Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İqtisadi əsas cərəyan (ing. mainstream — hakim cərəyan) və ya iqtisadi düşüncənin əsas axını — iqtisadçıların ümumiyyətlə onlardan başladığı, dünyada öyrədilən biliklər, nəzəriyyələr və iqtisadiyyat modelləri məcmusudur. "Ortodoksal iqtisadiyyat" olaraq da bilinən qeyri-adi iqtisadiyyatla fərqli məktəbləri və ya yalnız azlıqlı iqtisadçılar tərəfindən qəbul edilən yanaşmaları əhatə edən iqtisadiyyata qarşı qoymaq olar.
İqtisadi peşə ümumiyyətlə neoklasik iqtisadiyyatla və neoklassik sintezlə əlaqələndirilir və XX əsrin ortalarından etibarən makroiqtisadiyyata Keynesian yanaşmasını da əhatə etmişdir.
Neoklassik iqtisadi nəzəriyyənin əsas konsepsiyası fərdlərin rasional subyektlər kimi, iqtisadi sistemin isə tarazlığa can atması kimi fikirləridir.
Tarixi
İqtisadiyyat bir çox iqtisadi düşüncə məktəbi ilə həmişə fərqlənmişdir və fərqli məktəblər fərqli ölkələrdə və zamanla fərqli şöhrət qazanmışlar. "İqtisadi əsas axın" ifadəsinin hazırkı istifadəsi II Dünya Müharibəsindən sonrakı dövr üçün, xüsusən də ingilisdilli dünyada və daha az qlobal səviyyədə xarakterikdir.
Klassik iqtisadiyyatın inkişafından və yayılmasından əvvəl Avropada hakim məktəb merkantilizm idi, bu institusional məktəbdən daha çox əlaqəli fikirlər toplusu idi. XVIII əsrin sonunda şərti olaraq Adam Smitin "Millətlərin Sərvətinin Təbiəti və Səbəbləri haqqında Tədqiqat" adlanan müasir iqtisadiyyatın inkişafı ilə İngilis iqtisadiyyatı inkişaf etdi və indi klassik məktəb adlanan bölgədə üstünlük təşkil etməyə başladı. Xalqların zənginliyindən Böyük Depressiyaya qədər İngilis dilində danışan dünyada hakim məktəb klassik iqtisadiyyat idi və neoklassik iqtisadiyyat onun davamçısı idi. Kontinental Avropada, Fransadakı Fiziokratların ilk işi, Almaniyadakı Tarixi İqtisadiyyat Məktəbinin sonrakı işləri kimi fərqli bir ənənə meydana gətirdi və XIX əsr boyunca İngilis iqtisadiyyatında, xüsusən müxaliflərin az istehlak nəzəriyyəsində mübahisələr yaşandı.
Böyük Depressiya və sonrakı İkinci Dünya Müharibəsi dövründə Sualtı İstehlak Məktəbinin işinə arxalanan Keynsçilik İqtisadiyyat Məktəbi çox diqqəti cəlb etdi və müasir iqtisadi axın, II Dünya Müharibəsindən sonra Keynesiya makroiqtisadi və neoklassik mikroiqtisadiyyatın qaynaşması olan neoklassik sintezdən qaynaqlandı.
Kontinental Avropada, əksinə, Keyns iqtisadiyyatı rədd edildi və Alman düşüncəsi, Qərbi Alman neoliberalizminin siyasi fəlsəfəsi Almaniyanın müharibədən sonrakı sosial yönümlü bazar iqtisadiyyatının intellektual təməlini təşkil edən Frayburq məktəbinin hakimiyyəti altında qaldı. Dünya əhalisinin əksəriyyətini təşkil edən inkişaf etməkdə olan ölkələrdə müxtəlif inkişaf iqtisadiyyatı məktəbləri böyük təsirə malikdir.
2007-ci ildən bəri, 2007–2008 maliyyə böhranı və sonrakı qlobal iqtisadi böhran iqtisadiyyatdakı bölünmələri açıq şəkildə ortaya qoydu və mübahisələrə təkan verdi.
