Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İraq Hərbi Birləşmələri (ərəb. القوة البرية العراقية) — İraqın 1921-ci ildən Rəsmi ordusu.
| İraq Hərbi Birləşmələri | |
|---|---|
| ərəb. القوة البرية العراقية | |
| Növü | Ordu |
| Yaranma tarixi | 1921 |
| Ölkə |  İraq |
| Tərkibi | İraq əsgərləri |
| Sayı | 54,000 |
| Qərargah | |
| Ləqəbi | Aslanlar |
| Şüarı | Ya Allah!Bismillah!Allahu Əkbər! |
| Müharibələr |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Müasir formada İraq Ordusu, müharibə arası İngilislərin məcburi İraqı idarə etdiyi müharibələr dövründə ilk dəfə Böyük Britaniya tərəfindən yaradıldı. 2003-cü ildə ABŞ qüvvələri tərəfindən İraqın işğalından sonra İraq Ordusu Amerika səviyyəsində hər səviyyədə çoxlu miqdarda hərbi yardımla yenidən quruldu. İşğaldan qısa müddət sonra başlayan İraq üsyanları səbəbindən İraq Ordusu sonradan əvvəlcə əksinqilabçı qüvvə olaraq hazırlanmışdı.2011-ci ildə ABŞ qoşunlarının çıxarılması ilə İraq qüvvələri öz təhlükəsizliyi üçün tam məsuliyyət götürdülər.New York Times bir məqaləsində, 2004 və 2014-cü illər arasında ABŞ-nin İraq Ordusuna İraq xəzinəsindən daha böyük bir məbləğə əlavə olaraq 25 milyard dollarlıq təlim və avadanlıq verdiyini söylədi.
Ordu anti-İŞİD əməliyyatları zamanı İraqın Xalq Səfərbərlik Qüvvələri ilə geniş əməkdaşlıq etdi.
Tarixi
Mosulun Osmanlı vilayətini ölkələrinin bir hissəsi olaraq iddia edən Türkiyə Cümhuriyyəti ilə müharibə təhdidi, 6 yanvar 1921-ci ildə İngilislərin İraq Ordusunu yaratmasına səbəb oldu. Mussa Əl-Kadhum Briqadası keçmiş İraq-Osmanlıdan ibarət idi. kazarmaları Kadhimyahda olan zabitlər.İngiltərə Bağdadda yerləşən kiçik bir hərbi missiya vasitəsilə İraq Ordusuna və İraq Hərbi Hava Qüvvələrinə dəstək və təlim verdi.İraq Ordusu Günü, İraq uğrunda döyüşən əsgərləri qeyd edir.
1533–1918-ci illərdə İraq Osmanlı İmperiyasının hakimiyyəti altında idi və Osmanlı İmperiyasının Hərbi Birliyi olaraq döyüşdü. 1917-ci ildən sonra Birləşmiş Krallıq ölkəni nəzarətə götürdü. İngilislər tərəfindən qurulan ilk İraq hərbi qüvvələri, İraqın nəzarətində olduğu Kral Hərbi Hava Qüvvələrinin (RAF) bazalarını qorumaq tapşırılmış bir neçə qoşun dəstəsi İraq Leviləri idi.
1921-ci ilin avqustunda İngilislər Haşimit Kralı Faisal I-ni İraqdakı İngilis mandatının müştəri hökmdarı olaraq təyin etdilər. Faysal, Fransızlar tərəfindən Suriyanın Kralı kimi zorlandı. Eyni şəkildə İngiltərə hakimiyyəti bölgədəki sünni ərəb elitalarını İraqdakı hökumət və nazirlik ofislərinə təyin etdi. İngilislər və iraqlılar iki xalq arasındakı münasibətləri 1922-ci il İngiltərə-İraq müqaviləsi ilə rəsmiləşdirdi. Faysalın taxtdan qalxması ilə İraq Ordusu İraq Kralı Ordusuna (RIrA) çevrildi.
1922-ci ildə ordu cəmi 3,618 nəfər idi. Bu, İraq monarxiyasının istədiyi 6000 nəfərdən xeyli aşağı idi və hətta İngilislərin 4500 həddindən də az idi. Cəlbedici olmayan maaşlar erkən işə cəlb olunmasına mane olurdu. Bu zaman Birləşmiş Krallıq birbaşa İngilislərin nəzarəti altında olan İngilis məmuru İraq Leviləri kimi yerli qüvvələrdən pul almaq hüququnu qorudu. 4.984 nəfərlik gücü ilə İraq Leviləri, İngilislərin 4500 nəfərlik həddi ilə ordudan çox idi.
1924-cü ildə ordu 5.772 nəfərə çatdı və növbəti il daha 7500 nəfərə çatdı. 1933-cü ilə qədər 7500 nəfər qalmalı idi. Qüvvədə indi altı piyada batalyonu, üç süvari alayı, iki dağ alayı və bir sahə batareyası var idi.
1932-ci ildə İraq Krallığına rəsmi müstəqillik verildi. Bu, 1930-cu il İngiltərə-İraq Müqaviləsinə uyğun olaraq, Birləşmiş Krallıq İraq hökumətinin İngilis məsləhətçilərinə hökumət işlərində iştirak etməsinə, İngilis hərbi bazalarının qalmasına icazə verməsi şərtiylə rəsmi səlahiyyətlərini sona çatdırdı. İraqın müharibə müddətində Birləşmiş Krallığa kömək etdiyini söylədi.
1932-ci ildə müstəqillik qazandıqdan sonra İngilislərin İraqda davam etməsi ilə əlaqədar siyasi gərginlik yarandı, İraq hökuməti və siyasətçiləri İngilis tərəfdarı sayılanlarla İngilis əleyhdar hesab edilənlər arasında bölündü. İngilis tərəfdarı fraksiya, davam edən İngilis varlığına qarşı çıxmayan Nuri as-Said kimi siyasətçilərlə təmsil olundu. İngilis əleyhinə fraksiya Rəşid Əli əl-Gaylani kimi siyasətçilər tərəfindən təmsil olundu və ölkədəki İngilis təsirinin geri alınmasını tələb etdi.1936-cı ildə qəbilə üsyanlarının yatırılmasından şöhrət qazanan general Bəkir Sidqi Baş Qərargah rəisi adlandırıldı və Krala Nazirlər Kabinetinin istefasını tələb etmək üçün müvəffəqiyyətlə təzyiq göstərdi.Həmin ildən 1941-ci ilə qədər RIrA tərəfindən hökumətə qarşı Ordu tələblərinə tabe olmaq üçün hökumətə təzyiq etmək üçün ordu baş zabitlərinin rəhbərliyi ilə hər il baş verən 5 çevriliş baş verdi.
1941-ci il aprelin əvvəlində, II Dünya Müharibəsi zamanı Rəşid Əli əl-Gaylani və anti-İngilis "Qızıl Meydanı" üzvləri hazırkı hökumətə qarşı dövlət çevrilişinə başladılar. Baş nazir Taha əl-Haşimi istefa etdi və Rəşid Əli əl-Gaylani Baş nazir vəzifəsini tutdu. Rəşid Əli də özünü "Milli Müdafiə Hökumətinin" başçısı elan etdi. Monarxiyanı devirmədi, daha uyğun Regent qurdu. 1930-cu il müqaviləsinə əsasən onlara verilən İngilislərin hüquqlarını məhdudlaşdırmağa çalışdı.
30 apreldə İraq Ordusu bölmələri RAF Habbaniya'nın cənubuna yüksək yerə çıxdı. İraqdan bir elçi göndərildi ki, bazadan heç bir hərəkət, istər yer, istərsə də hava keçirilməsin. İngilislər tələbi rədd etdilər və sonra özləri İraq birliklərinin ərazini dərhal tərk etmələrini tələb etdilər. Bundan əlavə, İngilislər Bəsrə bölgəsinə qüvvələri endirdilər və iraqlılar bu qüvvələrin çıxarılmasını tələb etdilər.
