Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çexiya Milli Kitabxanası ( çex. Národní knihovna České republiky ) — Çex Respublikasının mərkəzi kitabxanası. Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən idarə olunur. Kitabxananın əsas binası Praqanın mərkəzindəki tarixi Klementin binasında yerləşir və burada kitablarının təxminən yarısı saxlanılır. Kolleksiyanın digər yarısı Hostivar rayonunda saxlanılır. Milli Kitabxana Çexiyanın ən böyük kitabxanasıdır və burada 6 milyona yaxın sənəd saxlanılır. Hazırda kitabxananın 20.000-ə yaxın qeydiyyatdan keçmiş oxucusu var. Əsasən çex mətnlərindən ibarət olsa da, kitabxanada Türkiyə, İran və Hindistandan olan köhnə materiallar da saxlanılır. Kitabxanada Praqadakı Çarlz Universiteti üçün də kitablar var.
| Çex Respublikası Milli Kitabxanası | |
|---|---|
| Národní knihovna České republiky | |
 | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Ölkə |
|
| Yaradılıb | 1622 |
| Sayt | nkp.cz |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarix
13-cü əsrdə Praqanın Köhnə Şəhərindəki Dominikan monastırında Studium generale məktəbi yaradılmışdır. Bu məktəb, o cümlədən kitabxanası 14-cü əsrdə universitetlə birləşdi.
1556-cı ildə Yezuit Ordeninin rahibləri Dominikan monastırının qalıqları üzərində Klementinum adlı internat məktəbi tikdirdilər. 1622-ci ildən etibarən Yezuitlər Çarlz Universitetini də idarə edirdilər və onların bütün kitabxanaları Klementinumda yerləşdirildi.
Klementinumun şərq girişi
Yezuitlərin sıxışdırılmasından sonra universitet 1773-cü ildə dövlət qurumuna çevrildi və 1777-ci ildə onun kitabxanası Mariya Tereza tərəfindən "İmperator-Kral İctimai və Universitet Kitabxanası" elan edildi. 1882-ci ildə universitet Çexiya və Alman universitetinə bölündükdən sonra da kitabxana müştərək müəssisə olaraq qaldı.
1918-ci ildə Xalq və Universitet Kitabxanası yeni yaradılmış Çexoslovakiya hökuməti tərəfindən ələ keçirildi. 1924-cü ildə Slavyan Kitabxanası (Slovanská knihovna) yaradıldı və 1929-cu ildə Klementinuma köçürüldü; hələ də Milli Kitabxananın muxtar hissəsidir. 1935-ci ildə kitabxananın adı dəyişdirilərək “Milli və Universitet Kitabxanası” (Národní a univerzitní knihovna) adlandırıldı. Elə həmin il qanuni depozit surəti rüsumu haqqında qanun tətbiq olundu - bu praktika 1781-ci ildən, Praqa printerləri çaplarının qanuni depozit nüsxələrini kitabxanaya təhvil verməli olduqları vaxta təsadüf edir.
1939-cu ildə Çexoslovakiyanın almanlar tərəfindən işğalından sonra Çex universitetləri və kollecləri bağlansa da, kitabxana "Bələdiyyə və Universitet Kitabxanası" (Zemská a univerzitní knihovna) adı ilə açıq qalmışdır.
1958-ci ildə bütün böyük Praqa kitabxanaları Çexoslovakiya Respublikasının vahid mərkəzləşdirilmiş Dövlət Kitabxanasına (Státní knihovna CSR) birləşdirildi.
1990-cı ildə kitabxananın indiyədək sonuncu adının dəyişdirilməsi onun indiki adı ilə nəticələndi: Çexiya Milli Kitabxanası. 1996-cı ildə yeni anbar binası, Hostivardakı Mərkəzi Depozitariya istifadəyə verilmişdir.
Kolleksiyalar
Milli Kitabxanada qorunan ən qiymətli orta əsr əlyazmaları Codex Vyssegradensis və Passional of Abbes Kunigunde-dir.
