Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ələsgər Xanlar oğlu Novruzov (1 avqust 1949, Kürdhacı, Laçın rayonu – 26 fevral 1992, Xocalı) — Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı; Xocalı soyqırımı şəhidi.
| Ələsgər Novruzov | |
|---|---|
| Ələsgər Xanlar oğlu Novruzov | |
 | |
| Doğum tarixi | 1 avqust 1949 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 26 fevral 1992 (42 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | Şəhid olmuşdur (erməni separatçıları tərəfindən işgəncələr verilərək qətlə yetirilmişdir). |
| Dəfn yeri | |
| Uşağı | üç övlad |
| Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu |
| Mükafatları | |
Həyatı
Ələsgər Novruzov 1 avqust 1949-cu ildə Laçın rayonunun Kürdhacı kəndində anadan olmuşdur. 1966-cı ildə Kürdhacı kənd orta məktəbini(hal-hazırda Kürdhacı kənd Ə. Novruzov adına orta məktəb) əla qiymətlərlə bitirmişdir. 1968–1970-ci illərdə Ermənistan Sovet Sosialist Respublikasının Leninakan şəhərində hərbi xidmətdə olmuşdur. 1971-ci ildə Şuşa Pedaqoji Texnikumuna daxil olmuş və 1973-cü ildə oranı bitirərək bədən tərbiyəsi müəllimi ixtisasını almışdır. Həmin ildən öz doğma kəndlərindəki məktəbdə ixtisası üzrə əmək fəaliyyətinə başlamışdır. İşlədiyi müddət ərzində müəllim və şagird kollektivinin böyük hörmətini qazanmıdır. Əmək fəaliyyətinə başladığı ilk günlərdən məktəbin futbol və voleybol meydançalarında yenidənqurma işləri aparmış, uşaq və gənclərin idmana marağını artırmışdır. Ələsgər müəllim kənd camaatı arasında da dərin nüfuz sahibi olmuş, yaxşı müəllim olmaqla yanaşı kiçiklərə qayğı, böyüklərə hörmət göstərən nəcib bir insan kimi tanınmışdır. 1979-cu ildə Xocalıya gəlmiş, 1 saylı məktəbdə ixtisası üzrə müəllimlik fəaliyyətini davam etdirmişdir. 1990-cı ildən şəhid olana qədər Xocalı RTŞ-nin təsərrüfat bürosunun müdiri işləmişdir.
Döyüşlərdə iştirakı
Ələsgər Novruzov məsuliyyətli bir işçi olmaqla bərabər Qarabağ döyüşlərində özünü qorxmaz döyüşçü, mahir atıcı, gözəl idmançı, qayğıkeş komandir və dostluqda əvəzedilməz bir insan kimi tanıtmışdır.
Qarabağ müharibəsinin başlandığı ilk günlərdən tam gizli şəkildə yaradılmış Xocalının müdafiə komitəsinin ilk 5 nəfər üzvündən biri olmuşdur. O, 1988-ci ilin fevralından müdafiə üçün gizli silahlı dəstələrin yaradılmasında və onların silahlandırılmasında böyük rol oynamışdır.
1988-ci il sentyabrın 18-də Xankəndidən minlərlə erməni qulduru Xocalıya hücüm edərkən onlara qarşı silahlı müqavimət göstərən 30–40 nəfər igid Xocalı oğlanlarından biri də Ə. Novruzov oldu. Mahir atıcılıq məharətini burada ilk dəfə nümayiş etdirdi, onlarla ermənini məhv etdi və erməni quldurlarının geri oturdulmasında yaxından iştirak etdi.
Həmin günlərdə Xankəndidə azərbaycanlılar döyülüb, təhqir edilir, qovulur, ələ salınırdılar. Bu vaxt Ə. Novruzov öz şəxsi maşını ilə həyatını təhlükəyə ataraq bir neçə dəfə Xankəndiyə girib qızları, qadınları xilas etmişdir.
Getdikcə vəziyyət gərginləşdiyindən yaradılmış gizli silahlı dəstələrdən birinə Ə. Novruzov rəhbərlik etmiş, qeyri-rəsmi komandir kimi tanınırdı.
Xocalının ilk özünümüdafiə dəstələrinin, sonralar isə batalyonun döyüşçülərinə atıcılıq məharətinin, silahlardan istifadə etmək bacarığını öyrədirdi.
Xocalı müdafiə komitəsinin üzvləri ilə birlikdə ermənilərin atəş nöqtələrinin dağıdılması, erməni quldur dəstələrinin məhv edilməsi üçün əməliyyat planlarının hazırlanması və həyata keçirilməsində daima fəal iştirakçı olmuşdur.