2 may 1941-ci il tarixində, saat 05.00-da İngilislər ilə Rəşid Əlinin yeni hökuməti arasında İngilislər RAF Habbaniya'nın iraqlılara hava hücumu etdiyi zaman İngilis-İraq müharibəsi başladı. Bu vaxta qədər ordu xeyli böyüdü. Dörd piyada diviziyası var idi, təxminən 60.000 adam. [13] Tam gücdə hər bölmədə üç briqada var idi. İraqın 1-ci və 3-cü diviziyaları Bağdadda yerləşdi. Bağdadın daxilində L3 / 35 yüngül tank şirkəti, zirehli avtomobil şirkəti, yük maşınlarında daşınan "mexanikləşdirilmiş" piyada iki batalyon, "mexanikləşdirilmiş" pulemyot şirkəti və "mexanikləşdirilmiş" artilleriya briqadasından ibarət müstəqil mexanikləşdirilmiş briqada yerləşirdi. . 2-ci Diviziya Kərkükdə, 4-cü Diviziya isə Bağdaddan Bəsrəyə qədər əsas dəmir yolu xəttində Əl Divaniyahda yerləşirdi. Bütün bu "mexanikləşdirilmiş" piyada birləşmələri yük maşınları ilə daşınmışdı.
İngilislər və iraqlılar arasındakı düşmənçilik 1941-ci il mayın 2-dən 30-dək davam etdi. Alman hökuməti bir aviasiya bölməsi göndərdi, Fliegerführer Irak və İtaliya məhdud kömək göndərdi, lakin hər ikisi də gec idi və lazımi qədər uzaqlaşdı. Sonda ingilislər Bağdada yürüş edə bildilər və Rəşid Əli əl-Gaylani qaçdı.
İngiltərə-İraq müharibəsi başa çatdıqdan sonra Nuri Əs-Səid baş nazir vəzifəsinə qayıtdı və 1958-ci ildə monarxiyanın devrilməsinə və onun öldürülməsinə qədər İraq siyasətində hakim oldu. Nuri Əs-Səid bu müddətdə əsasən qərbyönümlü siyasət yürütdü. Ordu dağılmadı. Bunun əvəzinə Rusiyanın cənubundan başlayan mümkün Alman hücumlarına mane olmaq üçün saxlanıldı. İngilis qoşunları 1940-cı illərin sonlarında tərk etdi.
1948-ci il ərəb-İsrail müharibəsində iraqlılar bir ekspedisiya qüvvəsini yerləşdirdilər və 15.000–18.000 nəfərə çatdı.1948-ci ildə ordu on iki briqadada 21.000 nəfəri yerləşdirdi və İraq Kral Hərbi Hava Qüvvələri, əsasən İngilislər olan 100 təyyarəni yerləşdirdi. Əvvəlcə iraqlılar dörd piyada briqadası, bir zirehli batalyon və köməkçi heyət daxil olmaqla 3000-ə yaxın adamı müharibə səylərinə cəlb etdilər. Bu qüvvələr İordaniyanın rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərməli idi.İlk saziş zamanı iraqlılar öz qüvvələrini təxminən 10000-ə çatdırdılar. Nəticədə İraqın ekspedisiya qüvvələrinin sayı 15.000–18.000 nəfər arasında idi.
İlk İraq qüvvələri 1948-ci ilin aprelində general Nur əd-Din Mahmudun komandanlığı altında İordaniyaya çatdı. Mayın 15-də İraqlı mühəndislər İordan çayı üzərindən ponton körpüsü qurdular və İsrailin Gesher qəsəbəsinə hücum etdilər. Zireh və hava dəstəyi ilə 3000-dən çox İraq əsgəri 50-dən az yüngül silahlı yəhudi müdafiəçisini məğlub edə bilmədi. Bu məğlubiyyətdən sonra İraq qüvvələri Nablus-Jenin-Tulkarm strateji üçbucağına keçdilər və burada 3 iyun tarixində başlayan İsrailin Jeninə hücumunda ağır itki verdilər, lakin mövqelərini davam etdirdilər. İraqın müharibəyə fəal qoşulması bu nöqtədə təsirli bir şəkildə sona çatdı.
1955-ci ilin mayında ingilislər nəhayət İraqdan çıxdılar. İraq hakimiyyəti geri çəkilmə danışıqları zamanı İngilis İraq Leviləri tərəfindən işğal edilmiş bir əvvəlki RAF Habbaniya'nın əsasında bir motorlu piyada briqadasının yaradılacağını söylədi. Haşimit monarxiyası 1958-ci ilə qədər davam etdi, 14 iyul İnqilabı olaraq bilinən İraq Ordusu tərəfindən dövlət çevrilişi ilə devrildi. İraq kralı II Faisal, kral ailəsinin üzvləri ilə birlikdə öldürüldü. Zərbə Əbdül Kərim Qasimi hakimiyyətə gətirdi. Bağdad Paktından çıxdı və Sovet İttifaqı ilə dostluq əlaqələri qurdu.
Qəsəm Abd-Nəsirdən uzaqlaşdıqda, İraq ordusunda Misir tərəfdarı zabitlərin artan müxalifəti ilə qarşılaşdı. Misirlə daha yaxın əməkdaşlıq etmək istəyən Arif məsuliyyətindən yayındı və həbsxanaya atıldı. Mosuldakı qarnizon Qəsimin siyasətinə qarşı üsyan qaldırdıqda, kürd lideri Bərzaninin Sovet İttifaqındakı sürgündən qayıtmasına icazə verərək, Nəsir tərəfdarı üsyançıları yatırmağa kömək etdi.
Mexanikləşdirilmiş piyada dəstələrindən ibarət yeni Beşinci Diviziyanın yaradılması elan edildi.Qəsəm də general rütbəsinə qaldırıldı.
1961-ci ildə Küveytə yaxın bir ordu quruculuğu, İraqın kiçik qonşu dövlətə dair iddiaları ilə birlikdə, bir müddət Küveytə yerləşdirilən İngilis hərbi qüvvələri ilə (quru, dəniz və hava) böhrana səbəb oldu. 1961-ci ildə Küveyt İngiltərədən müstəqillik qazandı və İraq Küveyt üzərində suverenliyini iddia etdi. 1930-cu illərdə olduğu kimi Qasim İraqın Küveytin Osmanlı Bəsrə əyalətinin bir bölgəsi olduğu, İngilislər tərəfindən 1920-ci illərdə yarandığı zaman İraq dövlətinin əsas orqanından əsassız olaraq ayrıldığı iddiasına əsaslandı.İngiltərə İraqın iddiasına sərt reaksiya verdi və İraqın qarşısını almaq üçün Küveytə qoşun göndərdi. Qəsəm geri çəkilməyə məcbur oldu və 1963-cü ilin oktyabrında İraq Küveytin suverenliyini tanıdı.
Qasım 1963-cü ilin fevralında, Baas Partiyası general Əhməd Həsən əl-Bəkirin (baş nazir) və polkovnik Abdul Salam Arifin (prezident) başçılığı ilə hakimiyyəti ələ keçirdiyi zaman öldürüldü. Doqquz aydan sonra 'Əbdussalam Salam Muhəmməd' Arif Baas hökumətinə qarşı uğurlu bir çevriliş etdi. 13 aprel 1966-cı ildə prezident Abdul Salam Arif vertolyot qəzasında öldü və onun yerinə qardaşı general Əbdül Rəhman Arif gəldi. 1967-ci ilin Altı Günlük Müharibəsindən sonra Baas Partiyası hakimiyyəti geri almaq üçün kifayət qədər güclü hiss etdi (17 iyul 1968). Əhməd Həsən əl-Bəkir İnqilab Komandanları Şurasının (RCC) prezidenti və sədri oldu.
Altı günlük müharibə zamanı İraqın 3-cü zirehli diviziyası İordaniyanın şərqində yerləşdirildi.Lakin İsrailin Qərb Sahilinə etdiyi hücum o qədər sürətlə baş verdi ki, İraq qüvvələri İordaniya döyüşlərini dayandırmadan özünü təşkil edə və cəbhəyə çata bilmədi. Təkrar İsrail hava hücumları da onları tutdu ki, İordan çayına çatdıqda bütün Qərb Sahili İsrailin əlində idi. İordaniya Kampaniyası əsnasında, əsas döyüş Qüdsdə olduğu üçün on iraqlı öldürüldü və 30 iraqlı yaralandı. Döyüşlər İraq komandoslarının və İordaniya əsgərlərinin mövqelərini müdafiə etdiyi Qərb Sahilinin digər bölgələrində də qızışdı.