Rəqəmsallaşdırma
Çexiya Milli Kitabxanası 1992-ci ildə Çexiyanın AiP Beroun şirkəti ilə əməkdaşlıq edərək rəqəmsallaşdırma səylərinə başlamışdır. Bu səylərdə Milli Kitabxana rəqəmsallaşdırma standartlarının yaradılması istiqamətində qlobal miqyasda qabaqcıl iş aparmışdır. Daha sonra o, bir sıra Avropa layihələrində iştirak etdi və bu layihələrdə əlavə inkişaflar, xüsusən də əlyazmalar və köhnə çaplar ilə bağlı standartlara gəldi. O, həmçinin yaradıldığı zaman və YUNESKO-nun “Dünyanın Yaddaşı” Proqramının ilk illərində bir neçə pilot layihəni dəstəkləmişdir (proqramın ilk pilot layihəsi 1993-cü ildə Çexiya Milli Kitabxanasından alınmışdır).Kitabxana 2005-ci ildə köhnə mətnlərin rəqəmsallaşdırılmasında göstərdiyi səylərə görə YUNESKO-nun “Dünyanın Yaddaşı” Proqramından ilk “Jikji” mükafatını aldığı üçün beynəlxalq səviyyədə tanınıb.1992-ci ildən bəri ilk 13 il ərzində layihə 1700 sənədin rəqəmsallaşdırılmasını həyata keçirib və onları ictimaiyyətə təqdim edib.
Milli Kitabxana öz rəqəmsal məzmununu Manuscriptorium və Kramerius rəqəmsal kitabxanalarında təqdim edir. Manuscriptorium 111.000-dən çox əlyazma və köhnə çapdan ibarətdir, onlardan təxminən 84.000-i Milli Kitabxananın, qalanları isə 24 ölkədən olan 138 tərəfdaşın töhfəsidir.
Google ilə birgə layihə çərçivəsində Slavyan Kitabxanasından olan əlavə köhnə nəşrlər və 19-cu əsrin əvvəllərinə aid kitablar rəqəmsallaşdırılıb, ümumilikdə 177 000-dən çox kitab Google tərəfindən rəqəmsallaşdırılıb (2018-ci ilin oktyabr ayına).Bu kitablara Google vasitəsilə daxil olmaq mümkündür. Kitabları rəqəmsal kitabxana, eləcə də Milli Kitabxananın Köhnə Çaplar Kataloqu və Slavyan Kitabxanasının Kataloqu, köhnə çaplar isə tədricən Manuscriptorium vasitəsilə də həyata keçirir.
Kramerius rəqəmsal kitabxanasında 1800-cü ildən sonra nəşr olunan rəqəmsal sənədlər var. İndiyədək 2000-dən çox dövri nəşrlər seriyası rəqəmsallaşdırılıb. Rəqəmləşdirilmiş kitabların sayı, xüsusən də Milli Rəqəmsal Kitabxana layihəsi çərçivəsində müasir nəşrlərin kütləvi rəqəmsallaşdırılmasından sonra artmaqda davam edir.
Təklif olunan yeni bina
2006-cı ildə Çexiya parlamenti Hradčanska metro stansiyası ilə Sparta Praqanın futbol meydançası Letna stadionu arasında Letna düzündə yeni kitabxana binasının tikintisi üçün maliyyə ayrılmasını təsdiqlədi. 2007-ci ilin mart ayında tender sorğusundan sonra çex memarı Yan Kaplický münsiflər heyəti tərəfindən layihənin icrası üçün seçildi. Layihənin tamamlanma tarixi 2011-ci ildir. Daha sonra 2007-ci ildə Praqa da daxil olmaqla hökumət rəsmilərinin bələdiyyə sədri Pavel Bem və prezident Vatslav Klaus təklif etdiyi yerlə bağlı etirazlarından sonra layihə təxirə salındı. 2008-ci ilin fevralında binanın planları hələ də həll edilməmişdi, tenderin ədalətli qalib gəlib-gəlmədiyini müəyyən etmək üçün məsələ Rəqabətin Müdafiəsi İdarəsinə verilmişdi. Daha sonra 2008-ci ildə mədəniyyət naziri Vatslav Yehliçka Avropa Komissiyasının tender prosesinin qanuni şəkildə keçirilmədiyi barədə qərarından sonra layihənin başa çatdığını elan etdi.