Termin
"İqtisadi əsas axın" ifadəsi XX əsrin sonunda tətbiq olundu. Con Meynard Keynsin (1936) və neoklasik iqtisadiyyatın (1860) "müasir əsas iqtisadiyyat" dakı oxları təsvir edən Şamaxı İqtisadiyyat Ağacının arxa üz qabığındakı Samuelson və seminal iqtisadiyyat dərsliyinin 2001-ci il nəşrində çıxdı. "Neoklassik sintez" termininin özü də ilk dəfə Samuelsonun dərsliyinin 1955-ci il buraxılışında meydana çıxmışdır. Günümüzdə neoklasik sintez və ortodoksal iqtisadiyyatın iki anlayışının eyni olub olmadığı müzakirə olunur.
ABŞ
ABŞ-də iqtisadçılar ümumiyyətlə məktəblərə bölünmürlər, lakin iki əsas müasir düşüncə məktəbi "duz və şirin su məktəbləri" ilə təmsil olunurlar. 1970-ci illərin əvvəllərində "şirin su iqtisadçıları" adlandırılanlar, makroiqtisadi tədqiqatlarda hakim olan konsensusa meydan oxudular. Onların yanaşmalarının əsas elementləri makroiqtisadiyyatın dinamik, kəmiyyət və qeyri-müəyyənlik qarşısında fərdlərin və qurumların necə qərar verəcəyinə əsaslanması idi.
Makroiqtisadiyyata bu kökündən yeni yanaşmanın bir çox tərəfdarı Karnegi Mellon Universiteti, Çikaqo Universiteti, Roçester Universiteti və Minnesota Universiteti ilə əlaqələndirildi. Pirsburq, Çikaqo, Roçester və Minneapolis Böyük Göllərə daha yaxın yerləşdiyinə görə onlara "şirin su məktəbi" deyirdilər. Uzun müddətdir davam edən konsensus, böyük ölçüdə ABŞ-nin Berkeley, Harvard, MIT, Pensilvaniya University, Prinston, Kolumbiya University, Staeford və Yel kimi şərq və qərb sahillərinə yaxın universitetlərdən və digər qurumlardan iqtisadçılar tərəfindən müdafiə olunurdu. Buna görə də onlara "duzlu su məktəbləri" deyirdilər. İqtisadçılar ümumiyyətlə özlərini müəyyən bir məktəbin üzvləri kimi tanımırlar, baxmayaraq ki, bəzən siyasi arenada təsnif edilirlər.
Miqyas
İqtisadi əsas axın, digər iqtisadi məktəblərdən fərqli olaraq, müxtəlif meyarlarla, xüsusən fərziyyələri, metodları və mövzuları ilə müəyyən edilə bilər. Bununla yanaşı, əsas iqtisadiyyatın mutasiyası işığında bu fərqə meydan oxumaq da faydalıdır.
Fərziyyələr
Uzun müddətdir bir çox qeyri-adi məktəb tərəfindən rədd edilməsinə baxmayaraq, bir çox əsas iqtisadi modelin əsasını təşkil edən bir neçə fərziyyə mövcud idi. Bunlara rasional seçim nəzəriyyəsinin neoklassik əsasları, təmsilçi agent və əksər hallarda rasional gözləntilər daxildir. Bununla birlikdə, günümüzdəki iqtisadi axının çox hissəsi, qüsurlu və asimmetrik məlumatlar, natamam bazarların məhdud rasionallığı, mükəmməl olmayan rəqabət və əməliyyat xərcləri kimi mürəkkəbləşdirən amillərin modellərə təsirinin öyrənilməsi ilə əlaqədardır.
Ortodoksal iqtisadi analiz üçün orijinal çıxış nöqtəsi fərd idi. Fərdlər və firmalar ümumiyyətlə ümumi bir hədəfə sahib olan vahidlər olaraq təyin olundular: rasional davranış yolu ilə maksimizasiya. Fərqlər yalnız belə idi:
- maksimumlaşdırmanın müəyyən bir hədəfi (fərdlər faydanı maksimuma çatdırmağa çalışırlar və firmalar — mənfəət);
- və maksimizasiya prosesi ilə üzləşən məhdudiyyətlər (fərdlər məhdud gəlir və ya əmtəə qiymətləri ilə, firmalar isə texnologiya və ya qaynaq mövcudluğu ilə məhdudlaşa bilər).