1961-ci ildə üsyan başlayan Bərzani və kürdlər 1969-cu ildə yenə də problemlər yaratdılar. Ba`th partiyasının baş katibi Səddam Hüseynə həll yolu tapmaq məsuliyyəti verildi. Kürdləri hərbi yolla məğlub etməyin mümkün olmadığı aydın idi və 1970-ci ildə üsyançılarla İraq hökuməti arasında siyasi razılaşma əldə edildi.
1967-ci ildə Ərəb məğlubiyyətindən sonra İordaniya Fələstin fəaliyyətinin qaynar nöqtəsinə çevrildi. Bu müddət ərzində PLO elementləri İordaniyanın daxilində Fələstin dövlətini yaratmağa çalışdılar, iordaniyalıların PLO-ya qarşı tam hərbi qüvvələrini işə saldı. Bunları edərkən Suriya İordaniyaya hücum etdi və İraq İordaniyanın Rihab şəhərində bir dəstə köçürdü.Əks halda İraqın yeganə fəaliyyəti İordaniya təyyarələrini atəşə tutması idi.
İraq Yom Kippur müharibəsi zamanı Suriya cəbhəsinə 60.000 nəfərlik ekspedisiya qüvvəsi göndərdi. 3-cü və 6-cı zirehli diviziyalardan, iki piyada briqadasından, on iki artilleriya batalyonundan və xüsusi təyinatlı dəstələrdən ibarət idi. İki zirehli bölmə idi, Pollack, 'şübhəsiz ki, İraq Ordusunun ən yaxşı birləşmələri' deyirdi. Hərbi kəşfiyyat, təşəbbüs və kiçik dəstə müstəqil fəaliyyət demək olar ki, yox idi.
Müharibədən sonra İraq böyük bir hərbi quruma başladı. Aktiv növbətçi işçi qüvvəsi iki dəfə artdı və altıdan on iki nəfərə qədər olan bölmələrin sayı artdı, onlardan dördü zirehli, ikisi mexanikləşdirilmiş piyada idi. Daha sonra Səddam Hüseyn İran-İraq müharibəsinin başlamasından dərhal sonra İrana qarşı döyüş gücü qurmağa çalışaraq 1981-ci ildən 12 diviziya və 3 müstəqil briqada 200.000 əsgərin olduğu 1981-ci ildən İraq ordusunun sayını iki dəfə artırdı. 23 bölmədə və doqquz dəstədə 500.000 adam var idi. İlk yeni bölmələr 1981-ci ildə, 11-ci və 12-ci sərhəd dəstələri piyada birləşmələrinə çevrildikdə və 14-cü piyada diviziyası yaradıldı. Bununla belə, bölmələrin artması yanlışdır, çünki müharibə zamanı İraq bölmələri hər bölməyə təyin edilmiş daimi ('üzvi') dəstələri olan standart bir təşkilatı tərk etdi. Bunun əvəzinə bölmə qərargahlarına bir vəzifə və ya bir bölmə təyin edildi və sonra vəzifəni icra etmək üçün bir qrup təyin olundu — bəzi hallarda səkkizdən on qrupa qədər.
Müharibə həyatına və iqtisadi zərərinə baha başa gəldi — yarım milyon İraqlı və İran əsgərinin, habelə mülki şəxslərin müharibədə daha çox yaralı və yaralı ilə öldüyü güman edilir, ancaq nə də nə də nə də sərhədlər dəyişmədi. Münaqişə çox vaxt Birinci Dünya Müharibəsi ilə müqayisə olunur, istifadə olunan taktika 1914–1918-ci illər müharibəsində baş verənləri, o cümlədən genişmiqyaslı xəndək döyüşləri, idarə olunan pulemyot postları, süngü ittihamları, xəndəklər arasında tikanlı məftillərdən istifadə və s. insan olmayan ərazidə, İranın insan dalğaları hücumlarında və İraqın İran qoşunlarına və mülki şəxslərə, eləcə də İraq kürdlərinə qarşı kimyəvi silahdan (məsələn, xardal qazı) geniş istifadə etməsi.
Küveyt və Fars körfəzi müharibəsi Düzenleme'nin işğalı 1991-ci il Fars Körfəzi Müharibəsinə səbəb olan Küveytin işğalı ərəfəsində ordunun 1.000.000 nəfər olduğu təxmin edildi.Fars körfəzi müharibəsi başlamazdan əvvəl qüvvə 47 piyada diviziyası və 7 korpusa qruplaşdırılmış 9 zirehli və mexanikləşdirilmiş bölmədən ibarət idi.Bu, təxminən 56 ordu diviziyasını verdi və 12 İraq Respublika Qvardiyası bölməsi daxil olduqda ümumi quru bölmələri 68-ə çatdı. Bir vaxtlar Qərb mediasında İraq qoşunlarının bu gün təxminən 545.000 (hətta 600.000) olduğunu söylədiklərinə baxmayaraq, əksər ekspertlər O dövrdəki İraq ordusunun həm keyfiyyət, həm də kəmiyyət təsvirlərinin şişirdildiyini düşünürlər. həm müvəqqəti, həm də köməkçi dəstək elementlərini daxil etdilər. İraq qoşunlarının çoxu da gənc, az təminatlı və zəif təlim keçmiş çağırışçılar idi. Səddam orduya etibar etmədi; təhlükəsizlik güclərini qarşı-qarşıya qoyanların arasında İraq Xalq Ordusu da var idi.
18 aprel 1991-ci ildə ölümlə nəticələnən İraq nəqliyyat vasitələri. İraqlı avadanlıq tədarükçülərinin geniş çeşidi bu böyüklükdə standartlaşmanın olmaması ilə nəticələndi.heterojen qüvvə. Əlavə olaraq zəif təlim və zəif motivasiyadan əziyyət çəkirdi. İraq zirehli qüvvələrinin əksəriyyəti hələ köhnə Çin Tipi 59s və Tip 69s, 1950–1960-cı illərdə Sovet istehsalı olan T-55s & T-62s, 1991-ci ildə isə 1970-ci illərdən bəzi T-72'ləri istifadə etdi. Termal görməli yerlər və ya lazer diapazonu kimi müasir avadanlıqlar və müasir döyüşdə effektivliyi çox məhdud idi. İraqlılar M1 Abrams, Challenger 1 və digər Koalisiya tankları tərəfindən istifadə edilən istilik yerləri və sabot turlarına qarşı təsirli bir cavab tapa bilmədilər. Bu avadanlıq Koalisiya M1A1-lərinə İraq tanklarının cəlb edə biləcəyi məsafədən kənarda (məs. 8,200 fut İraq aralığına qədər) təsirli bir şəkildə hərəkət etmək və məhv etmək imkanı verdi.
İraq tank heyətləri, bu ABŞ və İngilis tanklarının qabaqcıl Chobham zirehlərinə qarşı köhnə, ucuz polad cəza çəkicilərindən [aydınlaşdırma tələb olunur] istifadə etdilər. İraq qüvvələri də şəhər müharibələrindən istifadə etməklə qazanılan üstünlüklərdən istifadə edə bilmədilər — Küveyt şəhəri daxilində döyüşərək, hücum edən qüvvələrə əhəmiyyətli itki verə bilər. Şəhərdə döyüş döyüşlərin baş verdiyi ərazini azaldır və yaxşı təchiz edilmiş qüvvələrin istifadə etdiyi bəzi texnoloji üstünlükləri rədd edə bilər. İraqlılar da Sovet hərbi doktrinasından istifadə etməyə çalışdılar, lakin komandanlıqlarının bacarıqlarının olmaması və ABŞF və RAF-ın rabitə mərkəzlərinə və bunkerlərə hava hücumlarının qarşısını alması səbəbindən həyata keçirilmədi.
İraqlı döyüş itkilərinin dəqiq sayı hələ dəqiq müəyyənləşdirilməsə də, mənbələr itkilərin əhəmiyyətli olduğunu qəbul edirlər. Dərhal hesablamalara görə 100 minə qədər iraqlı öldürüldü. Son məlumatlara görə, İraq ehtimal ki, 20.000 ilə 35.000 arasında ölümlə nəticələnmişdir, halbuki digər rəqəmlər hələ də 200.000 qədər ola bilər.ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən hazırlanan bir hesabatda, hava kampaniyasında 10.000–12.000 İraqlı döyüş hadisəsi və torpaq müharibəsində 10.000 itki olduğu bildirildi. Bu təhlil İraqdakı hərbi əsir hesabatlarına əsaslanır. 20.000 ilə 200.000 arasında İraq əsgərinin öldürüldüyü Məlumdur. Müdafiə Alternativləri Layihəsinə görə, qarşıdurmada 3.664 İraqlı mülki və 20.000–26.000 arasında hərbi personal öldürüldü. Döyüşlərdə 75 min İraq əsgəri yaralanıb.