Hadisələr
Kitabxana 2002-ci ildə Avropada baş verən daşqınlardan təsirləndi, bəzi sənədlər artıq suyun qarşısını almaq üçün yuxarı səviyyələrə köçürüldü. 2011-ci ilin iyulunda əsas binanın bəzi hissələrini su basması nəticəsində 4000-dən çox kitab kitabxanadan çıxarılıb. 2012-ci ilin dekabrında kitabxanada yanğın olub, lakin hadisə nəticəsində heç kim xəsarət almayıb.
İstinadlar
- Administrativní registr ekonomických subjektů.
- Aligned ISNI and Ringgold identifiers for institutions (ing.). // zenodo 2017. doi:10.5281/ZENODO.758080
- "From Klementinum's History". National Library of the Czech Republic, Prague. 2012. 2020-04-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-16.
- "National Library wins UNESCO award for pioneering digitisation work". Radio Prague. 2005-09-07. 2017-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-18.
- "2005 - The National Library of the Czech Republic". UNESCO. Archived from the original on 2016-10-20. İstifadə tarixi: 2019-12-18.
- "National Library to get major new building while Clementinum will undergo extensive renovations". Radio Prague. 30 March 2006. 23 March 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 8 May 2014.
- "Plans to build modern "blob" building on Letna Plain meet resistance from Prague politicians". Radio Prague. 12 October 2007. 24 March 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 8 May 2014.
- "Changes ahead for the Czech National Library". Radio Prague. 11 March 2007. 6 February 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 8 May 2014.
- "'Octopus' library stirs up Czechs". BBC News. 14 May 2007. 14 March 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 8 May 2014.
- "Still no final decision on National Library building". Radio Prague. 27 February 2008. 6 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 8 May 2014.
- "Head of National Library sacked over 'Blob' dispute". Radio Prague. 10 September 2008. 23 March 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 8 May 2014.
- "Art saved from European floods". BBC News. 15 August 2002. 24 February 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 8 May 2014.
- "Water accident in National Library". Radio Prague. 21 July 2011. 14 April 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 8 May 2014.
- "No injuries in Czech National Library fire". Radio Prague. 4 December 2012. 7 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 8 May 2014.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cexiya Milli Kitabxanasi cex Narodni knihovna Ceske republiky Cex Respublikasinin merkezi kitabxanasi Medeniyyet Nazirliyi terefinden idare olunur Kitabxananin esas binasi Praqanin merkezindeki tarixi Klementin binasinda yerlesir ve burada kitablarinin texminen yarisi saxlanilir Kolleksiyanin diger yarisi Hostivar rayonunda saxlanilir Milli Kitabxana Cexiyanin en boyuk kitabxanasidir ve burada 6 milyona yaxin sened saxlanilir Hazirda kitabxananin 20 000 e yaxin qeydiyyatdan kecmis oxucusu var Esasen cex metnlerinden ibaret olsa da kitabxanada Turkiye Iran ve Hindistandan olan kohne materiallar da saxlanilir Kitabxanada Praqadaki Carlz Universiteti ucun de kitablar var Cex Respublikasi Milli KitabxanasiNarodni knihovna Ceske republikyUmumi melumatlarOlke Cexiya Yaradilib 1622Sayt nkp cz Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi oxu salonuTarix13 cu esrde Praqanin Kohne Seherindeki Dominikan monastirinda Studium generale mektebi yaradilmisdir Bu mekteb o cumleden kitabxanasi 14 cu esrde universitetle birlesdi 