Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
İdeal Həmid oğlu Nərimanov (1927, Ağdam, Ağdam qəzası – 2006, Bakı) — tarix elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü.
| İdeal Nərimanov | |
|---|---|
| İdeal Həmid oğlu Nərimanov | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Ağdam, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
Həyatı
İdeal Nərimanov 1927-ci ildə Ağdamda anadan olmuşdur. O, Ağdam 1 saylı orta məktəbini bitirib, 1944 ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinə daxil olmuş, 1950-ci ildən ali təhsilinin Leninqrad Universitetində davam etdirmişdir. Vətənə qayıtdıqdan sonra İdeal Nərimanov Azərbaycan Dövlət Tarix Muzeyində işləmiş, 1951-1952 illərdə Mingəçevir kompleks arxeoloji ekspedisiyasının üzvlərindən biri olmuşdur.
İdeal Nərimanov 1952-1955 illərdə Moskvada SSRİ EA Arxeologiya İnstitutunun aspiranturasında təhsil almış, 1955-ci ildə "Gəncəçay rayonunun arxeoloji abidələri" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Əsər 1958 ildə çapdan çıxmışdır. 1982 ildə Tbilisidə "Azərbaycanın ən erkən əkinçi maldar tayfalarının mədəniyyəti" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Alim 2001-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir.
İdeal Nərimanov yazılışı 1966-cı ildə başa çatdırılmış "Azərbaycan arxeologiyası" kitabının aparıcı müəlliflərindən biri olmuşdur. Çoxcildli "Azərbaycan tarixi"nin I cildinin əsas müəlliflərindən biri, nəşrə hazırlanan çoxcildlik "Azərbaycan arxeologiyası"nın cildlərindən birinin müəlliflər kollektivinin rəhbəri idi.
İdeal Nərimanov Bakıda keçirilən "Beynəlxalq arxeoloji və etnoqrafiq" (2000), "I albanşünaslıq" (2001) konfranslarında məruzə ilə çıxış etmişdir.
İdeal Nərimanov 1966-cı ildən ömrünün sonuna kimi Azərbaycanın qədim dövr arxeologiyası şöbəsinə rəhbərlik etmişdir. Bu müddət ərzində 4 doktorluq dissertasiyası və çoxsaylı namizədlik dissertasiyaları hazırlanmışdır.
İdeal Nərimanov uzun illər respublikamızın ali məktəblərində dərs demişdir.
İdeal Nərimanov 2006-cı ildə Bakıda vəfat etmişdir.
Elmi fəaliyyəti
İdeal Nərimanov 1953-cü ildə SSRİ EA Arxeologiya İnstitutunun Kuybışev, 1955-ci ildə Şimali Qafqaz, 1953-cü ildə AEA və SSRİ EA birgə arxeoloji ekspedisiyalarında iştirak etmişdir.
1956-cı ildə Qazax arxeoloci ekspedisiyasına başçılıq edən İdeal Nərimanov müxtəlif illərdə Sarıtəpə kompleksi (tunc Əhəməni və antik dövrlər), Babadərviş (ilk tunc dövrü) və s. böyük elmi nəticələr vermiş abidələri aşkar edib öyrənmişdir.
Sarıtəpənin son tunc dövrü təbəqəsində üzə çıxarılan 500 il sonrakı dövrə aid saray kompleksi Azərbaycanda Əhəməni dövrü tarixinin bir çox problemlərinin həllinə kömək edən elmi yenilik vermişdir. Babadərviş yaşayış yerində o, Azərbaycanda ilk dəfə gil nehrələr və metaləritmə kürələrini aşkar edib, yerli əhalinin qədim mədəniyyətə malik olmasını sübut etmişdir.
İdeal Nərimanov 1959-cu ildə Qazax arxeoloji ekspedisiyasına rəhbərlik etməklə yanaşı, SSRİ və AEA birgə kompleks ekspedisiyasına rəis müavini tə’yin edilmişdir. 1960-cı ildə Qarabağ düzənliyində nəhəng ilk tunc dövrü kurqanında aparılan tədqiqatlar uğurla başa çatdırılıb, Azərbaycanda mülki və sosial bərabərsizliyin ilk təşəkkülü və səviyyəsi haqqında təsəvvür əldə etmək mümkün olmuşdur. Kür çayının orta axınında, Gəncə-Qazax düzənliyində aşkar etdiyi (1958), Elmi ədəbiyyata "Şomutəpə mədəniyyəti" adı altında daxil edilmiş erkən əkinçi maldar tayfalara mənsub yaşayış məskənləri Qafqaz və bütövlükdə Ön Asiya arxeologiyasında ən böyük kəşflərdən biridir. Həmin tədqiqatların nəticələri haqqında İdeal Nərimanov Praqada tarixçilərin VII Beynəlxalq konqresində (1966) mə’ruzə ilə çıxış etmişdir.