1990-cı illərdə düzəliş Beynəlxalq Strateji Araşdırmalar İnstitutu (IISS) 1991-ci il müharibəsindən dərhal sonra ordunun tərkibini 6 'zirehli /' mexanikləşdirilmiş 'bölmə, 23 piyada diviziyası, 8 Respublika Qvardiyası diviziyası və dörd Respublika Qvardiyasının daxili təhlükəsizlik bölməsi olaraq qiymətləndirdi. Jane'nin 18 iyul 1992-ci il Həftəsindəki Müdafiəsi, 5 bölgədən 10.000 əsgərin cənub yürüşlərində şiə müsəlmanlarına qarşı döyüşdüyünü bildirdi.
İISS, 1 iyul 1997-ci il tarixində İraq Ordusunun güc strukturunu yeddi Korpus qərargahı, altı zirehli və ya mexanikləşdirilmiş bölmə, 12 piyada diviziyası, 6 RGF diviziyası, dörd Xüsusi Respublika Qvardiya Briqadası, 10 komando və iki Xüsusi Qüvvələr Briqadası olaraq verdi.Bu yaxınlarda geri çağırılan 100.000 nəfər də daxil olmaqla, 350.000 personalın olduğu təxmin edildi.
2003 Düzəlişinin işğalı 2003-cü ildə İraqın işğalına və sonrakı İraq müharibəsinə qədər olan günlərdə ordu beş korpusa təşkil edilmiş 375.000 qoşundan ibarət idi. Hamısında 11 piyada diviziyası, 3 mexanikləşdirilmiş bölmə və 3 zirehli diviziya var idi. Respublika Qvardiyası 50.000 ilə 60.000 arasında qoşundan ibarət idi (bəzi mənbələrdə 80.000-ə qədər bir qüvvə olduğuna baxmayaraq).
2003-cü ilin yanvarında, 2003-cü ilin martında İraqın işğalı başlamazdan əvvəl qüvvə əsasən İraqın şərqində yerləşirdi. Beş korpus aşağıdakı kimi təşkil edildi:
Kərkük yaxınlığındakı 1-ci Korpus 5-ci Mexanikləşdirilmiş Bölmə, 2-ci Piyada Diviziyası, 8-ci Piyada Diviziyası və 38-ci Piyada Diviziyasından ibarət idi. Diyala yaxınlığındakı 2-ci korpusda 3-cü zirehli diviziya, 15-ci piyada diviziyası və 34-cü piyada diviziyası vardı. An Nasiriyahın yaxınlığında 3-cü korpusda 6-cı Zirehli Diviziya, 51-ci Mexanikləşdirilmiş Diviziya və 11-ci Piyada Diviziyası vardı. Amarah yaxınlığındakı 4-cü korpusa 10 zirehli diviziya, 14-cü piyada diviziyası və 18-ci piyada diviziyası daxil idi. Mosul yaxınlığındakı 5-ci korpusda 1-ci Mexanikləşdirilmiş Diviziya, 4-cü, 7-ci və 16-cı Piyada Diviziyaları var. Zirehli piyada bölməsindən və İraqın qərbindəki digər birləşmələrdən ibarət olan Qərb Çöl Qüvvələri. Malovany'nin yerləşdirmələrin təsviri ümumiyyətlə bu nümunəyə uyğundur. Müharibə ərəfəsində İraqın qərbindəki Anbar bölgəsini və ondan Bağdad tərəfə gedən baltaları müdafiə edən qüvvələrə komandanlıq etmək üçün "Böyük gün" adlanan xüsusi qərargah quruldu.
2003-cü ildə İraqın işğalı zamanı İraq Ordusu bir sıra döyüşlərdə məğlub oldu, şimaldakı Task Force Viking və Nasiriyah və Bağdad döyüşləri. İraq Ordusu Müvəqqəti Təşkilat tərəfindən verilən 2 nömrəli Sərəncamla Koalisiya tərəfindən dağıldı.ABŞ-nin İraq inzibatçısı Pol Bremer 23 may 2003-cü ildə qətiyyətli məğlubiyyətdən sonra.Bremer, silahlı qüvvələrin yenidən qurulmasının mümkün olmadığını söylədi. Sökülmə üçün əsaslandırması müharibədən sonrakı talanları da özündə birləşdirdi; əsasən şiə ordusundan çağırılanlar, ilk növbədə sünnilər olan keçmiş komandirlərinin geri çağırış xahişinə cavab verməyəcəyini və ordunun geri çağırılmasının siyasi fəlakət olacağını söylədi, çünki iraqlıların böyük əksəriyyəti üçün bu köhnə Baasistin simvolu idi.
Quruluşu
İraq Ordusu dörd bölmədən ibarət bir qüvvə ilə İngiltərə-İraq müharibəsinə başladı. Beşinci hissə 1959-cu ildə meydana gəldi. İran-İraq müharibəsi başlayanda qüvvələr doqquz bölməyə çatdı. 1990-cı ilə qədər, müharibə müddətinin genişlənməsi ilə qüvvə ən azı 56 bölməyə qədər artdı və İraq ordusunu dünyanın dördüncü ən böyük ordusu və Yaxın Şərqdəki ən güclü ordu halına gətirdi. 1991-ci ildə Fars Körfəzi Müharibəsindəki məğlubiyyətdən sonra qüvvə ölçüsü təxminən 23 bölməyə, Respublika Qvardiyası birləşmələrinə düşdü. 2003-cü ildən sonra yaranan yeni ordunun əvvəlcə üç hissəyə güclü olması planlaşdırılırdı, lakin sonra on bölməyə qaldırıldı və qüvvənin 20 hissəyə qədər artacağı gözlənilir.
ABŞ Evi Silahlı Xidmətləri Komitəsi 2007-ci ildə şərh vermişdi: "Əvvəlki tarama planında beş ordu bölməsinin işə götürüldükləri bölgələrə bağlanacağını və digər beşinin İraq daxilində yerləşdiriləcəyini qeyd etmək vacibdir. Bu qismən bəzi ordu bölmələrinin Milli Qvardiya hissələrindən meydana gəlməsi və bu qüvvələrin İraqın bütün bölgələrində əməliyyatlar üçün istifadəyə verilməsi və hərbi qüvvələrin əsl milli, məzhəbsiz bir gücə çevrilməsi baxımından bəzi fəsadlara səbəb oldu.
Birləşmiş Ştatların İraqda Təhlükəsizlik və Təhlükəsizlik Ölçmə İdarəsinin 2006-cı ilin avqust ayındakı hesabatına görə, o dövrdə planlar İraq Ordusunun təxminən 300.000 nəfərlik bir qüvvəyə qədər qurulmasına çağırdı. Bu, 10 piyada diviziyası və 36 briqada və 113 batalyondan (91 piyada, 12 xüsusi təyinatlı, 24 mexanikləşdirilmiş piyada, 60 zirehli batalyon, 1 təhlükəsizlik) ibarət 6 mexanikləşdirilmiş piyada diviziyası olan bir Ordu ətrafında quruldu. Doqquz motorlu nəqliyyat alayı, 5 logistika batalyonu, 2 dəstək batalyonu, 5 Regional Dəstək Birliyi (RSU) və 91 Qarnizon Dəstək Birliyi (GSU), hər bir bölmə üçün logistika və dəstək təmin etmək məqsədi daşıyır, Taji Milli Depotu depo səviyyəsində təmir və təzələmək. Hər bir batalyon, briqada və bölmə qərargahına ana təşkilatına maddi və texniki dəstək verən Baş qərargah və Xidmət Şirkəti (HSC) tərəfindən dəstək veriləcəkdir. Orduya həmçinin 17 SİB və iki xüsusi əməliyyat batalyonundan ibarət Xüsusi Əməliyyat Qüvvələri Briqadası da daxil olacaqdır.