1556 ci ilde Yezuit Ordeninin rahibleri Dominikan monastirinin qaliqlari uzerinde Klementinum adli internat mektebi tikdirdiler 1622 ci ilden etibaren Yezuitler Carlz Universitetini de idare edirdiler ve onlarin butun kitabxanalari Klementinumda yerlesdirildi Klementinumun serq girisiYezuitlerin sixisdirilmasindan sonra universitet 1773 cu ilde dovlet qurumuna cevrildi ve 1777 ci ilde onun kitabxanasi Mariya Tereza terefinden Imperator Kral Ictimai ve Universitet Kitabxanasi elan edildi 1882 ci ilde universitet Cexiya ve Alman universitetine bolundukden sonra da kitabxana musterek muessise olaraq qaldi 1918 ci ilde Xalq ve Universitet Kitabxanasi yeni yaradilmis Cexoslovakiya hokumeti terefinden ele kecirildi 1924 cu ilde Slavyan Kitabxanasi Slovanska knihovna yaradildi ve 1929 cu ilde Klementinuma kocuruldu hele de Milli Kitabxananin muxtar hissesidir 1935 ci ilde kitabxananin adi deyisdirilerek Milli ve Universitet Kitabxanasi Narodni a univerzitni knihovna adlandirildi Ele hemin il qanuni depozit sureti rusumu haqqinda qanun tetbiq olundu bu praktika 1781 ci ilden Praqa printerleri caplarinin qanuni depozit nusxelerini kitabxanaya tehvil vermeli olduqlari vaxta tesaduf edir 1939 cu ilde Cexoslovakiyanin almanlar terefinden isgalindan sonra Cex universitetleri ve kollecleri baglansa da kitabxana Belediyye ve Universitet Kitabxanasi Zemska a univerzitni knihovna adi ile aciq qalmisdir 1958 ci ilde butun boyuk Praqa kitabxanalari Cexoslovakiya Respublikasinin vahid merkezlesdirilmis Dovlet Kitabxanasina Statni knihovna CSR birlesdirildi 1990 ci ilde kitabxananin indiyedek sonuncu adinin deyisdirilmesi onun indiki adi ile neticelendi Cexiya Milli Kitabxanasi 1996 ci ilde yeni anbar binasi Hostivardaki Merkezi Depozitariya istifadeye verilmisdir KolleksiyalarMilli Kitabxanada qorunan en qiymetli orta esr elyazmalari Codex Vyssegradensis ve Passional of Abbes Kunigunde dir ReqemsallasdirmaCexiya Milli Kitabxanasi 1992 ci ilde Cexiyanin AiP Beroun sirketi ile emekdasliq ederek reqemsallasdirma seylerine baslamisdir Bu seylerde Milli Kitabxana reqemsallasdirma standartlarinin yaradilmasi istiqametinde qlobal miqyasda qabaqcil is aparmisdir Daha sonra o bir sira Avropa layihelerinde istirak etdi ve bu layihelerde elave inkisaflar xususen de elyazmalar ve kohne caplar ile bagli standartlara geldi O hemcinin yaradildigi zaman ve YUNESKO nun Dunyanin Yaddasi Proqraminin ilk illerinde bir nece pilot layiheni desteklemisdir proqramin ilk pilot layihesi 1993 cu ilde Cexiya Milli Kitabxanasindan alinmisdir Kitabxana 2005 ci ilde kohne metnlerin reqemsallasdirilmasinda gosterdiyi seylere gore YUNESKO nun Dunyanin Yaddasi Proqramindan ilk Jikji mukafatini aldigi ucun beynelxalq seviyyede taninib 1992 ci ilden beri ilk 13 il erzinde layihe 1700 senedin reqemsallasdirilmasini heyata kecirib ve onlari ictimaiyyete teqdim edib Milli Kitabxana oz reqemsal mezmununu Manuscriptorium ve Kramerius reqemsal kitabxanalarinda teqdim edir Manuscriptorium 111 000 den cox elyazma ve kohne capdan ibaretdir onlardan texminen 84 000 i Milli Kitabxananin qalanlari ise 24 olkeden olan 138 terefdasin tohfesidir Google ile birge layihe cercivesinde Slavyan Kitabxanasindan olan elave kohne nesrler ve 19 cu esrin evvellerine aid kitablar reqemsallasdirilib umumilikde 177 000 den cox kitab Google terefinden reqemsallasdirilib 2018 ci ilin oktyabr ayina Bu kitablara Google vasitesile daxil olmaq mumkundur Kitablari reqemsal kitabxana elece de Milli Kitabxananin Kohne Caplar Kataloqu ve Slavyan