Əbül-Qasim Ordubadi (dekabr 1857, Təbriz – 17 iyun 1915, Həmədan) — Azərbaycanlı İslam alimi, müctəhid (mərceyi-təqlid), ayətullah.
Əbülqasim Ordubadi | |
---|---|
Mirzə Əbül-Qasim ibn Məhəmməd Təqi ibn Məhəmməd Qasim ibn Əbdi-Əli Ordubadi Nəcəfi | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Təbriz, İran |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Həmədan, İran |
Dəfn yeri | Nəcəf, İraq |
Milliyyəti | Azərbaycanlı |
Uşağı | |
Elm sahələri | Fiqh, , təfsir, rical, , |
Elmi dərəcəsi | Ayətullah |
Həyatı
Ayətullah Mirzə Əbül-Qasim ibn Məhəmməd Təqi ibn Məhəmməd Qasim ibn Əbdi-Əli Ordubadi Nəcəfi əslən Ordubad məntəqəsindən idi, hicri 1274-cü il cəmadiyül-əvvəl ayında (təqribən miladi 1858-ci il) Təbrizdə anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini aldıqdan sonra Əbül-Qasim Ordubadi İraqa gedib, Nəcəf hövzəsinə daxil olur. O, fiqh, üsuli-fiqh, hədis, rical və s. elmləri mənim¬səmək üçün öz dövrünün məşhur alimlərindən sayılan Fazil İrəvani, Fazil Ərdəkani, Şeyx Məhəmməd Hüseyn Kazimi və Molla Əli Nəhavəndidən dərs alır. Əbül-Qasim Ordubadi həmçinin, Samirə şəhərində Ayətullahül-üzma Mirzayi-Şirazinin, Kazimeyndə Ayətullah Məhəmməd Həsən Ali-Yasinin dərslərinə qatılır. Bəzi biblioqraflar onun müəlimləri sırasında Molla Hüseynqulu Həmədaninin də adını qeyd etmişlər. Hədis elmi sahəsində isə onun əsas müəllimi Şeyx Məhəmməd Taha Nəcəf olmuşdur. Əbül-Qasim Ordubadinin ictihad qabiliyyətini Fazil Şərabiyani, Şeyx Zeynül-abidin Mazandarani Hairi, Mirzayi-Şirazi kimi alimlər təsdiq etmişlər.
Müdərris Təbrizinin “Reyhanətül-ədəb”, İsfahaninin “Əhsənül-vədiə” kitablarında Əbül-Qasim Ordubadi “fəzilətli alim, kamil ədib, üsul və rical elmlərini gözəl bilən fiqh mütəxəssisi, cəfəri məzhəbi fəqihlərinin seçilmişi, öz dövründə şiələrin mərceyi-təqlidi, rical elmində məharətli” və sair epitetlərlə təqdim edilir, rical şəxsiyyətləri barələ məlumat dairəsində, hafizədə, dostluq və ünsiyyət möhkəmliyində, davranış və rəftarda, səliqədə çox üstün məqama malik olduğu vurğulanır. Seyyid Möhsin Əmin Amulinin “Əyanüş-şiə” əsərində Ordubadi barəsində oxuyuruq: “O, alim, fəqih, təqvalı, zahid, Allahdan qorxan idi. Azərbaycan və Qafqazda mərceyi-təqlidlərdən biri sayılırdı. Bu yerlərin əhalisinin bir hissəsi Fazil Şərabiyaninin və Ayətullah Maməqaninin vəfatından sonra ona təqlid edirdi. O, Həzrət Əli (ə) məscidinin imam-camaatlarından idi”.
Mənbələrdə alimin qələmindən çıxmış, fiqh, üsuli-fiqh, təfsir, rical, əqaid, sərf-nəhv və başqa elm sahələrini əhatə edən 50-dən artıq kitabın adı çəkilir. Ordubadi zamanın tələblərinə vaxtında reaksiya verməyi bacarır, aktual mövzulara da münasubət bildirirdi. Onun xristianlar əleyhinə qələmə alınmış “Mənahicül-yəqin”, vəhdəti-vücud əqidəsinin əleyhinə yazılmış “Əş-Şühübüs-saqibə”, babilər əleyhinə qələmə alınmış “Əs-Sihamün-nafizə” kitabları məşhurdur.
Əbül-Qasim Ordubadi hicri 1308-ci (miladi 1891-ci) ildə müvəqqəti olaraq Təbrizə gəlib, orada şəriətin təbliği ilə məşğul olur. Yeddi ildən sonra (1898) yenidən Nəcəfə qayıdıb, tədris fəaliyyətini davam etdirir. Nəhayət, hicri 1333-cü il şəban ayının 5-də (miladi 1915-ci il) Məşhədə, İmam Rzanın (ə) məzarını ziyarət etməyə gedən Ordubadi yolda Həmədan şəhərində vəfat edir. Oğlu - məşhur din alimi Mirzə Məhəmməd Əli Ğərəvi Ordubadi bir neçə ildən sonra onun cəsədini Nəcəfə apararaq, Əlinin məzarı ətrafındakı hücrələrdən birində dəfn edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycanda niyə Ayətullah yoxdur?
- Rәhimov N. Azәrbaycanın din alimlәri. B., 2014, Fazil İrəvani
- "Azərbaycanla müqəddəs məkanların əlaqələr tarixinə bir baxış". 2019-07-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-15.
- "Azərbaycanla müqəddəs məkanların əlaqələr tarixinə bir baxış. (Üçüncü hissə)". 2021-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-15.