1989-cu ilin payızında Daşbulaq kəndində erməni quldurları azərbaycanlılara hücüm edərkən Ə. Novruzov döyüş yoldaşı M. Şükürovla birlikdə ermənilərə arxadan hücüm etmiş, atəşi öz uzərlərində götürərək döyüşə girmişlər. Ermənilər qəfil hücümdan özlərini itirmiş, onlarla itki vermişlər. Ə. Novruzov döyüş yoldaşı ilə sağ-salamat aradan çıxmış, Daşbulaq kəndindən olan 300 nəfərə qədər əhalini sağ-salamat qurtarmışlar.
1990-cı ildə İrəvandan Xankəndinə uçan təyyarələrin qarşısını almaq üçün Ə. Novruzov döyüş yoldaşlarından R. Həsənovla birlikdə uçuş zolağını parıldadıb xeyli müddət təyyarələrin enməsinin qarşısını almışdır.
1991-ci ildə keçirilən əməliyyatların əsas iştirakçılarından biri olmuş Ə. Novruzov dəmir yolunu dağıdılıb Xankəndinə gedən yolun bağlanmasında Xankəndi-Norağuğ yolunda 2 maşın 20-yə qədər erməninin məhv edilməsində yaxından iştirak etmiş, misilsiz qəhrəmanlıq göstərmişdir.
25 fevral 1992-ci il tarixində Ə. Novruzov öz rəhbərlik etdiyi dəstəyə bildirdi ki, döyüş ağır olacaq, ona görə də patrona qənaət etmək lazımdır, havayı güllə atıb mövqeyimizi bildirməmək lazımdır. Təxminən gecə saat 11-ə qalmış başlanan döyüşdə Ə. Novruzovun dəstəsi misilsiz qəhrəmanlıqlar göstərdi. Ə. Novruzov sərrast atıcı olduğundan 20-yə qədər erməni quldurunu məhv etdi. Səhər saat 5-ə qədər öz mövqelərindən çəkilməyən döyüşçülər artıq ermənilərin cinahından çəkilməyə məcbur oldular. Xocalıda olan yeganə beşmərtəbə binaya tərəf döyüşə-döyüşə çəkilərkən Ə. Novruzov ağır güllə yarası almışdır. O son gülləsinə qədər döyüşmüş sonra huşsuz qalmışdır. Ermənilər onu huşsuz halda işgəncələr verərək qətlə yetirmişlər (Bu haqda Respublika Prokurorluğunun istintaq qrupunda izahat və məlumatlar vardır).
Ailəsi
Ailəli idi, üç övladı yadigar qalıb.
Milli Qəhrəman
Azərbaycan Respublikası prezidentinin 25 fevral 1997-ci il tarixli, 533 saylı fərmanı ilə Novruzov Ələsgər Xanlar oğluna ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adı verilmişdir.
Ölümündən sonra layiq görülmüşdür.
Ələsgər Novruzovun meyidi 4 nəfər erməni əsiri ilə dəyişdirilib alınmışdır. Laçın rayonunda, doğma kəndi Kürdhacıda dəfn edilib.
Ədəbiyyat
- Vüqar Əsgərov. "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları" (Yenidən işlənmiş II nəşr). Bakı: "Dərələyəz-M", 2010, səh. 232.
- Şahin Aydəmir, "Milli Qəhrəman adına layiq görülmüş müəllim", "Azad hüquqşünas" qəzeti, 18–27 may 2011-ci il.
- Niftalı Manafov, "Milli qəhrəman Ələsgər Novruzov", "Laçın yurdu" jurnalı. 2012-ci il.
Xarici keçidlər
- Novruzov Ələsgər 2014-10-22 at the Wayback Machine
- Ələsgər Novruzov [ölü keçid]
- Vüqar Əsgərov. Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları. Bakı. Respublika Xatirə Kitabı Redaksiyası, Bakı, 2005. 251 səh. (az.)
İstinadlar
- Ходжалинский геноцид – 1992 (в документах, фактах и прессе). Баку – 2006. Издательско-полиграфичкский Дом "Абилов, Зейналов и сыновья". стр.419.