Kitabxanasinin Kataloqu kohne caplar ise tedricen Manuscriptorium vasitesile de heyata kecirir Kramerius reqemsal kitabxanasinda 1800 cu ilden sonra nesr olunan reqemsal senedler var Indiyedek 2000 den cox dovri nesrler seriyasi reqemsallasdirilib Reqemlesdirilmis kitablarin sayi xususen de Milli Reqemsal Kitabxana layihesi cercivesinde muasir nesrlerin kutlevi reqemsallasdirilmasindan sonra artmaqda davam edir Teklif olunan yeni bina2006 ci ilde Cexiya parlamenti Hradcanska metro stansiyasi ile Sparta Praqanin futbol meydancasi Letna stadionu arasinda Letna duzunde yeni kitabxana binasinin tikintisi ucun maliyye ayrilmasini tesdiqledi 2007 ci ilin mart ayinda tender sorgusundan sonra cex memari Yan Kaplicky munsifler heyeti terefinden layihenin icrasi ucun secildi Layihenin tamamlanma tarixi 2011 ci ildir Daha sonra 2007 ci ilde Praqa da daxil olmaqla hokumet resmilerinin belediyye sedri Pavel Bem ve prezident Vatslav Klaus teklif etdiyi yerle bagli etirazlarindan sonra layihe texire salindi 2008 ci ilin fevralinda binanin planlari hele de hell edilmemisdi tenderin edaletli qalib gelib gelmediyini mueyyen etmek ucun mesele Reqabetin Mudafiesi Idaresine verilmisdi Daha sonra 2008 ci ilde medeniyyet naziri Vatslav Yehlicka Avropa Komissiyasinin tender prosesinin qanuni sekilde kecirilmediyi barede qerarindan sonra layihenin basa catdigini elan etdi HadiselerKitabxana 2002 ci ilde Avropada bas veren dasqinlardan tesirlendi bezi senedler artiq suyun qarsisini almaq ucun yuxari seviyyelere kocuruldu 2011 ci ilin iyulunda esas binanin bezi hisselerini su basmasi neticesinde 4000 den cox kitab kitabxanadan cixarilib 2012 ci ilin dekabrinda kitabxanada yangin olub lakin hadise neticesinde hec kim xesaret almayib IstinadlarAdministrativni registr ekonomickych subjektu Aligned ISNI and Ringgold identifiers for institutions ing zenodo2017 doi 10 5281 ZENODO 758080 From Klementinum s History National Library of the Czech Republic Prague 2012 2020 04 13 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 16 National Library wins UNESCO award for pioneering digitisation work Radio Prague 2005 09 07 2017 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 18 2005 The National Library of the Czech Republic UNESCO Archived from the original on 2016 10 20 Istifade tarixi 2019 12 18 National Library to get major new building while Clementinum will undergo extensive renovations Radio Prague 30 March 2006 23 March 2017 tarixinde Istifade tarixi 8 May 2014 Plans to build modern blob building on Letna Plain meet resistance from Prague politicians Radio Prague 12 October 2007 24 March 2017 tarixinde Istifade tarixi 8 May 2014 Changes ahead for the Czech National Library Radio Prague 11 March 2007 6 February 2017 tarixinde Istifade tarixi 8 May 2014 Octopus library stirs up Czechs BBC News 14 May 2007 14 March 2021 tarixinde Istifade tarixi 8 May 2014 Still no final decision on National Library building Radio Prague 27 February 2008 6 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 8 May 2014 Head of National Library sacked over Blob dispute Radio Prague 10 September 2008 23 March 2017 tarixinde Istifade tarixi 8 May 2014 Art saved from European floods BBC News 15 August 2002 24 February 2021 tarixinde Istifade tarixi 8 May 2014 Water accident in National Library Radio Prague 21 July 2011 14 April 2017 tarixinde Istifade tarixi 8 May 2014 No injuries in Czech National Library fire Radio Prague 4 December 2012 7 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 8 May 2014