Alfred Marşall kimi neoklasik iqtisadçılar bu (təsviri) nəzəri çərçivədən tez-tez iqtisadi sistemin problemlərini həll etmək üçün siyasi fəaliyyətdən istifadə edilməməsi barədə bir siyasi əmr çıxardılar (sistematik olmasa da). Bunun əvəzinə, qərar yuxarıda göstərilən hədəflərə müdaxilə və maksimumlaşdırma məhdudiyyətlərinə əsaslanmalıdır. Məhz bu kontekstdə iqtisadi kapitalizm öz əsasını tapır. Bununla birlikdə, mövcud iqtisadi əsas məqam bazar və hökumət uğursuzluğunun, həmçinin özəl və ictimai malların təsviri nəzəriyyələrini əhatə edir. Bu inkişaflar, hökumətin daha normativ baxımdan müdaxiləsinin arzuolunmazlığı və ya arzuolunmazlığı ilə bağlı bir sıra fikirlər təklif edir.
Metodlar
Əsas iqtisadiyyat eyni zamanda metodoloji cəhətdən əsas iqtisadçıların etmək istədikləri, hesablama, optimallaşdırma və müqayisəli statika da daxil olmaqla riyazi modellərin əsas dilinə uyğunluğu tələb edən bir iş olaraq təyin edilmişdir. Bu tərifə görə, ekonofizika, davranış iqtisadiyyatı və təkamül iqtisadiyyatı kimi tipik neoklassik fərziyyələrə uyğun fəaliyyət göstərmədikləri üçün ümumiyyətlə qeyri-adi sayılan düşüncə sahələri, əsas metodlardan istifadə edərək əsas cərəyana çəkildikdə əsas axın hesab edilə bilər. Ceffri Hocson, təkamül iqtisadiyyatı və institusional iqtisadiyyatın yeni əsas axın ola biləcəyini düşündü.
Bundan əlavə, bəzi iqtisadi sahələrə həm ümumi iqtisadiyyat, həm də heterodoks iqtisadiyyatının elementləri daxildir: məsələn, Avstriya iqtisadiyyatı, institusional iqtisadiyyat, neyroiqtisadiyyat və qeyri-xətti mürəkkəblik nəzəriyyəsi. Neoklasik iqtisadiyyatı bir başlanğıc nöqtəsi olaraq istifadə edə bilərlər. Ən azı bir institusionalist "neoklasik iqtisadiyyat artıq iqtisadi əsaslara hakim deyil" olduğunu iddia etdi.
Mövzular
İqtisadiyyat əvvəlcə pul və sərvətlə əlaqəli bir sıra məsələləri həll edən bir intizam kimi formalaşmışdır. Lakin 1930-cu illərdə ümumi iqtisadiyyat insan qərarları elminə keçməyə başladı. 1931-ci ildə məşhur bir məqalə yazdı: "İqtisadiyyat insan davranışını alternativ tətbiqetmələrlə hədəflər və cüzi vasitələr arasındakı əlaqə olaraq araşdıran bir elmdir." Bu, ümumi iqtisadiyyatla digər fənlər və iqtisadiyyatı öyrənən məktəblər arasında sərhəd xətti çəkməyə imkan verdi.
Qərar vermə elmi kimi iqtisadiyyatın əsas yanaşması bu fənni əhatə dairəsini genişləndirmişdir. Hari Bekker kimi iqtisadçılar cinayət, ailə, hüquq, siyasət və din kimi uzaq görünən sahələri araşdırmağa başladılar. Bu genişlənməyə bəzən iqtisadi imperializm də deyilir.