İdeal Nərimanov 1970-ci ildə Sovet elmi nümayəndə heyəti tərkibində İrana elmi e’zamiyyət zamanı Cənubi Azərbaycanda Urmiyə gölü hövzəsində ingilis və amerikan alimlərinin tədqiqat işləri ilə tanış olmuşdur.
SSRİ EA Arxeologiya İnstitutunun İraqda işləyən arxeoloji ekspedisiyasının aparıcı üzvlərindən biri olub (1973-79), qədim Mesopatamiyanın Hələb və Ubeyd mədəniyyətləri abidələrindən olan yarımtəpə, Tell-Sotto və digər yaşayış məskənlərində tədqiqatlar aparmış, qiymətli elmi nəticələr əldə etmişdir.
F.R.Mahmudovun iştirakı ilə o, 1965-ci ildə Muğanda ilk dəfə eneolit dövrü yaşayış məskənləri aşkar edib, burada 1971-ci ildən Əliköməktəpəsi abidəsində sistemli tədqiqatlar aparmışdır.
Qarabağda çoxsaylı eneolit yaşayış məskənlərinin aşkarı İdeal Nərimanovun adı ilə bağlıdır.
İstinadlar
- Orxan Məmmədov (Baharlı). Ağdamın adlı-sanlı pedaqoqları, alimləri. Bakı, Sabah, 2001
- "Nəcəf Müseyibli. Arxeologiya elminin görkəmli nümayəndəsi" (PDF). 2019-12-02 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2019-12-02.
Mənbə
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Ağdamın adlı-sanlı pedaqoqları, alimləri. Bakı, Sabah, 2001
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Ağdam şəhər 1 nömrəli orta məktəbin tarixi (1883-1993). I kitab. Bakı, 2016
- Nəcəf Müseyibli. Arxeologiya elminin görkəmli nümayəndəsi
- Nərimanov İdeal Həmid oğlu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Ideal Hemid oglu Nerimanov 1927 Agdam Agdam qezasi 2006 Baki tarix elmleri doktoru professor AMEA nin muxbir uzvu Ideal NerimanovIdeal Hemid oglu NerimanovDogum tarixi 1927Dogum yeri Agdam Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 2006Vefat yeri Baki AzerbaycanHeyatiIdeal Nerimanov 1927 ci ilde Agdamda anadan olmusdur O Agdam 1 sayli orta mektebini bitirib 1944 ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin Tarix fakultesine daxil olmus 1950 ci ilden ali tehsilinin Leninqrad Universitetinde davam etdirmisdir Vetene qayitdiqdan sonra Ideal Nerimanov Azerbaycan Dovlet Tarix Muzeyinde islemis 1951 1952 illerde Mingecevir kompleks arxeoloji ekspedisiyasinin uzvlerinden biri olmusdur Ideal Nerimanov 1952 1955 illerde Moskvada SSRI EA Arxeologiya Institutunun aspiranturasinda tehsil almis 1955 ci ilde Gencecay rayonunun arxeoloji abideleri movzusunda namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir Eser 1958 ilde capdan cixmisdir 1982 ilde Tbiliside Azerbaycanin en erken ekinci maldar tayfalarinin medeniyyeti movzusunda doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir Alim 2001 ci ilde AMEA nin muxbir uzvu secilmisdir Ideal Nerimanov yazilisi 1966 ci ilde basa catdirilmis Azerbaycan arxeologiyasi kitabinin aparici muelliflerinden biri olmusdur Coxcildli Azerbaycan tarixi nin I cildinin esas muelliflerinden biri nesre hazirlanan coxcildlik Azerbaycan arxeologiyasi nin cildlerinden birinin muellifler kollektivinin rehberi idi Ideal Nerimanov Bakida kecirilen Beynelxalq arxeoloji ve etnoqrafiq 2000 I albansunasliq 2001 konfranslarinda meruze ile cixis etmisdir Ideal Nerimanov 1966 ci ilden omrunun sonuna kimi Azerbaycanin