İraq T-72 təyyarələri Bağdadda 30 iyun 2009-cu ildə nəzərdən keçir. İraq Ordusu doqquz regional müştərək komandanlıqdan ibarətdir. Birgə Əməliyyat Komandanlığı Milli Əməliyyat Mərkəzinin əmrinə tabedir. İraq Quru Qoşunları Komandanlığı birbaşa ordunun bölmələrinə əmr vermir.
İraq Ordusunun 2009-cu il iyul ayına qədər 56 dəstə və ya 185 döyüş batalyonunu əhatə edən 14 diviziyası (1-ci, 12-ci, 14-cü və 17-ci, təyin edilmiş 13 təyinatı) hələ də var. dördüncü manevr briqadalarını itirdilər. 2010-cu ilin aprelinə qədər döyüş batalyonunun cəmi 197 döyüş batalyonuna çatdı. Hər bölmədə dörd xətt briqadası, mühəndis alayı və bir dəstək alayı var.
56 briqadadan üçünü İraq Quru Qoşunları Komandanlığı döyüş briqadası deyildir və bir bölməyə təyin edilmir. Bunlar 2008-ci ilin payızında yaradılan Bağdad Briqadası, 2008-ci ilin yanvar ayında yaradılan 1-ci Prezident Briqadası və 2009-cu ilin yazında yaradılan 2-ci Prezident Briqadasıdır
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iraq Herbi Birlesmeleri ereb القوة البرية العراقية Iraqin 1921 ci ilden Resmi ordusu Iraq Herbi Birlesmeleriereb القوة البرية العراقية Novu OrduYaranma tarixi 1921Olke IraqTerkibi Iraq esgerleriSayi 54 000Qerargah BagdadLeqebi AslanlarSuari Ya Allah Bismillah Allahu Ekber Muharibeler Iraq Vetendas muharibesi Ereb Israil muharibesi Iraq insurqensleri Anqlo Iraq Muharibesi 1 Iraq Kurd muharibesi Iraq Iran muharibesi Korfez muharibesi 2 Iraq Kurd muharibesi ISID emeliyyati Vikianbarda elaqeli mediafayllar Muasir formada Iraq Ordusu muharibe arasi Ingilislerin mecburi Iraqi idare etdiyi muharibeler dovrunde ilk defe Boyuk Britaniya terefinden yaradildi 2003 cu ilde ABS quvveleri terefinden Iraqin isgalindan sonra Iraq Ordusu Amerika seviyyesinde her seviyyede coxlu miqdarda herbi yardimla yeniden quruldu Isgaldan qisa muddet sonra baslayan Iraq usyanlari sebebinden Iraq Ordusu sonradan evvelce eksinqilabci quvve olaraq hazirlanmisdi 2011 ci ilde ABS qosunlarinin cixarilmasi ile Iraq quvveleri oz tehlukesizliyi ucun tam mesuliyyet goturduler New York Times bir meqalesinde 2004 ve 2014 cu iller arasinda ABS nin Iraq Ordusuna Iraq xezinesinden daha boyuk bir meblege elave olaraq 25 milyard dollarliq telim ve avadanliq verdiyini soyledi Ordu anti ISID emeliyyatlari zamani Iraqin Xalq Seferberlik Quvveleri ile genis emekdasliq etdi TarixiMosulun Osmanli vilayetini olkelerinin bir hissesi olaraq iddia eden Turkiye Cumhuriyyeti ile muharibe tehdidi 6 yanvar 1921 ci ilde Ingilislerin Iraq Ordusunu yaratmasina sebeb oldu Mussa El Kadhum Briqadasi kecmis Iraq Osmanlidan ibaret idi kazarmalari Kadhimyahda olan zabitler Ingiltere Bagdadda yerlesen kicik bir herbi missiya vasitesile Iraq Ordusuna ve Iraq Herbi Hava Quvvelerine destek ve telim verdi Iraq Ordusu Gunu Iraq ugrunda doyusen esgerleri qeyd edir 1533 1918 ci illerde Iraq Osmanli Imperiyasinin hakimiyyeti altinda idi ve Osmanli Imperiyasinin Herbi Birliyi olaraq doyusdu 1917 ci ilden sonra Birlesmis Kralliq olkeni nezarete goturdu Ingilisler terefinden qurulan ilk Iraq herbi quvveleri Iraqin nezaretinde oldugu Kral Herbi Hava Quvvelerinin RAF bazalarini qorumaq tapsirilmis bir nece qosun destesi Iraq Levileri idi 1921 ci ilin avqustunda Ingilisler Hasimit Krali Faisal I ni Iraqdaki Ingilis mandatinin musteri hokmdari olaraq teyin etdiler Faysal Fransizlar terefinden Suriyanin Krali kimi zorlandi Eyni sekilde Ingiltere hakimiyyeti bolgedeki sunni ereb elitalarini Iraqdaki hokumet ve nazirlik ofislerine teyin etdi Ingilisler ve iraqlilar iki xalq arasindaki munasibetleri 1922 ci il Ingiltere Iraq muqavilesi ile resmilesdirdi Faysalin taxtdan qalxmasi ile Iraq Ordusu Iraq Krali Ordusuna RIrA cevrildi 1922 ci ilde ordu cemi 3 618 nefer idi Bu Iraq monarxiyasinin istediyi 6000 neferden xeyli asagi idi ve hetta Ingilislerin 4500 heddinden de az idi Celbedici olmayan maaslar erken ise celb olunmasina mane olurdu Bu zaman Birlesmis Kralliq birbasa Ingilislerin nezareti altinda olan Ingilis memuru Iraq Levileri kimi yerli quvvelerden pul almaq huququnu qorudu 4 984 neferlik gucu ile Iraq Levileri Ingilislerin 4500 neferlik heddi ile ordudan cox idi 1924 cu ilde ordu 5 772 nefere catdi ve novbeti il daha 7500 nefere catdi 1933 cu ile qeder 7500 nefer qalmali idi Quvvede indi alti piyada batalyonu uc suvari alayi iki dag alayi ve bir sahe batareyasi var idi 1932 ci ilde Iraq Kralligina resmi musteqillik verildi Bu 1930 cu il Ingiltere Iraq Muqavilesine uygun olaraq Birlesmis Kralliq Iraq hokumetinin Ingilis meslehetcilerine hokumet islerinde istirak etmesine Ingilis herbi bazalarinin qalmasina icaze vermesi sertiyle resmi selahiyyetlerini sona catdirdi Iraqin muharibe muddetinde Birlesmis Kralliga komek etdiyini soyledi 1932 ci ilde musteqillik qazandiqdan sonra Ingilislerin Iraqda davam etmesi ile elaqedar siyasi gerginlik yarandi Iraq hokumeti ve siyasetcileri Ingilis terefdari sayilanlarla Ingilis eleyhdar hesab edilenler arasinda bolundu Ingilis terefdari fraksiya davam eden Ingilis varligina qarsi cixmayan Nuri as Said kimi siyasetcilerle temsil olundu Ingilis eleyhine fraksiya Resid Eli el Gaylani kimi siyasetciler terefinden temsil olundu ve olkedeki Ingilis tesirinin geri alinmasini teleb etdi 1936 ci ilde qebile usyanlarinin yatirilmasindan sohret qazanan general Bekir Sidqi Bas Qerargah reisi adlandirildi ve Krala Nazirler Kabinetinin istefasini teleb etmek ucun muveffeqiyyetle tezyiq gosterdi Hemin ilden 1941 ci ile qeder RIrA terefinden hokumete qarsi Ordu teleblerine tabe olmaq ucun hokumete tezyiq etmek ucun ordu bas zabitlerinin rehberliyi ile her il bas veren 5 cevrilis bas verdi 1941 ci il aprelin evvelinde II Dunya Muharibesi zamani Resid Eli el Gaylani ve anti Ingilis Qizil Meydani uzvleri hazirki hokumete qarsi dovlet cevrilisine basladilar Bas nazir Taha el Hasimi istefa etdi ve Resid Eli el Gaylani Bas nazir vezifesini tutdu Resid Eli de ozunu Milli Mudafie Hokumetinin bascisi elan etdi Monarxiyani devirmedi daha uygun Regent qurdu 1930 cu il muqavilesine esasen onlara verilen Ingilislerin huquqlarini mehdudlasdirmaga calisdi 30 aprelde Iraq Ordusu bolmeleri RAF Habbaniya nin cenubuna yuksek yere cixdi Iraqdan bir elci gonderildi ki bazadan