Mənbə
- İmam Əlinin hərəmində dəfn edilmiş azərbaycanlılar - SİYAHI
- Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun (Aİİ) , 04.02.2019, “Məşhur azərbaycanlı din alimləri: Ayətullah Əbülqasim Ordubadi” 525.az
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebul Qasim Ordubadi dekabr 1857 Tebriz 17 iyun 1915 Hemedan Azerbaycanli Islam alimi muctehid merceyi teqlid ayetullah Ebulqasim OrdubadiMirze Ebul Qasim ibn Mehemmed Teqi ibn Mehemmed Qasim ibn Ebdi Eli Ordubadi NecefiDogum tarixi 1858Dogum yeri Tebriz IranVefat tarixi 18 iyun 1915Vefat yeri Hemedan IranDefn yeri Necef IraqMilliyyeti AzerbaycanliUsagi Mehemmed Eli OrdubadiElm saheleri Fiqh tefsir rical Elmi derecesi AyetullahHeyatiAyetullah Mirze Ebul Qasim ibn Mehemmed Teqi ibn Mehemmed Qasim ibn Ebdi Eli Ordubadi Necefi eslen Ordubad menteqesinden idi hicri 1274 cu il cemadiyul evvel ayinda teqriben miladi 1858 ci il Tebrizde anadan olmusdu Ibtidai tehsilini aldiqdan sonra Ebul Qasim Ordubadi Iraqa gedib Necef hovzesine daxil olur O fiqh usuli fiqh hedis rical ve s elmleri menim semek ucun oz dovrunun meshur alimlerinden sayilan Fazil Irevani Fazil Erdekani Seyx Mehemmed Huseyn Kazimi ve Molla Eli Nehavendiden ders alir Ebul Qasim Ordubadi hemcinin Samire seherinde Ayetullahul uzma Mirzayi Sirazinin Kazimeynde Ayetullah Mehemmed Hesen Ali Yasinin derslerine qatilir Bezi biblioqraflar onun muelimleri sirasinda Molla Huseynqulu Hemedaninin de adini qeyd etmisler Hedis elmi sahesinde ise onun esas muellimi Seyx Mehemmed Taha Necef olmusdur Ebul Qasim Ordubadinin ictihad qabiliyyetini Fazil Serabiyani Seyx Zeynul abidin Mazandarani Hairi Mirzayi Sirazi kimi alimler tesdiq etmisler Muderris Tebrizinin Reyhanetul edeb Isfahaninin Ehsenul vedie kitablarinda Ebul Qasim Ordubadi feziletli alim kamil edib usul ve rical elmlerini gozel bilen fiqh mutexessisi ceferi mezhebi feqihlerinin secilmisi oz dovrunde sielerin merceyi teqlidi rical elminde meharetli ve sair epitetlerle teqdim edilir rical sexsiyyetleri barele melumat dairesinde hafizede dostluq ve unsiyyet mohkemliyinde davranis ve reftarda seliqede cox ustun meqama malik oldugu vurgulanir Seyyid Mohsin Emin Amulinin Eyanus sie eserinde Ordubadi baresinde oxuyuruq O alim feqih teqvali zahid Allahdan qorxan idi Azerbaycan ve Qafqazda merceyi teqlidlerden biri sayilirdi Bu yerlerin ehalisinin bir hissesi Fazil Serabiyaninin ve Ayetullah Mameqaninin vefatindan sonra ona teqlid edirdi O Hezret Eli e mescidinin imam camaatlarindan idi Menbelerde alimin qeleminden cixmis fiqh usuli fiqh tefsir rical eqaid serf nehv ve basqa elm sahelerini ehate eden 50 den artiq kitabin adi cekilir Ordubadi zamanin teleblerine vaxtinda reaksiya vermeyi bacarir aktual movzulara da munasubet bildirirdi Onun xristianlar eleyhine qeleme alinmis Menahicul yeqin vehdeti vucud eqidesinin eleyhine yazilmis Es Suhubus saqibe babiler eleyhine qeleme alinmis Es Sihamun nafize kitablari meshurdur Ebul Qasim Ordubadi hicri 1308 ci miladi 1891 ci ilde muveqqeti olaraq Tebrize gelib orada serietin tebligi ile mesgul olur Yeddi ilden sonra 1898 yeniden Necefe qayidib tedris fealiyyetini davam etdirir Nehayet hicri 1333 cu il seban ayinin 5 de miladi 1915 ci il Meshede Imam Rzanin e mezarini ziyaret etmeye geden Ordubadi yolda Hemedan seherinde vefat edir Oglu meshur din alimi Mirze Mehemmed Eli Gerevi Ordubadi bir nece ilden sonra onun cesedini Necefe apararaq Elinin mezari etrafindaki hucrelerden birinde defn edir Hemcinin baxSeyx Qeni Axund BadkubeyiIstinadlarAzerbaycanda niye Ayetullah yoxdur Rәhimov N Azәrbaycanin din alimlәri B 2014 Fazil Irevani Azerbaycanla muqeddes mekanlarin elaqeler tarixine bir baxis 2019 07 31 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 15 Azerbaycanla muqeddes mekanlarin elaqeler tarixine bir baxis Ucuncu hisse 2021 09 24 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 15 MenbeImam Elinin hereminde defn edilmis azerbaycanlilar SIYAHI Azerbaycan Ilahiyyat Institutunun AII 04 02 2019 Meshur azerbaycanli din alimleri Ayetullah Ebulqasim Ordubadi 525 azXarici kecidler