru uzunlugu 101 m tunelin sonunda 165 m dir Tenzimleyici rezervuar Diametri 5 m olan disk klapanlari ile baglanmis yeralti turbin su kemerlerinin bes xetti Su elektrik stansiyasinin yeralti binasi Bosaltma tuneli SES in gucu 1300 MVt illik orta istehsal gucu 4 430 milyon kVt saatdir SES binasinda 325 m maksimum bas 410 m tezyiqde isleye bilen her turbinden maksimum axini 90 m san olan Turboatom istehsali radial oxlu 5 hidroaqreqat turbinler var Turbinler 260 MVt guce malik hidrogen generatorlarini idare edir SES in tezyiqli strukturlari umumi hecmi 1110 milyon m olan ve faydali hecmi 676 milyon m olan Cavar Inquri su anbarini teskil edir Muasir veziyyetiInguri Su Elektrik Stansiyasi Gurcu abxaz munaqisesi zonasinin erazisinde yerlesir ve buna gore de munaqise hell olunana qeder onun gucunden maksimum istifade imkanlari mehduddur Su elektrik stansiyalarinin strukturlari hem Gurcustan erazisinde bend su qebuledicisi ve tunelin bir hissesi hem de Abxaziyada tunelin bir hissesi ve su elektrik stansiyasinin binasi elave olaraq Inguri su elektrik stansiyasinda Inguri su elektrik stansiyasina elave olaraq Abxaziya erazisinde yerlesen Eristskali cayi uzerinde dord diferensial su elektrik stansiyasi da var I II III ve IV buna gore de enerji kompleksinin tam gucle islemesi ucun her iki terefin emekdasligi sertdir Su Elektrik Stansiyasi Gurcustan ve Qondarma Abxaziya Respublikasi terefinden birge idare olunur 1992 ci ilde Gurcustan ve Abxaziya terefleri arasinda Inguri Su Elektrik Stansiyasindan elektrik enerjisinin 60 Gurcustan ile 40 Abxaziya Respublikasi arasinda paylanmasi barede raziliq elde edilib Hidroelektrik stansiyasinin istismari bir sira texniki problemleri uze cixarmisdir bu sebebden hidroelektrik qurgularinin gucu lazimi seviyyede calismirdi 1990 ci illerin ortalarinda 3 nomreli su elektrik bloku siradan cixdi 2004 cu ilden etibaren Voit Siemens Hidro xarici kreditler ve qrantlar hesabina maliyyelesdirilen SES in yeniden qurulmasi islerine baslanilmisdir 20 oktyabr 2006 ci ilde yeniden qurulan 3 sayli hidroelektrik qurgusu istifadeye verildi Daha sonra 2 ve 4 nomreli su elektrik stansiyalari yeniden quruldu 1 ve 5 nomreli hidroelektrik qurgularinin yeniden qurulmasinin 2012 2013 cu illerde basa catdirilmasi planlasdirilmisdir Yenidenqurma islerinin umumi deyeri Avropa Birliyi terefinden verilen 20 milyon avro hesabina heyata kecirilmisdir 2019 cu ilde Qafqazda ilk defe Inqur SES de 5 sayli hidroelektrik qurgusu vasitesile su axininin mutleq usulla davamli olculmesi sistemi tetbiq edildi IdareedilmesiInquri Su Elektrik Stansiyasi idare heyeti vasitesile idare olunur Idare Heyetinin sedri Levan Meboniyadi SES in bas direktoru Gia Xubuadir Gurcustan ve Abxaziya arasinda Inguri SES de elektrik enerjisinin paylanmasi ile bagli muqavile olsa da hele de resmi razilasma yoxdur QalereyaBendin asagisindan gorunus Bendin yuxarisindan gorunus Bendden suyun buraxilmasi Boru kemerinin su goturme durbinleri Istinadlar Inguri GES borba za teploe mesto 2016 10 09 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 12 en European Bank for Reconstruction and Development 2006 09 08 2008 05 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 11 08 Inguri Dam en Britannica 2008 04 14 tarixinde Istifade tarixi 2007 01 01 en Xinhua 2008 10 28 2008 06 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 11 08 Blatter Joachim Ingram Helen M Reflections on water new approaches to transboundary conflicts and cooperation MIT Press 2001 221 2 ISBN 0 262 02487 X Manana Kochladze Rezo Getiashvili The Khudoni dam a necessary solution to the Georgian energy crisis PDF CEE Bankwatch Network 2007 2012 07 08 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2008 11 08 Gidroelektrostancii Gruzii M Vneshtorgizdat 1989 Inguri GES turboagregaty 2019 05 02 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 12 Abhaziya planiruet zaklyuchit dogovor s Inter RAO EES 2012 02 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 12 06 Na Inguri GES zavershena reabilitaciya 3 go agregata 2010 02 12 tarixinde Istifade tarixi 2010 12 06 Nachinaetsya reabilitaciya 1 go i 5 go agregatov Inguri GES 2012 02 26 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 12 06 Kak Gruziya i Abhaziya delyat Ingurskuyu GES 2021 10 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 12