… открылась дверь и в камеру бросили человека. Я его спросил: "кто ты". И он вдруг ответил: "А ты разве меня не узнал? Я Алескер Ханлар оглы – учитель из Ходжалы". У него было пулевое ранение тазобедренного сустава, нижняя часть у него не работала. Он попросил воды, но я не мог ему помоч, воды не было. Он попросил, чтобы я поплакал, чтобы капли слез упали на его губы, чтобы он спокойно умер. Я взял его на руку и дал ему потрогать мой язык, что он сухой. Тогда он попросил взят его на руки. Я лег на землю и положил его на себя, обнял и качал как маленького ребенка. Так он умер. Через 2 дня в камеру крикнули: "вы живы?". Я ответил, что один умер. Зашли армяне, при мне выбили у мертвого золотой зуб, потом его унесли.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Elesger Xanlar oglu Novruzov 1 avqust 1949 Kurdhaci Lacin rayonu 26 fevral 1992 Xocali Azerbaycanin Milli Qehremani Xocali soyqirimi sehidi Elesger NovruzovElesger Xanlar oglu NovruzovDogum tarixi 1 avqust 1949 1949 08 01 Dogum yeri Kurdhaci Lacin rayonu Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 26 fevral 1992 1992 02 26 42 yasinda Vefat yeri Xocali Xocali rayonu AzerbaycanVefat sebebi Sehid olmusdur ermeni separatcilari terefinden isgenceler verilerek qetle yetirilmisdir Defn yeri KurdhaciUsagi uc ovladFealiyyeti herbi qulluqcuMukafatlariHeyatiElesger Novruzov 1 avqust 1949 cu ilde Lacin rayonunun Kurdhaci kendinde anadan olmusdur 1966 ci ilde Kurdhaci kend orta mektebini hal hazirda Kurdhaci kend E Novruzov adina orta mekteb ela qiymetlerle bitirmisdir 1968 1970 ci illerde Ermenistan Sovet Sosialist Respublikasinin Leninakan seherinde herbi xidmetde olmusdur 1971 ci ilde Susa Pedaqoji Texnikumuna daxil olmus ve 1973 cu ilde orani bitirerek beden terbiyesi muellimi ixtisasini almisdir Hemin ilden oz dogma kendlerindeki mektebde ixtisasi uzre emek fealiyyetine baslamisdir Islediyi muddet erzinde muellim ve sagird kollektivinin boyuk hormetini qazanmidir Emek fealiyyetine basladigi ilk gunlerden mektebin futbol ve voleybol meydancalarinda yenidenqurma isleri aparmis usaq ve genclerin idmana maragini artirmisdir Elesger muellim kend camaati arasinda da derin nufuz sahibi olmus yaxsi muellim olmaqla yanasi kiciklere qaygi boyuklere hormet gosteren necib bir insan kimi taninmisdir 1979 cu ilde Xocaliya gelmis 1 sayli mektebde ixtisasi uzre muellimlik fealiyyetini davam etdirmisdir 1990 ci ilden sehid olana qeder Xocali RTS nin teserrufat burosunun mudiri islemisdir Doyuslerde istirakiElesger Novruzov mesuliyyetli bir isci olmaqla beraber Qarabag doyuslerinde ozunu qorxmaz doyuscu mahir atici gozel idmanci qaygikes komandir ve dostluqda evezedilmez bir insan kimi tanitmisdir Qarabag muharibesinin baslandigi ilk gunlerden tam gizli sekilde yaradilmis Xocalinin mudafie komitesinin ilk 5 nefer uzvunden biri olmusdur O 1988 ci ilin fevralindan mudafie ucun gizli silahli destelerin yaradilmasinda ve onlarin silahlandirilmasinda boyuk rol oynamisdir 1988 ci il sentyabrin 18 de Xankendiden minlerle ermeni qulduru Xocaliya hucum ederken onlara qarsi silahli muqavimet gosteren 30 40 nefer igid Xocali oglanlarindan biri de E Novruzov oldu Mahir aticiliq meharetini burada ilk defe numayis etdirdi onlarla ermenini mehv etdi ve ermeni quldurlarinin geri oturdulmasinda yaxindan istirak etdi Hemin gunlerde Xankendide azerbaycanlilar doyulub tehqir edilir qovulur ele salinirdilar Bu vaxt E Novruzov oz sexsi masini ile heyatini tehlukeye ataraq bir nece defe Xankendiye girib qizlari qadinlari xilas etmisdir Getdikce veziyyet gerginlesdiyinden yaradilmis gizli silahli destelerden birine E Novruzov rehberlik etmis qeyri resmi komandir kimi taninirdi Xocalinin ilk ozunumudafie destelerinin sonralar ise batalyonun doyusculerine