Şərq küknarı (lat. Picea orientalis) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin küknar cinsinə aid bitki növü.
Şərq küknarı | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Şərq küknarı | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Şərq küknarı Tyan-Şan dağ silsiləsində dərələr boyunca rütubətli şimal yamaclarda bitir. Hündürlüyü 60 m-ə, dimateri 2 m-ə çatan nəhəng ağacdır. Piramidalvarı və ya konusvarı çətrə malikdir. İynəyarpaqları tünd-yaşıl və parlaq olur. Qozaları sentyabrda yetişir. Şərq küknarı tipik dəniz sahili iqliminə həssas, torpağın və havanın rütubətliyinə tələbkar bitkidir. Bununla belə dağlıq şəraitdə, sərt yamaclarda, qayalıqlarda dəniz səviyyəsindən 1000-1200 m, bəzən 2000-3000 m yüksəklikdə bitir və yaxşı inkişaf edir. Şərq küknarı gillicəli torpaqları xoşlayır, lakin əhəngli torpaqlarda, qayalıqlardakı qeyri-münbit və kasıb torpaqlarda da inkişaf edə bilər. Kök sistemi torpağın səthinə yaxın formalaşır və adi küknara nisbətən küləyə qarşı davamlıdır. Küknar növləri arasında şərq küknarı daha uzunömürlüdür və 600 ilədək yaşayır. Şərq küknarının arealı Qərbi Qafqazın dağlıq hissəsi hesab olunur. Şərq küknarının kürəşəkilli formaları vardır. Avropanın bir çox şəhərlərində yaşıllaşdırmada istifadə olunur. Ensiz çətiri, göyümtül-yaşıl iynəyarpaqları çox dekorativ olduğundan bəzək bağçılığında istifadə edilir. Bu küknar növünün oduncağından sənayenin müxtəlif sahələrində, inşaat işlərində və s. geniş istifadə olunur. Azərbaycanda Abşeronda, Gədəbəydə, Zaqatalada, Balakəndə, Qubada, Qusarda yaşıllıqlarda təsadüf edilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Abies orientalis (L.) Poir.
- Pinus orientalis L.
Heterotipik sinonimləri
- Abies wittmanniana Voss
- Picea orientalis f. atrovirens Schelle
- Picea orientalis var. aurea Ed.Otto
- Picea orientalis f. aurea (Otto) Beissn.
- Picea orientalis f. aureospicata Beissn.
- Picea orientalis f. nana (Carrière) Rehder
- Picea orientalis var. nana Carrière
- Picea orientalis f. nutans Schelle
- Picea withmanniana Carrière
- Picea wittmanniana Fisch. ex Gordon
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Serq kuknari lat Picea orientalis bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin i yneyarpaqlilar destesinin samkimiler fesilesinin kuknar cinsine aid bitki novu Serq kuknariElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif IyneyarpaqlilarDeste IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerYarimfesile Cins KuknarNov Serq kuknariBeynelxalq elmi adiPicea orientalis Peterm 1845Sekil axtarisiNCBI 224734EOL 1033619Botaniki xarakteristikasiSerq kuknari Tyan San dag silsilesinde dereler boyunca rutubetli simal yamaclarda bitir Hundurluyu 60 m e dimateri 2 m e catan neheng agacdir Piramidalvari ve ya konusvari cetre malikdir Iyneyarpaqlari tund yasil ve parlaq olur Qozalari sentyabrda yetisir Serq kuknari tipik deniz sahili iqlimine hessas torpagin ve havanin rutubetliyine telebkar bitkidir Bununla bele dagliq seraitde sert yamaclarda qayaliqlarda deniz seviyyesinden 1000 1200 m bezen 2000 3000 m yukseklikde bitir ve yaxsi inkisaf edir Serq kuknari gilliceli torpaqlari xoslayir lakin ehengli torpaqlarda qayaliqlardaki qeyri munbit ve kasib torpaqlarda da inkisaf ede biler Kok sistemi torpagin sethine yaxin formalasir ve adi kuknara nisbeten kuleye qarsi davamlidir Kuknar novleri arasinda serq kuknari daha uzunomurludur ve 600 iledek yasayir Serq kuknarinin areali Qerbi Qafqazin dagliq hissesi hesab olunur Serq kuknarinin kuresekilli formalari vardir Avropanin bir cox seherlerinde yasillasdirmada istifade olunur Ensiz cetiri goyumtul yasil iyneyarpaqlari cox dekorativ oldugundan bezek bagciliginda istifade edilir Bu kuknar novunun oduncagindan senayenin muxtelif sahelerinde insaat islerinde ve s genis istifade olunur Azerbaycanda Abseronda Gedebeyde Zaqatalada Balakende Qubada Qusarda yasilliqlarda tesaduf edilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Abies orientalis L Poir Pinus orientalis L Heterotipik sinonimleri Abies wittmanniana Voss Picea orientalis f atrovirens Schelle Picea orientalis var aurea Ed Otto Picea orientalis f aurea Otto Beissn Picea orientalis f aureospicata Beissn Picea orientalis f nana Carriere Rehder Picea orientalis var nana Carriere Picea orientalis f nutans Schelle Picea withmanniana Carriere Picea wittmanniana Fisch ex GordonIstinadlarHemcinin bax