Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şaman burnu (bur. Айха Шулуун, rus. Шаманский мыс) — Baykal gölünün qərb qutaracağında, Slyudyanka şəhəri ilə Kultuk qəsəbəsi arasında yerləşən burun. Yerli sakinlər və turistlərin ən sevimli istirahət məkanlarından biridir.
| Şaman burnu | |
|---|---|
 | |
| Yerləşməsi | |
| Akvatoriya | Baykal gölü |
| Ölkə |  Rusiya |
| | |
Gölün içərilərinə 600 m məsafədə daxil olur. Kultuk körfəzinin mərkəzində yerləşir. Burunun şərq hissəsi «Starı kamen» adlanır. Eni 30 m, uzunluğu isə 200 netrdən çoxdur. Əsas buruna 10 m eni olan bərzəxlə birləşir.
Toponim və yerli adətlər
Buryatlar arasında burun müqəddəs sayılır. Buryatca Ayxa-Şulun adlanır və tərcümədə «Köhnə daş» mənasını verir. Deyilənə görə burada mağaraların birində şaman dəfn olunmuşdur. Bundan sonra burun qurbangaha çevrilir. Burunun hazır ki, adı da buradan götürülmüşdür.
Geologiya
Şaman burnu Hamar-Daban daş sisteminin bir davamıdır. Onun uzunluğu 640 metrdir. Əsasən qranit və mərmərdən təşkil olunmuşdur. Bəzi hissələr isə əhəngdaşıdır. Burada əhəng daşından dolayı mağaralar vardır. Şaman burnunda vaxtı ilə "Xortum qayası" olmuşdur. Xortum adını xarici görünüşündən almışdır. Onun şəkli olan açıqcalar da buraxılırdı. Ancaq qaya əhəng daşı olması səbəbi ilə partladılmışdır.
Arxeoloji tapıntılar
Bəzi məlumatlar görə burunda 1860-cı illərdə aparılmış qazıntılar zamanı qədim insan skeletləri və kəlləsi aşkarlanmışdır. Anvcaq bunu isbatlayan dəlillər yoxdur. 1924-cü ildə Pavel Xoroşix, 1929-cu ildə isə Aleksey Okladnikov burunda arxeoloji qazıntılar aparmışdır. Onlar burundan müxtəlif artefaktlar aşkarladığını bildirmişdir.
Burunda genişmiqyaslı arxeoloji qazıntılara 13 oktyabr 1962-ci ildən başlanılmışdır. 1965-ci ildə şagirdlər qazıntılar arasından insan kəlləsinə aid sümük aşkarlayırlar. Bir müddət sonra Aleksey Timvanenko qayıq ilə burun sahillərinə reydə çıxır. Burad iki skelet aşkarlayır. Buradan aşkarlanan tapıntılar neolit dövrünə aid olmuyşdur. Burada əmək alətləridə aşkarlanır.
Bundan başqa Şaman burnunda müxtəlif dövrlərə aid olan 6 arxeoloji abidə aşkarlanmışdır.
Mağaralar
baykal sahilində çoxlu sayda mağara vardır. Onlardan bir çoxu Şaman burnunda yerləşir. Bu mağaralarda qədim insan məskənləri olmuşdur. Üstəlik qaya üstü reəsmlərə də rast gəlinirdi. Ancaq hazırda mağaralar suyun altındadır. Buna səbəb Baykalın səviyyəsinin qalxmasıdır. ancaq mağaralardan birini göldən qayıqla üzərkən, qışda isə quz üzərindən görmək mümkündür.
Müasir vəziyyət
Baykalın səviyyəsi İrkutsk SES və İrkutsk su anbarının inşasından sonra artmışdır. Yolun bir qismi suyun altında qalmışdır. Olxinski platosu və Baykal gölünün sahili ilə Baykal avtomagistralı keçir.
Mənbə
- Şaman burnu 2018-11-09 at the Wayback Machine
- Шаманский мыс - как добраться[ölü keçid]
- «В защиту Шаманского мыса» и другие статьи 2018-11-07 at the Wayback Machine
İstinadlar
- . 2018-11-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-01.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Saman burnu bur Ajha Shuluun rus Shamanskij mys Baykal golunun qerb qutaracaginda Slyudyanka seheri ile Kultuk qesebesi arasinda yerlesen burun Yerli sakinler ve turistlerin en sevimli istirahet mekanlarindan biridir Saman burnuYerlesmesi51 41 43 sm e 103 42 31 s u Akvatoriya Baykal goluOlke RusiyaSaman burnu Golun icerilerine 600 m mesafede daxil olur Kultuk korfezinin merkezinde yerlesir Burunun serq hissesi Stari kamen adlanir Eni 30 m uzunlugu ise 200 netrden coxdur Esas buruna 10 m eni olan berzexle birlesir Toponim ve yerli adetlerBuryatlar arasinda burun muqeddes sayilir Buryatca Ayxa Sulun adlanir ve tercumede Kohne das menasini verir Deyilene gore burada magaralarin birinde saman defn olunmusdur Bundan sonra burun qurbangaha cevrilir Burunun hazir ki adi da buradan goturulmusdur GeologiyaSaman burnu Hamar Daban das sisteminin bir davamidir Onun uzunlugu 640 metrdir Esasen qranit ve mermerden teskil olunmusdur Bezi hisseler ise ehengdasidir Burada eheng dasindan dolayi magaralar vardir Saman burnunda vaxti ile Xortum qayasi olmusdur Xortum adini xarici gorunusunden almisdir Onun sekli olan aciqcalar da buraxilirdi Ancaq qaya eheng dasi olmasi sebebi ile partladilmisdir Arxeoloji tapintilarBezi melumatlar gore burunda 1860 ci illerde aparilmis qazintilar zamani qedim insan skeletleri ve kellesi askarlanmisdir Anvcaq bunu isbatlayan deliller yoxdur 1924 cu ilde Pavel Xorosix 1929 cu ilde ise Aleksey Okladnikov burunda arxeoloji qazintilar aparmisdir Onlar burundan muxtelif artefaktlar askarladigini bildirmisdir Burunda genismiqyasli arxeoloji qazintilara 13 oktyabr 1962 ci ilden baslanilmisdir 1965 ci ilde sagirdler qazintilar arasindan insan kellesine aid sumuk askarlayirlar Bir muddet sonra Aleksey Timvanenko qayiq ile burun sahillerine reyde cixir Burad iki skelet askarlayir Buradan askarlanan tapintilar neolit dovrune aid olmuysdur Burada emek aletleride askarlanir Bundan basqa Saman burnunda muxtelif dovrlere aid olan 6 arxeoloji abide askarlanmisdir Magaralarbaykal sahilinde coxlu sayda magara vardir Onlardan bir coxu Saman burnunda yerlesir Bu magaralarda qedim insan meskenleri olmusdur Ustelik qaya ustu reesmlere de rast gelinirdi Ancaq hazirda magaralar suyun altindadir Buna sebeb Baykalin seviyyesinin qalxmasidir ancaq magaralardan birini golden qayiqla uzerken qisda ise quz uzerinden gormek mumkundur Muasir veziyyetBaykalin seviyyesi Irkutsk SES ve Irkutsk su anbarinin insasindan sonra artmisdir Yolun bir qismi suyun altinda qalmisdir Olxinski platosu ve Baykal golunun sahili ile Baykal avtomagistrali kecir MenbeSaman burnu 2018 11 09 at the Wayback Machine Shamanskij mys kak dobratsya olu kecid V zashitu Shamanskogo mysa i drugie stati 2018 11 07 at the Wayback MachineIstinadlar 2018 11 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 01