Tənqid
2007–2008 maliyyə böhranından sonra həm iqtisadi nəzəriyyəçilər arasında, həm də geniş ictimaiyyət arasında qısa müddətli makroiqtisadiyyatın vəziyyəti və gələcəyi ilə bağlı bütün əsas iqtisadiyyata qarışan əhəmiyyətli bir qarşıdurma meydana gəldi. Bəzi tənqidçilər, potensial perspektivli yanaşmaların əsas model nəşrlərdən kənarlaşdırıldığını iddia etdilər, çünki formal modelləşdirməyə uyğun problemlərə diqqət yetirildi.
Ümumiyyətlə Postkeynsçilik düşüncə məktəbinin bir hissəsi hesab edilən şartistlər, əsas nəzəriyyəni müasir etibarlı pul iqtisadiyyatının həqiqi mexanikasını təsvir etməkdə aciz kimi tənqid edirlər. Çartalizm iqtisadiyyatın müxtəlif sahələri ilə pulun hərəkəti üçün alternativ bir model üzərində dayanır. Şartalistlər borc bazarı, pul çarpanı və qənaət siyasəti kimi əsas nəzəriyyələri rədd edirlər.
Bəzi iqtisadçılar ekoloji iqtisadiyyat ruhunda düşünürlər ki, neoklasik rasionallıq, xəsislik və tarazlığın "Müqəddəs Üçlüyü" Müqəddəs Üçlük əvəzinə məqsədyönlü davranış, işıqlı eqoistlik və dayanıqlıq əsas məkanın əhatə dairəsini genişləndirir. Ekoloji iqtisadiyyat ictimai mallar, təbii kapital və mənfi xarici təsirlər (ətraf mühitin çirklənməsi kimi) kimi davamlılıq məsələlərini həll edir.
İqtisadi konsepsiyaların enerji ilə əlaqəli nəzəriyyələri, enerji ehtiyaclarını hesablamaq kimi iqtisadi düşüncənin termodinamik konsepsiyaları ilə əlaqəli enerji iqtisadiyyatı çərçivəsində də mövcuddur. Biyofiziki iqtisadiyyat bu sahəyə aiddir.
İstinadlar
- David Colander (2000). Complexity and History of Economic Thought, 35. 2020-02-15 at the Wayback Machine
- (2008), "neoclassical synthesis, " The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract. 2017-07-28 at the Wayback Machine
- Ex post (International Monetary Economics, 1870–1960). 1990-02-23. 335–343.
- chapter 2. The not so worldly philosophers Metaphysics,Newtonian Physics, and Classical Economics (The Wealth of Nature). New York Chichester, West Sussex: Columbia University Press. 2003-01-31. ISBN .
- Paul A. Samuelson, William D. Nordhaus. Közgazdaságtan. Akadémiai Kiadó. 2016. ISBN .
- Sue Himmelweit. The Individual as Basic Unit of Analysis (Economics: An Anti-Text). London: Macmillan Education UK. 1977. 21–35. ISBN .
- Colander, David C. The changing face of economics : conversations with cutting edge economists. Ann Arbor: University of Michigan Press. 2004. ISBN .
- Geoffrey M. Hodgson. Evolutionary and Institutional Economics as the New Mainstream?. 4 (Evolutionary and Institutional Economics Review). 2007-12. 7–25.
- Samuels, Warren J., 1933-. A companion to the history of economic thought. Malden, MA: Blackwell. 2003. ISBN .
- David Colander, Richard Holt, Barkley Rosser. The changing face of mainstream economics. 16 (Review of Political Economy). 2004-10. 485–499.
- John B. Davis. The turn in economics: neoclassical dominance to mainstream pluralism?. 2 (Journal of Institutional Economics). 2006-04. 1–20.
- E. P. Lazear. Economic Imperialism. 115 (). 2000-02-01. 99–146.
- "New York Times New York City Poll, September 2003". ICPSR Data Holdings. 2004-04-21. 2020-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-27.
- Paul J. Thibault. Re-reading Saussure. 2013-01-11.
- Daniel A. Schiffman. Mainstream economics, heterodoxy and academic exclusion: a review essay. 20 (European Journal of Political Economy). 2004-11. 1079–1095.