hec bir hereket ister yer isterse de hava kecirilmesin Ingilisler telebi redd etdiler ve sonra ozleri Iraq birliklerinin erazini derhal terk etmelerini teleb etdiler Bundan elave Ingilisler Besre bolgesine quvveleri endirdiler ve iraqlilar bu quvvelerin cixarilmasini teleb etdiler 2 may 1941 ci il tarixinde saat 05 00 da Ingilisler ile Resid Elinin yeni hokumeti arasinda Ingilisler RAF Habbaniya nin iraqlilara hava hucumu etdiyi zaman Ingilis Iraq muharibesi basladi Bu vaxta qeder ordu xeyli boyudu Dord piyada diviziyasi var idi texminen 60 000 adam 13 Tam gucde her bolmede uc briqada var idi Iraqin 1 ci ve 3 cu diviziyalari Bagdadda yerlesdi Bagdadin daxilinde L3 35 yungul tank sirketi zirehli avtomobil sirketi yuk masinlarinda dasinan mexaniklesdirilmis piyada iki batalyon mexaniklesdirilmis pulemyot sirketi ve mexaniklesdirilmis artilleriya briqadasindan ibaret musteqil mexaniklesdirilmis briqada yerlesirdi 2 ci Diviziya Kerkukde 4 cu Diviziya ise Bagdaddan Besreye qeder esas demir yolu xettinde El Divaniyahda yerlesirdi Butun bu mexaniklesdirilmis piyada birlesmeleri yuk masinlari ile dasinmisdi Ingilisler ve iraqlilar arasindaki dusmencilik 1941 ci il mayin 2 den 30 dek davam etdi Alman hokumeti bir aviasiya bolmesi gonderdi Fliegerfuhrer Irak ve Italiya mehdud komek gonderdi lakin her ikisi de gec idi ve lazimi qeder uzaqlasdi Sonda ingilisler Bagdada yurus ede bildiler ve Resid Eli el Gaylani qacdi Ingiltere Iraq muharibesi basa catdiqdan sonra Nuri Es Seid bas nazir vezifesine qayitdi ve 1958 ci ilde monarxiyanin devrilmesine ve onun oldurulmesine qeder Iraq siyasetinde hakim oldu Nuri Es Seid bu muddetde esasen qerbyonumlu siyaset yurutdu Ordu dagilmadi Bunun evezine Rusiyanin cenubundan baslayan mumkun Alman hucumlarina mane olmaq ucun saxlanildi Ingilis qosunlari 1940 ci illerin sonlarinda terk etdi 1948 ci il ereb Israil muharibesinde iraqlilar bir ekspedisiya quvvesini yerlesdirdiler ve 15 000 18 000 nefere catdi 1948 ci ilde ordu on iki briqadada 21 000 neferi yerlesdirdi ve Iraq Kral Herbi Hava Quvveleri esasen Ingilisler olan 100 teyyareni yerlesdirdi Evvelce iraqlilar dord piyada briqadasi bir zirehli batalyon ve komekci heyet daxil olmaqla 3000 e yaxin adami muharibe seylerine celb etdiler Bu quvveler Iordaniyanin rehberliyi altinda fealiyyet gostermeli idi Ilk sazis zamani iraqlilar oz quvvelerini texminen 10000 e catdirdilar Neticede Iraqin ekspedisiya quvvelerinin sayi 15 000 18 000 nefer arasinda idi Ilk Iraq quvveleri 1948 ci ilin aprelinde general Nur ed Din Mahmudun komandanligi altinda Iordaniyaya catdi Mayin 15 de Iraqli muhendisler Iordan cayi uzerinden ponton korpusu qurdular ve Israilin Gesher qesebesine hucum etdiler Zireh ve hava desteyi ile 3000 den cox Iraq esgeri 50 den az yungul silahli yehudi mudafiecisini meglub ede bilmedi Bu meglubiyyetden sonra Iraq quvveleri Nablus Jenin Tulkarm strateji ucbucagina kecdiler ve burada 3 iyun tarixinde baslayan Israilin Jenine hucumunda agir itki verdiler lakin movqelerini davam etdirdiler Iraqin muharibeye feal qosulmasi bu noqtede tesirli bir sekilde sona catdi 1955 ci ilin mayinda ingilisler nehayet Iraqdan cixdilar Iraq hakimiyyeti geri cekilme danisiqlari zamani Ingilis Iraq Levileri terefinden isgal edilmis bir evvelki RAF Habbaniya nin esasinda bir motorlu piyada briqadasinin yaradilacagini soyledi Hasimit monarxiyasi 1958 ci ile qeder davam etdi 14 iyul Inqilabi olaraq bilinen Iraq Ordusu terefinden dovlet cevrilisi ile devrildi Iraq krali II Faisal kral ailesinin uzvleri ile birlikde olduruldu Zerbe Ebdul Kerim Qasimi hakimiyyete getirdi Bagdad Paktindan cixdi ve Sovet Ittifaqi ile dostluq elaqeleri qurdu Qesem Abd Nesirden uzaqlasdiqda Iraq ordusunda Misir terefdari zabitlerin artan muxalifeti ile qarsilasdi Misirle daha yaxin emekdasliq etmek isteyen Arif mesuliyyetinden yayindi ve hebsxanaya atildi Mosuldaki qarnizon Qesimin siyasetine qarsi usyan qaldirdiqda kurd lideri Berzaninin Sovet Ittifaqindaki surgunden qayitmasina icaze vererek Nesir terefdari usyancilari yatirmaga komek etdi Mexaniklesdirilmis piyada destelerinden ibaret yeni Besinci Diviziyanin yaradilmasi elan edildi Qesem de general rutbesine qaldirildi 1961 ci ilde Kuveyte yaxin bir ordu quruculugu Iraqin kicik qonsu dovlete dair iddialari ile birlikde bir muddet Kuveyte yerlesdirilen Ingilis herbi quvveleri ile quru deniz ve hava bohrana sebeb oldu 1961 ci ilde Kuveyt Ingiltereden musteqillik qazandi ve Iraq Kuveyt uzerinde suverenliyini iddia etdi 1930 cu illerde oldugu kimi Qasim Iraqin Kuveytin Osmanli Besre eyaletinin bir bolgesi oldugu Ingilisler terefinden 1920 ci illerde yarandigi zaman Iraq dovletinin esas orqanindan esassiz olaraq ayrildigi iddiasina esaslandi Ingiltere Iraqin iddiasina sert reaksiya verdi ve Iraqin qarsisini almaq ucun Kuveyte qosun gonderdi Qesem geri cekilmeye mecbur oldu ve 1963 cu ilin oktyabrinda Iraq Kuveytin suverenliyini tanidi Qasim 1963 cu ilin fevralinda Baas Partiyasi general Ehmed Hesen el Bekirin bas nazir ve polkovnik Abdul Salam Arifin prezident basciligi ile hakimiyyeti ele kecirdiyi zaman olduruldu Doqquz aydan sonra Ebdussalam Salam Muhemmed Arif Baas hokumetine qarsi ugurlu bir cevrilis etdi 13 aprel 1966 ci ilde prezident Abdul Salam Arif vertolyot qezasinda oldu ve onun yerine qardasi general Ebdul Rehman Arif geldi 1967 ci ilin Alti Gunluk Muharibesinden sonra Baas Partiyasi hakimiyyeti geri almaq ucun kifayet qeder guclu hiss etdi 17 iyul 1968 Ehmed Hesen el Bekir Inqilab Komandanlari Surasinin RCC prezidenti ve sedri oldu Alti gunluk muharibe zamani Iraqin 3 cu zirehli diviziyasi Iordaniyanin serqinde yerlesdirildi Lakin Israilin Qerb Sahiline etdiyi hucum o qeder suretle bas verdi ki Iraq quvveleri Iordaniya doyuslerini dayandirmadan ozunu teskil ede ve cebheye cata bilmedi Tekrar Israil hava hucumlari da onlari tutdu ki Iordan cayina catdiqda butun Qerb Sahili Israilin elinde idi Iordaniya Kampaniyasi esnasinda esas doyus Qudsde oldugu ucun on iraqli olduruldu ve 30 iraqli yaralandi Doyusler Iraq komandoslarinin ve Iordaniya esgerlerinin movqelerini mudafie etdiyi Qerb Sahilinin diger bolgelerinde de qizisdi 1961 ci ilde usyan baslayan Berzani ve kurdler 