aticiliq meharetinin silahlardan istifade etmek bacarigini oyredirdi Xocali mudafie komitesinin uzvleri ile birlikde ermenilerin ates noqtelerinin dagidilmasi ermeni quldur destelerinin mehv edilmesi ucun emeliyyat planlarinin hazirlanmasi ve heyata kecirilmesinde daima feal istirakci olmusdur 1989 cu ilin payizinda Dasbulaq kendinde ermeni quldurlari azerbaycanlilara hucum ederken E Novruzov doyus yoldasi M Sukurovla birlikde ermenilere arxadan hucum etmis atesi oz uzerlerinde goturerek doyuse girmisler Ermeniler qefil hucumdan ozlerini itirmis onlarla itki vermisler E Novruzov doyus yoldasi ile sag salamat aradan cixmis Dasbulaq kendinden olan 300 nefere qeder ehalini sag salamat qurtarmislar 1990 ci ilde Irevandan Xankendine ucan teyyarelerin qarsisini almaq ucun E Novruzov doyus yoldaslarindan R Hesenovla birlikde ucus zolagini parildadib xeyli muddet teyyarelerin enmesinin qarsisini almisdir 1991 ci ilde kecirilen emeliyyatlarin esas istirakcilarindan biri olmus E Novruzov demir yolunu dagidilib Xankendine geden yolun baglanmasinda Xankendi Noragug yolunda 2 masin 20 ye qeder ermeninin mehv edilmesinde yaxindan istirak etmis misilsiz qehremanliq gostermisdir 25 fevral 1992 ci il tarixinde E Novruzov oz rehberlik etdiyi desteye bildirdi ki doyus agir olacaq ona gore de patrona qenaet etmek lazimdir havayi gulle atib movqeyimizi bildirmemek lazimdir Texminen gece saat 11 e qalmis baslanan doyusde E Novruzovun destesi misilsiz qehremanliqlar gosterdi E Novruzov serrast atici oldugundan 20 ye qeder ermeni quldurunu mehv etdi Seher saat 5 e qeder oz movqelerinden cekilmeyen doyusculer artiq ermenilerin cinahindan cekilmeye mecbur oldular Xocalida olan yegane besmertebe binaya teref doyuse doyuse cekilerken E Novruzov agir gulle yarasi almisdir O son gullesine qeder doyusmus sonra hussuz qalmisdir Ermeniler onu hussuz halda isgenceler vererek qetle yetirmisler Bu haqda Respublika Prokurorlugunun istintaq qrupunda izahat ve melumatlar vardir AilesiAileli idi uc ovladi yadigar qalib Milli QehremanAzerbaycan Respublikasi prezidentinin 25 fevral 1997 ci il tarixli 533 sayli fermani ile Novruzov Elesger Xanlar ogluna olumunden sonra Azerbaycanin Milli Qehremani adi verilmisdir Olumunden sonra General Mehemmed Esedov mukafatina layiq gorulmusdur Elesger Novruzovun meyidi 4 nefer ermeni esiri ile deyisdirilib alinmisdir Lacin rayonunda dogma kendi Kurdhacida defn edilib EdebiyyatVuqar Esgerov Azerbaycanin Milli Qehremanlari Yeniden islenmis II nesr Baki Dereleyez M 2010 seh 232 Sahin Aydemir Milli Qehreman adina layiq gorulmus muellim Azad huquqsunas qezeti 18 27 may 2011 ci il Niftali Manafov Milli qehreman Elesger Novruzov Lacin yurdu jurnali 2012 ci il Xarici kecidlerNovruzov Elesger 2014 10 22 at the Wayback Machine Elesger Novruzov olu kecid Vuqar Esgerov Azerbaycanin Milli Qehremanlari Baki Respublika Xatire Kitabi Redaksiyasi Baki 2005 251 seh az IstinadlarHodzhalinskij genocid 1992 v dokumentah faktah i presse Baku 2006 Izdatelsko poligrafichkskij Dom Abilov Zejnalov i synovya str 419 otkrylas dver i v kameru brosili cheloveka Ya ego sprosil kto ty I on vdrug otvetil A ty razve menya ne uznal Ya Alesker Hanlar ogly uchitel iz Hodzhaly U nego bylo pulevoe ranenie tazobedrennogo sustava nizhnyaya chast u nego ne rabotala On poprosil vody no ya ne mog emu pomoch vody ne bylo On poprosil chtoby ya poplakal chtoby kapli slez upali na ego guby chtoby on spokojno umer Ya vzyal ego na ruku i dal emu potrogat moj yazyk chto on suhoj Togda on poprosil vzyat ego na ruki Ya leg na zemlyu i polozhil ego na sebya obnyal i kachal kak malenkogo rebenka Tak on umer Cherez 2 dnya v kameru kriknuli vy zhivy Ya otvetil chto odin umer Zashli armyane pri mne vybili u mertvogo zolotoj zub potom ego unesli