- Tony Lawson. The nature of heterodox economics. 30 (Cambridge Journal of Economics). 2006-07-01. 483–505.
- Cutler J. Cleveland. Editor-in-Chief (Encyclopedia of Energy). Elsevier. 2004. ii. ISBN .
- I. Daniel Posen, Paulina Jaramillo, W. Michael Griffin. Uncertainty in the Life Cycle Greenhouse Gas Emissions from U.S. Production of Three Biobased Polymer Families. 50 (Environmental Science & Technology). 2016-03-04. 2846–2858.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iqtisadi esas cereyan ing mainstream hakim cereyan ve ya iqtisadi dusuncenin esas axini iqtisadcilarin umumiyyetle onlardan basladigi dunyada oyredilen bilikler nezeriyyeler ve iqtisadiyyat modelleri mecmusudur Ortodoksal iqtisadiyyat olaraq da bilinen qeyri adi iqtisadiyyatla ferqli mektebleri ve ya yalniz azliqli iqtisadcilar terefinden qebul edilen yanasmalari ehate eden iqtisadiyyata qarsi qoymaq olar Iqtisadi pese umumiyyetle neoklasik iqtisadiyyatla ve neoklassik sintezle elaqelendirilir ve XX esrin ortalarindan etibaren makroiqtisadiyyata Keynesian yanasmasini da ehate etmisdir Neoklassik iqtisadi nezeriyyenin esas konsepsiyasi ferdlerin rasional subyektler kimi iqtisadi sistemin ise tarazliga can atmasi kimi fikirleridir TarixiIqtisadiyyat bir cox iqtisadi dusunce mektebi ile hemise ferqlenmisdir ve ferqli mektebler ferqli olkelerde ve zamanla ferqli sohret qazanmislar Iqtisadi esas axin ifadesinin hazirki istifadesi II Dunya Muharibesinden sonraki dovr ucun xususen de ingilisdilli dunyada ve daha az qlobal seviyyede xarakterikdir Klassik iqtisadiyyatin inkisafindan ve yayilmasindan evvel Avropada hakim mekteb merkantilizm idi bu institusional mektebden daha cox elaqeli fikirler toplusu idi XVIII esrin sonunda serti olaraq Adam Smitin Milletlerin Servetinin Tebieti ve Sebebleri haqqinda Tedqiqat adlanan muasir iqtisadiyyatin inkisafi ile Ingilis iqtisadiyyati inkisaf etdi ve indi klassik mekteb adlanan bolgede ustunluk teskil etmeye basladi Xalqlarin zenginliyinden Boyuk Depressiyaya qeder Ingilis dilinde danisan dunyada hakim mekteb klassik iqtisadiyyat idi ve neoklassik iqtisadiyyat onun davamcisi idi Kontinental Avropada Fransadaki Fiziokratlarin ilk isi Almaniyadaki Tarixi Iqtisadiyyat Mektebinin sonraki isleri kimi ferqli bir enene meydana getirdi ve XIX esr boyunca Ingilis iqtisadiyyatinda xususen muxaliflerin az istehlak nezeriyyesinde mubahiseler yasandi Boyuk Depressiya ve sonraki Ikinci Dunya Muharibesi dovrunde Sualti Istehlak Mektebinin isine arxalanan Keynscilik Iqtisadiyyat Mektebi cox diqqeti celb etdi ve muasir iqtisadi axin II Dunya Muharibesinden sonra Keynesiya makroiqtisadi ve neoklassik mikroiqtisadiyyatin qaynasmasi olan neoklassik sintezden qaynaqlandi Kontinental Avropada eksine Keyns iqtisadiyyati redd edildi ve Alman dusuncesi Qerbi Alman neoliberalizminin siyasi felsefesi Almaniyanin muharibeden sonraki sosial yonumlu bazar iqtisadiyyatinin intellektual temelini teskil eden Frayburq mektebinin hakimiyyeti altinda qaldi Dunya ehalisinin ekseriyyetini teskil eden inkisaf etmekde olan olkelerde muxtelif inkisaf iqtisadiyyati mektebleri boyuk tesire malikdir 2007 ci ilden beri 2007 2008 maliyye bohrani ve sonraki