qedim dovr arxeologiyasi sobesine rehberlik etmisdir Bu muddet erzinde 4 doktorluq dissertasiyasi ve coxsayli namizedlik dissertasiyalari hazirlanmisdir Ideal Nerimanov uzun iller respublikamizin ali mekteblerinde ders demisdir Ideal Nerimanov 2006 ci ilde Bakida vefat etmisdir Elmi fealiyyetiIdeal Nerimanov 1953 cu ilde SSRI EA Arxeologiya Institutunun Kuybisev 1955 ci ilde Simali Qafqaz 1953 cu ilde AEA ve SSRI EA birge arxeoloji ekspedisiyalarinda istirak etmisdir 1956 ci ilde Qazax arxeoloci ekspedisiyasina basciliq eden Ideal Nerimanov muxtelif illerde Saritepe kompleksi tunc Ehemeni ve antik dovrler Babadervis ilk tunc dovru ve s boyuk elmi neticeler vermis abideleri askar edib oyrenmisdir Saritepenin son tunc dovru tebeqesinde uze cixarilan 500 il sonraki dovre aid saray kompleksi Azerbaycanda Ehemeni dovru tarixinin bir cox problemlerinin helline komek eden elmi yenilik vermisdir Babadervis yasayis yerinde o Azerbaycanda ilk defe gil nehreler ve metaleritme kurelerini askar edib yerli ehalinin qedim medeniyyete malik olmasini subut etmisdir Ideal Nerimanov 1959 cu ilde Qazax arxeoloji ekspedisiyasina rehberlik etmekle yanasi SSRI ve AEA birge kompleks ekspedisiyasina reis muavini te yin edilmisdir 1960 ci ilde Qarabag duzenliyinde neheng ilk tunc dovru kurqaninda aparilan tedqiqatlar ugurla basa catdirilib Azerbaycanda mulki ve sosial berabersizliyin ilk tesekkulu ve seviyyesi haqqinda tesevvur elde etmek mumkun olmusdur Kur cayinin orta axininda Gence Qazax duzenliyinde askar etdiyi 1958 Elmi edebiyyata Somutepe medeniyyeti adi altinda daxil edilmis erken ekinci maldar tayfalara mensub yasayis meskenleri Qafqaz ve butovlukde On Asiya arxeologiyasinda en boyuk kesflerden biridir Hemin tedqiqatlarin neticeleri haqqinda Ideal Nerimanov Praqada tarixcilerin VII Beynelxalq konqresinde 1966 me ruze ile cixis etmisdir Ideal Nerimanov 1970 ci ilde Sovet elmi numayende heyeti terkibinde Irana elmi e zamiyyet zamani Cenubi Azerbaycanda Urmiye golu hovzesinde ingilis ve amerikan alimlerinin tedqiqat isleri ile tanis olmusdur SSRI EA Arxeologiya Institutunun Iraqda isleyen arxeoloji ekspedisiyasinin aparici uzvlerinden biri olub 1973 79 qedim Mesopatamiyanin Heleb ve Ubeyd medeniyyetleri abidelerinden olan yarimtepe Tell Sotto ve diger yasayis meskenlerinde tedqiqatlar aparmis qiymetli elmi neticeler elde etmisdir F R Mahmudovun istiraki ile o 1965 ci ilde Muganda ilk defe eneolit dovru yasayis meskenleri askar edib burada 1971 ci ilden Elikomektepesi abidesinde sistemli tedqiqatlar aparmisdir Qarabagda coxsayli eneolit yasayis meskenlerinin askari Ideal Nerimanovun adi ile baglidir IstinadlarOrxan Memmedov Baharli Agdamin adli sanli pedaqoqlari alimleri Baki Sabah 2001 Necef Museyibli Arxeologiya elminin gorkemli numayendesi PDF 2019 12 02 tarixinde PDF Istifade tarixi 2019 12 02 MenbeOrxan Zakiroglu Baharli Agdamin adli sanli pedaqoqlari alimleri Baki Sabah 2001 Orxan Zakiroglu Baharli Agdam seher 1 nomreli orta mektebin tarixi 1883 1993 I kitab Baki 2016 Necef Museyibli Arxeologiya elminin gorkemli numayendesi Nerimanov Ideal Hemid oglu