1969 cu ilde yene de problemler yaratdilar Ba th partiyasinin bas katibi Seddam Huseyne hell yolu tapmaq mesuliyyeti verildi Kurdleri herbi yolla meglub etmeyin mumkun olmadigi aydin idi ve 1970 ci ilde usyancilarla Iraq hokumeti arasinda siyasi razilasma elde edildi 1967 ci ilde Ereb meglubiyyetinden sonra Iordaniya Felestin fealiyyetinin qaynar noqtesine cevrildi Bu muddet erzinde PLO elementleri Iordaniyanin daxilinde Felestin dovletini yaratmaga calisdilar iordaniyalilarin PLO ya qarsi tam herbi quvvelerini ise saldi Bunlari ederken Suriya Iordaniyaya hucum etdi ve Iraq Iordaniyanin Rihab seherinde bir deste kocurdu Eks halda Iraqin yegane fealiyyeti Iordaniya teyyarelerini atese tutmasi idi Iraq Yom Kippur muharibesi zamani Suriya cebhesine 60 000 neferlik ekspedisiya quvvesi gonderdi 3 cu ve 6 ci zirehli diviziyalardan iki piyada briqadasindan on iki artilleriya batalyonundan ve xususi teyinatli destelerden ibaret idi Iki zirehli bolme idi Pollack subhesiz ki Iraq Ordusunun en yaxsi birlesmeleri deyirdi Herbi kesfiyyat tesebbus ve kicik deste musteqil fealiyyet demek olar ki yox idi Muharibeden sonra Iraq boyuk bir herbi quruma basladi Aktiv novbetci isci quvvesi iki defe artdi ve altidan on iki nefere qeder olan bolmelerin sayi artdi onlardan dordu zirehli ikisi mexaniklesdirilmis piyada idi Daha sonra Seddam Huseyn Iran Iraq muharibesinin baslamasindan derhal sonra Irana qarsi doyus gucu qurmaga calisaraq 1981 ci ilden 12 diviziya ve 3 musteqil briqada 200 000 esgerin oldugu 1981 ci ilden Iraq ordusunun sayini iki defe artirdi 23 bolmede ve doqquz destede 500 000 adam var idi Ilk yeni bolmeler 1981 ci ilde 11 ci ve 12 ci serhed desteleri piyada birlesmelerine cevrildikde ve 14 cu piyada diviziyasi yaradildi Bununla bele bolmelerin artmasi yanlisdir cunki muharibe zamani Iraq bolmeleri her bolmeye teyin edilmis daimi uzvi desteleri olan standart bir teskilati terk etdi Bunun evezine bolme qerargahlarina bir vezife ve ya bir bolme teyin edildi ve sonra vezifeni icra etmek ucun bir qrup teyin olundu bezi hallarda sekkizden on qrupa qeder Muharibe heyatina ve iqtisadi zererine baha basa geldi yarim milyon Iraqli ve Iran esgerinin habele mulki sexslerin muharibede daha cox yarali ve yarali ile olduyu guman edilir ancaq ne de ne de ne de serhedler deyismedi Munaqise cox vaxt Birinci Dunya Muharibesi ile muqayise olunur istifade olunan taktika 1914 1918 ci iller muharibesinde bas verenleri o cumleden genismiqyasli xendek doyusleri idare olunan pulemyot postlari sungu ittihamlari xendekler arasinda tikanli meftillerden istifade ve s insan olmayan erazide Iranin insan dalgalari hucumlarinda ve Iraqin Iran qosunlarina ve mulki sexslere elece de Iraq kurdlerine qarsi kimyevi silahdan meselen xardal qazi genis istifade etmesi Kuveyt ve Fars korfezi muharibesi Duzenleme nin isgali 1991 ci il Fars Korfezi Muharibesine sebeb olan Kuveytin isgali erefesinde ordunun 1 000 000 nefer oldugu texmin edildi Fars korfezi muharibesi baslamazdan evvel quvve 47 piyada diviziyasi ve 7 korpusa qruplasdirilmis 9 zirehli ve mexaniklesdirilmis bolmeden ibaret idi Bu texminen 56 ordu diviziyasini verdi ve 12 Iraq Respublika Qvardiyasi bolmesi daxil olduqda umumi quru bolmeleri 68 e catdi Bir vaxtlar Qerb mediasinda Iraq qosunlarinin bu gun texminen 545 000 hetta 600 000 oldugunu soylediklerine baxmayaraq ekser ekspertler O dovrdeki Iraq ordusunun hem keyfiyyet hem de kemiyyet tesvirlerinin sisirdildiyini dusunurler hem muveqqeti hem de komekci destek elementlerini daxil etdiler Iraq qosunlarinin coxu da genc az teminatli ve zeif telim kecmis cagiriscilar idi Seddam orduya etibar etmedi tehlukesizlik guclerini qarsi qarsiya qoyanlarin arasinda Iraq Xalq Ordusu da var idi 18 aprel 1991 ci ilde olumle neticelenen Iraq neqliyyat vasiteleri Iraqli avadanliq tedarukculerinin genis cesidi bu boyuklukde standartlasmanin olmamasi ile neticelendi heterojen quvve Elave olaraq zeif telim ve zeif motivasiyadan eziyyet cekirdi Iraq zirehli quvvelerinin ekseriyyeti hele kohne Cin Tipi 59s ve Tip 69s 1950 1960 ci illerde Sovet istehsali olan T 55s amp T 62s 1991 ci ilde ise 1970 ci illerden bezi T 72 leri istifade etdi Termal gormeli yerler ve ya lazer diapazonu kimi muasir avadanliqlar ve muasir doyusde effektivliyi cox mehdud idi Iraqlilar M1 Abrams Challenger 1 ve diger Koalisiya tanklari terefinden istifade edilen istilik yerleri ve sabot turlarina qarsi tesirli bir cavab tapa bilmediler Bu avadanliq Koalisiya M1A1 lerine Iraq tanklarinin celb ede bileceyi mesafeden kenarda mes 8 200 fut Iraq araligina qeder tesirli bir sekilde hereket etmek ve mehv etmek imkani verdi Iraq tank heyetleri bu ABS ve Ingilis tanklarinin qabaqcil Chobham zirehlerine qarsi kohne ucuz polad ceza cekicilerinden aydinlasdirma teleb olunur istifade etdiler Iraq quvveleri de seher muharibelerinden istifade etmekle qazanilan ustunluklerden istifade ede bilmediler Kuveyt seheri daxilinde doyuserek hucum eden quvvelere ehemiyyetli itki vere biler Seherde doyus doyuslerin bas verdiyi erazini azaldir ve yaxsi techiz edilmis quvvelerin istifade etdiyi bezi texnoloji ustunlukleri redd ede biler Iraqlilar da Sovet herbi doktrinasindan istifade etmeye calisdilar lakin komandanliqlarinin bacariqlarinin olmamasi ve ABSF ve RAF in rabite merkezlerine ve bunkerlere hava hucumlarinin qarsisini almasi sebebinden heyata kecirilmedi Iraqli doyus itkilerinin deqiq sayi hele deqiq mueyyenlesdirilmese de menbeler itkilerin ehemiyyetli oldugunu qebul edirler Derhal hesablamalara gore 100 mine qeder iraqli olduruldu Son melumatlara gore Iraq ehtimal ki 20 000 ile 35 000 arasinda olumle neticelenmisdir halbuki diger reqemler hele de 200 000 qeder ola biler ABS Herbi Hava Quvveleri terefinden hazirlanan bir hesabatda hava kampaniyasinda 10 000 12 000 Iraqli doyus hadisesi ve torpaq muharibesinde 10 000 itki oldugu bildirildi Bu tehlil Iraqdaki herbi esir hesabatlarina esaslanir 20 000 ile 200 000 arasinda Iraq esgerinin oldurulduyu Melumdur Mudafie Alternativleri Layihesine gore qarsidurmada 3 664 Iraqli mulki ve 20 000 26 000 arasinda herbi personal olduruldu Doyuslerde 75 min Iraq esgeri yaralanib 1990 ci illerde duzelis Beynelxalq Strateji