qlobal iqtisadi bohran iqtisadiyyatdaki bolunmeleri aciq sekilde ortaya qoydu ve mubahiselere tekan verdi Termin Iqtisadi esas axin ifadesi XX esrin sonunda tetbiq olundu Con Meynard Keynsin 1936 ve neoklasik iqtisadiyyatin 1860 muasir esas iqtisadiyyat daki oxlari tesvir eden Samaxi Iqtisadiyyat Agacinin arxa uz qabigindaki Samuelson ve seminal iqtisadiyyat dersliyinin 2001 ci il nesrinde cixdi Neoklassik sintez termininin ozu de ilk defe Samuelsonun dersliyinin 1955 ci il buraxilisinda meydana cixmisdir Gunumuzde neoklasik sintez ve ortodoksal iqtisadiyyatin iki anlayisinin eyni olub olmadigi muzakire olunur ABSABS de iqtisadcilar umumiyyetle mekteblere bolunmurler lakin iki esas muasir dusunce mektebi duz ve sirin su mektebleri ile temsil olunurlar 1970 ci illerin evvellerinde sirin su iqtisadcilari adlandirilanlar makroiqtisadi tedqiqatlarda hakim olan konsensusa meydan oxudular Onlarin yanasmalarinin esas elementleri makroiqtisadiyyatin dinamik kemiyyet ve qeyri mueyyenlik qarsisinda ferdlerin ve qurumlarin nece qerar vereceyine esaslanmasi idi Makroiqtisadiyyata bu kokunden yeni yanasmanin bir cox terefdari Karnegi Mellon Universiteti Cikaqo Universiteti Rocester Universiteti ve Minnesota Universiteti ile elaqelendirildi Pirsburq Cikaqo Rocester ve Minneapolis Boyuk Gollere daha yaxin yerlesdiyine gore onlara sirin su mektebi deyirdiler Uzun muddetdir davam eden konsensus boyuk olcude ABS nin Berkeley Harvard MIT Pensilvaniya University Prinston Kolumbiya University Staeford ve Yel kimi serq ve qerb sahillerine yaxin universitetlerden ve diger qurumlardan iqtisadcilar terefinden mudafie olunurdu Buna gore de onlara duzlu su mektebleri deyirdiler Iqtisadcilar umumiyyetle ozlerini mueyyen bir mektebin uzvleri kimi tanimirlar baxmayaraq ki bezen siyasi arenada tesnif edilirler MiqyasIqtisadi esas axin diger iqtisadi mekteblerden ferqli olaraq muxtelif meyarlarla xususen ferziyyeleri metodlari ve movzulari ile mueyyen edile biler Bununla yanasi esas iqtisadiyyatin mutasiyasi isiginda bu ferqe meydan oxumaq da faydalidir Ferziyyeler Uzun muddetdir bir cox qeyri adi mekteb terefinden redd edilmesine baxmayaraq bir cox esas iqtisadi modelin esasini teskil eden bir nece ferziyye movcud idi Bunlara rasional secim nezeriyyesinin neoklassik esaslari temsilci agent ve ekser hallarda rasional gozlentiler daxildir Bununla birlikde gunumuzdeki iqtisadi axinin cox hissesi qusurlu ve asimmetrik melumatlar natamam bazarlarin mehdud rasionalligi mukemmel olmayan reqabet ve emeliyyat xercleri kimi murekkeblesdiren amillerin modellere tesirinin oyrenilmesi ile elaqedardir Ortodoksal iqtisadi analiz ucun orijinal cixis noqtesi ferd idi Ferdler ve firmalar umumiyyetle umumi bir hedefe sahib olan vahidler olaraq teyin olundular rasional davranis yolu ile maksimizasiya Ferqler yalniz bele idi maksimumlasdirmanin mueyyen bir hedefi ferdler faydani maksimuma catdirmaga calisirlar ve firmalar menfeet ve maksimizasiya prosesi ile uzlesen mehdudiyyetler ferdler mehdud gelir ve ya emtee qiymetleri ile firmalar ise texnologiya ve ya qaynaq movcudlugu ile mehdudlasa biler Alfred Marsall kimi neoklasik iqtisadcilar bu tesviri nezeri cerciveden