Çala gölü – Bəndovan Dövlət Təbiət Yasaqlığının və Şirvan Dövlət Təbiət Qoruğunun ərazilərində yerləşir. Çala gölünün sahəsi 100 hektardan çoxdur və onun dərinliyi 0,3-1,0 metrə çatır. Göldə qamış və digər su bitkiləri yaxşı inkişaf etmişdir. Gölün köçəri su-bataqlıq quşları üçün çox böyük əhəmiyyəti vardır. Göl Qızılqaz, Flaminqo gölü olaraq da adlanır.
Çala | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Sahəsi | >1,0 km² |
Dərin yeri | 1,0 m |
Orta dərinliyi | 0,6 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Azərbaycan |
| |
|
Böyük və Kiçik Çala (Qızılqaz) gölləri XX əsrin 50-ci illərində Salyan su toplayıcı kanalının yaranması nəticəsində əmələ gəlmişdir. Göllərinin 60-65%-ni təşkil edən qarğı və qamışlıqların əsas sakinləri sufərəsi, adi təqibçi, kiçik təqibçi, cırtdan təqibçi və .
Azərbaycanın bir çox gölü kimi bu göl də kanal suyu ilə (Şirvan kanalının) qidalanır. Susevər bitkilərin, xüsusilə də pambığın əkin sahələrinin kiçilməsi səbəbindən irriqasiya kanallarının suyunun səviyyəsi kəskin surətdə aşağı düşmüş, buna görə də gölə axan sular azalmışdır. 1990-cı illərin əvəllərindən Salyan su toplayıcı (Yenikənd) kanalına suyun vurulmasının dayandırılması ilə əlaqədar olaraq göllərə su daxil olmamış və 1999-cu ilin yayında sahəsi 4 min hektardan çox olan göllər qurumuşdur. Bu, ekosistemdəki bitki və heyvanlara mənfi təsir göstərmişdir. Su-bataqlıq quşları buranı tərk etmişlər. Ancaq köç vaxtı hər dəfə onun üzərindən uçub keçərkən quşlar gölü axtararaq dövrə vurmuşlar.
Sonralar "Salyanoyl" neft şirkəti Baş Şirvan kollektorundan gölə kanal çəksə də, kanalın qurtaracağı gölün dibindən hündürdə qaldığından, göl su ilə ancaq qış aylarında qismən dolmuş, yayda isə yenidən qurumuşdur.
2002-ci ildə Dövlət Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən göllərə suyun vurulması bərpa edilmişdir. 2003-cü ilin yanvarında Böyük və Kiçik Çala göllərində 2390, Xəzər dənizi sahil zolağında isə 4983 fərd su-bataqlıq quşu qeydə alınmışdır.
İstinadlar
Həmçinin Bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cala golu Bendovan Dovlet Tebiet Yasaqliginin ve Sirvan Dovlet Tebiet Qorugunun erazilerinde yerlesir Cala golunun sahesi 100 hektardan coxdur ve onun derinliyi 0 3 1 0 metre catir Golde qamis ve diger su bitkileri yaxsi inkisaf etmisdir Golun koceri su bataqliq quslari ucun cox boyuk ehemiyyeti vardir Gol Qizilqaz Flaminqo golu olaraq da adlanir CalaUmumi melumatlarSahesi gt 1 0 km Derin yeri 1 0 mOrta derinliyi 0 6 mYerlesmesi39 39 10 sm e 49 14 28 s u Olke AzerbaycanCalaCala goluCala golu Boyuk ve Kicik Cala Qizilqaz golleri XX esrin 50 ci illerinde Salyan su toplayici kanalinin yaranmasi neticesinde emele gelmisdir Gollerinin 60 65 ni teskil eden qargi ve qamisliqlarin esas sakinleri suferesi adi teqibci kicik teqibci cirtdan teqibci ve Azerbaycanin bir cox golu kimi bu gol de kanal suyu ile Sirvan kanalinin qidalanir Susever bitkilerin xususile de pambigin ekin sahelerinin kicilmesi sebebinden irriqasiya kanallarinin suyunun seviyyesi keskin suretde asagi dusmus buna gore de gole axan sular azalmisdir 1990 ci illerin evellerinden Salyan su toplayici Yenikend kanalina suyun vurulmasinin dayandirilmasi ile elaqedar olaraq gollere su daxil olmamis ve 1999 cu ilin yayinda sahesi 4 min hektardan cox olan goller qurumusdur Bu ekosistemdeki bitki ve heyvanlara menfi tesir gostermisdir Su bataqliq quslari burani terk etmisler Ancaq koc vaxti her defe onun uzerinden ucub kecerken quslar golu axtararaq dovre vurmuslar Sonralar Salyanoyl neft sirketi Bas Sirvan kollektorundan gole kanal cekse de kanalin qurtaracagi golun dibinden hundurde qaldigindan gol su ile ancaq qis aylarinda qismen dolmus yayda ise yeniden qurumusdur 2002 ci ilde Dovlet Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyi terefinden gollere suyun vurulmasi berpa edilmisdir 2003 cu ilin yanvarinda Boyuk ve Kicik Cala gollerinde 2390 Xezer denizi sahil zolaginda ise 4983 ferd su bataqliq qusu qeyde alinmisdir IstinadlarHemcinin BaxSirvan dovlet tebiet qorugu Bendovan Dovlet Tebiet Yasaqligi