Arasdirmalar Institutu IISS 1991 ci il muharibesinden derhal sonra ordunun terkibini 6 zirehli mexaniklesdirilmis bolme 23 piyada diviziyasi 8 Respublika Qvardiyasi diviziyasi ve dord Respublika Qvardiyasinin daxili tehlukesizlik bolmesi olaraq qiymetlendirdi Jane nin 18 iyul 1992 ci il Heftesindeki Mudafiesi 5 bolgeden 10 000 esgerin cenub yuruslerinde sie muselmanlarina qarsi doyusduyunu bildirdi IISS 1 iyul 1997 ci il tarixinde Iraq Ordusunun guc strukturunu yeddi Korpus qerargahi alti zirehli ve ya mexaniklesdirilmis bolme 12 piyada diviziyasi 6 RGF diviziyasi dord Xususi Respublika Qvardiya Briqadasi 10 komando ve iki Xususi Quvveler Briqadasi olaraq verdi Bu yaxinlarda geri cagirilan 100 000 nefer de daxil olmaqla 350 000 personalin oldugu texmin edildi 2003 Duzelisinin isgali 2003 cu ilde Iraqin isgalina ve sonraki Iraq muharibesine qeder olan gunlerde ordu bes korpusa teskil edilmis 375 000 qosundan ibaret idi Hamisinda 11 piyada diviziyasi 3 mexaniklesdirilmis bolme ve 3 zirehli diviziya var idi Respublika Qvardiyasi 50 000 ile 60 000 arasinda qosundan ibaret idi bezi menbelerde 80 000 e qeder bir quvve olduguna baxmayaraq 2003 cu ilin yanvarinda 2003 cu ilin martinda Iraqin isgali baslamazdan evvel quvve esasen Iraqin serqinde yerlesirdi Bes korpus asagidaki kimi teskil edildi Kerkuk yaxinligindaki 1 ci Korpus 5 ci Mexaniklesdirilmis Bolme 2 ci Piyada Diviziyasi 8 ci Piyada Diviziyasi ve 38 ci Piyada Diviziyasindan ibaret idi Diyala yaxinligindaki 2 ci korpusda 3 cu zirehli diviziya 15 ci piyada diviziyasi ve 34 cu piyada diviziyasi vardi An Nasiriyahin yaxinliginda 3 cu korpusda 6 ci Zirehli Diviziya 51 ci Mexaniklesdirilmis Diviziya ve 11 ci Piyada Diviziyasi vardi Amarah yaxinligindaki 4 cu korpusa 10 zirehli diviziya 14 cu piyada diviziyasi ve 18 ci piyada diviziyasi daxil idi Mosul yaxinligindaki 5 ci korpusda 1 ci Mexaniklesdirilmis Diviziya 4 cu 7 ci ve 16 ci Piyada Diviziyalari var Zirehli piyada bolmesinden ve Iraqin qerbindeki diger birlesmelerden ibaret olan Qerb Col Quvveleri Malovany nin yerlesdirmelerin tesviri umumiyyetle bu numuneye uygundur Muharibe erefesinde Iraqin qerbindeki Anbar bolgesini ve ondan Bagdad terefe geden baltalari mudafie eden quvvelere komandanliq etmek ucun Boyuk gun adlanan xususi qerargah quruldu 2003 cu ilde Iraqin isgali zamani Iraq Ordusu bir sira doyuslerde meglub oldu simaldaki Task Force Viking ve Nasiriyah ve Bagdad doyusleri Iraq Ordusu Muveqqeti Teskilat terefinden verilen 2 nomreli Serencamla Koalisiya terefinden dagildi ABS nin Iraq inzibatcisi Pol Bremer 23 may 2003 cu ilde qetiyyetli meglubiyyetden sonra Bremer silahli quvvelerin yeniden qurulmasinin mumkun olmadigini soyledi Sokulme ucun esaslandirmasi muharibeden sonraki talanlari da ozunde birlesdirdi esasen sie ordusundan cagirilanlar ilk novbede sunniler olan kecmis komandirlerinin geri cagiris xahisine cavab vermeyeceyini ve ordunun geri cagirilmasinin siyasi felaket olacagini soyledi cunki iraqlilarin boyuk ekseriyyeti ucun bu kohne Baasistin simvolu idi QurulusuIraq Ordusu dord bolmeden ibaret bir quvve ile Ingiltere Iraq muharibesine basladi Besinci hisse 1959 cu ilde meydana geldi Iran Iraq muharibesi baslayanda quvveler doqquz bolmeye catdi 1990 ci ile qeder muharibe muddetinin genislenmesi ile quvve en azi 56 bolmeye qeder artdi ve Iraq ordusunu dunyanin dorduncu en boyuk ordusu ve Yaxin Serqdeki en guclu ordu halina getirdi 1991 ci ilde Fars Korfezi Muharibesindeki meglubiyyetden sonra quvve olcusu texminen 23 bolmeye Respublika Qvardiyasi birlesmelerine dusdu 2003 cu ilden sonra yaranan yeni ordunun evvelce uc hisseye guclu olmasi planlasdirilirdi lakin sonra on bolmeye qaldirildi ve quvvenin 20 hisseye qeder artacagi gozlenilir ABS Evi Silahli Xidmetleri Komitesi 2007 ci ilde serh vermisdi Evvelki tarama planinda bes ordu bolmesinin ise goturuldukleri bolgelere baglanacagini ve diger besinin Iraq daxilinde yerlesdirileceyini qeyd etmek vacibdir Bu qismen bezi ordu bolmelerinin Milli Qvardiya hisselerinden meydana gelmesi ve bu quvvelerin Iraqin butun bolgelerinde emeliyyatlar ucun istifadeye verilmesi ve herbi quvvelerin esl milli mezhebsiz bir guce cevrilmesi baximindan bezi fesadlara sebeb oldu Birlesmis Statlarin Iraqda Tehlukesizlik ve Tehlukesizlik Olcme Idaresinin 2006 ci ilin avqust ayindaki hesabatina gore o dovrde planlar Iraq Ordusunun texminen 300 000 neferlik bir quvveye qeder qurulmasina cagirdi Bu 10 piyada diviziyasi ve 36 briqada ve 113 batalyondan 91 piyada 12 xususi teyinatli 24 mexaniklesdirilmis piyada 60 zirehli batalyon 1 tehlukesizlik ibaret 6 mexaniklesdirilmis piyada diviziyasi olan bir Ordu etrafinda quruldu Doqquz motorlu neqliyyat alayi 5 logistika batalyonu 2 destek batalyonu 5 Regional Destek Birliyi RSU ve 91 Qarnizon Destek Birliyi GSU her bir bolme ucun logistika ve destek temin etmek meqsedi dasiyir Taji Milli Depotu depo seviyyesinde temir ve tezelemek Her bir batalyon briqada ve bolme qerargahina ana teskilatina maddi ve texniki destek veren Bas qerargah ve Xidmet Sirketi HSC terefinden destek verilecekdir Orduya hemcinin 17 SIB ve iki xususi emeliyyat batalyonundan ibaret Xususi Emeliyyat Quvveleri Briqadasi da daxil olacaqdir Iraq T 72 teyyareleri Bagdadda 30 iyun 2009 cu ilde nezerden kecir Iraq Ordusu doqquz regional musterek komandanliqdan ibaretdir Birge Emeliyyat Komandanligi Milli Emeliyyat Merkezinin emrine tabedir Iraq Quru Qosunlari Komandanligi birbasa ordunun bolmelerine emr vermir Iraq Ordusunun 2009 cu il iyul ayina qeder 56 deste ve ya 185 doyus batalyonunu ehate eden 14 diviziyasi 1 ci 12 ci 14 cu ve 17 ci teyin edilmis 13 teyinati hele de var dorduncu manevr briqadalarini itirdiler 2010 cu ilin apreline qeder doyus batalyonunun cemi 197 doyus batalyonuna catdi Her bolmede dord xett briqadasi muhendis alayi ve bir destek alayi var 56 briqadadan ucunu Iraq Quru Qosunlari Komandanligi doyus briqadasi deyildir ve bir bolmeye teyin edilmir Bunlar 2008 ci ilin payizinda yaradilan Bagdad Briqadasi 2008 ci ilin yanvar ayinda yaradilan 1 ci Prezident Briqadasi ve 2009 cu ilin yazinda yaradilan 2 ci Prezident BriqadasidirHemcinin baxSeddamin Partizanlari BEES dovrunde Iraq Seddam HuseynIstinadlar