tez tez iqtisadi sistemin problemlerini hell etmek ucun siyasi fealiyyetden istifade edilmemesi barede bir siyasi emr cixardilar sistematik olmasa da Bunun evezine qerar yuxarida gosterilen hedeflere mudaxile ve maksimumlasdirma mehdudiyyetlerine esaslanmalidir Mehz bu kontekstde iqtisadi kapitalizm oz esasini tapir Bununla birlikde movcud iqtisadi esas meqam bazar ve hokumet ugursuzlugunun hemcinin ozel ve ictimai mallarin tesviri nezeriyyelerini ehate edir Bu inkisaflar hokumetin daha normativ baximdan mudaxilesinin arzuolunmazligi ve ya arzuolunmazligi ile bagli bir sira fikirler teklif edir Metodlar Esas iqtisadiyyat eyni zamanda metodoloji cehetden esas iqtisadcilarin etmek istedikleri hesablama optimallasdirma ve muqayiseli statika da daxil olmaqla riyazi modellerin esas diline uygunlugu teleb eden bir is olaraq teyin edilmisdir Bu terife gore ekonofizika davranis iqtisadiyyati ve tekamul iqtisadiyyati kimi tipik neoklassik ferziyyelere uygun fealiyyet gostermedikleri ucun umumiyyetle qeyri adi sayilan dusunce saheleri esas metodlardan istifade ederek esas cereyana cekildikde esas axin hesab edile biler Ceffri Hocson tekamul iqtisadiyyati ve institusional iqtisadiyyatin yeni esas axin ola bileceyini dusundu Bundan elave bezi iqtisadi sahelere hem umumi iqtisadiyyat hem de heterodoks iqtisadiyyatinin elementleri daxildir meselen Avstriya iqtisadiyyati institusional iqtisadiyyat neyroiqtisadiyyat ve qeyri xetti murekkeblik nezeriyyesi Neoklasik iqtisadiyyati bir baslangic noqtesi olaraq istifade ede bilerler En azi bir institusionalist neoklasik iqtisadiyyat artiq iqtisadi esaslara hakim deyil oldugunu iddia etdi Movzular Iqtisadiyyat evvelce pul ve servetle elaqeli bir sira meseleleri hell eden bir intizam kimi formalasmisdir Lakin 1930 cu illerde umumi iqtisadiyyat insan qerarlari elmine kecmeye basladi 1931 ci ilde meshur bir meqale yazdi Iqtisadiyyat insan davranisini alternativ tetbiqetmelerle hedefler ve cuzi vasiteler arasindaki elaqe olaraq arasdiran bir elmdir Bu umumi iqtisadiyyatla diger fenler ve iqtisadiyyati oyrenen mektebler arasinda serhed xetti cekmeye imkan verdi Qerar verme elmi kimi iqtisadiyyatin esas yanasmasi bu fenni ehate dairesini genislendirmisdir Hari Bekker kimi iqtisadcilar cinayet aile huquq siyaset ve din kimi uzaq gorunen saheleri arasdirmaga basladilar Bu genislenmeye bezen iqtisadi imperializm de deyilir Tenqid2007 2008 maliyye bohranindan sonra hem iqtisadi nezeriyyeciler arasinda hem de genis ictimaiyyet arasinda qisa muddetli makroiqtisadiyyatin veziyyeti ve geleceyi ile bagli butun esas iqtisadiyyata qarisan ehemiyyetli bir qarsidurma meydana geldi Bezi tenqidciler potensial perspektivli yanasmalarin esas model nesrlerden kenarlasdirildigini iddia etdiler cunki formal modellesdirmeye uygun problemlere diqqet yetirildi Umumiyyetle Postkeynscilik dusunce mektebinin bir hissesi hesab edilen sartistler esas nezeriyyeni muasir etibarli pul iqtisadiyyatinin heqiqi mexanikasini tesvir etmekde aciz kimi tenqid edirler Cartalizm iqtisadiyyatin muxtelif saheleri ile pulun hereketi ucun alternativ bir model uzerinde dayanir Sartalistler borc bazari pul carpani ve qenaet siyaseti kimi