əlmət rayonu tatar Әлмәт районы Rusiya Federasiyası Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon Respu

Əlmət rayonu (tatar. Әлмәт районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Respublikanın cənmub-şərqində yerləşir. İnzibati mərkəzi Əlmət şəhəridir.

Əlmət rayonu

Әлмәт районы


Bayraq^[d]	Gerb

Ölkə

Rusiya

İnzibati mərkəz

Almetyevsk

Tarixi və coğrafiyası

Yaradılıb

10 avqust 1930

Sahəsi

2.503 km²

Hündürlük

273 m

Saat qurşağı

Moskva vaxtı^[d]

Əhalisi

208.046 nəf. (2019)

Rəsmi sayt

Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

Rayonun ərazisi 2542.93 km² -dir. Şimaldan Sarman, Zəy və Aşağı Kama, qərbdən Yeni Şimçə və Çirmeşən ilə, cənubdan Leninoqorsk və Buqulma ilə, şərqdə Aznakay rayonları ilə həmsərhəddir.

Ərazisinin orta hündürlüyü 200-300 m-dir. Kiçu, Stepnoy Zai və Ursalbaş çayları axır.

Tarixi

1920-ci ilə qədər rayonun ərazisi Samara əyalətinin Buqulma mahalına, 1930-cu ilə qədər isə Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Buqulma kantonuna aid idi.

Rayon 10 avqust 1930-cu ildə təsis edilmişdir. Rayonun sərhədləri dəfələrlə dəyişdirilmişdir. 1959-cu ildə rayonun ərazisinə ləğv edilmiş Aktaş rayonunun bir hissəsi daxil olur. 1963-cü ildə Əlmət rayonu Aznakaey, Zəy, Yeni Çimşə və Pervomaysk rayonlarının bir hissəsinə çevrilir.

Əhali

Urbanizasiya

Şəhər şəraitində (Əlmət ş. və Aşağı Matkan q.) rayon əhalisinin 80,47 % yaşayır.

İnzibati ərazi bölgüsü

Əlmət rayonuna 2 şəhər və 35 kənd inzibati vahidliyi, həmçinin 98 yaşayış məntəqəsi daxildir.

İqtisadiyyat

Rayon respublikanın sənaye istehsalının təxminən 30% -ni (Kazan 16% təşkil edir) təşkil edir. Neft sənayesinin (Almətneft, Yamaşneft, Elxovneft və s.) və emal sənayesinin (Əlmət rayonu Boru Zavodu, Əlmət Beton Məhsulları Zavodu, Əlmət Radio avadanlığı Zavopdu, Alnas, Bauluyks və s.) böyük müəssisələri vardır.

Nəqliyyat

Əsas yollar: R-239 Kazan - Əlmət - Orenburq - Qazaxıstan sərhədi, 16A-0003 Yar Çallı - Əlmət, 16K-0077 Əlmət- Aznakay, 16K-0131 Kuzaykino (R-239) - Nurlat, 16K-0334 Əlmət - Muslim.

Rayonun cənubundan Qərbi Avropa - Qərbi Çin nəqliyyat dəhlizinin inşası davam edən avtomobil yolu keçir.

Əlmət - Aşağı Maktamaya qədər bir filialı olan Əgerce - Yar Çalnı - Akbaş dəmir yolu xətti var. Bölgədəki stansiyalar və dayanacaqları (şimaldan cənuba):

OP 95 km, Aktaş, OP 85 km, Əlmət, OP 74 km, Kulşaripovo, Minnibayevo, OP 54 km, Kerley, OP 48 km.

İstinadlar

http://tatstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/tatstat/resources/64ec280049620f14a900ff3fbd401489/МОчисл2019.pdf.
"Закон Республики Татарстан 31 января 2005 года N 9-ЗРТ «Об установлении границ территорий и статусе муниципального образования "Альметьевский муниципальный район" и муниципальных образований в его составе»". 2018-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-08.
Концепция территориальной экономической политики Республики Татарстан^{[ölü keçid]}

[_c43d7f14055ec5ff-1] ttp://tatstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/tatstat/resources/64ec280049620f14a900ff3fbd401489/МОчисл2019.pdf.

[2] "Закон Республики Татарстан 31 января 2005 года N 9-ЗРТ «Об установлении границ территорий и статусе муниципального образования "Альметьевский муниципальный район" и муниципальных образований в его составе»". 2018-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-06-08.

[3] Концепция территориальной экономической политики Республики Татарстан^{[ölü keçid]}