esas nezeriyyeleri redd edirler Bezi iqtisadcilar ekoloji iqtisadiyyat ruhunda dusunurler ki neoklasik rasionalliq xesislik ve tarazligin Muqeddes Ucluyu Muqeddes Ucluk evezine meqsedyonlu davranis isiqli eqoistlik ve dayaniqliq esas mekanin ehate dairesini genislendirir Ekoloji iqtisadiyyat ictimai mallar tebii kapital ve menfi xarici tesirler etraf muhitin cirklenmesi kimi kimi davamliliq meselelerini hell edir Iqtisadi konsepsiyalarin enerji ile elaqeli nezeriyyeleri enerji ehtiyaclarini hesablamaq kimi iqtisadi dusuncenin termodinamik konsepsiyalari ile elaqeli enerji iqtisadiyyati cercivesinde de movcuddur Biyofiziki iqtisadiyyat bu saheye aiddir IstinadlarDavid Colander 2000 Complexity and History of Economic Thought 35 2020 02 15 at the Wayback Machine 2008 neoclassical synthesis The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition Abstract 2017 07 28 at the Wayback Machine Ex post International Monetary Economics 1870 1960 1990 02 23 335 343 chapter 2 The not so worldly philosophers Metaphysics Newtonian Physics and Classical Economics The Wealth of Nature New York Chichester West Sussex Columbia University Press 2003 01 31 ISBN 978 0 231 50776 9 Paul A Samuelson William D Nordhaus Kozgazdasagtan Akademiai Kiado 2016 ISBN 978 963 05 9781 4 Sue Himmelweit The Individual as Basic Unit of Analysis Economics An Anti Text London Macmillan Education UK 1977 21 35 ISBN 978 0 333 21202 8 978 1 349 15751 8 Colander David C The changing face of economics conversations with cutting edge economists Ann Arbor University of Michigan Press 2004 ISBN 978 0 472 02479 7 0 472 02479 5 1 282 44469 7 978 1 282 44469 0 9786612444692 661244469X Geoffrey M Hodgson Evolutionary and Institutional Economics as the New Mainstream 4 Evolutionary and Institutional Economics Review 2007 12 7 25 Samuels Warren J 1933 A companion to the history of economic thought Malden MA Blackwell 2003 ISBN 1 4051 2896 8 978 1 4051 2896 4 0 631 22573 0 978 0 631 22573 7 978 1 4051 6636 2 1 4051 6636 3 1 280 28463 3 978 1 280 28463 2 978 0 470 99905 9 0 470 99905 5 978 1 4051 6511 2 1 4051 6511 1 David Colander Richard Holt Barkley Rosser The changing face of mainstream economics 16 Review of Political Economy 2004 10 485 499 John B Davis The turn in economics neoclassical dominance to mainstream pluralism 2 Journal of Institutional Economics 2006 04 1 20 E P Lazear Economic Imperialism 115 2000 02 01 99 146 New York Times New York City Poll September 2003 ICPSR Data Holdings 2004 04 21 2020 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 27 Paul J Thibault Re reading Saussure 2013 01 11 Daniel A Schiffman Mainstream economics heterodoxy and academic exclusion a review essay 20 European Journal of Political Economy 2004 11 1079 1095 Tony Lawson The nature of heterodox economics 30 Cambridge Journal of Economics 2006 07 01 483 505 Cutler J Cleveland Editor in Chief Encyclopedia of Energy Elsevier 2004 ii ISBN 978 0 12 176480 7 I Daniel Posen Paulina Jaramillo W Michael Griffin Uncertainty in the Life Cycle Greenhouse Gas Emissions from U S Production of Three Biobased Polymer Families 50 Environmental Science amp Technology 2016 03 04 2846 2858